ƝAAKWƐLƐI 03
Ya pɛli laai Biblə la ?
Biblə a mɛni tamaa laakwəlamo ə lɛɛ yɛ liɛwoo tamaa tɛɛ. Teɲa li ə́ kaa bɔ ə́ Biblə hu mɛniɠaa kɔlɔn, kɛlɛɛ ə́ kaa kiɛ gɛi a nɛlɛɛ yii yaan hó pa lan. Hɛɓɛ yii daa bɛɛn aa kɛ kea a kwəlan damaa, maanɛɛ mɔɔn ə́ laa ŋɔ liɛwooɠaa la ə ma kɛ ŋɔ mɛni laakwəlamoɔɠaa ? Yii Biblə a mo, ə́ laana yɛ́ ma dɔnɔ kpɔkpɔ kaa guɔ háákələi ? Ə lɛɛ yii a mo yɛ hwilɛn na tinaa ɓa, ə́ wɔ kiliɓa gwa pɛli gu laana kpɔ a neelee ? Nu miliɔn damaa laa mɛniɠaa tii la. Gu gaa akɛ yɛ́ kpɛli ma ya pɛli ə́ laa mɛniɠaa tii la.
1. Bɔlɔkiliinŋaaɠaai Biblə hu, di kaa mɔɔn kpɔ a teɲa ?
Biblə a mo yɛ ma ‘ mɛniɠaa viɛlaɓoɔ a di lɛ a teɲa ’ (Kilimaa mun 12:10). Mɛniɠaa ɉukulaa Biblə hu, di tɛɛ kpɔ a neelee, ə lɛɛ nuai a di maamɛni ɓo, di kɛ yɛnɛɛ kpɔ a neelee (Lukə 1:3 da 3:1-2 ɓo). Gwəlanŋaai Biblə a di maamɛni ɓo, nuai a di maamɛni hukulɔ, gɛɛnaaɠaai a vaaɓo, da bɔlɔkiliinŋaaɠaai a ɉukulɔ, yiiɠaai lakwəlikɛnua tamaa daa ɉupili, daa gəlee kaa a teɲa.
2. Lə mɛni ɓa gwa pɛli kɛi ma Biblə kaa a hɛɓɛ yii tɔnɔ kaa ma, pələi ma gaa la a hɛɓɛ pɔlɔ ?
Kɛlɛ-kɛlɛ hu, Biblə a mɛniɠaa ɓo yii nua di ho kɛ a gɔlɔnŋaa a nowai ŋɛi di kɛi bɛɛn la. Gwa gɔɔmaa həɠə, a mɛni taɠaa ɓo yii yɛnɛɛ hukulaa lakwəli yaa kpɛli a ɉukulɔ. Mɛniɠaa a mo nu tamaa di ho kɛ laa li mɔlɔmun na a ɓɛlowai di bɛɛn la. Kəlaa háákələi yɛnɛɛ hukulaa laakwəli aa gaa yɛ ma mɛniɠaa Biblə ə mo, gaa a teɲa. Mɛniɠaa kpɔ Biblə a mo gaa ‘ a teɲa a yələ kəlee mɛni ’ (Maatɛnɛ 111:8).
3. Yii Biblə a mo yɛ hwilɛn na tinaa ɓa, lə mɛni ɓa gwa pɛli laana ?
Lolowooɠaa a kaa Biblə hu diɛi da ‘ mɛniɠaa lɛɛ kpɔ tɔwɔ kweala di ɉukulɔ ’ (Esai 46:10). Pɔlɔkiliinŋaa tamaa kaa laa, ə di lɛɛ kpɔ kweala ə di maamɛni ɓo. Ə lɛɛ nwɔnɔ mɛniɠaa háákələi tɛɛi, Biblə aa wɔlɔ nɛɛ kweala aa mo. Ɲaakwɛlɛi ŋɛi hu, gu kaa pai Biblə ŋɔ lolowooɠaa taɠaa kaai. Nolowooɠaa tii kaa a teɲa ə lɛɛ yili a nu kwəinɛɛ kpɔ kɛnɛ !
Ə́ WƆ MƐNIKƆLƆNŊAA TA PƐLƐMA
Gaa pələi Biblə da yɛnɛɛ mɛniɠaa hukulaa lakwəli da li la gee pɔ, ə lɛɛ ə́ Biblə ŋɔ lolowooɠaa taɠaa kalan.
4. Biblə da yɛnɛɛ mɛniɠaa hukulaa lakwəli di huwoo a li gee pɔ
Toloo-toloo, ə kɛ nu tamaa di wɔ kiliɓa, lɔi kaa hee ni hɛnda mɛi. VIDIO ŋɛi kaa.
Gaa yii di bɛɛn Ɉɔbə hɛɓɛ hu aa kɛ kea a kwəlan 3 500. Ɉɔbə 26:7 ɓo, ə lɛɛ ka lono kɛ gɛɛmaalən ŋɛi mɛi :
-
Biblə a kɛi kɛ ma lɔi ho heeni hɛnda mɛi, lə mɛni ɓa yili a pɛli ə nu kwəi pili ma ?
Ə lɛɛ ɉu gwəlan 1 800, nukanŋaa di ho kɛ nii yá pu mɛni minɛ kɔlɔi ɲaakaa li kpɔ ə neelee, kɛlɛɛ gaa yii Biblə aa mo aa kɛ kea a kwəlan nwaa tamaa. Ɉɔbə 36:27 da 28 ɓo, ə lɛɛ kaa lono kɛ gɛɛmaalənŋaa ŋɛi mɛi :
-
Lə ɓə a ə́ kwəinɛɛ yɛ hwilɛn na yá pu mɛni ɓa ninɛ kɔlɔi yɛ pələi Biblə a ɉukulɔ la ?
-
Vɛlisɛɛ ŋɛi kpɔlɔɔ gwaa mo, a ə́ wɔ laanalaa huwala-wala yɛ hwilɛn na Biblə ɓa ?
5. Biblə ə mɛni kpea-kpeaɠaa lɛɛ tɔwɔ ə maamɛni ɓo
Esai 44:27–45:2 ɓo, ə lɛɛ ka lono kɛ gɛɛmaalən ŋɛi mɛi :
-
Mɛni ləkɛɛɠaa ɓə Biblə ə kwəlan 200 lɛɛ tɔwɔ ə mo diɛ pa Babilɔnə taa hon ɉii ?
Pɔlɔkiliinŋaa a nɛ yɛ ma Sirusə da ŋɔ holahiɠaa di Babilɔnə taa hon a gwəlan 539 G.Z.K. b Ɲái ŋɛi kɛi daa maatinɛn, Sirusə da ŋɔ holohiɠaa di ɲɛi pənə pələ takpɛli. Di pɛli lɔi daai maahɔlɔɓo daa laa ə lɛɛ a moɔ, ə lɛɛ di daa hon kɔ kɔ mɛni ho kɛ ɉu. Babilɔnə taa kaa háákələi a taa kpoloon kwəlan 2 500 da da tɛɛ pulu. Gaa yii Biblə ə nɛɛ tɔwɔ ə mo.
Esai 13:19, 20 ɓo, ə lɛɛ ka lono kɛ gɛɛmaalən ŋɛi mɛi :
-
Mɛnii həli Babilɔnə ɓa, a nɛ ləi yɛ ma nolowoo ŋɛi pɔ mɛni ə kɛ ?
Babilɔnə daa kpoloon, Irakə lɔi hu háákələi.
6. Mɛniɠaai Biblə ə nɛɛ tɔwɔ ə mo gu kaa háákələi gaai
Biblə a kɛi gu wɔ lowai ŋɛi maamɛni ɓo, a kɛ ma “ yɛnɛɛ ŋaakpɛɛ yələɠaa ” (Timote veelɛ 3:1). Gaa yii Biblə a mo yɛ hwilɛn na nowai ŋɛi ɓa.
Matie 24:6 da 7 ɓo, ə lɛɛ ka lono kɛ gɛɛmaalən ŋɛi mɛi :
-
Mɛni kpea-kpea ləkɛɛɠaa ɓə kɛi pa kɛi yɛnɛɛ ŋaakpɛɛ lowai yɛ pələi Biblə ə mo la ?
Timote veelɛ 3:1-5 ɓo, ə lɛɛ ka lono kɛ gɛɛmaalənŋaa ŋɛi mɛi :
-
Biblə ə mo yɛ diɛ nukanŋaa kaa pai kɛ tuwɔi ləi yɛnɛɛ ŋaakpɛɛ lowai ?
-
Duwɔɠaa tii nɛlɛ ɓə ya kɛ gaai ?
NUTAƓAA DA KƐ KƐI MA : “ Biblə kaa a kwələn ɉɛɓɛ. ”
-
Ə́ wɔ kiliɓa, lə kpɔ ɓə a nɛ yɛ ma gwa pɛli gu laa Biblə la ?
YII GU GALAN
Pɔlɔkiliinŋaa, yɛnɛɛ mɛniɠaa hukulaa lakwəli da Biblə ŋɔ lolowooɠaa, mɛniɠaa tii kəlee da nɛ diɛ ma ya pɛli ə́ laa Biblə la.
Nɛɛ ə́ kili pɔ
-
Bɔlɔkiliinŋaaɠaai Biblə hu, di kaa mɔɔn kpɔ a teɲa ?
-
Biblə huwoo da yɛnɛɛ mɛniɠaa hukulaa lakwəli da li ləi gee pɔ ? Gɔɔmaa taɠaa tɛɛ.
-
Ə́ wɔ kiliɓa Biblə a tinaa mɛniɠaa hukulɔ ? Lə mɛni ɓa ə́ kaa kɛi ma ee ? Awala kɛtii ə́ kaa kɛi ma kpaa ?
MƐNI TAKPƐLIƓAA
Biblə aa ta mɛni ta ɓo yɛ hwilɛn na yɛnɛɛ mɛniɠaa hukulaa lakwəli ɓa ə lɛɛ daa gaa diɛ ma lɛɛ li ?
“ Yɛnɛɛ mɛniɠaa hukulaa lakwəli da Biblə huwoo da li gee pɔ ? ” (Hɛɓɛ yii gaa gwɛli yɛli ɓa)
Lə mɛniɠaa ɓə da nɛ diɛ ma gu kaa kea ‘ yɛnɛɛ ɲaakpɛɛ lowai hu ’ ?
“ Lolowoo 6, diɛi di pɔ mɛni laa kaa hwɛɛi ka ɲɛi mu ” (La Tour de Garde , 1er mai 2011)
Nolowooɠaa kɛi hwilɛn Grɛkə nua di wɔ ŋaawooɓolaa ɓa, gaa pələi bɔ mɛni ə kɛ la.
Gaa pələi Biblə ŋɔ lolowooɠaa di pɛli hulɔnu ta kiliŋahiɛ pələ maahwalən ɉii la yɛ hwilɛn na Biblə ɓa.
“ Nwɛ́i, ə kɛ toloo ŋɔ́ kiliɓa Yálá ho laa ” (La Tour de Garde no. 5 2017)
