Inda pana zwawunoda

Inda panowhi zumo mukati

CHILAYIJO 03

Unozudimbwa Na Zunolebwa neBhayibhili?

Unozudimbwa Na Zunolebwa neBhayibhili?

IBhayibhili linotibimbisa zwinu zwinji akale linotipa zwilayo. Pamwe ungada kuziba zwalinoleba koga awunechokomende kuti ungazubimba. Ungabimba nebhuku lyakakwalwa ntolontolo na? Ungabimba na nozunolebwa neBhayibhili kuti ungalalama bupenyu bunoshantisa feno akale nomunelyamangwana? Mamiliyoni abanhu bamuzudimbwa. Ngatiboneni kuti nawi ini zwawungate kuti ulidimbwe.

1. Inyaya jimomuBhayibhili ngijechokomende na?

IBhayibhili linoti “linamawhi alolulama echokomende.” (Mbaunuli 12:10) Linolondojela zunu zwakatikana sibili akale nabanhu bakabelipo ponshaji wadeni. (Balani Luka 1:3; 3:1, 2.) Banhu banaluzibo nozunu zwakatikana ntolo bakawana busumikiji bokuti zunolebwa neBhayibhili ndizwechokomende, kuvila pabanhu banolebwa, indawo jadeni akale nemisi yozwakatikana.

2. Ini zunotondejela kuti iBhayibhili alitopelelwa nonshaji?

Zunji zwakakwalwa muBhayibhili azujakabezibikanwa ponshaji pazwakakwalwa. Sonkwejaniso, ungoyeya nozwalinoleba nozwe sayensi. Ponshaji pakakwalwa nozwe sayensi banji abajakabezuvuma. Bozwesayensi bamazhubano bamuvumilana nazo kuti zwakalebwa neBhayibhili ndizo sibili. Tokwanisa kubimba nalo “feno nokusinopela.”​—Lwimbo 111:8.

3. Neni tikwelela kubimba nozwinolebwa neBhayibhili nozwelyamangwana?

IBhayibhili linazuprofeti a “zunolebeleka nozunu zusanu zwatikana.” (Izaya 46:10) Lyakaleba kuchimbeli nozunu zunji zwalozha kotikana. Zunu zwose zwatibweni zumutikana feno iBhayibhili lyakazuleba kuchimbeli. Muchilayijo yechi tichatokoloja zwimwe zozu profeti zumomuBhayibhili. Kuzhajikijika kwazwo kunotichenamisa!

FUNDA ZUNJI

Tokoloja ubone kuti iBhayibhili linongwinilana chini nozwesayensi yamazhubano akale usikolingisisa zumwe zuprofeti zumomuBhayibhili zunonakilija.

4. Isayensi inovumilana neBhayibhili

Ntolo banu bakabedimbwa kuti inyika ilosezamila panechimwe chinu. Yebani iVIDIYO.

Lingisisa zunu zwakakwalwa mubhuku lyaJobe mumakole 3 500 apinda. Balani Jobe 26:7, akale kwejisani nombhuzo yoyu:

  • Neni mawhi yaya echenamisa anoti inyika “ilotulikwa pezhulu pobugalo busina chinu”?

Mumakole ama1800 banu bakaswika pakuwhisisisa makwendelo anota ivula penyika inda kumakole isikobuya ina sevula. Iwha zwakalebwa neBhayibhili mumakole angaba 3 500 apinda. Balani Jobe 36:27, 28, akale kwejisani nemibhuzo yeyi:

  • Ini zwakunakilija nokubhawunulwa kulelu kwamakwendelo anota ivula?

  • Mavesi awabala akubhancha chini kuti ube unotubula kubimba neBhayibhili?

5. IBhayibhili lyakaleba kuchimbeli nozunu zulokosha zwalootikana

Balani Izaya 44:27–​45:2, akale kwejisani nombuzo yoyu:

  • Ini zwakalebwa neBhayibhili pezhulu peBhabhiloni kuchina makole 200 lisanu lyapalajwa?

Banobona nozwakatikana ntolo banoti Tezi Kulosi wokuPesiya negapo lilye lyabehondo wakakoma iBhabhiloni muna539 B.C.E. b Bakapambula ivula yakabakakomboloja iguta yelyo. Pabakangwina muguta nopamagedi akabakazhulika kale nokudalo bakakoma iguta lyadeni besalwana ihondo. Nanasi kwapinda makole 2 500 iBhabhiloni lichilidongo. Hozu zwakalebwa neBhayibhili.

Balani Izaya 13:19, 20, akale kwejisani nombhuzo yoyu:

  • Zulota iBhabhiloni feno zunotondeja chini kuti zunolebwa neBhayibhili zunotikana?

Matongo eBhabhiloni amomu Iraq

6. IBhayibhili lyakaleba kuchimbeli nozunu zwatibweni feno

IBhayibhili linoleba unshaji watimulalama “samazhuba okupejeleja.” (2 Timoti 3:1) Iwha kuti iBhayibhili lyakatini nonshaji watimulalama.

Balani Mateu 24:6, 7, akale kwejisani nombhuzo yoyu:

  • Ini zumwe zwakalebwa neBhayibhili zwalootondejela kuti timomumazhuba okupejeleja?

Balani 2 Timoti 3:1-5, akale kwejisani nemibhuzo yeyi:

  • IBhayibhili lyakati mumazhuba okupejeleja kwaloba nabanhu balichini?

  • Unosozubona na zumo zwakadalo?

BAMWE BANOTI: “IBhayibhili ibhuku lyengano namanyepwa.”

  • Sokubona kuko ndibupi busumikiji bunesimba bokuti iBhayibhili ndilyechokomende?

INI ZWAWAFUNDA

Patinotokoloja zwakatikana ntolo, isayensi akale nozuprofeti zunota kuti tibone kuti iBhayibhili ndilyechokomende.

Kubwilulula

  • Inyaya jimomuBhayibhili ngijechokomende na?

  • Ndiponi isayensi payinovumilana neBhayibhili?

  • Ubweni sofana iBhayibhili lingatibuja nozwelyamangwana na? Neni udalo?

Zwawungate

PAMIJA PANA ZWAWAWANA

IBhayibhili pana palisinovumilana nesayensi na?

“IBhayibhli Linovumilana Nesayensi Na?” (Inyaya ipo peintaneti)

IBhayibhili linotini “nozwamazhuba okupejeleja”?

“Zuprofeti 6 Zumuzhajikijika Nasi” (INqabayokulinda, May 1, 2011)

Funda kuti zuprofeti zweBhayibhili pezhulu pobuTezi bweGiliki zwakazhajikijwa chini.

“Iwhi Lyechiprofeti” Linosimisa (5:22)

Iwha kuti zuprofeti zumomuBhayibhili zwakombhancha chini umwe unhulume.

“Andijakabedimbwa Kuti Mwali Upo” (INqabayokulinda No. 5 2017)

a Zuprofeti mawhi anova kunaMwali anolebeleka nozozwinu zuchootikana munelyamangwana

b B.C.E. unomilila “Before the Common Era,” (Kristu asanu azwalwa) akale C.E. unomilila “Common Era” (Kristu azwalwa).