Sitsjeʼeni thi jichunda

Sitsjeʼeni índice

LECCIÓN 03

A nchao ruchunthianá thi jitaxin ngaa Biblia

A nchao ruchunthianá thi jitaxin ngaa Biblia

Biblia dajin tsje thi nandaʼa tsuʼen ko kai ndathjuná keʼe nchao sunthuʼuna. Menxun suixin dejinao sekunuʼan icha. Aro menxun kai denuaʼa a jaan segithikaun kain thi ndachro. A jaan nchao ruchunthianá thi jitaxin ngaa Biblia maski anto see kji̱na. A jaan nchao suthikauna ke Biblia tsengijnaná jai ko nchaʼun nandaʼa tsii. Tsje chujni dithikaun ke jaan. Rutsjeʼená unda ixi jaña xraxauna. Ko menxun jiʼi kai sekengijnantha.

1. A jaan kuʼen thi ndachro ngaa Biblia

Ngai Biblia kji̱na kain “thi ndua” jaña ínchi denduaxin kuʼen (Eclesiastés 12:10). Jitaxin thi denduaxin jaan kuʼen ko de chujni ke binthechun are usee (tsjeʼe Lucas 1:3 ko 3:1, 2). Tsje ni kuangi de jiʼi ko inchi ni arqueólogo ndachruna ke jaan ndua kain thi ndachro Biblia are nichja de fecha, chujni, lugar thi binthena ko tsje de thi kuʼen.

2. Unda ixi chunthianá ngai Biblia maski naa xrun ke anto see kji̱na

Maski anto see jii Biblia, jiʼi naa xrun ke undachro thi chujni xra binueʼan. Ínchi, ke kai nichja de ciencia. Maski chujni ubanichjana inchi de jiʼi, ngaa Biblia ubetaxin. Ko jai ciencia tjago ke thi ndachro Biblia jaan ndua. Thi ndachro “jaan nchao ruchunthiani, anxun ko kainxin nchaʼun nandaʼa tsii” (Salmo 111:8).

3. Unda ixi chunthianá thi ndachro ngaa Biblia ngai nchaʼun nandaʼa tsii

Ngaa Biblia jii thi bajina a de uanto see ko “ndachro keʼe nandaʼa sikuʼen” (Isaías 46:10). Bajin tsje nano saʼo inchi thi rukuʼen. Kai nichja de thi jituʼen jai ngataʼa nuntheʼana. Ngai lección jiʼi tsanginá inchi thi bajin Biblia ko rutsjeʼená kexrein jiʼi jixethja.

TANGI ICHA

Rutsjeʼená ke thi bithja ciencia chunda ke sikun ngai thi ndachro ngaa Biblia ko kai tsanginá inchi thi bajin Biblia.

4. Ciencia tjago ke thi ndachro Biblia jaan ndua

Anto tsje nano batho, chujni baxraxauna ke beʼe naa thi bekeʼe Nunthe. Tsjeʼera VIDEO.

Detsjeʼe thi dikji̱na uchunda ínchi 3.500 nano ngai xrun Job. Tsjeʼera Job 26:7 ko tjaura de jiʼi:

  • Unda ixi anto nthagiseʼena ke Biblia ndachro ke “xruʼin jikeʼe” Nunthe.

Chunda nandaʼa 200 de nano ke kuinxini jian thino thixin ndachrin. Aro detsjeʼe thi ndachro ngaa Biblia ke uchunda tsje jino de nano. Tsjeʼera Job 36:27, 28 ko tjaura de jiʼi:

  • Keʼe icha benthaxruxiʼan de thi binthakianxiná nthiʼi.

  • Ixi thi juexin benchelee a dekengijna para ke sechunthia ngai thi ndachro ngaa Biblia.

5. Biblia bajin tsje thi ukuʼen

Tsjeʼera Isaías 44:27–45:2 ko tjaura de jiʼi:

  • 200 de nano saʼo de rugixinthena Babilonia, kekaa inchi thi ubajin Biblia ke rukuʼen.

Kain thi ukuʼen tjago ke ngai nano 539 are xra duaʼan Jesús naa xi nchixin de Persia ke biʼin Ciro ko ni chujnii bixinthena rajna Babilonia. Saʼo juinchenchiina jinda de río bendajin rajna. Kuthejan nchao bixinthena rajna Babilonia ixi dikejeʼana puerta ko jaña bachana. Uchunda icha 2.500 de nano ke kuʼen jiʼi, ko ngai Babilonia i kjaʼan binthe chujni. Anche detsjeʼe thi bajin Biblia.

Tsjeʼera Isaías 13:19, 20 ko tjaura de jiʼi:

  • Kexrein xethja thi bajina nthiʼi.

Thi dixeʼe de Babilonia, ngai Irak

6. Biblia bajin thi jituʼen jai

Biblia bajin ke jai “anto tsje thi tángi sikuʼen” (2 Timoteo 3:1). Detsjeʼe keʼe thi bajin ke sikuʼen jai.

Tsjeʼera Mateo 24:6, 7 ko tjaura de jiʼi:

  • Kekaa inchi thi tángi bajin Biblia ke sikuʼen jai.

Tsjeʼera 2 Timoteo 3:1-5 ko tjaura de jiʼi:

  • Ínchi bajin Biblia, kexrein runcheʼe chujni jai nchauana.

  • De thi juexin ndachro nthiʼi, kekaa degikun suixin.

THI XRAXAUN INCHINA: “Inchina ndachruna ke Biblia yaa juʼo naa xrun de cuento ko ni nduaʼa”.

  • Keʼe ncheʼe ke suixin segithikaun ko sechunthia thi ndachro ngaa Biblia.

THI KUANGINÁ

Kain thi kuʼen usee, ciencia ko thi bajina tjago ke nchao ruchunthianá thi ndachro ngaa Biblia.

A xraxaun thi kuangi

  • A jaan Biblia yaa naa xrun ke nichja thi ndua, a ni juʼo naa cuento.

  • Kexrein tjago ciencia ke thi ndachro Biblia jaan ndua.

  • A degithikaun suixin ke Biblia dajin thi nandaʼa sikuʼen. Unda ixi jaña dexraxaun.

A nchao sincheʼe jiʼi

THJEE ICHA

Ínchi ndachro xi científico, a jaan ndua thi ndachro Biblia a ni naʼi.

“¿Concuerda la Biblia con lo que ha descubierto la ciencia?” (Artículo de jw.org)

Keʼe tjago ke utechuná ngai nchaʼun icha tángi sikuʼen.

“Seis profecías bíblicas en pleno cumplimiento” (La Atalaya, 1 de mayo de 2011)

Detsjeʼe kexrein xethja thi bajina de thi kuʼen ni griego.

“Thi bajina” thengijnaná (5:22)

Detsjeʼe kexrein thi bajin Biblia juincheʼe ke naa thi xii basengixin thi baxraxaun de Biblia.

“No creía en Dios” (La Atalaya, núm. 5 2017)

a Kainxin thi bajina, yaa juajnee Ndo Dio ke ndachro thi nandaʼa sikuʼen.