ˈWƆN ˗GƆ 05
˗Zlan ˗Wo ˈnën ˈö Biblö ˈgü
˗Zlan ˗yö Biblö ˗gbɔɔ ˗kwa ˗gɔ. Gbɔɔdhe ˗së ꞊dede ˈö˗ ˈˈdhiwo ˈsëëdhɛ ˗be 66 ˈdhö ˗a ˈgü yö ˗mü. ˈˈKɛɛ ü ˗mɔn ˗a ˗bha ˈü ü ˗de dhɛɛˈˈ ˈkpɔ ˈü˗ pö ꞊dhɛ: «Kwa Biblö ꞊slɔɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ? De ˈö ˗tɔ ˗a Dëmɛn?» Pë ˈbhaa ˗nu ˈwo ˗gban Biblö ˗bha, ˗kwa ˗an ˗ga kö dhɛɛˈˈ ˗nu bhë ˈü ˗an ˗yɔ dɔ.
1. Biblö ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈnën ˈwo˗ ˗bɛnzë, ˈmën ˗kë ˈwo˗ pö ˗Zlan ˗Wo ˗mü?
Mɛn 40 ˈnën ˈwo Biblö ˗bɛnzë ˗kwɛ ˈö ˗mɔn ˗kwɛ 1.600 ˗bha ˗an ˈˈpiʋ̈. ˗Wa ˗ya ˗sü zü ˗dɔ ˗kwɛ 1513 ˈka kö Yesu yö ˈti bhɔ ꞊köŋ, ˈö ˈwo˗ ˈˈdhiʋ̈ta ˗kwɛ 98 ˈka kö Yesu ˗ya bhɔ. Mɛn ˗nu ˈwo˗ ˗bɛnzë ˈˈdhʋ̈, wo ˈti ˈgo ˈˈsɛ do ˈgü. ˗A mɛn ˈbhaa ˗nu ˗kun ˗tuëmaankëmɛn ˗nu, ˈˈyiblɩɩkëmɛn ˗nu waa ˗gblüdë ˗nu ˈka. ˈˈKɛɛ pë ˈwo˗ ˗bɛnzë Biblö ˈgü ˗yö do. ˈMën ˗kë ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈? ˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˗Zlan ˈnën ˈö ˗tɔ Biblö Dëmɛn. (1 Tesadhonikö 2:13 ˗wo pö.) Biblö ˗bɛnzëmɛn ˗nu wo ˈti wo ˗de ˗zopiʋ̈wɔn ˗ya ˗a ˈgü, ˈˈkɛɛ ‹˗zuu ˈslööslö ꞊nɛ ˈö yö ˗an ˗dhë ˈdhiö ˈyö ˈwun ˈö ˗gban ˗Zlan ˗bha, ˈö ˈwo˗ ꞊blɛɛ.› a (2 Piɛdhö 1:21, NTBL) ˗Zlan ˗yö ˗bɔ ö ˗bha ˗zuu ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˗ta ˈö ö ˗zopiʋ̈wɔn ˗zɔn mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗dhɛ kö ˗wa ˗ya.—2 Timote 3:16.
2. De ˗nu ˈwo ˗mɔn ˗a ˗bha kö ˗wo Biblö ꞊trɔɔn ꞊slɔɔ?
‹Mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, mɛn suu ˗gaɔ ꞊gban ˈdo ˈdo, ˈˈsɛgɔ ꞊gban ˈdo ˈdo ˈˈɛɛn ˗wʋ suu ꞊gban ˈdo ˈdo pö ˗mɛn ˗nu› ˗wo ˗mɔn ˗a ˗bha ˈö nɔɔn˗ ˗së ˈö Biblö ˈgü ˈwo˗ dɔ. (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 14:6 ˗wo pö.) ˗Zlan ˗ya ˗kë ˈö Biblö ˗yö ˗kë ˗wo ꞊va ꞊dede ˈgü ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ˈsëëdhɛ ˗be ˈˈpɛpɛ ˗ta. ˈˈKpɔnŋtaadhɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü, mɛn ˈö Biblö ˈyaa ˗an ˗gɔ ˈwaa ꞊va. ˈMɛn ˈwo ˗dhɛ ˈˈoo ˗dhɛ ˈgü ɛɛnˈˈ ˗wo suu ˈˈoo ˗su pö ˗mɛn ˗nu ˗wo ˗mɔn ˗a ˗bha ˈwo Biblö ˗wo pö.
3. Zoova ˗yö ö ˗zoto Biblö ˈˈpiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
˗Wo Biblö ˗bɛnzë ꞊kwɛŋzü pë ˗nu ˈö ˈwaa ꞊gwëë ˗an ˗ta. ˈˈKɛɛ mɛn ˗nu ˈö Biblö ˗dhɔ ˗yö ˗an ˗kë, ˗wa ˗ga ˈö ˈwo˗ ˗bɛnzë ˗gɛn ˗ɲaan ˈka ꞊va wo ˈsuan˗ ˈka pë ˈˈwɛɛ ˗nu ˗ta. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈˈgbɩɩ˗ ˈbha ˗nu ˗wa ˈˈslö ˗mɛɛn kö ˈwo Biblö bho ˈˈshia˗, mɛn ˈbha ˗nu ˗wo wo ˗bha ˗tosɛta ˗dɔ ga ˗yɛ ˈˈdhiʋ̈ kö ˈwo wo ˗zoto ˗a ˈˈpiʋ̈. Zoova yö ˈti ö ꞊kwaa mɛn ˈˈoo ˗mɛn ɛɛnˈˈ pë ˈˈoo ˗pë ˗zü kö ˗yö ˈˈyi ˗lo ˗a ˗bha dhiaŋ ˗zë kwa ˗dhɛ ˗sü ˈgü. Biblö ˗ya ˗pö: ‹˗Zlan ˈˈDhiwo ˗yö ˗dhö ˈˈtʋ̈ŋ ꞊gban ˈka.›—Isaïe 40:8.
˗KAA ˈˈPIƲ̈ ˈPƆN
˗Kɔ ˈö ˗Zlan ˗yö ö ˗zopiʋ̈wɔn ˗zɔn ˗a ˈka mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗dhɛ ˈö ˈwo Biblö ˗ya, ˗kɔ ˈö ö ˗zoto ˗a ka Biblö ˈˈpiʋ̈, waa pë ˈö˗ ˗kë kö mɛn ˈˈpɛpɛ ˗wa ˗wo pö, ˗kwaa ˗ga.
4. Biblö ꞊dede ˗yö ö Dëmɛn ˗zɔn kwa ꞊dhɛ.
˗Kaa VIDEO ˗ga, kö ˈka 2 Timote 3:16 ˗wo pö, kö ˈKa dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo ˈˈshia bhë ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ.
-
Biblö ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈnën ˈwo˗ ˗ya, ˈmën ˈö ˗kë ˈwo˗ pö ˗Zlan ˗Wo ˗mü?
-
Ü ˗bha ˈgü kwa dua ˗mü kö ˈkwa kwa ˗zo yö ꞊dhɛ ˗Zlan ˗yö ö ˗zopiʋ̈wɔn ˗zɔn mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗dhɛ ˈö ˈwo˗ ˗ya ˗ee?
Pë ˈö ˗gɔmɛn ˗ya pö ˈyö˗ ˗bha ˈsëëdhɛ ˗bɛnzëmɛn ˗ya ˗ya. ˗Kɔ do ˈö bhë ˗a ˈka, mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˈnën ˈwo Biblö ˗ya ˈˈkɛɛ ˗Zlan ˗zopiʋ̈wɔn ˈnën ˈö˗ ˈgü.
5. Mɛn ˗nu ˈti ˗mɔn Biblö ˗bho ˈˈshia˗ ˗sü ˗bha.
꞊Ya kë ꞊dhɛ ˗Zlan ˈnën ˈö ˗tɔ Biblö Dëmɛn, ˗a ˗dhɛ ˗ya ˗bha kö ˗yö ö ˗zoto ˗a ˈˈpiʋ̈. ˈÖ˗ ˗bhɔ ˈˈdhʋ̈ ꞊kwɛŋzü, mɛn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˗wa ˈˈslö ˗mɛɛn kö ˈwo Biblö bho ˈˈshia˗. ˗Zlanwo ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˗wa ˈˈslö ˗mɛɛn kö ˈwo mɛn ˗nu ˗kɔ ˈˈkan ˗a ˗wo pö ˗sü ˗bha. ˈˈKɛɛ ˈkö ˗kë ꞊dhɛ ˗wo ˗gban ˗an ˗gɔ, ˈö ˈwo˗ pö wo ˗dho ˗an zë, mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo wo ˗bha ˗tosɛta ˗dɔ ga ˗yɛ ˈˈdhiʋ̈ ˈö ˈwo wo ˗zoto Biblö ˈˈpiʋ̈. ˈKa˗ pö ˈka˗ mɛn ˈbhaa ˗nu dɔ, ˗kaa VIDEO ˗ga, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo ˈˈshia bhë ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ.
-
ˈPë mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wa ˗kë kö ˈwo wo ˗zoto Biblö ˈˈpiʋ̈ bhë ˗yö ˈü ꞊faamën Biblö ˗wo pö ˗sü ˗bha ˗ee? ˗Mën ˈö ˗kë?
˗Ka Psaume 119:97 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
-
˗Mën ˈö mɛn ꞊vadhɛ ꞊faanmën ˈö ˈwo wo ˗bha ˗tosɛta dɔ ga ˗yɛ ˈˈdhiʋ̈ kö ˈwo Biblö ꞊dhiëëta kö ˈwo˗ ˗gblü mɛn ˗nu ˗ta?
6. ˈSëëdhɛ ˗be ˈö mɛn ˈˈpɛpɛ ˗mɔn ˗a ꞊slɔɔ ˗sü ˗bha
Biblö ˈnën ˗tɔ ˈsëëdhɛ ˗be ˈö ˈwo˗ ꞊dhiëëta, ˈö ˈwo˗ ˗gblü ˈö ˗ʒiö ˗a ˈka ˈsëëdhɛ ˗be ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗ta ˈˈkpɔnŋ ꞊taa. ˗Ka Këwɔn ˗nu 10:34, 35 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:
-
˗Mën ˈö ˗kë ˈö ˗Zlan ˈdhö˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˗wo ö ˈˈDhiwo ꞊dhiëëta kö ˗wa ˗gblü ꞊dedewo mɛn ˗nu ˗ta?
-
˗Mën ˈö˗ ˈwɔn ˗yö ü kun ꞊dedewo ˈö ˗gban Biblö ˗bha?
ˈˈKpɔnŋtaamɛn
ˈkpiidhɛ
˗mɔn ˗a ˗bha ˈwo Biblö ˗wo pö ˗wo ˈö ˈwo˗ man ˗a ˈgü.
˗A ˗be ˗todhʋ̈sü ɛɛnˈˈ ˗a ˈˈpian ˈbha ˗nu
˗wo ˗wo ˈö ˗ʒiö
3.000
˗ta ˗an ˈgü.
5.000.000.000
˗A ˗be ˈö ˗mɔn ˈˈdhi ˈö bhë ˗a ˗bha ꞊waa˗ ˗gblü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa.
˗Yö ˗ʒiö ˈsëëdhɛ ˗be ˈˈpɛpɛ ˗bha ˗ta.
MƐN ˈBHAA ˗NU ˗WA ˗PÖ: «Biblö bhë ˈsëëdhɛ ˗be zii ˈö mɛn ˗nu ˗wa ˗ya yö ˗mü.»
-
Ü ü ˗bha ˗pö ˗a ˈgü ꞊dhɛ?
-
˗Mën ˗nu ˈwo˗ ˗zɔn ꞊dhɛ Biblö bhë ˗Zlan ˈˈDhiwo ˗mü?
˗A ˈDHƐ TO KWA ˈˈƝAAN
˗Zlan ˗Wo ˈnën ˈö Biblö ˈgü. ˗Zlan ˗yö pë ˈˈpɛpɛ ˗kë kö mɛnbhɩɩdhe ꞊gban ˗wa ˗wo pö.
˗Zobuödhe
-
˗Zlan ˗yö ö ˗zopiʋ̈wɔn ˗nu ˗zɔn mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗dhɛ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ ˈö ˈwo˗ ˗ya?
-
ˈWɔn ˗nu ˈü ˗an ꞊draan ˈö ˈwo ˗gban Biblö ˗bha bhë ˗a ˗mɛɛn ˈö pa ü zuʋ̈ˈˈ ˈka ꞊dedewo?
-
Pë ˈˈpɛpɛ ˈö ˗Zlan ˗ya ˗kë kö ˈö ˈwɔn blɛɛˈˈ ü ˗dhɛ bhë, ˈbha ü ˗zota ˗a ˈgü ˗yö ˗kë ü ˈgü ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?
˗AN ˗GA ˈPÖ
˗Kɔ ˈö Biblö ˗yö go ˗a ka ˗a ˗be zii ˗nu ˈwo ꞊kwɛŋzü ˗an ˗bha ˈö yö ˗a ka ꞊dɛɛ ˗bha, ˗a ˗kwɛzlan ˗ga.
«Kwa Biblö ˗slɔɔ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?» (˗kwɛ 2007 Novanblö ˗bha ˗Ka ˗ya ka ˈˈɲaan!)
ˈWɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗yaaga ˈö ˈwo nu Biblö ˗gɔ ˈˈkɛɛ ˈö wo ˈti˗ bho ˈˈshia˗, ˗bhö ˗an ˗ga.
«˗Kɔ ˈö Biblö ˗yö dha˗ ˈka ˈgüshiʋ̈sü ˗gɔ: ˗A ˗kwɛzlan» (˗kwɛ 2016 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn No. 4)
˗Kɔ ˈö mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo wo ˗de dɔ ˗a ˈka ga ˗yɛ ˈˈdhiʋ̈ kö ˈwo Biblö ꞊dhiëëta ˗wo ˈˈwɛɛ ˗nu ˈgü, ˗a ˗ga.
˗Wo Biblö ˗be zii ˗nu ˗ga ˈö ˈwo˗ ˗bɛnzë ˈsëëdhɛ ˗dɛɛ ˗nu ˗ta, ˈö ˈwo˗ ꞊dhiëëta ˗wo ˈˈwɛɛ ˗nu ˈgü ˗gɛn ˗ɲaan ˈka ꞊va. ˗Mën ˈö˗ ˗zɔn kwa ˗dhɛ ꞊dhɛ ˈwo ˈti˗ ˗wo bho ˈˈgblʋʋ?
«˗Wo ˈö Biblö ˈgü ˗ya ˈgo ˈˈgblʋʋ ˗ee?» (ˈWɔn ˗gɔ ˈö jw.org ˗ta)
a ˗Zuu ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ ˈnën ˗tɔ ˗Zlan ꞊faan ˈö ˈwɔn ˗nu ˗kë ˗a ˈka. Kwa ˗dho ˗a ˈgü man ˗së ˈka ˈwɔn ˗gɔ 7 ˗naan ˈgü.
