ZƐŊ-LƐƐI 15
Gbɛɛ Ɓa Zisɛ?
Zisɛ kaa a nuu nyii nua tamaa di gɔlɔŋ. Nua tamaa di Zisɛ laa kɔlɔŋ, kɛlɛ dife mɛni tamaa kɔlɔŋ e pilaŋ ma, nyaŋ dikili-ŋa-siai kaa a dakpɛni e pilaŋ Zisɛ ma. Le ɓe Ŋala-kɔlɔi e mo e pilaŋ ma?
1. Gbɛɛ ɓa Zisɛ?
Zisɛ kaa a mɔleŋ maa-pɔlɔ-pɔlɔ, wala-wala nyii ɣala-taai. Ziova Ɣala e Zisɛ kpɛtɛ fulɔi e lɛɛ pai sɛŋ kelee ta kpɛtɛi. Mɛni ma, Ŋala-kɔlɔi a Zisɛ toli a “nuui maa-ŋuŋ ŋeniɛi su kpɛtɛ-sãai kelee tuɛ.” (Kolasiɛŋ 1:15) Ŋala-kɔlɔi a Zisɛ toli a Ɣala “Noŋ tɔnɔi” kpɛni fei, Zisɛ nya tɔnɔ nɔ ɓe Ziova nya kpiŋ e gbɛtɛ. (Zɔŋ 3:16) Zisɛ e kpɔŋ maa tɛɛ Naŋ Ziova pɔ a gɛɛ E sɛŋ kelee kpɛtɛ. (Tare-woo-ŋa 8:30 lono.) Laoi-laa lɛlɛɛ kaa Zisɛ da Ziova loai. E kɛ a Ɣala ŋɔlono-kɛ-nuu kpaa “Ŋooi,” kpɛni fei, a kaa lono Ɣala mi, gɛ ŋɔworɛ-woo-ŋai da ŋɔlia-woo-ŋai ɓo.—Zɔŋ 1:14.
2. Le mɛni ɓe Zisɛ e pa la nɔii ma?
Aa naa kɛ yɛɛ koraŋ wala feerɛ (2,000) e siɣe tãi ma Ziova e ŋɛi-kɛ-maa kɛ la. E tii kɛ a mɔleŋ maa waai a gɛɛ e Zisɛ ŋɔfulu-laai tɛɛ Mere kponoi nyii ve kɛ ni a surɔŋ mɛni kɔlɔŋɔɔi a gɛɛ e maa sɔlɔ ɓo. Mɛni ma, di Zisɛ maa sɔlɔ ɓo a nuu-kpune. (Luu 1:34, 35 lono.) Ziova e Zisɛ tɛɛ nɔii ma a gɛɛ e kɛ a Masayai kpaa Korai, e nuu-kpune ŋuŋ maa ɓo. a Duɛ-mɛni-ŋai kelee Ŋala-kɔlɔi sui e pilaŋ Masayai mai, ŋaa-see e kɛ Zisɛ kponoi nyii kpɔŋ maa tɛɛ nua pɔ di gɔlɔŋ a gɛɛ Zisɛ ɓa “Korai, nyii gaa a Vulu-laa-ɣalai Noŋ.”—Maafiu 16:16.
3. Mi ɓe Zisɛ kaa naa lonii ma?
Zisɛ saa polu ma, Ɣala e mu siɣe saa yeei e gɛ a mɔleŋ, naa polu ma e li polu ɣala-taa. “Ɣala e maa tɛ a gɛtɛ” ɣala-taa. (Felepiɛŋ 2:9) Zisɛ kaa naa a ɣala-taa kela wala-wala. Ziova nɔ ɓe ŋɔwala-walalaai tɛɛi ŋɔi ma.
MƐNI TAMAA MAA-KƆRI
Mɛni tamaa maa-kɔri e pilaŋ Zisɛ ma da mɛnii gɛ a nɛlɛɛ a gɛɛ ku mɛni maa-kɔri e pilaŋ mai.
4. Zisɛ fa Ŋwala-wala Kelee Ɣalai
Ŋala-kɔlɔi e mo a gɛɛ berei maŋ wala-wala-laa tamaa kaa la Zisɛ yeei ɣala-taai, gaa Ŋɔɣalai da Naŋ, Ziova woo mu. Kwa pɔri moi ti le mɛni ma? VILOI su kaa a gɛɛ I mɛnii kaa gɛ Ŋala-kɔlɔi kɛ mo a gɛɛ Zisɛ kaa a dakpɛni Ŋwala-wala Kelee Ɣalai ma.
Ŋala-kɔlɔ kpua-ŋai ŋi da kpɔŋ maa tɛɛ kupɔ a gɛɛ ku gaa a gɛɛ Ziova kaa a dakpɛni Zisɛ ma. Ŋala-kɔlɔ kpua-ŋai kelee lono tɛitɛi, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia.
Luu 1:30-32 lono.
-
Mɛnii ŋala-taa kelai e moi, e nɛ leŋ a gɛɛ Zisɛ kaa a dakpɛni Ziova Ɣala ma nyii a “Nuui Gɛtɛi”?
Maafiu 3:16, 17 lono.
-
Zisɛ ŋɔbatai kɛ tãi, le ɓe ŋooi nyii kula ɣala-taai e mo?
-
I laai la gbɛɛ woo ɓe kɛ tii?
Zɔŋ 14:28 lono.
-
Gbɛɛ ɓe dɛɛi maraŋ-nuu ma, wala-walalaa tamaa kɛ ɓo nyeei? Naŋ-nuui ɓe kpaa noŋ?
-
Zisɛ e Ziova toli a Naŋ. Le ɓe nyiŋi a nɛ kua?
Zɔŋ 12:49 lono.
-
I laai la e kɛ Zisɛ kili-ŋa a gɛɛ da Naŋ di pɔriɛi? Ikili-ŋa-siai ɓa le?
5. Le ɓe nɛ a gɛɛ Zisɛ e kɛ a Masayai?
Tuɛ-mɛni tamaa kaa Ŋala-kɔlɔi su e pilaŋ Masayai ma, nuui Ɣala e ziɣe zu a gɛɛ e nuu-kpune ŋuŋ maa ɓo. Duɛ-mɛni-ŋai ŋi da pɔri kpɔnii nua dia a gɛɛ di Masayai kɔlɔŋ. VILOI su kaa nyii duɛ-mɛni-ŋai taŋa lɛi Zisɛ e ŋaa-see kɛ tãi e pa la nɔii mai.
Duɛ-mɛni-ŋai ŋi lono Ŋala-kɔlɔi su, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
Maka 5:2 lono a gɛɛ I ɓɛi kɔlɔŋ dikɛ pai Masayai maa sɔlɔ ɓo naai. b
-
I laai la ɓɛi di Zisɛ maa sɔlɔ ɓo naai, e duɛ-mɛnii ŋi ŋaa-see kɛ?—Maafiu 2:1.
Ŋule-wooi 34:20 (NWT) da Zɛkɛraya 12:10 lono a gɛɛ I duɛ-mɛni-ŋai kaa nyii bilaŋɔi Masayai saa mɛni ma.
-
I laai la duɛ-mɛni-ŋai ŋi ŋaa-see e kɛ?—Zɔŋ 19:33-37.
-
I laai la Zisɛ e mɛni-kpɛtɛɛ kɛ a gɛɛ duɛ-mɛni-ŋai ŋi ŋaa-see e kɛ e lɛɛ pa pai nɔii ma?
-
Le ɓe nyiŋi a nɛi ya e pilaŋ Zisɛ ma?
6. Kwa mɛni lɛlɛɛ sɔlɔ ɓo mɛni maa-kɔriɛ su e pilaŋ Zisɛ ma
Ŋala-kɔlɔi e nɛ a gɛɛ nɛlɛɛi ku mɛni maa-kɔri e pilaŋ Zisɛ ma da mɛnii Ɣala a ŋwɛlii e gɛi. Zɔŋ 14:6 da 17:3 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ ŋi ma:
-
Le mɛni ɓe nɛlɛɛi la a gɛɛ ku mɛni maa-kɔri e pilaŋ Zisɛ ma?
NUA TAŊA DA MO DIYƐƐI: “Ziova Ŋɔsere-faa Kɛ-ɓelai dife laa ni a Zisɛ.”
-
Ya pɔri kɛi le?
MƐNI-ŊUŊ-ŊAI YAA MAA-KƆRII
Zisɛ kaa a ɣala-taa kela wala-wala. Gaa a Ɣala Noŋ da Masayai.
Gili-too-ŋa mare-kɛɛ-ŋai
-
Le mɛni ɓe Ŋala-kɔlɔi a Zisɛ toli la a “nuui maa-ŋuŋ ŋeniɛi su kpɛtɛ-sãai kelee tuɛi”?
-
Le ɓe Zisɛ e kɛ gɛi e lɛɛ pa pai nɔii ma?
-
Ku gɔlɔŋ leŋ a gɛɛ Zisɛ kaa a Masayai?
MƐNI TAKPƐNI-ŊA MAA-KƆRI
Mɛni tamaa maa-kɔri e pilaŋ berei ma ku gɔlɔŋ la a gɛɛ Zisɛ kaa a Masayai.
Gaa a kɛ Ŋala-kɔlɔi a nɛi a gɛɛ Ɣala nya kpɔɔi e Zisɛ maa sɔlɔ ɓo yɛɛ berei nuu-kpune a nĩa-pɛlɛɛ maa sɔlɔ ɓo lai.
“Le Mɛni Ɓe Ŋala-kɔlɔi A Zisɛ Toli La A Ɣala Noŋ?” (Zɛŋ-lɛɛi ŋi kaa jw.org fãai ŋa)
Berei kaa Dɔnɔ-su-saaɓa mɛnii fe la a Ŋala-kɔlɔi ŋɔsɛŋ-lɛɛ.
“Zisɛ Kaa A Ŋwala-wala Kelee Ɣalai?” (Nyeŋkeŋ, Dɛniŋ 1, 2009)
Mɛni maa-kɔri e pilaŋ berei ma nɛni tɔnɔ ŋɔkili-ŋa-siai maa e faleŋ la tãi e mɛnii Ŋala-kɔlɔi e mo e pilaŋ Zisɛ mai, kɔlɔŋ lai.
“Zuu Nɛni Tɔnɔ E Mɛnii Gɛ E Ŋɔlaa-lai Maa Kpɛɛ Ŋɔnɔ, Lɛ” (Kɛ-a-iŋɛi!, Gali-kalai 2013)
a Zɛŋ-lɛɛi 26 da 27 su, kwa pai mɛnii kaai gɛ maa nɛɛ̃i ku ŋuŋ-maa ɓo sɔlɔ ɓo la da berei Zisɛ e kuŋuŋ maa ɓo lai.
b Ye Mɛni-ŋuŋ gɔlɔi kpɛɛ-ŋai 2 kaa a gɛɛ I duɛ-mɛnii kaa nyii tãi lɛi Zisɛ e kɛ pa kɛi la a Masayai.