ZƐŊ-LƐƐI 16
Le Ɓe Zisɛ E Gɛ Tãi E Kɛ La Nɔii Ma?
Nua tamaa da dikili-ŋa sia e pilaŋ Zisɛ ma, mɛnii nɔ a pa dikili-ŋai ɓa tãi e kɛ la a kwatarai, daŋa dikɛ gaa yɛɛ ɣala ŋɔlono-kɛ-nuu, kpaa naloŋ nyii saai. Kɛlɛ I laai la kwa pɔri mɛni tamaa maa-kɔrii e pilaŋ ma kwa berei kaa e ŋɔkɛ-ɣeniɛ kɛ la nɔii ma ɓɛ? Zɛŋ-lɛɛi ŋi su, kwa pai mɛni maa-kɔrii e pilaŋ mɛni lɛlɛɛi Zisɛ e gɛi taŋa dia da berei a pɔri kpɔnii la yai.
1. Le tii ɓe kɛ a mɛni kpanaŋɔɔ Zisɛ mai?
Dii kɛ a mɛni kpanaŋɔɔ Zisɛ mai ɓa a gɛɛ e “Ɣala ŋɔkaloŋ-laai maa-tuŋ lɛlɛɛi ɓo.” (Luu 4:43 lono.) E duŋ lɛlɛɛ ɓo a gɛɛ Ɣala a pai kaloŋ-laa kpaa gɔmɛti seei, nyii pai nuu-kpune ŋuŋ maa ɓoi dimɛni-kpɔlu-ŋai kelee su. a Zisɛ e duŋ lɛlɛɛi ŋi ɓo a nii kelee koraŋ saaɓa da gbura yee mu.—Maafiu 9:35.
2. Le mɛni ɓe Zisɛ e ŋɛi-kɛ-maa-ŋa kɛ lai?
Ŋala-kɔlɔi e lono e pilaŋ ‘dii kpaya-kpayai da mɛni kpaya-kpaya-ŋai e pɛlɛ ŋɛi kɛ-maa-ŋai dia nyii Ɣala e gɛ Zisɛ sarai.’ (Dikɛ-mɛni-ŋai 2:22) Ɣala e wala-walalaa tɛɛ Zisɛ pɔ a gɛɛ e fãa kɛtɛ kpera, e nuu wala tamaa kɔnɔŋ kula, e kɔlɔ-fela-ɓela ɓalo, e ŋɔnɔ zaa-ɓelai mu siɣe saa yeei. (Maafiu 8:23-27; 14:15-21; Maki 6:56; Luu 7:11-17) Zisɛ ŋɔŋɛi-kɛ-maa-ŋai di nɛ a gɛɛ Ɣala ɓe dɛɛ. Di ŋɔnɔ nɛ a gɛɛ wala-walalaa kaa Ziova yeei a gɛɛ e kumɛni-kpɔlu-ŋai kelee kpɛɛ.
3. Le ɓe kwa pɔri maa-kɔrii berei Zisɛ e ŋɔkɛ-ɣeniɛi kɛ lai su?
Zisɛ e Ziova woo mɛni a tãi kelee. (Zɔŋ 8:29 lono.) Berei maŋ nua di kɔ la a gɛɛ di Zisɛ kperai, e lɛɛ Naŋ nĩa-mɛni kɛi e lɛɛ la zu e saa. E nɛ a gɛɛ nuu-kpune a pɔri Ɣala fɛlii a nɛɛ maŋ dikɛ tɛɛ mɛni-kpɔlu-ŋa su. Mɛni ma, Zisɛ ‘e ŋɔmɛni kɔɔŋ maai lɛɛ [kuyeei], a gɛɛ ku lɛɛ ŋɔtua-perei su.’—1 Pitɛ 2:21.
MƐNI TAMAA MAA-KƆRI
Berei kaa Zisɛ e duŋ lɛlɛɛi ɓo la da berei e ŋɛi-kɛ-maa-ŋa kɛ lai.
4. Zisɛ e duŋ lɛlɛɛi ɓo
Zisɛ a kaa sia a maa ŋɔŋdɔ tamaa muluŋ kpolo su a gɛɛ e duŋ lɛlɛɛi ɓo nua tamaa dia. Luu 8:1 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
I laai la Zisɛ a kaa ɣala-woo ɓo nɔ nuai dia da kaa pa dikie ma a gɛɛ di ŋoo mɛnii?
-
Le ɓe Zisɛ e gɛ a gɛɛ e nua kaa, e lono dipɔ?
Ɣala e mo naa-tuɛ a gɛɛ Masayai a pai duŋ lɛlɛɛi ɓoi. Azaya 61:1, 2 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Zisɛ e duɛ-mɛnii ŋi ŋaa-see kɛ leŋ?
-
I laai la maa nɛ̃ɛi nua di duŋ lɛlɛɛi ŋi mɛni saa?
5. Zisɛ e tɔ̃ya mɛni kpanaŋɔɔ-ŋa lɛ
E tee Ɣala Ŋɔkaloŋ-laai maa tuŋ lɛlɛɛi ɓoɔɔ ma, Zisɛ e lia-woo lɛlɛɛ-ŋa tɛɛ. Gɔɔŋ-maa taŋa kaa Ŋɔɣala-wooi e mo Ŋulɔ-wuru Yeei mai su. Maafiu 6:14, 34 da 7:12 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Lia-woo lɛlɛɛ-ŋa kɛɛ leŋ ɓe Zisɛ e dɛɛ ŋala-kɔlɔ kpua-ŋai ŋi su?
-
I laai la nia-woo-ŋai ŋi da pɔri nii kpɔŋ maa tɛɛi nua pɔ saa?
6. Zisɛ e ŋɛi-kɛ-maa-ŋa kɛ
Ziova e wala-walalaa tɛɛ Zisɛ pɔ a gɛɛ e ŋɛi-kɛ-maa tamaa kɛ. A gɛɛ I gɔɔŋ-maa tɔnɔ kaa, Maki 5:25-34 lono kpaa VILOI su kaa. Gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia.
-
Viloi su, le ɓe nɛnii nyii kɛ kɔlɛi e kɛ a naa lai?
-
Le ɓe ŋwɛli kaa ya e pilaŋ ŋɛi-kɛ-maa ŋi ma?
Zɔŋ 5:36 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ ŋi ma:
-
Zisɛ ŋɔŋɛi-kɛ-maa-ŋai dikɛ leŋ a ‘sere’ mɛni ma kpaa le ɓe di nɛ e pilaŋ ma?
I mɛnii kɔlɔŋ?
Mɛni-ŋai ku gɔlɔŋ e pilaŋ Zisɛ mai, damaa e kula Ŋala-kɔlɔ naaŋ su nyii da kɛ ma Duŋ Lɛlɛɛi kɔlɔi—Maafiu, Maki, Luu da Zɔŋ. Gɔlɔ naaŋ ŋi pɔ̃yɛ-ɓela di mɛni-ŋuŋ takpɛni-ŋa pɔ̃yɛ e pilaŋ Zisɛ ma. Kwa Duŋ Lɛlɛɛ kɔlɔ naaŋ ŋi lono, kwa mɛni lɛlɛɛ maa-kɔri e pilaŋ ŋɔkɛ-ɣeniɛi ma.
-
MAAFIU
e ŋɔkɔlɔi pɔ̃yɛ fulɔi. E lono a damaa e pilaŋ Zisɛ ŋɔsɛŋ-lɛɛ-ŋai dia, yɛɛ mɛnii e mo e pilaŋ Ɣala Ŋɔkaloŋ-laai ma.
-
MAKI
ɓe Duŋ Lɛlɛɛi kɔlɔi gbuaa ɣelei pɔ̃yɛ. E lono a damaa e pilaŋ mɛni lɛlɛɛ-ŋa dia nyii Zisɛ e tɛɛ zui.
-
LUU
e lono e pilaŋ berei ma Zisɛ e ɣala fɛliɛ siɣe la a gbanaŋɔɔi da berei e tua la a nɛyaa a nɛlɛɛi.
-
ZƆŊ
e lono e pilaŋ mɛni tamaa ma nyii Zisɛ e mo naoi-ni dia da nua takpɛni-ŋa. Nyiŋi a kpɔŋ kua a gɛɛ ku Zisɛ kɔlɔŋ a nɛlɛɛ.
NUA TAŊA DA MO DIYƐƐI: “Zisɛ e kɛ nɔ a nuu sɔŋ lɛlɛɛ, kɛlɛ ve kɛ ni a Masayai.”
-
Ikili-ŋa-siai ɓa le?
MƐNI-ŊUŊ-ŊAI YAA MAA-KƆRII
Zisɛ e lono e pilaŋ Ɣala Ŋɔkaloŋ-laai ma, e ŋɛi-kɛ-maa-ŋa kɛ, nyaŋ e Ziova woo mɛni a tãi kelee.
Gili-too-ŋa mare-kɛɛ-ŋai
-
Le tii ɓe kɛ a mɛni kpanaŋɔɔ Zisɛ ma?
-
Zisɛ e ŋɛi-kɛ-maa-ŋa kɛ le mɛni ma?
-
Mɛni-ŋuŋ lɛlɛɛ-ŋa kɛɛ leŋ ɓe Zisɛ e nɛi?
MƐNI TAKPƐNI-ŊA MAA-KƆRI
Mɛni-ŋuŋ kɛɛ leŋ ɓe Zisɛ e lono e pilaŋ ma a damaa?
“Ɣala Ŋɔkaloŋ-laai—Berei Zisɛ A Gaa Lai” (Nyeŋkeŋ, Ŋweei 1, 2014)
Mɛnii kaa gɛ kwa pɔri laai la a gɛɛ Zisɛ e ŋɛi-kɛ-maa-ŋa kɛ.
“Zisɛ Ŋɔŋɛi-kɛ-maa-ŋai—Le Ɓe Ya Pɔri Maa-kɔrii Zu?” (Nyeŋkeŋ, Gbɔɔyɔɔi 15, 2004)
Berei kaa naloŋ tɔnɔ e ŋɔkɛ-ɣeniɛi maa faleŋ la tãi e gɔlɔŋ la a gɛɛ Zisɛ kpaaŋɔɔi nua mɛni ma.
“Ŋa Kɛ Nɔ A Ŋgbaaŋɔɔ Ŋgbiŋ Mɛni Ma” (Nyeŋkeŋ, Ŋweei 1, 2014)
Berei kaa mɛni-ŋai Zisɛ e gɛ ŋala-woo ɓo tii sui puɔɔi la ŋɛli ma a nɛlɛɛ.
a Zɛŋ-lɛɛ 31-33 a pai lonoi a damaa e pilaŋ Ɣala Ŋɔkaloŋ-laai ma.