'Dho -a 'gü -wɔn -ta

'Dho -a 'gü -wɔn -nu 'sëëdhɛ -ta

ˈWƆN ˗GƆ 19

Kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗mü Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˈka ˗ee?

Kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗mü Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˈka ˗ee?

˗Yö ga ˗sü ˈka Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˈgü ꞊dhɛ kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗mü wo ˈka. ˗Mën ˈö ˗kë? ˗A ˗gɛn -yaaga ˈö ˈkwa ˗dho ˗an ˗wɔn blɛɛˈˈ bhë, ˈyö ˈwo ˈtɔ˗ pë ˈö ˗an ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗gban ˗a ˗ta, ˗an ˈtɔ ˈö ˗an bho mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˈˈpiʋ̈ waa ˗dhɔkaadhe ˈö ˗an ꞊zinŋgü.

1. Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗gban ˗sü ˈka ˗mën ˗ta?

Yesu ˗ya ˗pö: «Tɛanwɔn bha yö ˗mü [˗Zlan] ˗wʋ ꞊në˗ ˈka.» (Zan 17:17) Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗gban ˗sü ˈka Biblö ˗ta ꞊dhɛ Yesu ˈdhö. Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˈwo kwa ˗bha ˈˈtʋ̈ŋ ˈgü ꞊dɛɛ, ˗kwɛzlan ˈö ˗gban ˗an ˗bha, ˗kwaa ˗ga. ˗Dhɛ ˈö ˈkwa ˗da ˗kwɛ 1870 ˈgü, ˈyö mɛn kpö ˈnën ˈbhaa ˗wo ˗ya Biblö draansü ˗bha wo ˈkwëë˗ ꞊dedewo. ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˈpë ˈwo ˗kpan ˗a ˗bha Biblö ˈgü ˈyaa ˈnën ˗zlanwo ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˗nu ˗wo mɛn ˗nu ꞊klaŋkë ˗a ˈka, wo ˗zë ˗wo wo ˈgü ˗dɔ ˈˈgbɩɩ˗ ˈö ˈwo wo ˗bha ˗zoyödhe ˗gban ˗a ˗ta. ˈYö gagade ˈwo˗ yö Biblö ˈgü bhë ˈwo ˗ya ˗a blɛɛˈˈ ˗sü ˗bha mɛn ˗nu ˗dhɛ. a

2. ˗Mën ˈö ˗kë ˈö ˈwo yi ˗dhɛ Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu?

Zoova ˗yö ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗dhɛ ö ˗bha ꞊gbɛkiö ˗nu ˈyö ˈtɔ˗ ꞊dhɛ ˗wo gagade ˈö ˗gban ˗a ˗bha ˗a ˗zɔn mɛn ˗nu ˗dhɛ. (Eblö 11:4–12:1) ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˈtɔ˗ ˈö kun ꞊kwɛŋzü ˗Zlan ˗ya ˗pö ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗dhɛ: «Ka ˈnën ˈka ˗tɔ n ˗mangbɛkiö ˗nu.» (Isaïe 43:10 ˗wo pö.) ˗Wo Yesu ˗dhɛ «[˗Zlan] ˈˈsɛɛ˗ (ɛɛnˈˈ ꞊gbɛkiö) ˈö ˈyaa ˗wʋ ꞊plɛ pö.» (˗Dhɛkpaɔ dhiaˈˈ ˈsëëdhɛ 1:4, 5) ˗A ˗wɔn ˈgü ˈyö ˗kwɛ 1931 ˈka ˈö ˈyi Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗tɔ ˗ya yi ˗bha. ˈTɔ ˈö bhë ˗a ˗bha ˗kë yi ˗bha ˗sü ˗yö yi zuʋ̈ˈˈ ꞊nii ˗da.

3. Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗wo ˗ʒiö Yesu ˗bha ˗dhɔ ˈwɔnzuan ˈˈpiʋ̈ ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

Yesu ˗yö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗sü ꞊dhɛ ö -bha ˈkɔɔmɛn ˗nu ˈdhö ˈyö sü ꞊dhɛ ˗an ˗dhɔ ˗ya ˗kë ꞊dedewo. (Makö 3:35 ˗wo pö.) ˗Kɔ do ˈö bhë˗ ˈka, Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗wo ˈkɔdhi ˈkpii˗ ˈö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü bhë ˗a ˈgümɛn ˗nu ˈka, ˈö ˗an ˗kɔ ˈdhö ˈwɔn do ˗bha. Yö ˈnën ˈö- ˗wɔn ˈgü ˈö ˈyi yi ˈko ˗dhɛ ꞊dhegblüzë ˗nu. (Fidhemɔ 1, 2) ˗Wo ˈö ˗kë: «Ka dheebhang ˗nu [...] ˗dhɔ ˗yö ka kë» ˈka bhë, yi˗ ˗ya ꞊bhlëë ˈgü. (1 Piɛdhö 2:17) Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu yi˗ ˗zɔn ˗kɔ ꞊va ˗ta ꞊dhɛ yi ˈko ˗nu ˗dhɔ ˗yö yi ˈko ˗kë. ˗A ˈwɔnzuan ˈnën ˈtɔ˗ yi ꞊dhegblü ˗nu ˗wa kë ˈwɔn ˈgbɩɩ˗ ˈgü ˗dhɛ ˈˈoo ˗dhɛ ˈgü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, yi ˗dho ˗an ˗dhɛ.

˗KAA ˈˈPIƲ̈ ˈPƆN

˗Kwɛzlan ˈö ˗gban Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu yi ˗bha waa pë ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˗nu ˈwo ˗a ˗zɔn ꞊dhɛ kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗mü yi ˈka, ˗kwaa ˗ga.

Kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗gban ˗sü ˈka Biblö ˗ta, ˈö ˈwo ˗a ˗zɔn ˈpö mɛn ˈˈwɛɛ ˗nu ˗dhɛ

4. Yi ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗gban ˗sü ˈka Biblö ˗ta.

Zoova ˗ya ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö ꞊dhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˗totaabha ˗sü ˈgü, gagade ˈö Biblö ˈgü, ˗a ˈgümandhɛ ˗dho kë ˗së. ˗Ka Daniel 12:4 -wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö yö ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

  • ˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗wo Biblö draanˈˈ ˗ni ˈgü ˗wo ˈdho ˗ni ˈgü ˗a ˈka ˈˈdhiʋ̈, ˈmën «˗dhɛ dho ˈˈpʋ ˗a ˗ta [˗an ˗dhɛ] ˈö [ˈwo˗] ˈgüman»?

Biblö draamɛn ˗nu kpö ˈnën ˈö˗ mɛn do ˗yö ˗kë Shalö Rusɛl ˈka bhë, ˗kɔ ˈwo ˗Zlan ˈˈDhiwo ꞊draan ˗a ˈka, ˗kwaa ˗ga. ˗Kaa VIDEO ˗ga, kö dhɛɛˈˈ ˈö ˈˈshia bhë ˈka˗ ˗yɔ mɛɛnˈˈ.

  • Video ˈö bhë ˗a ˈgü Shalö Rusɛl waa ö ˗bha mɛn ˗nu ˗wo Biblö ˗draan ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

Ü˗ ˈwɔn ˗dɔ ˗ee?

ˈˈTʋ̈ŋ ˈbhaa ˗nu ˈka yi yi ˗bha ˈwɔn ˈgüman ˗kɔ ˈbhaa ˗nu ˗bho ˈˈgblʋʋ. ˈMën ˗kë? ˗Kɔ do ˈö ˈɲënŋ˗ ˗yö luuˈˈ ˗ni ˈgü ˈö ˗dhɛ ˗pʋ ˈˈdhiʋ̈dhiʋ̈ ˗a ˈka bhë, ˈyö ˗Zlan ˗yö ö ˈˈDhiwo ˈgüman ˗sü ˗zɔn ˗a ˈka. (Proverbes 4:18 ˗wo pö.) ˗A ˗wɔn ˈgü, ˈkö ˗kë ꞊dhɛ Biblö ˈyaa ˈgo ˈˈgblʋʋ, ˈyi˗ ˈgüman ˗ni ˈgü ˗së ˈka, yi yi ˗bha ˈwɔn ˗nu yö ˗kɔ ˗bho ˈˈgblʋʋ ˈö ˗kë kpɛnŋdhö.

5. Yi ˗bha ˈwɔn kë ˗kɔ ˗nu ˗wo ˗bɛ yi ˈtɔ ˗bha.

ˈMën ˗kë ˈyi Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗tɔ ˗ya yi ˗bha? ˗Kaa VIDEO ˗ga, kö dhɛɛˈˈ ˈö ˈˈshia bhë ˈka˗ ˗yɔ mɛɛnˈˈ.

  • ˈMën ˗kë ˈö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗tɔ ˗yö ˗bɛ yi ˗bha?

˗Mën ˈö ˗kë ˈö Zoova ˗yö ö ˗kɔ ˗yɛ mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗bha kö ˗wo kë ˗a ˗bha ꞊gbɛkiö ˗nu ˈka? ˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˗ya ˈˈpiʋ̈ kö gagade ˈö ˗gban ö ˗bha ˗wa blɛɛˈˈ, kö ꞊suawɔn ˗nu ˈwo˗ blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü ö ˗bha bhë, ˗wo ˈˈdhe bho ˗a ˗ta. ˗A ꞊sua ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈ ˗kwaa ꞊plɛ ˗wɔn blɛɛˈˈ.

˗Zlanwo ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo mɛn ˗nu ꞊faan ˗mën ˗Zlan ˗dhɔkë pë ˈˈbin waa ꞊geebɔ ˗nu ˈka ˗sü ˗bha. ˈKɛɛ ˗ka Lévitique 26:1 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

  • Zoova ˗dhɔkë pë ˈˈbin ˗nu ˈka ˗sü ˗ya ˗dhɛ ˗së ˗ee ɛɛnˈˈ ˗ya ˈgü ˈya˗ ˗ee?

˗Zlanwo ˗gɔdhiʋ̈mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wa ˗pö, Yesu ˈnën ˗tɔ ˗Zlan. Gagade ˗mü ˗ee? ˗Ka Zan 20:17 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

  • Biblö ˈˈɲan ˈö yö, gagade ˗mɛɛn ˈö˗ ˗zɔn? ˗Ya ˗pö ˗Zlan waa Yesu ˗wo do ˗ee?

  • ˗A ˈwɔn dɔ ˗sü ˈö ꞊dhɛ Zoova ˗yö ö ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bɔ, kö gagade ˈö ˗gban waa ö Gbö ˗an ˗bha ˗wa ˗zɔn mɛn ˗nu ˗dhɛ bhë, ü˗ ˗yö ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

6. Yi ˗dhɔ ˗yö yi ˈko ˗kë.

Biblö ˗yö kletiɛn ˗nu ˗zɔn mɛn dɔɔ˗ -nu ˈwo mɛn ˗dhü ˗bha ˗an ˈka. ˗Ka 1 Kodhɛngtö 12:25, 26 ˗wo pö, kö ˈka dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo yö ˗an ˗yɔ mɛɛnˈˈ:

  • Kletiɛn ꞊dede ˗nu ꞊dhegblü ˗nu ˗wa kë ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗nu ˈgü, ˗mën ˈö ˗an dua ˈdhö ˗mü kö ˗wa kë?

  • ˗Dhɔkaadhe ˈö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ꞊zinŋgü bhë ˗mën ˈö˗ ˗zɔn ü ˗dhɛ?

ˈWɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˗ya nu Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗ta ˗dhɛ ˈˈoo ˗dhɛ ˈgü ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, ˗an ꞊dhegblü ˗nu ˈwo ˗dhɛ ˈˈpɛpɛ ˈgü, ˗wo ˗nu ˗an ˗dhɛ ˈˈvaandhö. ˗A ˈwɔnzuan do ˈö yö, ˗kaa VIDEO ˗ga. ˈKa ka bo kö ˈka dhɛɛˈˈ ˈö ˈˈshia bhë ˗a ˗yɔ mɛɛnˈˈ.

  • Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha mɛn ˗nu ˗takunsü ˈö bhë, ˗ya ˗zɔn ꞊dhɛ mɛn ˗nu ˗dhɔ ˗yö ˗an ˗kë ˗kɔ ˗kë ꞊dhɛ?

Mɛn ˗nu ˈwo ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗ ˈgü kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗wo ˗an ˗takun, ˗an ˗dhɔ ˈö ˗an ˗kë ˗a ˈwɔn ˈgü

MƐN ˈBHAA ˗NU ˗WA ˗PÖ: «Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha ˗zlanwo bhë, ˗zlanwo ˗dɛɛ ˗mü.»

  • ˈˈKɛɛ Zoova ˗yö ˗ya ö ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗dhɛ ˗sü ˗bha ö ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˈˈtʋ̈ŋ ˗mɛɛn ˈka?

˗A ˈDHƐ TO KWA ˈˈƝAAN

Kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗mü Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu yi ˈka. ˈKɔdhi ˈkpii˗ ˈö ˈˈkpɔnŋtaadhɛ ˗todhʋ̈sü ˈgü, ˗a ˈgümɛn ˗nu ˗mü yi ˈka. Yi ˗bha ˗zoyödhe ˗yö ˗gban ˗sü ˈka Biblö ˗ta. Yi mɛn ˗nu ˗takun ˈpö kö gagade ˈö ˗gban Zoova ˗bha ˗wa dɔ.

˗Zobuödhe

  • ˈMën ˗kë ˈö ˈyi Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗tɔ ˗ya yi ˗bha?

  • ˗Kɔ ˗mɛɛn ˈö ˈyi yi ˈko ˗nu kun ˗a ˈka?

  • Ü ˗bha ˈka Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu bhë kletiɛn ꞊dede ˗nu ˗mü ˗ee?

Pë ˈü ˗dho ˗a kë˗

˗AN ˗GA ˈPÖ

꞊Suawɔn ˗nu ˈö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗wo ˈˈdhe bho ˗an ˗ta, ˗a do ˗ga.

˗Zlan ˗dhɔkëmɛn ˗nu ˗wa ˈtɔ ˗bhɔ (7:08)

Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈü ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈü ˗an kpɔ ˈö ˈwo ˗gban Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha, ˗an ˗yɔ ˗ga.

«Dhɛɛˈˈ ˗nu ˈwo ˗an kpɔ ꞊shiö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha» (ˈwɔn ˗gɔ ˈö jw.org ˗ta)

Sefanö ˗yö ˗kun pë ˈˈdhiʋ̈˗ kë ˗ni ˈgü mɛn ˗nu ˈka ˗an ˗san ˈö˗ ˗kë ˗a ˈwɔn ˈgü. ˈˈKɛɛ pë ˈö˗ yö Zoova ˗bha ꞊Gbɛkiö ˗nu ˗bha, ˗ya ˗takun ˈö˗ ˗bha ˗tosɛta ˗yö go ˈˈgblʋʋ. ˗Kɔ ˈö ˗kë ˗a ˈka ˗a ˗ga.

«N ˗man ˗tosɛta ˗yö ˗kë ˈdho ˗ni ˈgü ˈya˗ ꞊dedewo» (˗Kwɛ 2015 Ʒue 1 ˗bha ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn)

a Yi ˗bha ˈˈsu ˗bha ˈsëëdhɛ ˗nu ˈö ˈwo gagade ˗nu ˈwo Biblö ˈgü ˗an ˈgü ˗pʋ, ˗a ˈkpiisü ˈö ˈwo˗ ˈˈGlaadhiʋ̈ ˗tɔn ˗kë bhë, ˗yö ˗ya ˗yö ˈˈkpɛnŋ ˗sü ˗bha ˗kwɛ 1879 ˈka ˈö nu ˈö yö ˗a ˈka ꞊dɛɛ ˗bha.