ISHOMO RYA 32
Obukama bwa Ruhanga nibutegeka!
Obukama bwa Ruhanga, bukatandika kutegeka omu iguru omu mwaka gwa 1914. Kandi obwo bwire ebiro by’emperu nibwo byatandikire. Eco nitukimanya tuta? Reka turebe obuhanuzi bw’omuri Bibuli n’embera ezabireho kwiha omu mwaka gwa 1914.
1. Eki obuhanuzi bw’omuri Bibuli bwabire bwagambire
Ekitabo ca Danieli c’omuri Bibuli, kikagamba ku Obukama bwa Ruhanga bwabire buratandike kutegeka aha muheru g’obwire bw’“emyaka mushanju.” (Danieli 4:16, 17) Bwanyima y’ebinyigana byingi, Yesu, eyo myaka akayeta ‘obusinge bw’abanyamahanga,’ kandi akegesa ku eyo myaka yabire etakahwire. (Luka 21:24) Nk’oku twaza kukireba, eyo myaka ekahwa omuri 1914.
2. Ni biha bintu ebyabireho omu nsi kandi shi ni eha mitwarize eyi abantu bayerekire kwiha omuri 1914?
Abegi ba Yesu bakamubuza ngu: ‘Tugambire ebi ahu biriberaho, n’akamanyiso k’okwija kwawe oku kariba, n’ak’obwire obu ensi egi erihweraho?’ (Matayo 24:3) Yesu akabagarukamu ari kubagambira ebintu byingi ebyabire birije kubaho bikereka ku yatandikire kutegeka omu iguru ari omugabe w’Obukama bwa Ruhanga. Bimwe omuri ebyo harimu entaro, enjara n’emisisa. (Shoma omuri Matayo 24:7.) Nambwenu Bibuli ekaba yagambire ku emitwarize y’abantu b’‘omu biro by’aha mperu’ yabire erije kutuma ebintu byakizaho kuba bibi. (2 Timoseo 3:1-5) Ebyo bintu n’eyo mitwarize, bikatandika kurebeka munonga kwiha omu mwaka 1914.
3. Ahabw’enki embera zakirizeho kuba mbi kwiha Obukama bwa Ruhanga bwatandika kutegeka?
Yesu ku yamazire kuba Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga, omu iguru hakabaho orutaro yarwanisa Sitaane na ba dayimoni beye. Sitaane akasingurwa omuri orwo rutaro. Bibuli negira ngu: ‘Akanagwa ahaasi hamwe na ba marayika beye.’ (Okushuuruurwa 12:9, 12) Sitaane ayine ekiniga kingi, ahakuba namanya ku juba aha arije kucwecerezibwa. Eco nikituma yareta obusaasi n’okubonabona omu nsi yona. Niyo nshonga ahabw’enki embera omu nsi zakirizeho kuba mbi! Obukama bwa Ruhanga nibwija kwihaho ebyo bizibu byona.
YEGA BYINGI
Shwijuma ekiri kutuhamiza ku Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegeka omuri 1914 n’oku biri kutukwataho.
4. Obwire oburi kugambwa omuri Bibuli nibwereka ku Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegeka omuri 1914
Ruhanga akatuma Omugabe Nebukadeneza wa Babuloni ya kare yarota ekiroto c’obuhanuzi. Eco kiroto n’oku Danieli yakishoborwire, nibyereka ku kiri kukwata aha butegeki bwa Nebukadeneza n’aha Bukama bwa Ruhanga.—Shoma omuri Danieli 4:17. *
Shoma omuri Danieli 4:20-26, rero mugarukemu ebi bibuzo muri kukoresa akashanduku:
-
(A) Ni enki eki Nebukadeneza yabwine omu kiroto ceye?—Reba orunyiriri rwa 20 na 21.
-
(B) Ni enki ecabire kirije kuhika aha kiti?—Reba orunyiriri rwa 23.
-
(C) Ni enki ecabire kirije kubaho aha muheru g’obwire bw’“emyaka mushanju”?—Reba orunyiriri rwa 26.
Ekiti c’omu kiroto ca Nebukadeneza nikibuganira nkahe n’Obukama bwa Ruhanga?
OBUHANUZI (Danieli 4:20-36)
Obutegeki
(A) Ekiti kiringwa kandi kihango
Obutegeki buri kurugaho
(B) ‘Tema eco kiti, kigume kisyo okumara omwanya gw’emyaka mushanju’
Obutegeki buri kagarukaho
(C) ‘Obugabe bwawe’ buryashuba bube obwawe
Omu kuhikirira k’okubanza k’obwo buhanuzi . . .
-
(D) Ekiti nikimanyisa oha?—Reba orunyiriri rwa 22.
-
(E) Ni bata oku obutegeki bwarugireho?—Shoma omuri Danieli 4:29-33.
-
(F) Ni enki ecahikire ahari Nebukadeneza aha muheru g’obwire bw’“emyaka mushanju”?—Shoma omuri Danieli 4:34-36.
OKUHIKIRIRA K’OKUBANZA
Obutegeki
(D) Nebukadeneza, Omugabe wa Babuloni
Obutegeki buri kurugaho
(E) Bwanyima y’omwaka gwa 606 M.Y., Nebukadeneza akabura obwenge kandi yaruga aha bugabe omu bwire bw’emyaka mushanju eshangirwe
Obutegeki buri kagarukaho
(F) Nebukadeneza akashuba yagira obwenge kandi yagaruka aha bugabe
Omu kuhikirira kwa kabiri k’obwo buhanuzi . . .
-
(G) Ekiti nikimanyisa oha?—Shoma 1 Busingye 29:23.
-
(H) Ni bata oku obutegeki bwabo bwarugireho? Nitumanya tuta ku obu Yesu yabire ari omu nsi, obwo butegeki bwabire butakagarukire kutegeka?—Shoma omuri Luka 21:24.
-
(I) Obwo butegeki bukagaruka kutegeka ryari kandi bukategekera nkahe?
OKUHIKIRIRA KWA KABIRI
Obutegeki
(G) Abagabe ba Isirayeli abemererire obutegeki bwa Ruhanga
Obutegeki buri kurugaho
(H) Yerusalemu ekacwecerezibwa, catuma abagabe ba Isirayeli bamara emyaka 2,520 batari kutegeka
Obutegeki buri kagarukaho
(I) Yesu akatandika kutegekera omu iguru ari Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga
Obwire bw’emyaka mushanju nibwingana ki?
Ebicweka bimwe by’omu Bibuli, nibitukwasa kushoborocerwa ebindi. Ecokureberaho: Omu kitabo c’omuri Bibuli c’Okushuuruurwa nihagamba ku obwire bw’emyaka ishatu n’ekicweka buri kwingana n’ebiro 1,260. (Okushuuruurwa 12:6, 14) Obwe rero, obwire bw’emyaka mushanju nibwingana n’ebiro 2,520. Obumwe Bibuli nekoresa ekigambo ekiro eri kumanyisa omwaka. (Ezekieli 4:6) Ni co kimwe n’aha buhanuzi bw’obwire bw’emyaka mushanju oburi kugambwa omu kitabo ca Danieli; nibwingana n’emyaka 2,520.
5. Omu nsi embera zikahinduka kwiha omuri 1914
Yesu akagamba ebintu ebyabire birije kubaho omu nsi yamara kuba Omugabe. Shoma omuri Luka 21:9-11, rero muganire ahari eki kibuzo:
-
Ni biha bintu ebi wahuriramu ebi ori kureba omuri obu bwire?
Entumwa Pawulo akagamba oku abantu b’omu biro by’emperu babire barije kuba bari. Shoma omuri 2 Timoseo 3:1-5, rero muganire ahari eki kibuzo:
-
Omuri egi mitwarize, ni eha eyi ori kureba omu bantu omuri obu bwire?
6. Okutegeka k’Obukama bwa Ruhanga nikutuma twagira eki twakora
Shoma omuri Matayo 24:3, 14, rero muganire ahari eki kibuzo:
-
Ni guha murimo g’omugasho oguri kwereka ku Obukama bwa Ruhanga buri kutegeka hati?
-
Ni bata oku ori kubasa kwekwatanisa omuri ogu murimo?
Obukama bwa Ruhanga nibutegeka kandi izoba ry’okutegeka ensi yona riri hihi. Shoma omu Baheburaayo 10:24, 25, rero muganire ahari eki kibuzo:
-
Ni enki eki buri omwe ashemerire kukora yareba ‘ngu ekiro eco kiri hihi kuhika’?
Wamanya ekintu ekiri kubasa kutuma abantu barokoka, ni enki eki oshemerire kuhika ori kukora?
ABANTU ABAMWE NIBABASA KUBUZA NGU: “Ahabw’enki Abahamya ba Yehova bari kukunda kugamba aha mwaka gwa 1914?”
-
Iwe nobasa kubagarukamu ota?
EMPINYE
Obuhanuzi bw’omuri Bibuli, okukuratana k’obwire bw’omuri Bibuli, n’embera eziriho omu nsi nibyereka ku Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegeka. Nitwereka ku turi kubwikiriza, turi kuburira ebiri kubukwataho kandi turi kuza omu nterane.
Wayega ki?
-
Ni enki ecabireho aha muheru g’obwire bw’emyaka mushanju oburi kugambwa omu kitabo ca Danieli?
-
Ni enki ekiri kukuhamiza ku Obukama bwa Ruhanga bwatandikire kutegeka omuri 1914?
-
Ni bata oku ori kubasa kwereka ku noyikiriza ku Obukama bwatandikire kutegeka?
CONDOZA
Shwijuma ebi abanyabwenge omu byabireho n’abandi bantu bagambire aha mpindahinduka ezabireho omu nsi kwiha omuri 1914.
“Ebintu bikagenda nibikizaho kuba bibi” (Musisimuke!, Okwakana 2007)
Reba oku obuhanuzi oburi omuri Matayo 24:14 bwahindwire amagara g’omushija omwe.
“Nkaba ninkunda eby’emizano munonga!” (Omunara g’Omurinzi No. 3 2017)
Nitumanya tuta ku obuhanuzi oburi omuri Danieli ekicweka ca 4 buri kugamba aha Bukama bwa Ruhanga?
Nitumanya tuta ku Obwire bw’“emyaka mushanju” oburi kugambwa omuri Danieli ekicweka ca 4 bwahendire omuri 1914?
^ Reba ebicweka bibiri by’omuri Condoza by’aha muheru omuri eri shomo.