တၢ်မၤလိ ၃၂
ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံ
ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢမူခိၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ်လံ. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ပၢဒံးတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ သနာ်က့ ဖဲတၢ်တနံၣ်န့ၣ် မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်စးထီၣ်လံ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်. ခဲအံၤ ပကကွၢ်သကိး တၢ်လၢလံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဒီးစးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်. ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁. လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကစးထီၣ်ပၢတၢ်လၢ အခါဖဲလဲၣ်.
လၢလံာ်ဒၤနံးယ့လးအပူၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကစးထီၣ်ပၢတၢ်ဖဲ တၢ်ဆၢကတီၢ် “နွံနံၣ်” ကတၢၢ်ဝဲအခါ. (ဒၤနံးယ့လး ၄:၁၆, ၁၇) ဝံဒၤနံးယ့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲဒ်န့ၣ် အနံၣ်လၢ အကယၤတဖၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ဆၢကတီၢ် နွံနံၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကိးစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ “တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဘၣ် တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အဂီၢ်” ဒီးပထံၣ်ဘၣ်လၢ ဖဲယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒ်န့ၣ်အခါ တၢ်ဆၢကတီၢ်အံၤ တကတၢၢ်ဒံးဘၣ်. (လူၤကၣ် ၂၁:၂၄) ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် နွံနံၣ်န့ၣ် ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်.
၂. စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး, ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
ယ့ၣ်ၡူး အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် သံကွၢ်အီၤလၢ “နကဟဲက့ၤအိၣ်ဒီးပှၤ အဆၢကတီၢ် ဒီးတၢ်အစိၤလၢ အလီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ် အတၢ်ပနီၣ် ကမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.” (မးသဲ ၂၄:၃) ယ့ၣ်ၡူး စံးဆၢက့ၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ အဝဲ မ့ၢ်စးထီၣ်ပၢတၢ် လၢကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်အပူၤန့ၣ် တၢ်ကဟဲကဲထီၣ်အသးအါမံၤ. ဒီးတၢ်လၢ ကဟဲကဲထီၣ်အသး တဖၣ်အံၤအကျါ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဟူး. (ဖး မးသဲ ၂၄:၇.) တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး “လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်” ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ “တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤဆီလၢ အကီအခဲသပှၢ်တၢၢ်.” (၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅) ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး, ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးတဖၣ်အံၤ နးထီၣ်ဝဲ စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ်လံ.
၃. စးထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး နးထီၣ်လဲၣ်.
ယ့ၣ်ၡူးကဲထီၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် အစီၤပၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲဒုးတၢ်ဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ် တမၤနၢၤတၢ်ဘၣ်. ဒီးလံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “အဝဲဘၣ်တၢ်ကွံာ်လီၤအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီးအမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကွံာ်လီၤ အဝဲသ့ၣ်ဃုာ်ဒီးအီၤလီၤ.” (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉, ၁၀, ၁၂) ခီဖျိလၢ မုၣ်ကီၤလံၢ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ် တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤအဃိ အသးပှံၢ်ထီၣ်တၢ်ဒိၣ်မး. အဃိ အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ. ဒီးပနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး နးထီၣ်ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အံၤခဲလၢာ်.
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်
ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးအကဲဘျုး လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၄. တၢ်ဒွးတၢ်အနံၣ်အလါ လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်
လၢပျၢၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ဒုးမံမီၢ်ဝဲ ဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် လၢတၢ်မံမီၢ်. တၢ်မံမီၢ်တခါန့ၣ် ဒီးတၢ်မံမီၢ်အခီပညီ လၢစီၤဒၤနံးယ့လး တဲဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပဖးဘၣ်အီၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ. ဒီးတၢ်မံမီၢ်တခါန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဘၣ်ထွဲဒီး စီၤနဘူၤကးန့စၢ် အတၢ်ပၢ ဒီးအဘၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီးဒီး ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်.—ဖး ဒၤနံးယ့လး ၄:၁၇. a
ဖး ဒၤနံးယ့လး ၄:၂၀-၂၆ ဝံၤဒီး ကွၢ်တၢ်ဂီၤ ဒီးတဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–
-
(၁) စီၤနဘူၤကးန့စၢ် မံမီၢ်ဝဲ မနုၤလဲၣ်. —ကွၢ် အဆၢဖိ ၂၀ ဒီး ၂၁.
-
(၂) တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီး သ့ၣ်တထူၣ်န့ၣ်ဒ်လဲၣ်. —ကွၢ် အဆၢဖိ ၂၃.
-
(၃) တၢ်ဆၢကတီၢ် “နွံနံၣ်” ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ကကဲထီၣ် အသးဒ်လဲၣ်.—ကွၢ် အဆၢဖိ ၂၆.
တၢ်မံမီၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီး သ့ၣ်တထူၣ်န့ၣ် အဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်ဒ်လဲၣ်
ဝံအတၢ်စံးပာ် (ဒၤနံးယ့လး ၄:၂၀-၃၆)
တၢ်ပၢတၢ်ပြး
(၁) သ့ၣ်ဖးဒိၣ်တထူၣ်
တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကတၢၢ်ကွံာ်
(၂) “ကူာ်လီၤကွံာ် သ့ၣ်တထူၣ်န့ၣ်” ဒီး “တၢ်ဆၢကတီၢ် ကလဲၤပူၤကွံာ် နွံနံၣ်”
တၢ်ပၢတၢ်ပြး အိၣ်ထီၣ်က့ၤ
(၃) “နကပၢဘၣ်ကဒါက့ၤ နဘီမုၢ်”
ဖဲဝံအတၢ်စံးပာ်တခါအံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် . . .
-
(၄) သ့ၣ်တထူၣ်အံၤ ဒိလီၤဝဲ မတဂၤလဲၣ်. —ကွၢ် အဆၢဖိ ၂၂.
-
(၅) စီၤနဘူၤကးန့စၢ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြး ကတၢၢ်ကွံာ် အခါဖဲလဲၣ်.—ဖး ဒၤနံးယ့လး ၄:၂၉–၃၃.
-
(၆) တၢ်ဆၢကတီၢ် “နွံနံၣ်” ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး စီၤနဘူၤကးန့စၢ်ဒ်လဲၣ်.—ဖး ဒၤနံးယ့လး ၄:၃၄-၃၆.
ဝံအတၢ်စံးပာ်တခါအံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီ
တၢ်ပၢတၢ်ပြး
(၄) ဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ်
တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကတၢၢ်ကွံာ်
(၅) ချ.ခ.န ၆၀၆ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤနဘူၤကးန့စၢ် ပျုၢ်ထီၣ်အဃိ အတပၢတၢ်လၢၤဘၣ် နွံနံၣ်ညါ
တၢ်ပၢတၢ်ပြး အိၣ်ထီၣ်က့ၤ
(၆) စီၤနဘူၤကးန့စၢ် တပျုၢ်လၢၤဘၣ်အဃိ အဝဲစးထီၣ် ပၢက့ၤတၢ်
ဖဲဝံအတၢ်စံးပာ်တခါအံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် ခံဘျီတဘျီန့ၣ် . . .
-
(၇) သ့ၣ်တထူၣ်အံၤ ဒိလီၤဝဲ မတၤတဖၣ်လဲၣ်. —ဖး ၁ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂၉:၂၃.
-
(၈) စီၤပၤတဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤ ဒ်သ့ၣ်တထူၣ်အံၤန့ၣ် အတၢ်ပၢတၢ်ပြး ကတၢၢ်ကွံာ် အခါဖဲလဲၣ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ စီၤပၤတဖၣ်အံၤ အတၢ်ပၢ တက့ၤအိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.—ဖး လူၤကၣ် ၂၁:၂၄.
-
(၉) တၢ်ပၢတၢ်ပြး အိၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ အခါဖဲလဲၣ် ဒီးလၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်.
ဝံအတၢ်စံးပာ်တခါအံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ခံဘျီတဘျီ
တၢ်ပၢတၢ်ပြး
(၇) အံၣ်စရ့လး အစီၤပၤတဖၣ် လၢအပၢဘၣ် ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်
တၢ်ပၢတၢ်ပြး ကတၢၢ်ကွံာ်
(၈) ပှၤမၤဟးဂီၤကွံာ် ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးလၢ ၂၅၂၀ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် အံၣ်စရ့လး အစီၤပၤတဖၣ် တပၢဘၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်
တၢ်ပၢတၢ်ပြး အိၣ်ထီၣ်က့ၤ
(၉) ယ့ၣ်ၡူး စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢမူခိၣ် ဒ်ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် အစီၤပၤအသိး
တၢ်ဆၢကတီၢ် နွံနံၣ်န့ၣ် ယံာ်ဝဲထဲလဲၣ်
လံာ်စီဆှံအဆၢတနီၤန့ၣ် အမၤစၢၤပှၤလၢ ပကနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အဂၤတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ. အဒိ လံာ်လီၣ်ဖျါ တဲဝဲလၢ သၢနံၣ်တဝာ်န့ၣ် ပှဲၤသိးဒီး အသီ ၁၂၆၀. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၆, ၁၄) ဒီးဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် နွံနံၣ်န့ၣ် ယံာ်ဝဲထဲလဲၣ်အဂီၢ် ပမ့ၢ်ပာ်ဖှိၣ် အသီ ၁၂၆၀ အံၤခံဘျီန့ၣ် ကအိၣ်ဝဲ အသီ ၂၅၂၀. ဒီးလၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် တဘျီတခီၣ် တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တနံၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီ တနံၣ်. (ယဃ့းစက့လး ၄:၆) အဃိ တၢ်ဆၢကတီၢ် နွံနံၣ် လၢအအိၣ်ဝဲ အသီ ၂၅၂၀ လၢလံာ်ဒၤနံးယ့လး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် နီၢ်ကီၢ်အကဲဝဲ ၂၅၂၀ နံၣ်.
၅. စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲလံ
ယ့ၣ်ၡူး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ အမ့ၢ်ကဲထီၣ်စီၤပၤန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်. ဖး လူၤကၣ် ၂၁:၉-၁၁ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
တၢ်အိၣ်သးလၢ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်ဒီး နၢ်ဟူဘၣ် တခါခါလံဧါ.
တၢ်မၢဖိပီလူး တဲဖျါထီၣ်ဝဲ လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် ဖဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ပၢဒံးတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဖး ၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ နထံၣ်ဘၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ဒ်အံၤဧါ.
၆. ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နနာ်လၢ ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံ
ဖး မးသဲ ၂၄:၃, ၁၄ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–
-
တၢ်မၤအရ့ဒိၣ်တခါလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤမနုၤလဲၣ်.
-
နပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်မၤလၢ အရ့ဒိၣ်တခါအံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံ ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ကပၢက့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဘူးထီၣ်လံ. ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
ဒ်ပ “ထံၣ်မုၢ်နံၤ ဟဲဘူးထီၣ်ဝဲအသိး” ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
ပှၤတနီၤ သံကွၢ်ဝဲလၢ– “ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တဲဝဲလၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် အကဲဝဲ နံၣ်လၢအရ့ဒိၣ်တနံၣ်လဲၣ်.”
-
ပှၤမ့ၢ်တဲနၤ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကစံးဆၢက့ၤအီၤ ဒ်လဲၣ်.
တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်
ဝံအတၢ်စံးပာ်, တၢ်ဒွးတၢ်အနံၣ်အလါ လၢလံာ်စီဆှံပူၤ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံ. ပနာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်အီၤ သ့ခီဖျိ ပတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဒီးပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်.
တၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ
-
လံာ်ဒၤနံးယ့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ် နွံနံၣ် မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
-
ဘၣ်မနုၤအဃိ နနာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်လဲၣ်.
-
နနာ်လၢ ခဲအံၤ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ပၢတၢ်လံန့ၣ် နပာ်ဖျါထီၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ဃုသ့ၣ်ညါ
ဖးကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအကွဲး တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲအသးဒ်လဲၣ်.
“ဆၢကတီၢ်ဖဲ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအတဂ့ၤဘၣ် အိၣ်အါထီၣ်ဝဲအါမး” (ပၢၢ်ထီၣ်! လါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၀၇)
ဖးကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ဝံအတၢ်စံးပာ်ဖဲ မးသဲ ၂၄:၁၄ န့ၣ်ဆီတလဲဝဲ ပိာ်ခွါတဂၤ အတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်.
“ယဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ဘ့း(စ်)ဘီ(လ်) အါန့ၢ်ဒံး တၢ်အဂၤ” (တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အအိၣ်လၢ တၢးထီခိးတၢ် အပူၤ)
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲလၢ ဝံအတၢ်စံးပာ် လၢအအိၣ်ဖဲ ဒၤနံးယ့လး အဆၢဒိၣ် ၄ အပူၤန့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်လဲၣ်.
“ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢ အခါဖဲလဲၣ် (အကူာ် ၁)” (တၢးထီခိးတၢ်, လါအီးကထိဘၢၣ် ၁, ၂၀၁၄)
တၢ်ဆၢကတီၢ် “နွံနံၣ်” လၢအအိၣ်လၢ ဒၤနံးယ့လး အဆၢဒိၣ် ၄ အပူၤ ကတၢၢ်ဝဲဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
“ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် စးထီၣ်ပၢတၢ်လၢ အခါဖဲလဲၣ် (အကူာ် ၂)” (တၢးထီခိးတၢ်, လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁, ၂၀၁၄)
a ဖး တၢ်ဂ့ၢ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်ခံခါ လၢအအိၣ်လၢ တၢ်မၤလိတခါအံၤအပူၤ လၢတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီ လၢအမ့ၢ် “ဃုသ့ၣ်ညါ” အပူၤ.