Awˬ lawn awˬ tanˇ hkʼa gaˬ hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ hkʼaˇ lonˉ maˬ teˇ hpaˍ cawˬ taˍ ve liꞈ mehˆ hpfuhˇ lo hteˇ lehˍ kʼai tuˬ

Awˬ lawn 32

Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ˗oˬ!

Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ˗oˬ!

1914 hkʼawꞈ htaˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ tanˬ uˉ peunˍ ve yoˬ. Oˇ ve teˇ yanˇ htaˇ tanˬ leh chaw yaˇ uˉ peunˍ ve awˬ leh meuˇ gaˬ la ve yoˬ. Ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le? Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ kʼoˆ taˍ ve, 1914 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ hpehꞈ la ve awˬ ceuˬ, leh chaw yaˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ te tawˆ la ve awˬ ceuˬ htaꞈ henˇ nyi sheˍ.

1. Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ aˬ htoꞈ ma kʼoˆ maˍ laˇ ve le?

Daˍyeˍlaˆ liꞈ hkʼaw kʼoˆ ve, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ lehˬ “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ leh htaˇ tanˬ uˉ peunˍ tuˬ yoˬ. (Daˍyeˍlaˆ 4:16, 17) Laiˉ hkʼawꞈ peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, Yeˍsuˆ miˬ guiˬ hkʼoˆ chehˇ htaˇ “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ htaꞈ ‘buiˇ shaˆ aˉ naˆ chaw hui ve awˬ yanˇ’ hpehꞈ ve tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. Leh awˬ yanˇ chi maˇ leh taˍ sheˍ tehꞈ yawˇ maˍ ve yoˬ. (Luˉkaꞈ 21:24) “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ chi 1914 hkʼawꞈ htaˇ leh ve tehꞈ, chi teˇ lawn hkʼaw ngaˬ hui gʼa henˇ tuˬ yoˬ.

2. 1914 hkʼawꞈ htaˇ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la ve le, leh chaw yaˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe cawˬ la ve le?

Yeˍsuˆ ve awˬ laꞈ gʼawˇ yawˇ htaꞈ na piˇ ve, “nawˬ kʼawꞈ yaꞈ la tuˬ ve leh, miˬ guiˬ chi awˬ yanˇ leh tuˬ ve awˬ heˆ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ tawˆ la tuˬ ve le?” (Maꞈhtehˍ 24:3) Yeˍsuˆ yawˇ ve awˬ laꞈ gʼawˇ htaꞈ kʼoˆ piˇ ve, yawˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hkʼaw Jawˇmawˇ te htaˇ, laiˉ ceuˬ hpehꞈ la tuˬ yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, bawˆ daꞈ ve, meuꞈ ve kaˆ ve, leh miˬ gʼaˇ hteꞈ hiˆ tuˬ yoˬ. (Maꞈhtehˍ 24:7 gʼaw sheˍ.) Liꞈ hpu hkʼaw maˇ hpehꞈ la sheˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve, chaw yaˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ lehˬ “awˬ leh meuˇ ve awˬ nyi awˬ haˉ teˇ hpaˍ awˬ hkʼaw lo haˍ jaˇ ve awˬ yanˇ” hpehꞈ tuˬ te piˇ ve yoˬ. (2 Tiˆmoˉseˍ 3:1-5) 1914 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ hpehꞈ la ve awˬ ceuˬ, leh chaw yaˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ kʼoˆ taˍ ve hkʼe hpehꞈ la ve yoˬ.

3. Aˬ htoꞈ ma pa taw Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ tanˬ uˉ peunˍ gehˇ htaˇ, miˬ guiˬ hkʼoˆ shoꞈ shaꞈ jaˇ ve le?

Yeˍsuˆ lehˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hkʼaw Jawˇmawˇ tanˬ te htaˇ, yawˇ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ Saˍtanˍ leh neˇ teˇ hpaˍ htaꞈ maꞈ bawˆ daꞈ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Saˍtanˍ Yeˍsuˆ htaꞈ maˇ gʼaˇ. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ ve, Saˍtanˍ htaꞈ “miˬ guiˬ hkʼoˆ lo yuˬ baˬ ve teˇ yanˇ, yawˇ ve tcuh yaˇ teˇ hpaˍ htaꞈ kaꞈ yawˇ geh teˇ geh yuˬ baˬ ve yoˬ.” (Hpeuꞈ maˍ ve 12:9, 10, 12) Saˍtanˍ lehˬ maˇ maw kʼo te luˬ tuˬ ve htaꞈ gʼa hkanˍ tuˬ yoˬ tehꞈ shiˍ ve pa taw, yawˇ nyi ma zuhˆ jaˇ leh, miˬ guiˬ hkʼoˆ chaw yaˇ htaꞈ tuꞈ hkanˍ ve leh naˬ ve awˬ ceuˬ gʼa hpuˇ tuˬ te piˇ ve yoˬ. Chi lehˬ aˬ htoꞈ ma pa taw miˬ guiˬ hkʼoˆ shoꞈ shaꞈ ve cawˬ maˇ jaˇ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ tuˬ ga laˇ ve yoˬ. Yaꞈ hkʼaˇ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ lehˬ shoꞈ shaꞈ ve awˬ ceuˬ hkʼa peu˗eˬ htaꞈ te luˬ piˇ tuˬ yoˬ.

Henˇ shiˍ maˇ la tuˬ

Aˬ htoꞈ ma pa taw 1914 hkʼawꞈ htaˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ tanˬ uˉ peunˍ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ gʼa ve le, leh awˬ lawn chi htaꞈ shiˍ htaˇ ngaˬ hui aˬ htoꞈ ma te gaˇ ve le, teˇ geh henˇ sheˍ.

4. Liꞈ hpu hkʼaw kʼoˆ laˇ ve awˬ yanˇ htaꞈ shawˍ nyi ve kʼo, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ 1914 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ uˉ peunˍ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ gʼa ve

Gʼuiˬ sha lehˬ Baˍbuˍlonˍ mvuhˇ miˬ ve jawˇ mawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ htaꞈ awˬ gʼuˇ suhˍ hpawˇ hpehꞈ la tuˬ ve awˬ ceuˬ zuhꞈ maˆ mawˬ tcuh ve yoˬ. Zuhꞈ maˆ chi ve jawˇ mawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ uˉ peunˍ ve leh Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve tehꞈ Daˍyeˍlaˆ kʼoˆ maˍ piˇ ve yoˬ.—Daˍyeˍlaˆ liꞈ 4:17 gʼaw sheˍ. a

Daˍyeˍlaˆ liꞈ 4:20-26 gʼaw leh awˬ han nyi leh na hkawˇ chi teˇ hpaˍ htaꞈ tawˇ yaw daꞈ sheˍ:

  • (A) Jawˇmawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ aˬ htoꞈ ma zuhꞈ maˆ mawˬ ve le?—Kaˇ nanˉ ehˉ 20 leh 21 hkʼaw nyi sheˍ.

  • (B) Suhˆ cehˬ htaꞈ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la ve le?—Kaˇ nanˉ ehˉ 23 hkʼaw nyi sheˍ.

  • (C) “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ leh htaˇ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la ve le?—Kaˇ nanˉ ehˉ 26 hkʼaw nyi sheˍ.

Zuhꞈ maˆ hkʼaw ve suhˆ cehˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te caˉ daꞈ ve le?

Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ (Daˍyeˍlaˆ 4:20-36)

Uˉ peunˍ ve

(A) Suhˆ cehˬ lonˉ

Uˉ peunˍ ve maˇ kʼawꞈ cawˬ

(B) “Suhˆ cehˬ lonˉ chi ve htaꞈ htu baˬ˗oꞈ” leh “7 hkʼawꞈ hkʼa biˇ” baˬ taˉ˗oˆ

Teˇ pawˆ gʼa kʼawꞈ uˉ peunˍ ve

(C) “Nawˬ jawˇ mawˇ gʼa kʼawꞈ te tuˬ ve”

Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˉ lawˉ teˇ pawˆ biˇ la ve

  • (D) Suhˆ cehˬ a shu htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le?—Kaˇ nanˉ ehˉ 22 hkʼaw nyi sheˍ.

  • (E) Jawˇmawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ uˉ peunˍ ve hkʼaˬ hkʼe te peuˬ kʼai ve le?Daˍyeˍlaˆ liꞈ 4:29-33 gʼaw sheˍ.

  • (F) “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ biˇ la htaˇ jawˇ mawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ htaꞈ aˬ htoꞈ ma hpehꞈ la ve le?Daˍyeˍlaˆ liꞈ 4:34-36 gʼaw sheˍ.

Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˉ lawˉ teˇ pawˆ biˇ la ve

Uˉ peunˍ ve

(D) Baˍbuˍlonˍ mvuhˇ miˬ ve jawˇ mawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ

Uˉ peunˍ ve maˇ kʼawꞈ cawˬ

(E) 606 B.C.E. peuˬ hkʼawꞈ nawˉ jawˇ mawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ chaw gʼuˇ hpehꞈ la leh 7 hkʼawꞈ hkʼa gaˬ yawˇ ve mvuhˇ miˬ htaꞈ maˇ gʼa uˉ peunˍ

Teˇ pawˆ gʼa kʼawꞈ uˉ peunˍ ve

(F) Jawˇmawˇ Neˍbuˍhkaˍneˍzaˍ na˗e la leh yawˇ teˇ pawˆ gʼa kʼawꞈ uˉ peunˍ ve

Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ biˇ la ve

  • (G) Suhˆ cehˬ lehˬ a shu htaꞈ kʼoˆ gaˇ ve le?1 Raˍsaˍvanˍ liꞈ 29:23 gʼaw sheˍ.

  • (H) Iˉsaˍreˍlaˆ chaw ve jawˇ mawˇ uˉ peunˍ ve hkʼaˬ htaˆ leh ve le? Yeˍsuˆ miˬ guiˬ hkʼoˆ chehˇ htaˇ, Iˉsaˍreˍlaˆ chaw ve jawˇ mawˇ maˇ kʼawꞈ uˉ peunˍ˗o ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?Luˉkaꞈ liꞈ 21:24 gʼaw sheˍ.

  • (I) Yeˍsuˆ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hkʼaw hkʼaˬ htaˆ tanˬ uˉ peunˍ ve le? Leh yawˇ hkʼaˬ kaˬ lo uˉ peunˍ ve le?

Tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ nyiˇ pawˆ teˇ pawˆ biˇ la ve

Uˉ peunˍ ve

(G) Gʼuiˬ sha awˬ tan Iˉsaˍreˍlaˆ jawˇ mawˇ uˉ peunˍ ve

Uˉ peunˍ ve maˇ kʼawꞈ cawˬ

(H) Yeˍruˆsaˍlehnˍ venˇ htaꞈ te luˬ piˇ ve, leh 2,520 hkʼawꞈ ve awˬ yanˇ hkʼaw Iˉsaˍreˍlaˆ chaw ceuˬ awˬ hkʼaw lo jawˇ mawˇ te leh uˉ peunˍ ve maˇ cawˬ

Teˇ pawˆ gʼa kʼawꞈ uˉ peunˍ ve

(I) Mvuhˇ naw ma hkʼoˆ Yeˍsuˆ Jawˇmawˇ te leh tanˬ uˉ peunˍ ve

“7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ hkʼaˬ maw cawˬ ve le?

Liꞈ hpu awˬ tawn teˇ hpaˍ lehˬ awˬ nu ve Liꞈ hpu awˬ tawn teˇ hpaˍ htaꞈ na gʼa tuˬ ga laˇ ve yoˬ. Tawˇ pa haˉ te kʼo, Hpeuꞈ maˍ ve liꞈ hkʼaw 3 hkʼawꞈ hpaˆ ve awˬ yanˇ lehˬ shawˍ nyi kʼo 1,260 nyi cawˬ ve tehꞈ kʼoˆ laˇ ve yoˬ. (Hpeuꞈ maˍ ve 12:6, 14) 3 hkʼawꞈ hpaˆ ve 2 pawˆ shawˍ ve kʼo 7 hkʼawꞈ hpehꞈ ve yoˬ. Chi htaꞈ pa taw, 7 hkʼawꞈ lehˬ 2,520 nyi cawˬ ve yoˬ. Liꞈ hpu hkʼaw teˇ pawˆ pawˆ kʼo, “teˇ nyi” awˬ tan “teˇ hkʼawꞈ” hkʼe hpehꞈ ve tehꞈ kʼoˆ ve yoˬ. (Yeˍsaˍkeˍlaˆ 4:6) Chi htaꞈ pa taw, Daˍyeˍlaˆ liꞈ hkʼaw “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ lehˬ 2,520 hkʼawꞈ cawˬ ve yoˬ.

5. 1914 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ laiˉ ceuˬ pa kʼai ve

Yeˍsuˆ Jawˇmawˇ te htaˇ miˬ guiˬ hkʼoˆ hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la tuˬ ve tehꞈ yawˇ awˬ gʼuˇ suhˍ htaˇ kaꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. Luˉkaꞈ liꞈ 21:9-11 gʼaw leh na hkawˇ chi htaꞈ tawˇ yaw daꞈ sheˍ:

  • Liꞈ hpu awˬ tawn chi hkʼaw cawˬ ve hkʼe, nawˬ gʼa mawˬ leh gʼa kaˇ ve aˬ htoꞈ ma awˬ lawn cawˬ ve le?

Chaw yaˇ uˉ peunˍ ve awˬ leh meuˇ ve awˬ nyi awˬ haˉ teˇ hpaˍ hkʼaw, chaw yaˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ hkʼaˬ hkʼe cawˬ ve tehꞈ, tcuh yaˇ Pawˇluꞈ kʼoˆ taˍ ve yoˬ. 2 Tiˆmoˉseˍ liꞈ 3:1-5 gʼaw leh na hkawˇ chi htaꞈ tawˇ yaw daꞈ sheˍ:

  • Liꞈ hpu awˬ tawn chi hkʼaw cawˬ ve hkʼe, chi beuꞈ teˇ co˗e chaw yaˇ ve te hkʼaˇ dawˇ hkʼaˇ nawˬ aˬ htoꞈ ma gʼa mawˬ ve le?

6. Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ ve tehꞈ ngaˬ hui shiˍ htaˇ aˬ htoꞈ ma te gaˇ ve le?

Maꞈhtehˍ liꞈ 24:3, 14 gʼaw leh na hkawˇ chi teˇ hpaˍ htaꞈ tawˇ yaw daꞈ sheˍ:

  • Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ, a yeˇ uiˍ jaˇ ve kanˉ aˬ htoꞈ ma te chehˇ ve le?

  • Nawˬ kaꞈ kanˉ chi htaꞈ hkʼaˬ hkʼe te ga piˇ gʼa ve le?

Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ mvuhˇ naw ma hkʼoˆ uˉ peunˍ chehˇ ve, leh maˇ maw kʼo miˬ guiˬ htaꞈ kaꞈ uˉ peunˍ la tuˬ yoˬ. Heˍbrehˇ liꞈ 10:24, 25 gʼaw leh na hkawˇ chi htaꞈ tawˇ yaw daꞈ sheˍ:

  • ‘Awˬ nyi oˇ ve teˇ nyi gaˬ la paˇ neˇ ve htaꞈ shiˍ ve pa taw’ ngaˬ hui teˇ gʼaˇ le le aˬ htoꞈ ma te cawˇ ve le?

Shu ve a shaꞈ htaꞈ ga piˇ gʼa leh ponˬ piˇ gʼa ve htaꞈ nawˬ teˇ ceuˬ ceuˬ henˇ shiˍ ve kʼo, nawˬ hkʼaˬ hkʼe te tuˬ le?

Chaw teˇ hpaˍ na nyi laˇ ve: “Aˬ htoꞈ ma pa taw Yaˬhoˉvaˬ ve Shaˉhkiˆhkanˍ ve chaw lehˬ 1914 hkʼawꞈ htaꞈ a yeˇ uiˍ ve awˬ hkʼawꞈ tehꞈ shawˍ ve le?”

  • Nawˬ hkʼaˬ hkʼe hkʼawꞈ piˇ tuˬ le?

A yeˇ uiˍ ve awˬ lawn

Liꞈ hpu hkʼaw tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ awˬ yanˇ htaꞈ shawˍ nyi leh miˬ guiˬ hkʼoˆ hpehꞈ la ve awˬ ceuˬ, chi teˇ hpaˍ lehˬ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ ve tehꞈ yonˍ gʼa tuˬ te laˇ ve yoˬ. Ngaˬ hui chi hkʼe yonˍ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ awˬ lawn hto toˇ ve, leh Hkriꞈ yaˇ awˬ moˍ hkʼaw hkʼaˬ htaˆ kaꞈ ca hpawnˬ daꞈ˗e ve yoˬ.

Kʼawꞈ gʼaꞈ na ve

  • Daˍyeˍlaˆ liꞈ hkʼaw “7 hkʼawꞈ” ve awˬ yanˇ leh kʼai peuˬ hkʼawꞈ nawˉ, hkʼaˬ hkʼe hpehꞈ la tuˬ tehꞈ kʼoˆ ve le?

  • 1914 hkʼawꞈ htaˇ Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ tanˬ uˉ peunˍ ve tehꞈ nawˬ yonˍ gʼa tuˬ aˬ htoꞈ ma te laˇ ve le?

  • Chi teˇ hkui Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ uˉ peunˍ chehˇ ve htaꞈ nawˬ yonˍ ve tehꞈ hpeuꞈ maw piˇ tuˬ, aˬ htoꞈ ma te gʼa ve le?

Dawˇ teh taˍ ve

Kʼawꞈ caˉ nyi gʼa ve

1914 hkʼawꞈ htaˇ tanˬ leh miˬ guiˬ hkʼoˆ hkʼaˬ hkʼe pa kʼai ve tehꞈ chaˬ nyi tehˆ nyi paˍ leh awˬ nu ve chaw kʼoˆ ve htaꞈ gʼaw nyi sheˍ.

“Chaw yaˇ ve awˬ liˇ awˬ hkʼaˇ luˬ kʼai ve” (Tu loˬ! 2007 hkʼawꞈ ha pa 4 maˬ)

Maꞈhtehˍ liꞈ 24:14 hkʼaw ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ, hawˉ hkʼaˆ teˇ gʼaˇ ve a shaꞈ teꞈ hkʼaˇ htaꞈ hkʼaˬ hkʼe pa piˇ ve le?

“Ngaˬ awˬ nu ve awˬ ceuˬ aꞈ kehˉ bawˉ shiˍ leˍ ve htaꞈ dawˇ cawˇ jaˇ!” (Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ 2017 hkʼawꞈ 3 kʼoˆ teˇ kʼoˆ)

 Daˍyeˍlaˆ liꞈ kaˇ nanˉ uiˍ 4 hkʼaw ve tcuh kaˍ paˍ ve tawˇ hkawˇ, Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ htaꞈ caˉ daꞈ ve tehꞈ ngaˬ hui hkʼaˬ hkʼe te shiˍ gʼa ve le?

“Gʼuiˬ sha ve mvuhˇ miˬ hkʼaˬ htaˆ tanˬ uˉ peunˍ ve le? (Awˬ tawn 1)” (Shaw nyi kuiˬ Taꞈ yehˬ 2014 hkʼawꞈ ha pa 10 maˬ 1 nyi)

a Kʼawꞈ caˉ nyi gʼa ve hkʼaw  awˬ lawn 3 leh 4 htaꞈ nyi sheˍ.