Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

ƐZUKOALƐDEƐ 32

Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne Ɛlɛdi Tumi Kɛkala!

Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne Ɛlɛdi Tumi Kɛkala!

Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bɔle ye tumililɛ bo wɔ anwuma wɔ ɛvolɛ 1914. Mekɛ zɔhane noko a sonla tumililɛ mekɛ mɔɔ li awieleɛ la bɔle ɔ bo a. Kɛzi yɛnwu ye zɔ ɛ? Nea Baebolo ngapezo nee mɔɔ ɛlɛkɔ zo yɛɛ subane mɔɔ menli da ye ali ɔvi 1914 mɔɔ ba la.

1. Duzu a Baebolo ne hanle dole ɛkɛ a?

Daneɛle buluku ne hanle dole ɛkɛ ne kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne babɔ ye tumililɛ bo wɔ “mekɛ nsuu” bie awieleɛ. (Daneɛle 4:​16, 17) Ɛvolɛ dɔɔnwo anzi, Gyisɛse hanle mekɛ ko ne ala anwo edwɛkɛ kɛ “maanle maanle ne mɔ mekɛ” na ɔhanle kɛ ɔtɛbale awieleɛ. (Luku 21:​24) Yɛbanwu ye kɛ mekɛ nsuu ne rale awieleɛ wɔ ɛvolɛ 1914.

2. Ninyɛne nee subane boni mɔ a ɛlɛkɔ zo ɔvi 1914 mɔɔ ba la a?

Gyisɛse ɛdoavolɛma bizale ye kɛ: “Sɛkɛlɛneɛ boni a bahile kɛ wɔra na mekɛ ɛhye ɛlɛkɔ awieleɛ a?” (Mateyu 24:3) Gyisɛse ɛlɛbua bɛ la, ɔhanle ninyɛne dɔɔnwo mɔɔ ɔbɔ ye tumililɛ bo kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo Belemgbunli a ɔbasisi la anwo edwɛkɛ. Ninyɛne ɛhye mɔ bie a le konle, ɛhɔne yɛɛ azɛlɛkpusulɛ. (Kenga Mateyu 24:7.) Baebolo ne eza hanle dole ɛkɛ ne kɛ wɔ “mekɛ mɔɔ li awieleɛ” la anu, menli subane bamaa ɛbɛlabɔlɛ ‘ayɛ se.’ (2 Timote 3:​1-5) Ɔvi 1914 mɔɔ ba la, ninyɛne nee subane ɛhye mɔ ɛlɛkɔ zo kpalɛ.

3. Duzu ati a ninyɛne ɛzɛkye bɔkɔɔ ɔvi mekɛ mɔɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ bɔle ɔ bo kɛ ɔdi tumi la ɛ?

Mɔɔ Gyisɛse rayɛle Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo Belemgbunli la, yeangyɛ ɔ nee Seetan nee ye sunsum ɛtane ne mɔ honle wɔ anwuma lɔ. Seetan annwu aze. Baebolo ne ka kɛ “bɛvuandinle ye bɛdole azɛlɛ ye azo, na bɛvuandinle ye anwumabɔvolɛ ne mɔ bɛbokale ɔ nwo bɛguale aze.” (Yekile 12:​9, 10, 12) Seetan ɛva ɛya kpole ɔluakɛ ɔze kɛ bɛbazɛkye ye. Ɔti yeva nyane nee amaneɛnwunlɛ yera azɛlɛ ye azo amuala. Ɔnyɛ nwanwane kɛ ninyɛne ɛzɛkye bɔkɔɔ wɔ ewiade a! Nyamenle Belemgbunlililɛ ne baye ngyegyelɛ ɛhye mɔ amuala avi ɛkɛ.

SUKOA DƆƆNWO

Sukoa kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ Belemgbunlililɛ ne bɔle ye tumililɛ bo wɔ 1914 nee kɛzi ɔwɔ kɛ ɛhye ka yɛ la.

4. Baebolo mgbondabulɛ twe adwenle kɔ 1914 azo

Nyamenle maanle tete Babelɔn Belemgbunli Nɛbukadenɛza hanle debie mɔɔ bazi kenle bie la anwo ɛlalɛ. Ɛlalɛ zɔhane nee kɛzi Daneɛle hilele ɔ bo la maa ɔda ali kɛ ɔfale Nɛbukadenɛza tumililɛ ne nee Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anwo.​—Kenga Daneɛle 4:​17. a

Kenga Daneɛle 4:​20-26, na akee dua ɛlɛka ne azo bua kpuya ɛhye mɔ:

  • (A) Duzu a Nɛbukadenɛza nwunle ye wɔ ye ɛlalɛ ne anu a?​—Nea ngyehyɛnu 20 nee 21.

  • (B) Kɛzi bɛbayɛ baka ne ɛ?​—Nea ngyɛnu 23.

  • (D) Duzu a bazi wɔ “mekɛ nsuu” ne awieleɛ a?​—Nea ngyɛnu 26.

Kɛzi Baka Ne Anwo Ɛlalɛ Ne Fale Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne Anwo La

NGAPEZO NE (Daneɛle 4:​20-36)

Belemgbunlililɛ

(A) Baka kpole bie

Bɛpɛle zolɛ

(B) “Bɛpɛ baka ne bɛdo aze,” na bɛmaa ‘mekɛ nsuu ɛpɛ nu’

Bɛvale bɛziele ɛkɛ bieko

(D) “Wɔ belemgbunlililɛ ne bazia ayɛ wɔ ɛdeɛ bieko”

Ngapezo ɛhye rale nu mɔɔ limoa la . . .

  • (Ɛ) Ɛnee baka ne gyi ɛkɛ ne maa nwane?​—Nea ngyɛnu 22.

  • (E) Kɛzi bɛpɛle ye belemgbunlililɛ ne azo ɛ?​—Kenga Daneɛle 4:​29-33.

  • (F) Duzu a dole Nɛbukadenɛza wɔ “mekɛ nsuu” ne awieleɛ a?​—Kenga Daneɛle 4:​34-36.

ƆRALE NU MƆƆ LIMOA

Belemgbunlililɛ

(Ɛ) Babelɔn Belemgbunli Nɛbukadenɛza

Bɛpɛle zolɛ

(E) Ɛvolɛ 606 K.Y.M. anzi, Nɛbukadenɛza adwenle hanle ɔ nwo na yeangola yeanli ye ebia ne too ɛvolɛ nsuu

Bɛvale bɛziele ɛkɛ bieko

(F) Nɛbukadenɛza dele kpɔkɛ na ɔbɔle ɔ bo ɔlile ye ebia ne bieko

Ngapezo ɛhye rale nu mɔɔ tɔ zo nwiɔ la . . .

  • (G) Ɛnee baka ne gyi ɛkɛ ne maa nwane mɔ? ​—Kenga 1 Edwɛkɛsisilɛ 29:23.

  • (H) Kɛzi bɛpɛle bɛ belemgbunlililɛ ne azo ɛ? Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ Gyisɛse wɔ azɛlɛ ye azo la ɛnee bɛnli ebia ɛ?​—Kenga Luku 21:24.

  • (I) Mekɛ boni yɛɛ nienwu a bɛvale tumililɛ ɛhye bɛziele ɛkɛ a?

ƆRALE NU MƆƆ TƆ ZO NWIƆ

Belemgbunlililɛ

(G) Yizilayɛ arelemgbunli mɔɔ gyinlanle Nyamenle tumililɛ ne agyakɛ anu lile ebia

Bɛpɛle zolɛ

(H) Bɛzɛkyele Gyɛlusalɛm, na Yizilayɛ arelemgbunli angola anli ebia too ɛvolɛ 2,520

Bɛvale bɛziele ɛkɛ bieko

(I) Gyisɛse bɔle ye tumililɛ bo wɔ anwuma kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo Belemgbunli

Mekɛ nsuu ne tendenle le nyɛ ɛ?

Baebolo ne foa bie mɔ boa maa yɛte foa gyɛne abo. Kɛ neazo la, Yekile buluku ne ka kɛ mekɛ nsa nee foa le kenle 1,260. (Yekile 12:​6, 14) Mekɛ nsuu le ye mɔnwo nwiɔ anzɛɛ kenle 2,520. Ɔyɛ a Baebolo ne fa kenle ko yɛ ɛvolɛ. (Yizikeɛle 4:6) Kɛ mekɛ nsuu ne mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Daneɛle buluku ne anu la de la ɛne​—ɔle ɛvolɛ 2,520.

5. Ewiade ɛhakyi ɔvi 1914 mɔɔ ba la

Gyisɛse hanle ninyɛne mɔɔ ɔbayɛ Belemgbunli a ɔbahɔ zo wɔ ewiade la anwo edwɛkɛ dole ɛkɛ. Kenga Luku 21:​9-11, na akee bɛzuzu kpuya ɛhye anwo:

  • Ninyɛne ɛhye mɔ boni a wɔnwu ye anzɛɛ wɔde nwolɛ edwɛkɛ a?

Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo hanle subane mɔɔ menli bala ye ali wɔ sonla tumililɛ mekɛ mɔɔ li awieleɛ anu la anwo edwɛkɛ. Kenga 2 Timote 3:​1-5, na akee bɛzuzu kpuya ɛhye anwo:

  • Subane ɛhye mɔ boni a wɔnwu kɛ menli ɛlɛda ye ali ɛnɛ a?

6. Ɔwɔ kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ mɔɔ ɛlɛdi tumi la ka yɛ maa yɛyɛ debie

Kenga Mateyu 24:​3, 14, na akee bɛzuzu kpuya ɛhye mɔ anwo:

  • Gyima mɔɔ anwo hyia la boni a kile kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne ɛlɛdi tumi kɛkala a?

  • Kɛ ɔkɛyɛ na wɔayɛ gyima ɛhye bie ɛ?

Nyamenle Belemgbunlililɛ ne ɛlɛdi tumi kɛkala, na mekɛ mɔɔ ɔbanlea azɛlɛ ye azo amuala la ɛbikye. Kenga Hibuluma 10:​24, 25, na akee bɛzuzu kpuya ɛhye anwo:

  • Duzu a ɔwɔ kɛ yɛ nuhua ko biala yɛ wɔ mekɛ mɔɔ ‘yɛnwu kɛ kenle ne ɛlɛbikye la’ ɛ?

Saa ɛsukoa debie mɔɔ bahola aboa awie mɔ na yealie bɛ ngoane a, duzu a ɔbaha wɔ yeamaa wɔayɛ a?

BIE A AWIE BABIZA KƐ: “Duzu ati a Gyihova Alasevolɛ ka 1914 anwo edwɛkɛ dɔɔnwo zɔhane a?”

  • Duzu a ɛbaha a?

EDWƐKƐ TITILI

Baebolo ngapezo, mgbondabulɛ yɛɛ ninyɛne mɔɔ ɛlɛkɔ zo wɔ ewiade ye la kile kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne ɛlɛdi tumi kɛkala. Saa yɛbɔ ye nolo na yɛkɔ debiezukoalɛ a ɔda ali kɛ yɛdie ɛhye yɛdi.

Ndinu

  • Duzu a zile wɔ mekɛ nsuu ne mɔɔ bɛhanle nwolɛ edwɛkɛ wɔ Daneɛle buluku ne anu la awieleɛ a?

  • Duzu a maa ɛdie ɛdi kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bɔle ye tumililɛ bo wɔ 1914 a?

  • Kɛ ɔkɛyɛ na wɔahile kɛ ɛdie ɛdi kɛ Belemgbunlililɛ ne ɛlɛdi tumi kɛkala ɛ?

Bodane

KPONDƐ DƆƆNWO

Nea mɔɔ tetedwɛkɛ kɛlɛvoma nee awie mɔ gyɛne ɛha wɔ nzenzaleɛ mɔɔ ɛra ewiade ɔvi 1914 mɔɔ ba la anwo la.

“Mekɛ Mɔɔ Menli Ɛbɛla Zɛkyele Bɔkɔɔ La” (Awake!, April 2007)

Kenga kɛzi ngapezo ne mɔɔ wɔ Mateyu 24:​14 maanle nrenyia bie ɛbɛlabɔlɛ hakyile la anwo debie.

“Ɛnee Mekulo Baseball Metɛla Debie Biala!” (Ɛzinzalɛ Arane No. 3 2017)

 Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ ngapezo ne mɔɔ wɔ Daneɛle tile 4 la fale Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anwo ɛ?

“Mekɛ Boni A Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne Bɔle Ɔ Bo Kɛ Ɔdi Tumi A? (Foa 1)” (Ɛzinzalɛ Arane, October 1, 2014)

Duzu a kile kɛ “mekɛ nsuu” ne mɔɔ bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Daneɛle tile 4 la rale awieleɛ wɔ 1914 a?

“Mekɛ Boni A Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne Bɔle Ɔ Bo Kɛ Ɔdi Tumi A? (Foa 2)” (Ɛzinzalɛ Arane, November 1, 2014)

a Nea  edwɛkɛ nwiɔ ne mɔɔ li awieleɛ wɔ ɛzukoalɛdeɛ ɛhye Kpondɛ Dɔɔnwo foa ne la.