Ir al contenido

Ir al índice

KʼUTUNEM 32

¡Tajin chi kuqʼat tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios!

¡Tajin chi kuqʼat tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios!

Ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xumajij uqʼatik tzij pa ri junabʼ 1914. Y pa wajun junabʼ riʼ xmajtaj ri kʼisbʼal taq qʼij rech ri kiqʼatbʼal tzij ri winaq. ¿Jasche qetaʼm wariʼ? Kqil na jas ri xuya kan ubʼixik ri Biblia, ri tajin kkʼulmataj cho ri uwach Ulew y ri kibʼantajik ri winaq che kimajim lo ukʼutik pa ri junabʼ 1914.

1. ¿Jas xuya kan ubʼixik ri Biblia?

Ri wuj rech Daniel xubʼij kanoq che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kumajij uqʼatik tzij chiʼ okʼowinaq chi «wuqubʼ junabʼ» o siete tiempos (Daniel 4:16, 17). Ri Jesús xubʼij «ri kiqʼij ri man aj judeyibʼ taj» o de las naciones che wajun tiempo riʼ, y xubʼij che majaʼ kkʼisik (Lucas 21:24). Pa wajun kʼutunem riʼ kqil na che ri siete tiempos xkʼis pa ri junabʼ 1914.

2. ¿Jas taq kʼax kʼolik y jas bʼantajik kimajim lo ukʼutik ri winaq pa ri junabʼ 1914?

Ri utijoxelabʼ ri Jesús xkitaʼ che: «¿Jas ri retal ri petbʼal la? ¿Jas ri retal ri ukʼisbʼalil ri uwach ulew?» (Mateo 24:3). Ri Jesús xubʼij kanoq che kkʼulmataj na kʼi jastaq chiʼ kumaj uqʼatik tzij pa ri kaj. Jun kʼutbʼal, xubʼij che kbʼan na chʼoj, kkʼojiʼ na wiʼjal y kubʼan na kabʼraqan (chasikʼij Mateo 24:7). Ri Biblia xuqujeʼ xubʼij che ri kibʼantajik ri winaq «pa ri kʼisbʼal taq qʼijol» kubʼano che are «kʼaxalaj taq qʼij» (2 Timoteo 3:1-5). Umajim lo pa ri 1914, ri kʼulmatajinaq cho ri uwach Ulew y ri kibʼantajik ri winaq más tajin knimatajik.

3. ¿Jasche más xkʼiyar ri itzelal y ri kʼaxkʼolil chiʼ xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios?

Are chiʼ ri Jesús xux Qʼatal tzij re ri uQʼatbʼal tzij ri Dios, xmajtaj jun nimalaj chʼoj pa ri kaj, ri areʼ xchʼojin rukʼ ri Satanás y ri demonios. Ri Satanás xchʼakan taj y, ri Biblia kubʼij, che xkʼaq lo cho ri uwach Ulew xuqujeʼ ri utaqoʼnibʼ xekʼaq lo rukʼ (Apocalipsis 12:9, 10, 12). Ri Satanás sibʼalaj qʼaqʼarinaq che royowal rumal che retaʼm che xa jubʼiqʼ chi kraj che ksach uwach. ¡Rumal laʼ kʼo kʼaxkʼolil cho ri uwach Ulew! Are kʼu ri uQʼatbʼal tzij ri Dios kusach na uwach ronojel kʼax che kqariqo.

CHANIMARISAJ RI AWETAʼMANIK

Chqilaʼ jujun taq kʼutbʼal che kukʼut chqawach che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xumajij uqʼatik tzij pa ri junabʼ 1914 y chqilaʼ ri kubʼan wariʼ pa ri qakʼaslemal.

4. Ri profecías re ri Biblia kukʼutu che pa 1914 xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios

Ri Dios xubʼano che ri qʼatal tzij re Babilonia ubʼiʼ Nabucodonosor xrachikʼaj jun profecía. Ri xrachikʼaj wajun achi riʼ y ri xuya ubʼixik ri Daniel kukʼutu che wajun profecía kʼo ubʼanik rukʼ ri uqʼatbʼal tzij ri Nabucodonosor y ri uQʼatbʼal tzij ri Dios (chisikʼij Daniel 4:17). a

Chisikʼij Daniel 4:20-26. Tekʼuriʼ chikojoʼ ri recuadro rech kitzalij uwach ri preguntas riʼ:

  • A) ¿Jas xrachikʼaj ri Nabucodonosor? (Chiwilaʼ ri versículos 20 y 21).

  • B) ¿Jas xkʼulmataj rukʼ ri cheʼ? (Chiwilaʼ ri versículo 23).

  • C)¿Jas xkʼulmatajik are chiʼ xkʼis ri «wuqubʼ junabʼ» o siete tiempos? (Chiwilaʼ ri versículo 26).

Ri achikʼ re ri cheʼ y ri uQʼatbʼal tzij ri Dios

RI PROFECÍA (Daniel 4:20-36)

Qʼatbʼal tzij

A) Jun nimalaj cheʼ

Xqʼatex uwach ri qʼatbʼal tzij

B) «Chiqasaj ri cheʼ» y chiyaʼ «che kqʼax wuqubʼ junabʼ»

Kumaj chi uqʼatik tzij

C) «Katzalix chi na ri ajawbʼal chawe»

Ri nabʼe mul che xtzʼaqat wajun profecía riʼ:

  • D) ¿Jachin xukʼutunisaj ri cheʼ? (Chiwilaʼ ri versículo 22).

  • E) ¿Jampaʼ xukʼis uqʼatik tzij? (Chisikʼij Daniel 4:29-33).

  • F) ¿Jas xkʼulmatajik chiʼ xqʼax ri «wuqubʼ junabʼ»? (Chisikʼij Daniel 4:34-36).

RI NABʼE MUL CHE XTZʼAQAT WAJUN PROFECÍA RIʼ

Qʼatbʼal tzij

D) Nabucodonosor, ri qʼatal tzij re Babilonia

Xqʼatex uwach ri qʼatbʼal tzij

E) Nabucodonosor xchʼujarik chiʼ qʼaxinaq chi ri junabʼ 606 a.C. b y siete junabʼ xuqʼat ta tzij

Kumaj chi uqʼatik tzij

F) Nabucodonosor xutzirik y xumaj chi uqʼatik tzij

Ri kamul che xtzʼaqat wajun profecía riʼ:

  • G) ¿E jachin xukʼutunisaj ri cheʼ? (Chisikʼij 1 Crónicas 29:23).

  • H) ¿Jampaʼ xkiya kan uqʼatik tzij? ¿Jasche qetaʼm che tajin ta kkiqʼat tzij are chiʼ xpe ri Jesús cho ri uwach Ulew? (Chisikʼij Lucas 21:24).

  • I) ¿Jawchiʼ y jampaʼ xumaj chi uqʼatik tzij wajun qʼatbʼal tzij riʼ?

RI KAMUL CHE XTZʼAQAT WAJUN PROFECÍA RIʼ

Qʼatbʼal tzij

G) Ri qʼatal taq tzij rech Israel che xkikʼutunisaj ri uqʼatbʼal tzij ri Dios

Xqʼatex uwach ri qʼatbʼal tzij

H) Pa ri junabʼ 607 a.C. xbʼan kʼax che Jerusalén; 2.520 junabʼ nijun qʼatal tzij israelita xuqʼat tzij

Kumaj chi uqʼatik tzij

I) Pa 1914 Jesús xux Qʼatal tzij re ri uQʼatbʼal tzij ri Dios pa ri kaj

¿Jampaʼ junabʼ riʼ ri siete tiempos?

Jujun taq kʼutbʼal che kʼo pa ri Biblia kojutoʼ che uchʼobʼik wariʼ. Jun kʼutbʼal, ri wuj rech Apocalipsis kubʼij che tres tiempos y medio kraj kubʼij 1.260 qʼij (Apocalipsis 12:6, 14). We kamul kajilax 1.260 qʼij kukʼaqaʼ 2.520 qʼij. Jujun taq mul, ri Biblia kubʼij che jun qʼij kraj kubʼij jun junabʼ (Ezequiel 4:6). Y are waʼ ri kbʼan che rajilaxik wajun profecía che kyaʼ ubʼixik pa ri wuj rech Daniel: che kraj kubʼij 2.520 junabʼ.

5. Pa 1914 xkʼextaj ri uwach Ulew

Ri Jesús xubʼij kanoq ri kkʼulmatajik are chiʼ kumaj uqʼatik tzij. Chisikʼij Lucas 21:9-11 y chixtzijon chrij wariʼ:

  • Junam rukʼ ri xqasikʼij pa ri versículos riʼ, ¿jas jastaq awilom at o atom che tajin kkʼulmatajik?

Ri apóstol Pablo xuya kan ubʼixik ri kibʼantajik ri winaq pa ri kʼisbʼal taq qʼij. Chisikʼij 2 Timoteo 3:1-5 y chixtzijon chrij wariʼ:

  • Junam rukʼ ri xqasikʼij pa ri versículos, ¿jas kibʼantajik ri winaq awilom at?

6. Retaʼmaxik che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios tajin chi kuqʼat tzij kʼo kubʼan pa ri qakʼaslemal

Chisikʼij Mateo 24:3, 14 y chixtzijon chrij wariʼ:

  • ¿Jas chak che sibʼalaj nim ubʼanik kukʼutu che tajin chi kuqʼat tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios?

  • ¿Jas kabʼan che uyaʼik tobʼanik pa wajun chak riʼ?

Ri uQʼatbʼal tzij ri Dios tajin chi kuqʼat tzij, y xa jubʼiqʼ chi kraj kusukʼumaj ronojel ri jastaq cho ri uwach Ulew. Chisikʼij Hebreos 10:24, 25 y chixtzijon chrij wariʼ:

  • ¿Jas rajawaxik kqabʼan qonojel rumal che ri qʼij naqaj chi kʼo wi?

We kawetaʼmaj jun jastaq che keʼutoʼ ri winaq y che kukol ri kikʼaslemal, ¿jas kabʼan riʼ?

RI KKIBʼIJ JUJUN WINAQ: «¿Jasche ri testigos rech Jehová kkibʼij che ri junabʼ 1914 sibʼalaj nim ubʼanik?».

  • ¿Jas kabʼij riʼ?

RI XQETAʼMAJ

Ri profecías re ri Biblia y ri tajin kkʼulmataj cho ri uwach Ulew kukʼutu che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios tajin chi kuqʼat tzij. Y ri oj kqakʼutu che kojkojon chrij wariʼ are chiʼ kqatzijoj wajun Qʼatbʼal tzij riʼ y amaqʼel kojbʼe pa taq ri riqbʼal ibʼ.

¿La knaʼtaj chawe?

  • ¿Jas xkʼulmatajik are chiʼ xkʼis ri siete tiempos che kʼo pa ri wuj re Daniel?

  • ¿La kakoj at che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios xumaj uqʼatik tzij pa ri junabʼ 1914? ¿Jasche?

  • ¿Jas kabʼan che ukʼutik che kakojo che ri uQʼatbʼal tzij ri Dios tajin chi kuqʼat tzij?

Chabʼanaʼ wariʼ

CHAWILAʼ CHI NIKʼAJ

Chawilaʼ ri kkibʼij jujun taq historiadores y nikʼaj chi winaq che nim ketaʼmabʼal chrij ri jastaq che xkʼextaj pa ri junabʼ 1914.

«Xkʼextaj ri kibʼantajik ri winaq» (¡Despertad!, abril 2007)

Chawilaʼ ri xubʼan ri profecía re Mateo 24:14 che ukʼexik ri ukʼaslemal jun achi.

«Utz xinnaʼ ubʼanik béisbol» (La Atalaya, núm. 3 2017)

 ¿Jasche qetaʼm che ri profecía rech ri capítulo 4 re Daniel kʼo ubʼanik rukʼ ri uQʼatbʼal tzij ri Dios?

«¿Jampaʼ xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios? (Nabʼe uchʼaqapil)» (La Atalaya, 1 re octubre 2014)

¿Jasche qetaʼm che ri siete tiempos che kuya ubʼixik pa ri capítulo 4 re Daniel xkʼis pa ri junabʼ 1914?

«¿Jampaʼ xumaj uqʼatik tzij ri uQʼatbʼal tzij ri Dios? (Ukabʼ uchʼaqapil)» (La Atalaya, 1 re noviembre 2014)

a Chasikʼij ri  kʼisbʼal kebʼ kʼutunem che kʼo pa ri sección «Chawilaʼ chi nikʼaj» re wajun kʼutunem riʼ.

b Chiʼ kqakoj a.C. kraj kubʼij antes de Cristo. Y chiʼ kqakoj d.C. kraj kubʼij después de Cristo