Habu̱ ma gi tini te hutsʼi

Habu̱ ma dä xiʼi te hutsʼi

RÄ LECCIÓN 35

¿Te ma dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä xä ñho?

¿Te ma dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä xä ñho?

Kada nꞌa de gekhu̱ di huahnihu̱ hyaxtho te ma gä pe̱fihu̱. Näꞌä di pe̱fihu̱, rꞌabu̱ di benefisia o di perjudika tanto mä bidahu̱ ngu mä ntsitsꞌihu̱ ko rä Zi Dada Jeoba. Por ejemplo, pe̱ꞌtsi te gä desidihu̱ habu̱ ma gä ꞌmu̱ihu̱, konte ma gä mäntenehu̱ o mu̱ ma gä nthätihu̱ o hinä. Ora di desidihu̱ gä huahnihu̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ñho, di johyabihu̱ rä koraso rä Zi Dada Jeoba ꞌne di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho.

1. ¿Hanja dä za dä maxꞌäꞌi rä Biblia gi pe̱fi näꞌä xä ñho?

Änte de gi pe̱fi nꞌa rä kosa, mꞌe̱tꞌo xatuäbi rä Zi Dada Jeoba pa gi yꞌapäbi rä mfatsꞌi. ꞌNepu̱, hyoni ha rä Biblia te mä konseho rꞌaꞌi (hñeti Proverbios 2:3-6). Rꞌabu̱ ha rä Biblia ya hutsꞌi claro te di mbeni rä Zi Dada Jeoba de nꞌa rä asunto. Hänge mu̱ gä pe̱fihu̱ nuꞌu̱ yä konseho rꞌakägihu̱, nunka ma gä arrepentihu̱.

¿Pe xiꞌmu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä xuñha ꞌne ngu di handihu̱ ge ha rä Biblia hingi xikägi te debe gä pe̱fihu̱? Ogi turimu̱i, rä Zi Dada Jeoba ma dä ꞌñutꞌäꞌi «te mä ꞌñuu debe gi ju̱u̱» (Isaías 48:17). Ha rä Biblia ehe ndunthi yä testo nuꞌu̱ ma dä maxꞌäꞌi gi hyandi te di mbeni ꞌne te di senti rä Zi Dada Jeoba. Por ejemplo, ora di hetihu̱ ha rä Biblia te bi me̱fi o te bi thogi nꞌa rä jäꞌi de mäyaꞌmu̱, ꞌnehe dä za gä handihu̱ te bi mbeni ꞌne te bi senti rä Zi Dada Jeoba. Ora di lograhu̱ gä ntiendehu̱ te di mbeni ꞌne te di senti rä Zi Dada Jeoba, geꞌä ma dä maxkägihu̱ gä huahnihu̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ñho ꞌne njabu̱ gä johyabihu̱ rä koraso.

2. ¿Te mähyoni gi yꞌo̱tꞌe ngue̱nda änte de gi pe̱fi nꞌa rä kosa?

Rä Biblia enä: «Toꞌo ja rä mfeni mꞌe̱tꞌo handi xä ñho te ma dä me̱fi» (Proverbios 14:15). Nuya yä noya signifika ge änte de gä pe̱fihu̱ nꞌa rä kosa, mꞌe̱tꞌo mähyoni gä hudihu̱ ꞌne gä ntso̱ꞌmihu̱ hängu yä ꞌñuu o yä solusio ja mfrente de gekhu̱. ꞌNepu̱ mähyoni gä ñꞌanise̱hu̱: «¿Te mä testo o te mä tsꞌofo de rä Biblia di o̱tꞌe ngue̱nda pa kada nꞌa de nuya yä solusio ja mfrente de geki? De nuya yä solusio, ¿ndaꞌä hingä ma dä u̱ngägi mä mfeni? ¿Hanja ma dä afektabi märꞌaa näꞌä di ne gä pe̱fi?». ꞌNehe, ogi pumfri gi ñꞌanise̱: «¿Ma dä johya rä Zi Dada Jeoba ko nunä di ne gä pe̱fi?» (Deuteronomio 32:29).

Rä Zi Dada Jeoba go geꞌä pe̱ꞌtsi nderecho dä xikägihu̱ ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinä. Mu̱ di ꞌmu̱ihu̱ dispuesto gä konosehu̱ ꞌne gä pe̱fihu̱ nuꞌu̱ yä ley ꞌne nuꞌu̱ yä tsꞌofo uni, nuꞌmu̱ ma gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä mꞌu̱i temäꞌentho ꞌne nꞌa rä konsiensia xä ntꞌaxi. ¿Xi te me̱ꞌä rä konsiensia? Rä konsiensia näꞌä ꞌñenä nꞌa rä voz näꞌä bi ehe dende ha mä mfenihu̱; ꞌñenä nꞌa rä nzaya näꞌä di juzgagihu̱ ꞌne xikägihu̱ mu̱ xä ñho o hinä näꞌä di pe̱fihu̱ o näꞌä di mbenihu̱ (Romanos 2:14, 15TNM). Ora di zändihu̱ ꞌne di educahu̱ xä ñho mä konsiensiahu̱ pa dä me̱fi näꞌä xä ñho, geꞌä ma dä maxkägihu̱ gä huahnihu̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ñho.

HANJA DÄ ZA DÄ MAXꞌÄꞌI RÄ NOYA ÄJUÄ

Ma gä pädihu̱ hanja rä Biblia ꞌne mä konsiensiahu̱, geꞌä ma dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba.

3. Hyopäbi rä Noya Äjuä dä ꞌñutꞌäꞌi te mä ꞌñuu gi ju̱u̱

¿Hanja dä za dä maxꞌäꞌi nuꞌu̱ yä ntꞌudi ꞌne yä tsꞌofo hutsꞌi ha rä Biblia pa gi ju̱ nꞌa rä ꞌñuu xä ñho? Yꞌe̱ntsꞌihu̱ rä BIDEO, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:

  • ¿Te mä regalo xä rꞌakägihu̱ rä Zi Dada Jeoba?

  • ¿Por hanja rä Zi Dada Jeoba he̱gägihu̱ gä huahnise̱hu̱ näꞌä di ne gä pe̱fihu̱?

  • ¿Te mä mfatsꞌi xä rꞌakägihu̱ rä Zi Dada Jeoba pa dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä xä ñho?

Pa gi hyandihu̱ nꞌa de nuꞌu̱ yä tsꞌofo uni rä Biblia, hñetihu̱ Efesios 5:15, 16. ꞌNepu̱ ñähu̱ de te dä za gä pe̱fihu̱ pa hingä ꞌme̱tä mä orahu̱ ꞌne gä usahu̱ xä ñho mä tiempohu̱...

  • ... pa dä za gä hetihu̱ hyaxtho rä Biblia.

  • ... pa dä za gä kumplihu̱ ko näꞌä rä responsabilida di pe̱ꞌtsihu̱ ha mä familiahu̱.

  • ... pa dä za gä ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi.

4. Educa ri mfeni ꞌne ꞌñuti dä me̱fi näꞌä xä ñho

Ora di handihu̱ nuꞌu̱ yä ley hutsꞌi ha rä Biblia, hindi jakägihu̱ xä ñhei gä pädihu̱ te to̱ꞌmi Äjuä de gekhu̱. ¿Pe xiꞌmu̱ di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä xuñha ꞌne ngu di handihu̱ ge ha rä Biblia hingi xikägi te debe gä pe̱fihu̱? Yꞌe̱ntsꞌihu̱ rä BIDEO, ꞌnepu̱ thädihu̱ nunä rä ntꞌani:

  • Ja ngu dä handihu̱ ha rä bideo, ¿te bi me̱fi näꞌä rä zi nju pa njabu̱ bi educa rä mfeni, ꞌne geꞌä bi matsꞌi bi me̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba?

¿Por hanja hindi debe gä to̱ꞌmihu̱ ge märꞌaa go dä xikägihu̱ te debe gä pe̱fihu̱ ora di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä xuñha? Hñetihu̱ Hebreos 5:14TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:

  • Ora di pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä xuñha, rꞌabu̱ mänꞌa di hohu̱ ge märꞌaa dä xikägihu̱ te debe gä pe̱fihu̱. Pe, ¿por hanja mänꞌa xä ñho ge nuju̱se̱ gä pädihu̱ gä handihu̱ ndaꞌä xä ñho ꞌne ndaꞌä hinä?

  • ¿Te mä erramienta di pe̱ꞌtsihu̱ nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱ gä educahu̱ mä mfenihu̱ pa gä huahnihu̱ xä ñho näꞌä ma gä pe̱fihu̱?

Ja ngu nꞌa rä mäpa, ora di educahu̱ mä mfenihu̱, geꞌä ma dä xikägihu̱ te mä ꞌñuu di debe gä ju̱hu̱.

5. Respeta näꞌä mbeni ꞌne näꞌä pe̱fi märꞌaa

Koꞌmu̱ hingä gatꞌho yä jäꞌi di mbeni mähye̱gi, rꞌa nꞌañꞌo näꞌä desidi dä me̱fi ora di ñhandui nꞌa rä xuñha. Hänge, ¿hanja dä za gä udihu̱ ge di respetahu̱ näꞌä di mbeni ꞌne näꞌä pe̱fi märꞌaa? Ma gä handihu̱ yoho yä ejemplo:

Ejemplo 1: Nꞌa rä nju näꞌä di ho dä nkätꞌi, bi ma bä ꞌmu̱i ha nꞌa rä luga habu̱ hingi thandi xä ñho ge yä ꞌme̱hñä dä nkätꞌi.

Hñetihu̱ Romanos 15:1TNM ꞌne 1 Corintios 10:23, 24TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:

  • ¿Hanja gi kamfri ge ma dä matsꞌi nuya yä testo näꞌä rä nju di ho dä nkätꞌi? Xi nuꞌi, ¿te ma gi yꞌo̱tꞌe mu̱ gi hyandi ge näꞌä gi pe̱fi u̱mbäbi yä mfeni märꞌaa?

Ejemplo 2: Nꞌa rä ku xä desidi hinte mä ithe dä zi mäske pädi ge rä Biblia hindi proibi toꞌo dä zi nꞌa zi tu̱i. Nꞌa rä pa, näꞌä rä ku bri mbitabi ha nꞌa rä kombibio ꞌne handi ge märꞌa yä ku hää tsi nꞌa zi tu̱i rä ithe.

Hñetihu̱ Eclesiastés 7:16 ꞌne Romanos 14:1, 10TNM, ꞌnepu̱ thädihu̱ nuya yä ntꞌani:

  • ¿Hanja gi kamfri ge ma dä matsꞌi nuya yä testo näꞌä rä ku ora xti hyandi ge märꞌa yä ku tsi nꞌa tu̱i rä ithe? Xi nuꞌi, ¿te ma gi yꞌo̱tꞌe mu̱ gi hyandi ge märꞌaa pe̱fi nꞌa rä kosa näꞌä hingrä pekado, pe nuꞌi go u̱ñꞌäꞌi ri mfeni?

 ¿Te ma dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä xä ñho?

1. Xatuäbi rä Zi Dada Jeoba ꞌne yꞌapäbi dä maxꞌäꞌi gi pädi te gi pe̱fi (Santiago 1:5TNM).

2. Hyoni te mä konseho uni rä Biblia ꞌne nuꞌu̱ yä he̱ꞌmi xä rꞌakägihu̱ rä hnini Äjuä. ꞌNehe, dä za gi yꞌapäbi rä mfatsꞌi nuꞌu̱ yä ku pe̱ꞌtsi ndunthi rä esperiensia.

3. Hyandi xä ñho mu̱ näꞌä ma gi pe̱fi hingä ma dä u̱ñꞌäꞌi ri mfeni o dä u̱mbäbi yä mfeni märꞌaa.

RꞌA YÄ JÄꞌI ENÄ: «Nuꞌi dä za gi pe̱fi näꞌä go gi ne. ¿Por hanja go gi turimu̱i po näꞌä di mbeni märꞌaa?».

  • ¿Por hanja di debe dä mportagihu̱ näꞌä di mbeni ꞌne näꞌä di senti rä Zi Dada Jeoba? ¿Por hanja di debe dä mportagihu̱ näꞌä di mbeni ꞌne näꞌä di senti märꞌa yä jäꞌi?

NÄꞌÄ DÄ PÄDIHU̱

Ora di beñhu̱ te gä pe̱fihu̱, mꞌe̱tꞌo mähyoni gä handihu̱ te di mbeni ꞌne te di senti rä Zi Dada Jeoba. ꞌNepu̱, mähyoni gä handihu̱ mu̱ näꞌä ma gä pe̱fihu̱ ma dä matsꞌi o ma dä perjudikabi märꞌaa. Ora di jahu̱bu̱, geꞌä ma dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba.

Pa gä benihu̱

  • ¿Hanja dä za gi pe̱fi näꞌä di ho rä Zi Dada Jeoba?

  • ¿Hanja dä za gi educa ri mfeni pa dä maxꞌäꞌi gi pe̱fi näꞌä xä ñho?

  • ¿Hanja dä za gi ꞌñudi ge gi respeta näꞌä di mbeni ꞌne näꞌä di senti märꞌa yä jäꞌi?

Hyoki de gä tarea

HABU̱ DÄ ZA GI PÄDI MÄ NꞌA TU̱I

Pädi gi huahni nꞌa rä ꞌñuu näꞌä ma dä japi dä te ri ntsitsꞌi ko rä Zi Dada Jeoba.

«Tomä nuꞌu̱ yä desision eꞌspäbi rä nsu Äjuä» (La Atalaya, 15 de abril de 2011)

Pädi ꞌne ntiende xä ñho te di usa rä Zi Dada Jeoba pa dä rꞌakägihu̱ yä konseho.

Rä Zi Dada Jeoba di gu̱hni rä hnini (9:50)

Hyandi te bi matsꞌi nꞌa rä zi jäꞌi pa bi tomä nꞌa rä desision näꞌä xi xmä ñhei.

Ko rä Zi Dada Jeoba ja nꞌa rä thähä seguro (5:46)

Rä Zi Dada Jeoba hingä nzäntho uni yä ley habu̱ xikägihu̱ te debe gä pe̱fihu̱. Pe hää uni yä tsꞌofo ꞌne yä ntꞌudi nuꞌu̱ ma dä maxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ näꞌä xä ñho ꞌne njabu̱ gä johyabihu̱ rä koraso.

«¿Nzäntho gi to̱ꞌmi toꞌo dä xiꞌi te debe gi pe̱fi?» (La Atalaya, 1 de diciembre de 2003)