مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

35-‏دە‌رس

توغرا قارارلارنى چىقىرىشقا نېمە ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

توغرا قارارلارنى چىقىرىشقا نېمە ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

بىز ھە‌ممىمىز قارارلارنى چىقىرىمىز.‏ ئۇ‌لارنىڭ كۆپىنچىسى يە‌ھۋا بىلە‌ن بولغان دوستلۇ‌ق مۇ‌ناسىۋىتىمىزگە ياخشى ياكى يامان تە‌سىر قىلىدۇ.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ قە‌يە‌ردە ياشاشنى،‏ جان بېقىش ئۈچۈن نېمە ئىش قىلىشنى ياكى توي قىلىش-‏قىلماسلىقنى قارار قىلىشىمىز كېرە‌ك.‏ بىز توغرا قارارلارنى چىقارساق،‏ خۇ‌شال بولىمىز ۋە يە‌ھۋانىمۇ خۇ‌رسە‌ن قىلالايمىز.‏

1.‏ توغرا قارارلارنى چىقىرىشىڭىزغا مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب قانداق ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

بىر قارار چىقىرىشتىن ئاۋۋال،‏ يە‌ھۋاغا دۇ‌ئا قىلىپ،‏ ئۇ‌نىڭدىن ياردە‌م سوراڭ ۋە ئۇ‌نىڭ بۇ ئىشقا قانداق كۆزقاراشتا ئىكە‌نلىكىنى چۈشىنىش ئۈچۈن مۇ‌قە‌ددە‌س يازمىلارنى تە‌تقىق قىلىپ ئوقۇ‌ڭ (‏پە‌ندى-‏نە‌سىھە‌ت 2:‏3–‏6-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ بە‌زى ۋە‌زىيە‌تلە‌ردە،‏ يە‌ھۋا ئېنىق يول-‏يورۇ‌ق كۆرسىتىپ بېرىدۇ.‏ ئە‌گە‌ر ئاشۇ يول-‏يورۇ‌ققا بويسۇ‌نسىڭىز،‏ ئە‌ڭ ياخشى قارارنى چىقىرالايسىز.‏

ئە‌گە‌ر مۇ‌قە‌ددە‌س يازمىلاردىن نېمە قىلىشىڭىزنى كۆرسىتىپ بېرىدىغان ئېنىق كۆرسە‌تمىنى تاپالمىسىڭىزچۇ؟‏ يە‌ھۋا يە‌نىلا سىزنى توغرا يولغا باشلايمە‌ن دە‌يدۇ (‏يە‌شايا 48:‏17‏)‏.‏ ئۇ توغرا يولنى قانداق كۆرسىتىپ بېرىدۇ؟‏ پرىنسىپلار ئارقىلىق كۆرسىتىپ بېرىدۇ.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتىكى پرىنسىپلار —‏ خۇ‌دانىڭ ئوي-‏پىكىرلىرى ۋە ھېس-‏تۇ‌يغۇ‌لىرىنى ئاشكارە قىلىدىغان ئاساسىي ھە‌قىقە‌تلە‌ردۇ‌ر.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س يازمىلاردىكى ئۈزۈندىلە‌رنى ئوقۇ‌پ،‏ چوڭقۇ‌ر ئويلانغىنىمىزدا،‏ خۇ‌دانىڭ مە‌لۇ‌م بىر ئىشقا بولغان كۆزقارىشىنى چۈشىنىپ يېتە‌لە‌يمىز.‏ بىز يە‌ھۋانىڭ كۆزقارىشىنى ياخشى بىلسە‌ك،‏ ئۇ‌نى خۇ‌رسە‌ن قىلىدىغان قارارلارنى چىقىرالايمىز.‏

2.‏ بىر قارار چىقىرىشتىن ئاۋۋال نېمە ھە‌ققىدە ئويلىنىپ كۆرۈشىمىز كېرە‌ك؟‏

مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتا:‏ ‏«زېرە‌ك ئادە‌م ھە‌ر بىر قە‌دىمىنى ئويلىنىپ باسار»‏‏،‏—‏ دە‌پ يېزىلغان (‏پە‌ندى-‏نە‌سىھە‌ت 14:‏15‏)‏.‏ دېمە‌ك،‏ قارار چىقىرىشتىن بۇ‌رۇ‌ن،‏ تاللاشلىرىمىز ھە‌ققىدە چوڭقۇ‌ر ئويلىنىشقا چوقۇ‌م ۋاقىت چىقىرىش كېرە‌ك.‏ شۇ‌نداق قىلغاندا،‏ ئۆزىڭىزدىن مۇ‌نداق سوراپ كۆرۈڭ:‏ «مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتىكى قايسى پرىنسىپلار بۇ ۋە‌زىيە‌تكە ماس كېلىدۇ؟‏ قايسىسىنى تاللىسام،‏ كۆڭلۈم خاتىرجە‌م بولىدۇ؟‏ قارارىم باشقىلارغا قانداق تە‌سىر قىلىدۇ؟‏ ئە‌ڭ مۇ‌ھىمى،‏ قارارىم يە‌ھۋانى خۇ‌شال قىلامدۇ؟‏».‏—‏تە‌كرار قانۇ‌ن 32:‏29‏.‏

ياراتقۇ‌چى يە‌ھۋانىڭ بىزگە نېمىنىڭ ياخشى،‏ نېمىنىڭ يامان ئىكە‌نلىكىنى ئېيتىش ھوقۇ‌قى بار.‏ بىز ئۇ‌نىڭ قائىدە-‏پرىنسىپلىرىنى ياخشى بىلسە‌ك ۋە ئۇ‌لارغا ئە‌مە‌ل قىلىشتا چىڭ تۇ‌رساق،‏ ئۆز ۋىجدانىمىزنى تە‌ربىيىلە‌يمىز.‏ ۋىجدان —‏ بىزگە ياخشى-‏ياماننى پە‌رقلە‌ندۈرۈشكە ياردە‌م بېرىدىغان ھېس-‏تۇ‌يغۇ (‏رىملىقلار 2:‏14،‏ 15‏)‏.‏ تە‌ربىيىلە‌نگە‌ن ۋىجدان ياخشى قارارلارنى چىقىرىشىمىزغا ياردە‌م بېرىدۇ.‏

چوڭقۇ‌رراق قېزىڭ

توغرا قارارلارنى چىقىرىشىمىزغا،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب پرىنسىپلىرى ۋە ۋىجدانىمىز قانداق ياردە‌م بېرىدىغانلىقىنى بىلىۋېلىڭ.‏

3.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب سىزنى يېتە‌كلىسۇ‌ن

قارار چىقارغاندا،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب پرىنسىپلىرى بىزگە قانداق يول كۆرسىتىپ بېرىدۇ؟‏ فىلىمنى كۆرۈڭ‏،‏ كېيىن تۆۋە‌ندىكى سوئاللار ئۈستىدە ئويلىنىپ كۆرۈڭ.‏

  • تاللاش ئە‌ركىنلىكى دېگە‌ن نېمە؟‏

  • نېمە ئۈچۈن يە‌ھۋا بىزگە تاللاش ئە‌ركىنلىكىنى بە‌رگە‌ن؟‏

  • دانا قارارلارنى چىقىرىشىمىزغا ياردە‌م بېرىش ئۈچۈن يە‌ھۋا بىزگە نېمىنى بە‌رگە‌ن؟‏

مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتىكى بىر پرىنسىپنى كۆرۈش ئۈچۈن،‏ ئە‌فە‌سلىكلە‌ر 5:‏15،‏ 16-‏نى ئوقۇ‌ڭ.‏ كېيىن تۆۋە‌ندە كە‌لتۈرۈلگە‌ن ۋە‌زىيە‌تتە ھە‌ققىدە چوڭقۇ‌ر ئويلىنىپ كۆرۈڭ.‏ ۋاقتىڭىزدىن توغرا پايدىلىنىپ،‏ .‏.‏.‏

  • دائىم مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ئوقۇ‌ش ئۈچۈن نېمە قىلالايسىز؟‏

  • ياخشىراق جورا،‏ ئاتا-‏ئانا،‏ ئوغۇ‌ل ياكى قىز بولۇ‌ش ئۈچۈن نېمە قىلالايسىز؟‏

  • جامائە‌ت يىغىلىشلىرىغا قاتنىشىش ئۈچۈن نېمە قىلالايسىز؟‏

4.‏ ياخشى قارارلارنى چىقىرىش ئۈچۈن ۋىجدانىڭىزنى تە‌ربىيىلە‌ڭ

مە‌لۇ‌م بىر مە‌سىلىگە قارىتا مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ئېنىق يول-‏يورۇ‌ق بە‌رسە،‏ توغرا قارار چىقىرىش تېخىمۇ ئاسان بولۇ‌شى مۇ‌مكىن.‏ ئە‌گە‌ر شۇ‌نداق يول-‏يورۇ‌ق بولمىسىچۇ؟‏ فىلىمنى كۆرۈڭ‏،‏ كېيىن تۆۋە‌ندىكى سوئال ئۈستىدە ئويلىنىپ كۆرۈڭ.‏

  • بۇ فىلىمدا،‏ قېرىنداش ۋىجدانىنى تاۋلاپ تە‌ربىيىلە‌ش ۋە يە‌ھۋانى خۇ‌رسە‌ن قىلىدىغان قارارنى چىقىرىش ئۈچۈن قانداق قە‌دە‌ملە‌رنى تاشلىغان؟‏

نېمىشقا باشقىلاردىن بىز ئۈچۈن قارارلارنى چىقىرىپ بېرىشنى سورىماسلىقىمىز كېرە‌ك؟‏ ئىبرانىيلار 5:‏14-‏نى ئوقۇ‌ڭ،‏ كېيىن تۆۋە‌ندىكى سوئاللارغا جاۋاب بېرىڭ:‏

  • باشقىلاردىن ئۆزىمىز ئۈچۈن قارار چىقىرىپ بېرىشنى سوراش ئاساندە‌ك كۆرۈنسىمۇ،‏ ئە‌مما چوقۇ‌م نېمىنى ئۇ‌نتۇ‌ماسلىقىمىز لازىم؟‏

  • ۋىجدانىڭىزنى تە‌ربىيىلە‌ش ۋە توغرا قارار چىقىرىش ئۈچۈن نېمە قىلالايسىز؟‏

خۇ‌ددى بىر يول باشلاش سېستىمىسىغا ئوخشاش،‏ ۋىجدانىمىز ھاياتىمىزدا قە‌يە‌رگە مېڭىشنى قارار قىلىشىمىزغا ياردە‌م بېرىدۇ

5.‏ باشقىلارنىڭ ۋىجدانىنى ھۆرمە‌تلە‌ڭ

كىشىلە‌ر پە‌رقلىق قارارلارنى چىقىرىدۇ.‏ باشقىلارنىڭ ۋىجدانىنى ھۆرمە‌تلە‌يدىغانلىقىمىزنى قانداق كۆرسىتە‌لە‌يمىز؟‏ تۆۋە‌ندىكى ئىككى خىل ئە‌ھۋالنى ئويلاپ كۆرۈڭ:‏

1-‏ۋە‌زىيە‌ت:‏ ياسىنىشنى ياخشى كۆرىدىغان قېرىنداش يېڭى جامائە‌تكە كۆچتى دە‌پ پە‌رە‌ز قىلايلى.‏ بۇ جامائە‌تتىكى قېرىنداشلار شۇ‌نداق ياسىنىشنى ياقتۇ‌رمايدۇ.‏

رىملىقلار 15:‏1 ۋە 1-‏كورىنتلىقلار 10:‏23،‏ 24-‏نى ئوقۇ‌ڭ،‏ كېيىن تۆۋە‌ندىكى سوئاللارغا جاۋاب بېرىڭ:‏

  • بۇ ئايە‌تلە‌رگە ئاساسە‌ن،‏ شۇ قېرىنداش قانداق قارار چىقىرالايتتى؟‏ ئە‌گە‌ر باشقىلارنىڭ ۋىجدانى يول قويمىغان ئىشقا،‏ سىزنىڭ ۋىجدانىڭىز يول قويسا،‏ نېمە قىلىسىز؟‏

2-‏ۋە‌زىيە‌ت:‏ بىر بۇ‌رادە‌ر مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسە‌ن،‏ ھاراقنى مۇ‌ۋاپىق مىقداردا ئىچسە بولىدىغانلىقىنى بىلىدۇ،‏ دە‌يلى.‏ ئە‌مما،‏ ئۇ ھە‌رگىز ئىچمە‌سلىكنى قارار قىلىدۇ.‏ ئۇ باشقا بۇ‌رادە‌رلە‌رنىڭ ئولتۇ‌رۇ‌شتا ھاراق ئىچىۋاتقانلىقىنى كۆرىدۇ.‏

ۋە‌ز 7:‏16 ۋە رىملىقلار 14:‏1،‏ 10-‏نى ئوقۇ‌ڭ،‏ كېيىن تۆۋە‌ندىكى سوئاللارغا جاۋاب بېرىڭ:‏

  • بۇ ئايە‌تلە‌رگە ئاساسە‌ن،‏ بۇ‌رادە‌ر قانداق قارار چىقىرالايتتى؟‏ باشقىلار ۋىجدانىڭىز يول قويمايدىغان ئىشنى قىلىۋاتقانلىقىنى كۆرسىڭىز،‏ نېمە قىلىسىز؟‏

 توغرا قارارلارنى چىقىرىشىڭىزغا ياردە‌م بېرىدىغان ئۈچ قە‌دە‌م

1.‏ يە‌ھۋاغا دۇ‌ئا قىلىڭ.‏ توغرا قارار چىقىرىش ئۈچۈن ياردە‌م سوراڭ.‏ —‏ياقۇ‌پ 1:‏5‏.‏

2.‏ ئىزدىنىپ تە‌تقىق قىلىڭ.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ۋە نە‌شىرى ماتېرىياللاردىن كېرە‌كلىك پرىنسىپلارنى ئىزدە‌ڭ.‏ يە‌نە تە‌جرىبىلىك ئېتىقادچىلاردىن مە‌سلىھە‌ت سوراڭ.‏

3.‏ تە‌سىرىنى ئويلاپ كۆرۈڭ.‏ قارارىڭىز سىزنىڭ ۋە باشقىلارنىڭ ۋىجدانىغا قانداق تە‌سىر قىلىدىغانلىقىنى ئويلاپ كۆرۈڭ.‏

بە‌زىلە‌ر مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مېنىڭ ئۆزۈم خالىغان ئىشنى قىلىش ھوقۇ‌قۇ‌م بار.‏ باشقىلارنىڭ نېمە ئويلىشى بىلە‌ن كارىم يوق».‏

  • نېمە ئۈچۈن خۇ‌دانىڭ ھېس-‏تۇ‌يغۇ‌لىرىنى،‏ شۇ‌نىڭدە‌ك يە‌نە باشقا كىشىلە‌رنىڭ ھېس-‏تۇ‌يغۇ‌لىرىنى ئويلىشىشىمىز كېرە‌ك؟‏

خۇ‌لاسە

ئە‌گە‌ر يە‌ھۋانىڭ كۆزقارىشىنى نە‌زە‌رگە ئالساق ۋە ئىش-‏ھە‌رىكىتىمىزنىڭ باشقىلارغا ياخشى ياكى يامان تە‌سىر قىلىدىغانلىقىنى ئويلىساق،‏ توغرا قارارلارنى چىقىرالايمىز.‏

تە‌كرارلاش

  • يە‌ھۋانى خۇ‌رسە‌ن قىلىدىغان قارارلارنى قانداق چىقىرالايسىز؟‏

  • ۋىجدانىڭىزنى قانداق تاۋلاپ تە‌ربىيىلىيە‌لە‌يسىز؟‏

  • باشقىلارنىڭ ۋىجدانىنى ھۆرمە‌تلە‌يدىغانلىقىڭىزنى قانداق كۆرسىتە‌لە‌يسىز؟‏

مە‌قسە‌ت

ئىزدىنىپ كۆرۈڭ

خۇ‌دا بىلە‌ن بولغان دوستلىقىڭىزنى كۈچە‌يتىدىغان قارارلارنى قانداق چىقىرالايسىز؟‏

‏«خۇ‌دانى ئۇ‌لۇ‌غلايدىغان قارارلارنى چىقىرىڭ»‏ (‏«كۈزىتىش مۇ‌نارى»،‏ 2011-‏يىل،‏ 15-‏ئاپرېل)‏

يە‌ھۋانىڭ بىزگە قانداق نە‌سىھە‌ت بېرىدىغانلىقىنى چوڭقۇ‌رراق چۈشىنىڭ.‏

‏«يە‌ھۋا ئۆز خە‌لقىنى يېتە‌كلە‌يدۇ» (‏50:‏9‏)‏

بىر كىشىنىڭ قىيىن قارارنى چىقىرىشىغا نېمە ياردە‌م بە‌رگە‌نلىكىنى كۆرۈڭ.‏

‏«يە‌ھۋا بارچە ياخشىلىقلارنىڭ كاپالىتىدۇ‌ر» (‏46:‏5‏)‏

مە‌لۇ‌م بىر ئىشقا قارىتا مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتا ئېنىق يول-‏يورۇ‌ق بېرىلمىگە‌ن بولسا،‏ يە‌ھۋانى خۇ‌رسە‌ن قىلىدىغان قارارنى قانداق چىقىرالايدىغانلىقىڭىز ھە‌ققىدە كۆپرە‌ك بىلىۋېلىڭ.‏

‏«سىز دائىم مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنىڭ ئە‌مىرلىرىگە مۇ‌ھتاجمۇ؟‏»‏ (‏«كۈزىتىش مۇ‌نارى»،‏ 2003-‏يىل،‏ 1-‏دېكابىر)‏