UKPEPN̄KPỌ 39
Se Abasi Etịn̄de Aban̄a Iyịp
Iyịp edi ata akpan n̄kpọ. Nnyịn ikemeke ndika iso ndu uwem edieke iyịp asatde nnyịn ke idem. N̄kpọ en̄wen edi ke Abasi enyene unen nditịn̄ se nnyịn ikpanamde ye iyịp ye se nnyịn mîkpanamke ye iyịp sia enye okobot nnyịn. Nso ke enye etịn̄ aban̄a iyịp? Ndi ọfọn owo adia iyịp m̀mê esịn iyịp ke idem? Nso idin̄wam fi ebiere ndinam nnennen n̄kpọ ke n̄kpọ ekededi emi aban̄ade iyịp?
1. Jehovah ada iyịp didie?
Jehovah ama ọdọhọ ikọt esie ke Bible ete: ‘Uwem kpukpru orụk unam edi iyịp esie.’ (Leviticus 17:14) Jehovah ada iyịp nte uwem. Iyịp edi ọsọn̄urua n̄kpọ, m̀mê edisana n̄kpọ, ke enyịn Abasi ukem nte uwem.
2. Nso ke Abasi mîyomke owo anam ye iyịp?
Ke Ukwọ eyo Noah ama ekebe, Jehovah ama ọdọhọ ikọt esie ete ẹkûdia iyịp. (Kot Genesis 9:4 ye Leviticus 17:10.) Ekem, ke ata ediwak isua ama ekebe, enye ama afiak ọsọn̄ọ ibet oro—enye ama anam otu emi ẹkesisede ẹban̄a utom ikọt esie ke eyo mme apostle ẹdọhọ mme Christian ẹte “ẹka iso ẹbet . . . iyịp.”—Kot Utom 15:28, 29.
Nso ke owo ndibet iyịp ọwọrọ? Dọktọ ọkpọdọhọ fi ebet mmịn emi ekemede ndinam owo, ọkpọsọsọp ọdiọn̄ọ ke ikọ esie ọwọrọ yak okûsun̄wọn̄ utọ mmịn oro. Edi ndi ọkpọdọhọ ke sia edide enye ọdọhọ imọ ikûsun̄wọn̄ utọ mmịn oro, yak isesịn mmịn oro ke udia idia m̀mê ikekịm isịn ke idem? Ihih, ukpûnamke. Omokụt do ke Abasi ndidọhọ ibet iyịp ọwọrọ ke enye iyomke nnyịn idia m̀mê in̄wọn̄ iyịp, m̀mê ita unam emi owo mîduọkke iyịp. Nnyịn idinyụn̄ idiaha n̄kpọ ekededi emi ẹsịnde iyịp.
Nso kaban̄a ndida iyịp nsọbọ owo idem? Ndusụk usọbọ emi mme owo ẹsibọde esibiat ibet Abasi. Utọ usọbọ oro esịne usọbọ emi ẹsịnde owo ofụri iyịp m̀mê enye emi ẹsịnde owo kiet ke otu akpan n̄kpọ inan̄ emi anamde iyịp—ẹsikot mmọ red cells, white cells, platelets, ye plasma. Edi enyene ndusụk usọbọ emi owo mîkemeke ndinen̄ede ndọhọ ke abiat ibet Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, ẹsision̄o ndusụk n̄kpri n̄kpri n̄kpọ emi ọdọn̄ọde ke akpan n̄kpọ inan̄ emi anamde iyịp ẹda ẹsọbọ owo idem. Onyụn̄ enyene mme usọbọ emi ẹsiyomde ẹnam iyịp ọwọrọ owo ke idem asan̄a ebe ke n̄kpọ en̄wen afiak edidụk owo idem. Nnyịn owo kiet kiet idibiere m̀mê iyọbọ utọ usọbọ oro. a—Galatia 6:5.
SỊN IDEM KPEP
Se se idin̄wamde fi ebiere m̀mê ewe usọbọ ke ọkpọbọ.
3. Biere ke edibọ usọbọ emi Jehovah amade
Nso idin̄wam fi esimek usọbọ emi mîbiatke ibet emi Abasi ọnọde aban̄a iyịp? Se VIDIO emi, ekem ẹneme ntak ọfọnde anam se itienede mi.
-
Bọn̄ akam ben̄e Abasi ọniọn̄.—James 1:5.
-
Dụn̄ọde item Bible, nyụn̄ se nte ekemede ndinam mmọ.—Mme N̄ke 13:16.
-
Yom usụn̄ diọn̄ọ m̀mê ewe usọbọ ke ẹkeme ndinọ owo ke ebiet odude.
-
Diọn̄ọ utọ usọbọ emi mûdubọhọ tutu amama.
-
Kụt ete ke se afo ebierede idinamke esịt afịna fi.—Utom 24:16. b
-
Diọn̄ọ ke idụhe owo ndomokiet—ekpededi n̄wan m̀mê ebe fo, ebiowo m̀mê owo emi esikpepde fi Bible—emi anade ebiere se afo edinamde ke n̄kpọ emi anade enyene-idem ebiere.—Rome 14:12.
-
Wet se ebierede ndinam.
4. Mme Ntiense Jehovah ẹsibọ nti usọbọ
Imekeme ndinam se Abasi etịn̄de aban̄a iyịp, inyụn̄ ibọ nti usọbọ emi iyịp mîsịneke. Se VIDIO emi.
Kot Titus 3:2, ekem ẹbọrọ mbụme emi ẹnyụn̄ ẹneme ẹban̄a enye:
-
Ntak ọfọnde isitịn̄ ikọ emem emem ye mme dọkta inyụn̄ ikpono mmọ?
|
Se mînaha ibọ |
Afo edibiere m̀mê ọyọbọ |
|---|---|
|
A. Iyịp ẹkotde plasma |
N̄kpọ ẹsion̄ọde ke plasma |
|
B. Iyịp ẹkotde White cells |
N̄kpọ ẹsion̄ọde ke white cells |
|
C. Iyịp ẹkotde Platelets |
N̄kpọ ẹsion̄ọde ke platelets |
|
D. Iyịp ẹkotde Red cells |
N̄kpọ ẹsion̄ọde ke red cells |
5. N̄kpri n̄kpri n̄kpọ emi ọdọn̄ọde ke iyịp
Enyene ata akpan n̄kpọ inan̄ emi anamde iyịp—ẹkot n̄kpọ inan̄ oro red cells, white cells, platelets, ye plasma. N̄kpọ inan̄ emi ọdọn̄ọ n̄kpri n̄kpri n̄kpọ eken. Ẹkot mme n̄kpọ oro blood fractions. c Ẹsida n̄kpri n̄kpri n̄kpọ oro (blood fractions) ẹnam ibọk emi ẹkemede ndinam owo okûdọn̄ọ m̀mê ibọk emi ẹsidade ẹtre iyịp.
Christian kiet kiet enyene ndibiere m̀mê iyenyịme ẹsịn n̄kpri n̄kpri n̄kpọ oro ẹsision̄ọde ke iyịp ke usọbọ ẹnọde imọ, ekpedi se enye ekpepde ke Bible idinamke esịt afịna enye. Esịt ndusụk owo isiyakke mmọ ẹbọ usọbọ ekededi oro ẹsịnde n̄kpri n̄kpri n̄kpọ oro ẹsision̄ode ke iyịp. Edi esịt ndusụk owo esiyak mmọ ẹbọ utọ usọbọ oro.
Ama oyom ndibiere n̄kpọ emi, bụp idemfo ete:
-
Ntak emi nnyịmede ndibọ m̀mê ndisịn usọbọ emi ẹsịnde n̄kpri n̄kpri n̄kpọ oro ẹsion̄ode ke iyịp? Didie ke ndinam se mbierede emi an̄wan̄a dọktọ?
NDUSỤK OWO ẸSIDỌHỌ ẸTE: “Idiọkke ndisịn owo iyịp ke idem. Iyịp esinyan̄a owo.”
-
Nso ke ọkpọbọrọ utọ owo oro?
SE IKPEPDE
Jehovah oyom nnyịn ikpeme se inamde ye iyịp.
Se M̀mê Emeti
-
Nso inam Jehovah ada iyịp nte ọsọn̄urua n̄kpọ, m̀mê edisan̄a n̄kpọ?
-
Isan̄a didie idiọn̄ọ ke ibet Abasi emi ọdọhọde nnyịn ete ibet iyịp esịne nnyịn nditre ndikịm iyịp nsịn ke idem?
-
Nso idin̄wam fi esimek usọbọ emi mîbiatke ibet emi Abasi ọnọde aban̄a iyịp?
KPEP N̄KPỌ EN̄WEN
Nso ke akpana ekere mbemiso ebierede m̀mê ọyọbọ usọbọ emi asan̄ade n̄kpọ ye iyịp fo?
“Mme Mbụme Ẹtode Mme Andikot” (Enyọn̄-Ukpeme, October 15, 2000)
Nso ke akpana ekere mbemiso ebierede m̀mê eyenyịme ẹsịn n̄kpri n̄kpri n̄kpọ oro ẹsision̄ode ke iyịp ke usọbọ fo?
“Mme Mbụme Ẹtode Mme Andikot” (Enyọn̄-Ukpeme, June 15, 2004)
Nso ikanam dọktọ kiet enyịme ke ọfọn itiene se Jehovah etịn̄de aban̄a iyịp?
“Mma Ndikụt ke Se Abasi Etịn̄de Aban̄a Iyịp Ọfọn” (g03-E 12/8)
Se nte mbiowo emi ẹdude ke Kọmiti Unyene Nneme ye Mbon Ufọkibọk ẹsin̄wamde nditọete mmọ.
a Se Ukpepn̄kpọ 35, “Se Idin̄wamde Fi Esibiere N̄kpọ Ọfọn.”
b Se ọyọhọ n̄kpọ 5, “N̄kpri N̄kpri N̄kpọ Emi Ọdọn̄ọde ke Iyịp,” ye Se Ẹwetde Ẹdian 3, “Usọbọ Emi Asan̄ade N̄kpọ ye Iyịp.”
c Ndusụk dọktọ ẹdọhọ ke n̄kpri n̄kpri n̄kpọ oro edi ukem ye akpan n̄kpọ inan̄ oro anamde iyịp. Ntre ẹkeme ndiyom anam an̄wan̄a dọktọ ntak emi mûmaha ndibọ ofụri iyịp m̀mê kiet ke otu akpan n̄kpọ inan̄ oro anamde iyịp.
Ekeme Ndidi Ayama Mmọ Emi N̄ko
MBỤME EMI ẸSIWAKDE NDIBỤP
Didie ke Mme Ntiense Jehovah Ẹsikpep Mme Owo Bible?
Emekeme ndikama Bible ekededi ke ini ekpepde n̄kpọ ye Mme Ntiense Jehovah. Akpama, emekeme ndikot ofụri mbon ubon fo, m̀mê ufan fo ekededi editiene ekpep.
