KĨTHOOMO KĨA 39
Ũrĩa Mũrungu Onaga Tharike
Tharike nĩ ya gĩtũmi. Tũtĩ nayo, tũtĩũmba gũtũũra. Arĩ Mũũmbi weetũ, Mũrungu arĩna waatho bwa kuuga ũrĩa tharike yũũmba gũtumĩrwa. Nĩatĩa augĩte bwegie tharike? Rĩ, nĩtũbuĩrĩte kũrĩa tharike kana kũmĩĩkĩra mwĩrĩne? Na nĩatĩa ũũmba gũtua matua jameega jegie ũntũ bũu?
1. Nĩatĩa Jehova onaga tharike?
Jehova eerĩre athathayia baawe ba karaaja atĩ: “Mwoyo jwa gintu kionthe kiria kiri naju juri ndene ya tharike yakio.” (Mantu ja Alawi 17:14) Kĩrĩ Jehova, tharike ĩrũngamagĩĩra mwoyo. Tontũ ũtũũro nĩ kĩewa gĩkĩathũre, na gĩkĩtheru kuuma kĩrĩ Mũrungu, tharike kinya yo nĩyathũri.
2. Nĩ ũtumĩri bũrĩkũ bwa tharike Mũrungu akaanĩtie?
Jehova naathĩre athathayia baawe ba mbere ya Ũkristũ batĩkarĩe tharike. (Thooma Kiambiriria 9:4 na Mantu ja Alawi 17:10.) Naarikithĩrie waatho bũu rĩrĩa kĩama kĩrĩa gĩatongagĩĩria kĩathĩre Akristũ ‘baikanie kuria . . . tharike.’—Thooma Mathithio 15:28, 29.
Nĩ kuuga atĩa gũciebania na tharike? Ndagĩtarĩ akeja gũkwĩra ũciebanie na ncobi, ũtĩmĩnyua. Ĩndĩ-rĩ, no ũrĩe biakũrĩa birĩ na ncobi kana ũgetĩkĩĩria kũmuntĩĩrwa yo na cindano mwĩrĩne jwaku? Arĩ, ũtĩthithia ũu. Ona njĩra ta ĩu, waatho bwa Mũrungu bwa gũciebania na tharike bũrĩonania atĩ tũtĩbuĩrĩte kũrĩa tharike kana kũrĩa nyama irĩa itĩriti tharike. Na kinya tũtĩbuĩrĩte kũrĩa biakũrĩa birĩa biongeeri tharike.
A ũntũne bwegie gũtumĩra tharike rĩrĩa tũkũrigita mĩrimo? Njĩra imwe irĩa itũmagĩrwa nĩciunaga waatho bwa Mũrungu ĩmwe kwa ĩmwe. Imwe cia njĩra iu nĩ gwĩkĩrwa tharike mwĩrĩne kana kĩmwe kĩa icuncĩ biayo birĩa inene ta—gĩcuncĩ gĩtuune (red cells), gĩcuncĩ gĩkĩerũ (white cells), kĩgaandia tharike (platelets), na gĩcuncĩ gĩkari ta rũũjĩ (plasima). Njĩra ingĩ cia ũrigitani no ciĩthĩrwe itĩkuuna waatho bwa Jehova ĩmwe kwa ĩmwe. Ngerekano, imwe cia njĩra cia ũrigitani itumagĩra tũcuncĩ tũriti kĩrĩ kĩmwe kĩa icuncĩ bibinene bia tharike. Na ingĩ nĩciendaga ũtumĩri bwa tharike ya muntũ we wengwa rĩrĩa akũrigitwa. Rĩrĩa tũgũtegeera njĩra iji, no mwanka o ũmwe weetũ aithithĩrie ĩtua we wengwa. a—Agalatia 6:5.
ĨNJA NKŨRŨKI
Cũnkũũna ũrĩa ũũmba gũtua matua jegie ũtumĩri bwa tharike mantũne ja ũrigitani.
3. Tua matua jarĩa jakagwĩria Jehova ũntũne bwegie ũrigitani
Nĩatĩa ũũmba gũtua matua jegie ũrigitani jarĩa jakũgwatanĩra na mwonere jwa Mũrungu? Tega VIDIO, rĩu bwarĩĩrie baita ya kũthingatĩĩra matagaaria jaja jathingatĩte.
-
Romba Jehova akwe ũũme.—Jakubu 1:5.
-
Thithia ũcũnkũũni bwa moritani ja Bibiria na ũrĩa ũũmba kũjatumĩra.—Njuno 13:16.
-
Ona nĩ njĩra irĩkũ cia ũrigitani ikwonekana naarĩa ũkaraga.
-
Ona nĩ njĩra irĩkũ cia ũrigitani ũtĩgwĩtĩkanĩĩria nacio.
-
Thuura njĩra irĩa igatũma wĩthĩrwa na thamiri ĩnjega.—Mathithio 24:16. b
-
Menya atĩ gũtĩ muntũ ũbuĩrĩte gũkwĩra ĩtua rĩrĩa ũgatua mantũne jegie thamiri—kwĩthĩrwe nĩ ũrĩa bũgũrene nawe, mũkũrũ wa kĩũthũrano, kana mwarimũ waaku wa Bibiria.—Aroma 14:12.
-
Andĩka ĩtua rĩaku.
4. Akũũjĩ ba Jehova nĩbacwaga ũrigitani bwa mwĩrĩ bũrĩa bwega nkũrũki
Nokũmbĩke tũkathĩkĩra waatho bwa Mũrungu bwegie tharike, na o ĩgiita o rĩu tũkona ũrigitani bũbwega bũtĩgũtumĩra tharike. Tega VIDIO.
Thooma Tito 3:2, rĩu bwarĩĩrie kĩũria gĩkĩ:
-
Nĩkĩ rĩonthe tũbuĩrĩte kwĩthĩrwa na gĩtĩĩo na winyiia rĩrĩa tũkwaranĩria na ndagitarĩ?
|
Njĩra cia ũrigitani irĩa itĩgwĩtĩkĩrĩka |
Mũkristũ akaithithĩria ĩtua |
|---|---|
|
A. Plasima ya tharike |
Tũcuncĩ kuuma kĩrĩ plasima |
|
B. Gĩcuncĩ gĩkĩerũ |
Tũcuncĩ kuuma kĩrĩ gĩcuncĩ gĩkĩerũ |
|
C. Kĩgaandia tharike |
Tũcuncĩ kuuma kĩrĩ platileti |
|
D. Gĩcuncĩ gĩtuune |
Tũcuncĩ kuuma kĩrĩ gĩcuncĩ gĩtuune |
5. Ũrigitani bũgũtumĩra icuncĩ bia tharike
Tharike nĩ ĩthagĩrwa na icuncĩ biinene binna—gĩcuncĩ gĩtuune, gĩcuncĩ gĩkĩerũ, platileti, na plasima. Icuncĩ bibi nĩ biĩthagĩrwa na tũcuncĩ tũtwingĩ tũniini, tũrĩa twĩtagwa tũcuncĩ twa tharike (blood fractions). c Tũmwe twa tũcuncĩ tũtũ nĩ tũtumĩkaga kĩrĩ ũrigitani gũtetheeria kũrwa na mĩrimo, kana gũtetheeria tharike ĩtiga kuuma.
Ũntũne bwegie tũcuncĩ tũrĩa tũniini, o Mũkristũ no mwanka athithie ĩtua rĩawe wengwa agĩtumagĩra thamiri yaawe ĩrĩa ĩmenyerethĩtue nĩ Bibiria. Bamwe boomba kũrega gũtumĩra ndawa kana njĩra cia ũrigitani irĩa igũtumĩra tũcuncĩ tũu twa tharike. Bangĩ no baigue thamiri yaao ĩtĩkũbarigĩĩria batumĩra tũcuncĩ tũu twa tharike.
Rĩrĩa ũgũtua ĩtua rĩaku, thũgaanĩria kĩũria gĩkĩ:
-
Nĩatĩa ũũmba gũtarĩĩria ndagitarĩ nĩkĩ ũkũrega kana nĩkĩ ũgwĩtĩkĩĩria gũtumĩra tũcuncĩ tũnna twa tharike?
MUNTŨ NO AŨRIE: “Rĩ, ga kũrĩna thĩĩna gwĩkĩrwa tharike mwĩrĩne?”
-
Nĩatĩa ũũmba gũcookia?
NA NJĨRA ĨNKUĨ
Jehova arĩenda tũciebania na ũtumĩri bũthũũkũ bwa tharike.
Gũcookera
-
Nĩkĩ Jehova onaga tharike ĩrĩ gĩntũ kĩathũri?
-
Nĩatĩa tũkũmenya atĩ waatho bwa Jehova bwa gũciebania na tharike nĩbũgũtumĩka kinya ũntũne bwegie gwĩkĩrwa tharike mwĩrĩne?
-
Nĩatĩa ũũmba gũtua ĩtua rĩrĩega rĩrĩa ũrigitani bũkũringithia mantũ jegie gũtumĩra tharike?
CŨNKŨŨNA
Nĩ mantũ jarĩkũ jabuĩrĩte gũgũtongeeria rĩrĩa ũgũtua matua jegie mantũ ja ũrigitani jarĩa jagũtumĩra tharike yaaku wengwa?
“Bĩũria Kũũma Kĩrĩ Athoomi Beetũ” (Mnara wa Mllinzi, Oktoba 15, 2000)
Nĩmbi ũbuĩrĩte kũthũgaanĩria rĩrĩa ũgũtua kethĩra ũgetĩkĩĩria ũtumĩri bwa tũcuncĩ tũrĩa tũniini twa tharike rĩrĩa ũkũrigĩtwa?
“Bĩũria Kũũma Kĩrĩ Athoomi Beetũ” (Mnara wa Mlinzi, Juni 15, 2004)
Nĩmbi biatũmĩre ndagitarĩ ũmwe etĩkia atĩ mwonere jwa Jehova jwegie tharike nĩjũkũgwatanĩra na mathũgaanio?
“Nĩndetĩkĩrĩrie Mwonere Jwa Mũrungu Jwegie Tharike” (Amkeni!, Dicemba 8, 2003)
Iritane ũrĩa akũrũ ba kĩũthũrano barĩa batumĩkaga kĩrĩ Kamĩtĩ Ĩrĩa Ĩgwatanagĩra na Cibitarĩ batethagia ataana na arĩ-ba-baaba Akristũ.
a Ona kĩthoomo kĩa 35, “Ũrĩa Ũũmba Gũtua Matua Jameega.”
b Ona ũntũ bwa 5 kĩrĩ gĩcuncĩ, “Ũrigitani Bũtĩgũtumĩra Icuncĩ bia Tharike,” na Mantũ ja mũthia 3, “Njĩra cia Urigitani Ciegie Ũtumĩri bwa Tharike.”
c Ndagitarĩ bamwe nĩbonaga icuncĩ birĩa inene binna bia tharike, ta tũcuncĩ tũniini. Kwou, womba kũbatara gũtarĩĩria ndagitarĩ bwega bwegie ĩtua rĩrĩa ũthithĩtie wengwa atĩ ũtĩtĩkĩĩria gwĩkĩrwa tharike ĩrĩ yonthe, kana gĩcuncĩ gĩtuune, gĩcuncĩ gĩkĩerũ, platileti kana plasima.
