တၢ်မၤလိ ၄၃
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်
ဘၣ်ဃးဒီးသံးန့ၣ် a လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ ပှၤအါဂၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်အါမံၤ. ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးအသကိးအခါ အဝဲသ့ၣ် အီသကိးသံး ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ် တအီသံးနီတစဲးဘၣ်. မ့မ့ၢ်အဂၤတနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အီသံး တုၤလၢအမူၤ. အဃိဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
၁. ပအီသံးန့ၣ် အကမၣ်ဧါ.
ပအီသံးန့ၣ် လံာ်စီဆှံတတြီဝဲဘၣ်. ဒီးလံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “စပံးထံ” န့ၣ်အကဲဝဲဒၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “အမၤဖှံထီၣ်ပှၤသး.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄:၁၄, ၁၅) ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါ လၢအသးတီလၢညါတဖၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အီသံးစ့ၢ်ကီး.—၁ တံၤမသ့း ၅:၂၃.
၂. ပှၤလၢအအီသံးတဖၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ကူၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
တၢ်အီမူၤသံး ဒီးတၢ်အီသံး အါတလၢန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတြီဝဲ. (ကလၤတံ ၅:၂၁) လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “တဘၣ်အိၣ်လၢ ပှၤလၢအအီ စပံးထံအါတလၢအကျါ” တဂ့ၤ. (ကတိၤဒိ ၂၃:၂၀) ပမ့ၢ်အီသံးတဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပမ့ၢ်အီသံးဃုာ်ဒီး ပသကိးတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပတဘၣ်အီအီၤ အါတလၢတုၤလၢ ပဆိကမိၣ်ထံတၢ် တသ့လၢၤဘၣ်, ပပၢၤပတၢ်ကတိၤတန့ၢ်ဘၣ် ဒီးပဟးမၤကြီဘၣ်ဖုးတၢ်ဘၣ်. ဒီးပတဘၣ်အီအီၤ တုၤလၢ အမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဘၣ်. အဃိ ဖဲပအီသံးအခါ ပအီအီၤ ဖဲအကြၢးမ့ၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ် ပမ့ၢ်တအီ နီတစဲးဘၣ်န့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်ဝဲ.
၃. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် ပပာ်ကဲ ပှၤဂၤအတၢ်ဆၢတဲာ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ပှၤတဂၤ ကအီသံးဧါ တအီသံးဘၣ်ဧါန့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကဘၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲလီၤ. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ဆၢတဲာ်လီၤအသး လၢအကအီသံး ဖဲအကြၢးန့ၣ် ပတကြၢးထံၣ်ကမၣ်အီၤဘၣ်. ဒီးပှၤတဂၤ မ့ၢ်ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ အတအီသံးဘၣ်န့ၣ် ပတကြၢးမၢဆူၣ်အီၤ လၢကအီဝဲဘၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၄:၁၀) ပအီသံး မ့ၢ်ကဲထီၣ် တၢ်လီၤဃံၢ် လၢပှၤဂၤအဂီၢ်န့ၣ် ပတအီသံးလၢၤဘၣ်. (ဖး ရိမ့ၤ ၁၄:၂၁.) လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ “ပတဘၣ်ကွၢ်တၢ်လၢ ပနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်ဘၣ်.” ပကဘၣ် “ကွၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်.”—ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၂၃, ၂၄.
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်
ခဲအံၤ ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကဆၢတဲာ်လီၤနသးလၢ နကအီသံးဧါ တအီဘၣ်ဧါ. နမ့ၢ်အီသံးန့ၣ် နကအီထဲလဲၣ် ဒီးနအီသံးဖဲအကြၢး မ့ၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၄. နကအီသံးဧါ တအီဘၣ်ဧါန့ၣ် ဆၢတဲာ်လီၤနသး
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးနကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ဖးကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လီၤလး အဆိကတၢၢ်တခါလၢ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲ. ဖး ယိၤဟၣ် ၂:၁-၁၁ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–
-
ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်လီၤလးတခါအံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ထံၣ် လၢသံး ဒီးပှၤလၢအအီသံးတဖၣ်အဖီခိၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
-
ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးတတြီဝဲ တၢ်အီသံးဘၣ်အဃိ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ အကအီသံးန့ၣ် ပဝဲလၢအမ့ၢ် ခရံာ်ဖိန့ၣ် ပကြၢးထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.
ခရံာ်ဖိတဂၤ အီသံးန့ၢ်သနာ်က့ အဝဲတကြၢးအီဝဲ ကိးဆၢကတီၢ်ဒဲးဘၣ်. ဖး ကတိၤဒိ ၂၂:၃ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်အိၣ်သး လၢလာ်တဖၣ်အံၤ လၢအကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကဆၢတဲာ်လီၤနသး လၢနကအီသံးဧါ တအီသံးဘၣ်ဧါ.
-
ဖဲနကနီကါ မ့တမ့ၢ် မၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးစဲးအခါ နကြၢးအီသံးဧါ.
-
ဖဲနဒၢအခါ နကြၢးအီသံးဧါ.
-
ကသံၣ်သရၣ် မ့ၢ်တဲနၤလၢ နအီသံးတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် နကြၢးအီသံးဧါ.
-
ဖဲနအီသံးအခါ နပၢၤနသး မ့ၢ်တန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် နကြၢးအီသံးဧါ.
-
ပဒိၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ မ့ၢ်အိၣ်လၢ နအီသံးတန့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် နကြၢးအီသံးဧါ.
-
ပှၤတဂၤ အီသံးဖဲအကြၢး တသ့ဘၣ်အဃိ ခဲအံၤ အဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ အတအီသံးလၢၤဘၣ်. ဖဲနအိၣ်ဒီးအီၤအခါ နကြၢးအီသံးလၢ အမဲာ်ညါဧါ.
နမ့ၢ်တူၢ်လိာ် ပှၤတမှံၤလၢ တၢ်ဖျီအမူး မ့တမ့ၢ် အီၣ်သကိး အီသကိးတၢ်န့ၣ် နပာ်လီၤ ဒုးအီအဝဲသ့ၣ်လၢသံး ကကြၢးဧါ. ဒ်သိးနဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်ကသ့အဂီၢ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ.
ဖး ရိမ့ၤ ၁၃:၁၃ ဒီး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၃၁, ၃၂. ဖးလံာ်စီဆှံတဆၢဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ. ဝံၤဒီး ဖးလံာ်စီဆှံလၢခံတဆၢ ဒီးတဲသကိးကဒီး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
ဒ်သိး နဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသး ကသ့အဂီၢ် နမၤထွဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတခါအံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ခရံာ်ဖိတဂၤ အကအီသံးဧါ တအီသံးဘၣ်ဧါန့ၣ် အကဘၣ် ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အနီၢ်ကစၢ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တဘျီ တခီၣ်န့ၣ် အကအီသံး ဒီးတဘျီတခီၣ်န့ၣ် အတအီဝဲဘၣ်
၅. နကအီသံးထဲလဲၣ်န့ၣ် ဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤလီၤနသး
နမ့ၢ်ဆၢတဲာ်ပာ်စၢၤလီၤနသး လၢနကအီသံးန့ၣ် သ့ၣ်နီၣ် ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ တတြီဝဲ တၢ်အီသံးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်အီသံးအါတလၢန့ၣ် အတြီဝဲ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဖး ဟိၤၡ့ ၄:၁၁, ၁၈ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
ပှၤတဂၤ မ့ၢ်အီသံးအါတလၢန့ၣ် အကမၤကမၣ်ဘၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်.
ဒ်သိး ပသုတအီသံး အါတလၢတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီး သ့ၣ်ညါလီၤပနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်. ဖး ကတိၤဒိ ၁၁:၂ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
နမ့ၢ်ပာ်ပနီၣ်ဃာ် လၢနကအီသံး ထဲလဲၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အဂ့ၤလဲၣ်.
၆. ဒ်သိးပှၤတဂၤ သုတအီသံးအါတလၢ လၢၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤသ့လဲၣ်.
ဒ်သိးပိာ်ခွါတဂၤ သုတအီသံး အါတလၢလၢၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ.
-
လၢတၢ်ဂီၤမူအပူၤန့ၣ် ဖဲဒမံထြံး မူၤသံးအခါ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်.
-
ဒမံထြံး ပတုာ်အီသံး န့ၢ်တဘျီဃီဧါ.
-
ဒ်သိး ဒမံထြံး သုတအီသံး အါတလၢလၢၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.
ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁၀, ၁၁ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–
-
တၢ်အီမူၤသံးန့ၣ် အကဲတၢ်ကမၣ် ဒိၣ်ထဲလဲၣ်.
-
ပှၤအီသံးဖိတဂၤ ဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူသ့န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
ဖး မးသဲ ၅:၃၀ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်တၢ်အဒိအံၤအခါ အသူဝဲတၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်စုန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဒ်သိးပကမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် ပကဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် တၢ်တမံၤမံၤ. အဃိ နမ့ၢ်စွဲသံးန့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. b
ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–
-
နမ့ၢ်ရ့ဒီး ပှၤလၢ အအီသံးအါတလၢန့ၣ် နကကဲထီၣ် ပှၤဒ်လဲၣ်.
ပှၤတနီၤ သံကွၢ်ဝဲလၢ– “ပှၤအီသံးန့ၣ် အကမၣ်ဧီၤ.”
-
ပှၤမ့ၢ်သံကွၢ်နၤ ဒ်န့ၣ်န့ၣ် နကစံးဆၢက့ၤဒ်လဲၣ်.
တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်
ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤသံး ဒ်သိးကမၤသးခုပသး. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အီသံးအါတလၢ ဒီးတၢ်အီမူၤသံးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတြီဝဲ.
တၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ
-
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
-
ပအီသံး မ့ၢ်အါတလၢန့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
-
ပှၤအဂၤ အတၢ်ဆၢတဲာ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် ပပာ်ကဲအီၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
ဃုသ့ၣ်ညါ
ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အီသံးန့ၣ် ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
ဒ်သိး နဖၠးသံးကန့ၢ်အဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဖးကွၢ်.
“အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အကြၢးအဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီးသံး” (တၢးထီခိးတၢ်, လါယနူၤအါရံၤ ၁, ၂၀၁၀)
ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကြၢးယူာ်ထီၣ်သံးခွး ဒီးဆၢဂ့ၤဆၢဝါလိာ်အသး (toasting) ဧါ.
“ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” (တၢးထီခိးတၢ်, လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၁၅, ၂၀၀၇)
လၢတၢ်အိၣ်မူ တၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “လၢညါန့ၣ် ယကဲပှၤလၢ အစွဲသံး” အပူၤန့ၣ် ဖးကွၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်ခွါလၢ အအီသံးအါတလၢတဂၤ အပတုာ်အီသံးန့ၢ်ဒ်လဲၣ်.
a လၢတၢ်မၤလိတခါအံၤအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “သံး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲစ့ၢ်ကီး တၢ်ထံတၢ်နိလၢ အပၣ်ဃုာ်ဒီးသံး ဒ်သိးဒီး ဘံၤယၤဒီးစပံးထံ.
b ပှၤလၢအစွဲသံးတဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးအဖၠးသံးကန့ၢ်အဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ် ကသံၣ်သရၣ်လၢ အမၤစၢၤပှၤဒ်သိးကဖၠးသံး. ဒီးကသံၣ်သရၣ်အါဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ ပှၤလၢအစွဲသံးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တကြၢးအီသံး နီတစဲးလၢၤဘၣ်.