ZƐŊ-LƐƐI 44
I Laai La Ɣele Kuu Kɛtɛ Kelee Kulaa A Ɣala Lii Laa?
Ziova a ŋwɛlii a gɛɛ ku kɛ-ɣeniɛ ŋaa-nɛ̃ɛ kula, ku kpiŋ ɣele kuu kɛtɛ kula a tãi taŋa. Kɛlɛ, I laai la ɣele kuu kɛtɛ kelee kulaa a nii laa? Kwa pɔri kuwɛli-kɛ-maai lɛi leŋ Ziova ma mɛnii ŋi su?
1. Le mɛni ɓe Ziova fa nyee see la ɣele kuu kɛtɛ kelee kulaa mui?
A pai kɛi a gulaa a ya a gɛɛ ɣele kuu kɛtɛ tamaa kɔɔ e pilaŋ lɛɛ ɣala-mɛni-ŋa dia, nyaŋ ve a Ŋala-kɔlɔi ŋɔsɛŋ-lɛɛi. Da pɔri kɛi a di pilaŋɔɔ sale-mɛni nyɔmɔɔ ma kpaa gili-ŋa-siai a gɛɛ nuu a saa, sɛŋ ta a kula gbonoi e kɛ-ɣeniɛ kɛ kwaa takpɛni ma. Kuu kɛtɛ taŋa pilaŋɔɔi lɛɛ mɛni-pɔlɔ-ŋa dia kpaa gili-ŋa-siai a gɛɛ a pa a lɔku nua pɔ. (Azaya 65:11) Ziova e vɛli-ɓela lia-woo ɓo nyɛɛi: “Ka kakpiŋ kɛi koya dia. Kafe lɛɣɛ sɛŋ nyii kelee ma maa fe waa nii.”—2 Kɔleŋtiɛŋ 6:17. a
2. Ziova lii a kɛ leŋ nua da ɣele kuu kɛtɛ kula a gɛɛ di ɓaa-kɛ-maa tɛɛ nuu-kpune pɔ?
Ziova a ku lia-woo ɓo a gɛɛ kufe ‘kukili tɔɔ nuu-kpune ma.’ (Zɛlemaya 17:5 lono.) Ɣele kuu kɛtɛ taŋa kaa naa nyii da gula a gɛɛ di ɓaa-kɛ-maa tɛɛ lɔii-mɛi-ɓela kpaa soya-ŋa pɔ. Nua taŋa da dilɔii ŋɔflag kpaa dilɔii ŋuŋ maa ɓo folo maa ɣele kuu kula. (1 Zɔŋ 5:21) Gɛ ni, ŋele kuu kɛtɛ-ŋai taŋa kaa gɔmɛti kpaa kpɔŋ-gie-ma takpɛni-ŋa mɛni ma. Ziova lii a kɛ leŋ kwa ɓaa-kɛ-maa tɛɛ nuu ta kpaa kpɔŋ-gie-ma ta pɔ yɛɛ nyii-ŋai disɛŋ-lɛɛi fa nii laai?
3. Tua-pere-ŋa kɛɛ leŋ ɓe a ɣele kuu kɛtɛ kulaa kɛ a nyɔmɔɔi?
Ŋala-kɔlɔi e mo a gɛɛ, ‘lɔɔ-ya kpeleɛ da lɔɔ-kpele kuu’ fa Ziova lii laa. (1 Pitɛ 4:3) Ɣele kuu kɛtɛ taŋa ma, nua da mɛni nyɔmɔɔ tamaa kɛ, dikɛ wulu-wulu kpɛ. A gɛɛ kukɛ a Ziova naoi, maa nɛ̃ɛi ku kukɛi koya mɛni nyɔmɔɔ-ŋa kɛɛ ti ma.
MƐNI TAMAA MAA-KƆRI
Berei kaa ya pɔri Ziova lii nɛ̃ɛi la a mɛni-kpɛtɛɛ lɛlɛɛ-ŋa kɛɛ a pa ɣele kuu kɛtɛ kulaa ma.
4. Ife iyee pu ɣele kuu kɛtɛ kulaa su nyii va pa a laa-maa-tɛ Ziova pɔ
Ifisiɛŋ 5:10 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Le ɓe maa nɛ̃ɛi ku kukili-ŋa sia e pilaŋ ma kwa kɛ mɛni-kpɛtɛɛ kɛi e pilaŋ ɣele kuu kɛtɛ kulaa ma?
-
Ɣele kuu kɛtɛ-ŋa kɛɛ leŋ ɓe nua tamaa da gula ɓɛi ikaa naai?
-
I laai la ŋele kuu-ŋai ti kulaa a Ziova lii laa?
Gɔɔŋ-maa ɓa, ya ta wɔlɔ ikili-ŋa sia e pilaŋ Ɣala ŋɔkili-ŋa-siai ma a pa nuu maa sɔlɔ ɓo ɣele kuu kulaa ma? Ŋala-kɔlɔi fe wɔlɔ lono ni e pilaŋ Ziova fɛli-nuu ta ma nyii maa sɔlɔ ɓo ɣele kuu kulai. Kɛlɛ Ŋala-kɔlɔi e lono e pilaŋ nuu feerɛ ma nyii-ŋai dimaa sɔlɔ ɓo ɣele kuu kulai, nyaŋ dife kɛ ni a Ziova fɛli-ɓela. Zɛnɛse 40:20-22 da Maafiu 14:6-10 lono. Gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Le ɓe kɛ a nuu maa sɔlɔ ɓo ɣele kuu feerɛi ŋi nyii gɛ a moloŋɔɔ gie mai?
-
Yɛɛ berei ŋala-kɔlɔ-kpua-ŋai di mo lai, I laai la Ziova ŋɔkili-ŋa-siai kaa leŋ e pilaŋ nuu maa sɔlɔ ɓo ɣele kuu kulaa ma?
Kɛlɛ ya pɔri kɛi ikili-ŋa siai, ‘Ziova kpaaŋɔɔi a kɛ ŋa nuu maa sɔlɔ ɓo ɣele kuu kpaa ɣele kuu kɛtɛ kula nyii ve Ŋala-kɔlɔi sui?’ Ɛsedɔ 32:1-8 lono. Gɛ ni, VILOI su kaa naa polu ma, ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia.
-
Le mɛni ɓe nɛlɛɛi la a gɛɛ ku kukili-ŋa sia e pilaŋ mɛni-ŋai dia a Ziova lii laai?
-
Kwa pɔri nyiŋi kɛi leŋ?
Berei kwa pɔri gɔlɔnii la a kɛ ɣele kuu kɛtɛ ta kulaa fa Ɣala lii laai
-
Bilaŋɔi sɛŋ-lɛɛ ta ma nyii ve Ŋala-kɔlɔi su? A gɛɛ I gɔlɔŋ, berei kaa gɔɔ e pilaŋ lai.
-
A ɓaa-kɛ-maa tɛɛi nuu-kpune, kpɔŋ-gie-ma kpaa lɔii-ŋuŋ ta pɔ? Kwa ɓaa-kɛ-maa tɛɛ Ziova pɔ e tɛɛ la sɛŋ kelee ma, nyaŋ ku laai la a gɛɛ a pai mɛni-kpɔlu-ŋai kelee kperai ŋeniɛi su.
-
Mɛni-ŋai da gɛ ŋele kuu kɛtɛi ŋi mai, kaa Ŋala-kɔlɔi woo ma? Maa nɛ̃ɛi ku lɛɛ a kumaa waa kutua-pere kelee su.
5. Kpɔŋ maa tɛɛ nua pɔ a gɛɛ di ɓaa-kɛ-maa tɛɛ ipɔ ilaa-lai mɛni ma
A kɛ a gbanaŋɔɔ a gɛɛ I lɛɛ itɔɔi nua da kpala ila a gɛɛ I too dipɔ ɣele kuu kɛtɛ-ŋa kulaa mɛni ma nyii ŋwɛli fe Ziova mai. Imɛni-kpɛtɛɛ-ŋai sukula dia a lii-kpele pere da ɓaa-kɛ-maa pere. A gɛɛ ku mɛni-kɔɔŋ-maa kaa a pa berei ma kwa pɔri nyiŋi kɛi lai, VILOI su kaa.
Maafiu 7:12 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Yɛɛ berei gaa la ŋala-kɔlɔ-kpuai ŋi sui, I laai la maa nɛ̃ɛi I mo ikaayɔɔi su-ɓela dia nyii-ŋai dife a Ziova fɛli-ɓelai a gɛɛ dife ɣele kuu kɛtɛ kula?
-
Le ɓe ya pɔri gɛi a gɛɛ I nɛ ikaayɔɔi su-ɓela dia a gɛɛ berei maŋ ifa ɣele kuu kɛtɛ kula la a diai, diwɛli kaa nii ya, nyaŋ I kpaaŋɔɔi dimɛni ma?
6. Ziova a ŋwɛlii a gɛɛ kulii e kɛ a nɛ̃ɛ
Ziova a ŋwɛlii a gɛɛ ku lii-nɛ̃ɛ kula gie ma a kukaayɔɔi da kulaoi-ni. Ikilisiati 8:15 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ ŋi ma:
-
Ŋala-kɔlɔ-kpuai ŋi e nɛ leŋ a gɛɛ Ziova a ŋwɛlii kulii e kɛ a nɛ̃ɛ?
Ziova a ŋwɛlii ŋɔnuai di pele kɛ, di lii-nɛ̃ɛ kula gie ma. VILOI su kaa a gɛɛ I berei kaa nyiŋi aa tua kɛi la kukɔ̃ŋvensɔŋ kpaya-kpaya-ŋai dia nyii lɔii-ŋuŋ takpɛni su-ɓela da pa mai.
Galesiɛŋ 6:10 lono, gɛ ni ka lono e pilaŋ mare-kɛɛ-ŋai ŋi dia:
-
Ɣele kuu kɛtɛ kula tãi nɔ ɓe maa nɛ̃ɛi ku “mɛni lɛlɛɛ kɛ” la nua diɛ?
-
Ɓɛlɛ-see kɛ pere kɛɛ leŋ ɓe a ilii nɛ̃ɛi—nyii gaa ya a kpa a gɛɛ I gɛ a ɣele kuu kɛtɛ kpaa nyii ya gula ilii su a gɛɛ I gɛi?
-
Ziova Ŋɔsere-faa Kɛ-ɓelai damaa ɣele da pele-ŋa too dinĩa-pɛlɛɛi mɛni ma a tãi taŋa, di kpiŋ ɓɛlɛ-see-sɛŋ tɛɛ dipɔ di tɛi pere. A kɛ nĩa-pɛlɛɛ kaa iyeei, le mɛni lɛlɛɛ-ŋa ɓe ya pɔri gɛi dimɛni ma?
NUA TAŊA DA MO DIYƐƐI: “Mve kpaaŋ ni ɓɛi ɣele kuu kɛtɛ ta kɔɔ e pilaŋ naai mɛni ma. Mɛni-ŋuŋ ɓa, kwa ŋakaayɔɔi da maraŋ-ŋa ku lii-nɛ̃ɛ kula gie ma.”
-
Le ɓe ya pɔri moi?
MƐNI-ŊUŊ-ŊAI YAA MAA-KƆRII
Ziova a ŋwɛlii a gɛɛ ku lii-nɛ̃ɛ kula gie ma a kukaayɔɔi da kulaoi-ni. Kɛlɛ, ve ŋwɛlii a gɛɛ ku kuyee pu ɣele kuu kɛtɛ kula mɛni su nyii va nii laai.
Gili-too-ŋa mare-kɛɛ-ŋai
-
Mare-kɛɛ-ŋa kɛɛ leŋ ɓe a pɔri kpɔnii kua ku gaa a kɛ ɣele kuu kɛtɛ ta kulaa fa Ziova lii laa?
-
Kwa pɔri kpɔŋ maa tɛɛi leŋ kukaayɔɔi da kulaoi-ni pɔ a gɛɛ di kukili-ŋa-siai kɔlɔŋ e pilaŋ ɣele kuu kɛtɛ kulaa ma?
-
I gɔlɔŋ leŋ a gɛɛ Ziova a ŋwɛlii a gɛɛ ku lii-nɛ̃ɛ kula?
MƐNI TAKPƐNI-ŊA MAA-KƆRI
Ŋele kuu kɛtɛ-ŋai nyii Korai-ɓela difa gulai taŋa kaa.
Mɛni-ŋuŋ naaŋ kaa nyii gɛ kukɛ laa la a gɛɛ nuu maa sɔlɔ ɓo ɣele kuu kulaa fa Ɣala lii laa.
Berei kaa nĩa-pɛlɛi nyii-ŋai Ziova wɛlini da pɔri nii laa la a ɣele-kuu kɛtɛ tãi.
Korai-ɓela ŋɔmiliyɔŋ tamaa daa mɛni-kpɛtɛɛ kɛ a gɛɛ dife Mɔsi kula. Le ɓa dikili-ŋa-siai e pilaŋ dimɛni-kpɛtɛɛ ma?
“Di Lii-nɛ̃ɛ Kpɔɔi Sɔlɔ Ɓo” (Nyeŋkeŋ, Gɔlɛ-ɣaloŋ-loŋ 1, 2012)
a Ye Mɛni-ŋuŋ gɔlɔi kpɛɛ-ŋai 5 kaa a gɛɛ I mɛnii kɔlɔŋ ya pɔri gɛi a pa ɣele kuu kɛtɛ kulaa ma.