Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw deuˆ 49

Nymˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?—Aˇ tsehˆ 1

Nymˇ jiˇ laˬ kʼaˬ cehˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ ya jahˇ˗eu nga?—Aˇ tsehˆ 1

Jiˇ cehˇ baˇ ngeh nah miˬ sawˇ yo zaˬ nyiˬ gʼaˬ luꞈ laˬ kʼaˬ cehˇ dui dui˗awˇ, aˬ myah luꞈ heu loꞈ˗ehˇ laˬ kʼaˬ tiˬ cehˇ dehꞈ daˆ leꞈ ma lehˇ noeˬ tmˬ˗eu meh. Heu pyeuꞈ leˇ nya meh lehˇ Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ leh jeh˗awˇ dehꞈ caw˗eu, nymˇ dahˬ dahˬ dzaˬ˗eu myahˇ laˇ˗euˬ deuˬ siˬ nya meh.

1. Jaˇliꞈ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

Yeˬhawˇbaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ nymˇ jiˇ˗ahˇ bi uˆ lahˇ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 5:23-ahˇ gui.) Aˬ yawꞈ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ˗euˬ gaˇ kawˆ˗ahˇ maˬ kaˬ, nymˇ jiˇ˗ahˇ gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu jeˬ˗ehˇ bi noeˬ tsehˆ mawꞈ˗eu meh. Jaˇliꞈ kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗ahˇ “yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˬ” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Eˇpeˇsu 5:25) Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ˗eu kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ, iˇ kahˇ˗ahˇ jawˇ ngeh maˬ ehˇ, aˬ cawˬ˗euˬ mehˬ shi maˬ ehˇ, miˬ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ nehˬ mˇ nehˬ˗awˇ, haw piˇ nehˬ˗eu uˬ taꞈ, shiˬ shaˬ jiˇ paw maˬ ehˇ, nui ma paw maˬ ehˇ, yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh˗eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 5:8) Aˇ yeˇ kʼaˇ huiˬ˗eu jeˬ naˇ, Yeˬhawˇbaˬ nehˬ˗ehˇ aˬ myah luꞈ gʼoeˇ nya ni sheuˬ gʼeh nehˬ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 4:4) Yaw jeˬ ma jeˬ, miˬ zaˬ gʼaˬ nehˬ˗ehˇ guiˬ lahˬ shaˇ˗awˇ, Jaˇliꞈ gui˗eu meh. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ gʼoeˇ˗eu gaˬ˗eu laꞈ kʼoeˇ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ gʼeh naˇ, aˬ yawꞈ hawˇ˗eu Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ yaw kaˬ cawˬ cawˬ˗eu jeˬ jiˇ ziꞈ dah ni gʼeh˗eu meh.—1 Beˬtuˆluˆ 3:7-ahˇ gui.

2. Jaˇliꞈ miˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ aˬ jeˬ mehˬ˗eu nga?

Jaˇliꞈ miˬ zaˬ deuˬ˗ahˇ “yawˬ ha˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yaw zeu ya baw˗eu meh” lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. (Eˇpeˇsu 5:33) Yaw zeu aˬ joˆ˗ehˇ ya baw˗eu nga? Miˬ zaˬ gʼaˬ yawˬ ha˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗euˬ yaw muiˬ jeˬ˗ahˇ ya shaˇ noeˬ˗awˇ, aˬ yawꞈ hawˇ˗eu zaˬ deuˬ˗ahˇ ngehˬ gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ neh leh jeh˗awˇ mˇ˗euˬ jeˬ˗ahˇ jiˇ ya shaˇ noeˬ˗eu meh. Kʼoeˇ naˇ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ aˬ yawꞈ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ gʼaˬ biꞈ˗awˇ, dawˬ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ nehˬ˗eu uˬ taꞈ, aˬ yawꞈ˗ahˇ ngehˬ keuˆ ngeh jiˇ yaw muiˬ paw dzeˇ dzaˬ˗ahˇ ya ngehˬ keuˆ˗eu meh. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ maˬ pyeuꞈ kʼawꞈ ni teu loꞈ˗ehˇ ya jahˇ˗eu meh.

3. Yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ ziꞈ laˇ ni aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

Kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ “tiˬ shiˬ tiˬ shaˬ tehꞈ˗ehˇ ya pyeuꞈ laˇ meh” lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Maꞈtehˬ 19:5) Teu miˇ neh, aˬ yawꞈ nyaꞈ˗euˬ nui gaˬ˗ahˇ bi teˬ˗iˇ nya˗eu yawˬ jeˬ na luꞈ˗ahˇ ya yahˇ˗eu meh. Nyiˬ gʼaˬ luꞈ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ aˇ yamˬ ya biꞈ˗awˇ, nui ma laꞈ kʼoeˇ noeˬ luꞈ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ maˬ zaꞈ taˬ ni bya cehˆ ni ya ja nehˬ˗eu meh. Kʼoeˇ uˬ taꞈ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ maˬ ngeuˇ˗eu taꞈ naˇ, yawˬ gʼaˬ yawˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, yawˬ jeˬ yawˬ˗ahˇ maˬ ehˇ, yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ naˆ maˬ tseˇ aˇ yeˇ maˬ ya taˬ huiˬ˗a. Yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ maˬ ngeuˇ˗eu aˬ cawˬ nehˬ˗ehˇ jiˇ aˇ dzehˬ˗ehˇ maˬ gʼoeˇ ni ya yahˇ˗eu meh.

Naꞈ suiˇ ni dzaw

Nymˇ dahˬ ziꞈ laˇ ni caw ba nehˬ˗eu Jaˇliꞈ zahˇ˗ahˇ haw.

4. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ yaw muiˬ˗ehˇ ya ngehˬ gʼeh

‘Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ˗aˬ, yawˬ ha˗euˬ gʼawˇ mawˇ˗ahˇ gaˬ˗eu loꞈ˗ehˇ, yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ ya gaˬ˗eu’ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. (Eˇpeˇsu 5:28, 29) Heu aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga? Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ ngehˬ gʼeh˗eu lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ doˆ laꞈ nya˗eu nga?

Gawˇlawˇsehˇ 3:12-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ Jaˇliꞈ heu deuˆ˗ahˇ ehˇ taˬ˗euˬ loꞈ˗ehˇ aˬ joˆ˗ehˇ mˇ caw nya˗eu nga?

5. Miˬ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ yaw zeu baw

Kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ pyeuꞈ maˬ pyeuꞈ kʼawꞈ ni, miˬ zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yaw zeu ya baw˗eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ˗eu meh. 1 Beˬtuˆluˆ 3:1, 2-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Nawˬ˗euˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ Yeˬhawˇbaˬ˗euˬ Saˇ kiˇ maˬ pyeuꞈ naˇ, nawˇ aˬ yawꞈ˗ahˇ bi pyeuꞈ laˇ mawꞈ˗eu yaw duˬ baw meh. Aˬ yawꞈ pyeuꞈ laˇ ni aˬ joˆ˗ehˇ jahˇ naˇ muiˬ dzehˬ nga? Yawˬ jawˇ na luꞈ Miˬyehˇ˗euˬ gaˇ kawˆ ja nehˬ˗eu lehˇ tehꞈ˗ehˇ leh jeh˗eu laˬ? Maˬ ngeuˇ naˇ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ yaw muiˬ˗ehˇ ngehˬ nehˬ mˇ nehˬ˗eu loˇ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

Nyiˬ dzeˇ zaˬ luꞈ mehˬ bawˬ gm˗eu laꞈ kʼoeˇ tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ noeˬ tsehˆ naˇ muiˬ dzehˬ meh. Ehˇ kʼawꞈ tiˬ poˆ na kʼaˬ dzeˇ zaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ miˬ zaˬ gʼaˬ nui ma maˬ tsaˬ˗eu jiˇ jaˆ meh. Toˆ˗ehˇ gʼeh ngeh miˬ zaˬ gʼaˬ yaw zeu baw˗eu laꞈ kʼoeˇ nahˬ yu ni yawˬ ha noeˬ˗eu jeˬ ehˇ nehˬ nya meh. Ehˇ kʼawꞈ Yeˬhawˇbaˬ nymˇ jiˇ˗euˬ gʼaˇ duˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ˗ahˇ bi noeˬ tsehˆ˗euˬ lehˇ maˬ ya ngehˇ˗a. Teu miˇ neh kʼaˬ dzeˇ zaˬ neh noeˬ tsehˆ˗euˬ jeˬ˗ahˇ kʼaˇ gʼeh nya gaˇ neh gʼaˬ ya biꞈ˗eu meh. Teu loꞈ˗ehˇ jahˇ naˇ nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ˗awˇ nui saˇ oꞈ˗eu meh. 1 Beˬtuˆluˆ 3:3-5-ahˇ gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Miˬ zaˬ gʼaˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yaw zeu baw naˇ, Yeˬhawˇbaˬ˗ahˇ aˬ joˆ˗ehˇ gʼeh leˇ˗eu nga?

6. Nymˇ dahˬ laꞈ kʼoeˇ doˆ laˇ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ laˆ piˇ nya

Tiˬ jeˬ˗iˬ gaˇ kawˆ maˬ jaˆ˗eu nymˇ dahˬ lehˇ˗aˬ maˬ jawˇ˗a. Teu miˇ neh gaˇ kawˆ doˆ laˇ ngeh tiˬ kawˆ loꞈ˗ehˇ ya laˆ piˇ˗eu meh. Biˬdiˬoˬ pah gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ.

  • Biˬdiˬoˬ laꞈ kʼoeˇ˗euˬ miˬ sawˇ yo zaˬ heu gu, yaw beh loꞈ˗ehˇ maˬ paˇ gʼoeˇ˗euˬ lehˇ aˬ joˆ˗ehˇ siˬ laˇ˗eu nga?

  • Aˬ yawꞈ nyaꞈ yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ ziꞈ laˇ ni, aˬ jeˬ jeˇ jahˇ˗euˬ nga?

1 Gawˇliˬtu 10:24 hawˇ˗eu Gawˇlawˇsehˇ 3:13-ahˇ gui. Jaˇliꞈ tiˬ deuˆ˗ahˇ kʼaˇ gui gʼaˬ ngeh, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ tiˬ poˆ naˇ haˬ.

  • Heu deuˆ laꞈ kʼoeˇ ehˇ taˬ˗euˬ jeˬ˗ahˇ mˇ caw naˇ, nymˇ dahˬ aˬ joˆ˗ehˇ ziꞈ laˇ˗eu nga?

Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ ya taˬ huiˬ meh lehˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh. Aˬ dui tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ taˬ huiˬ˗eu gʼaˇ duˬ, nahˬ yu ni ya gʼeh˗awˇ yaw zeu ya baw˗eu meh. Loˇmaˆ 12:10 (Miˇ shuiꞈ dawˬ paˇ Jaˇliꞈ a) gui gʼaˬ naˇ, naˇ haˬ˗eu jeˬ heu˗ahˇ ja sawˇ:

  • Miˬ sawˇ yo zaˬ deuˬ yawˬ ha˗euˬ nymˇ dahˬ paw neh jeˬ hu taˬ huiˬ nehˬ laꞈ gaˇ dawˬ paˬ˗ehˇ gʼeh ngaˇ laˬ? Aˬ jeˬ miˇ neh?

Tiˬ gʼaˬ na ehˇ˗eu: “Nga nyaꞈ dzeˇ zaˬ yaw beh loꞈ˗ehˇ maˬ paˇ gʼoeˇ miˬ˗aˇ.”

  • Toˆ˗ehˇ gʼeh ngeh Jaˇliꞈ caw ba nehˬ nya meh lehˇ bi siˬ˗eu gʼaˇ duˬ, nawˇ aˬ joˆ˗ehˇ dzawˇ nehˬ de?

Kawˆ shawˆ

Miˬ sawˇ yo zaˬ deuˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˇ yaw zeu baw˗eu uˬ taꞈ, Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ˗ahˇ mˇ caw naˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya meh.

Ja sawˇ poˆ˗eu

  • Nymˇ dahˬ ziꞈ dah ni bi gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ, kʼaˬ dzeˇ zaˬ gʼaˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

  • Nymˇ dahˬ ziꞈ dah ni bi gʼeh˗eu gʼaˇ duˬ, miˬ zaˬ gʼaˬ aˬ jeˬ ya jahˇ˗eu nga?

  • Nawˇ cawˬ shaˇ baw dzeuˇ˗euˬ naˇ, nawˬ˗euˬ nymˇ dahˬ ziꞈ laˇ ni Jaˇliꞈ aˬ jeˬ jeˇ mehˬ nehˬ taˬ˗euˬ nga?

Ngaˇ mˇ˗eu lehˇ noeˬ taˬ˗euˬ jeˬ

Haw lahˬ

Nymˇ jiˇ laꞈ kʼoeˇ laˬ kʼaˬ cehˇ nya ni caw ba nehˬ˗eu aˬ jeˬ jeˇ jaˆ˗eu nga lehˇ haw.

Nawˬ˗euˬ nymˇ jiˇ kʼawꞈ byawˬ nya cehˇ nya (paˇ dmˬ)

Miˬ sawˇ yo zaˬ deuˬ Miˬyehˇ˗euˬ dawˬ˗ahˇ mˇ caw ngeh, laˬ kʼaˬ aˇ naˆ ni cehˇ˗eu nga lehˇ dawˬ caˇ biˬdiˬoˬ heu˗ahˇ haw.

Maˇ maˇ ni gʼeh˗eu nui gaˬ (4:26)

Kʼaˬ dzeˇ zaˬ uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ jawˇ˗eu lehˇ ehˇ˗eu heu naˇ, aˬ jeˬ˗ahˇ ehˇ mawꞈ˗eu nga?

“Miˬ zaˬ deuˬ aˬ jeˬ miˇ neh uˆ lahˇ˗eu uˬ moˆ ya jawˇ˗eu nga?” (Loꞈ˗eu nymˇgoˇ, 2010 Ngaˬ siˬ ba la 15)

Jaˇliꞈ mehˬ˗eu jeˬ miˬ sawˇ yo zaˬ deuˬ˗ahˇ aˇ naˆ ni gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu nga lehˇ haw.

Jaˇliꞈ nga nyaꞈ˗euˬ nymˇ dahˬ˗ahˇ ka kʼoꞈ nehˬ (7:12)

a Loˇmaˆ 12:10 (MS): “Mehˇ nmˇ loꞈ˗ehˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ gaˬ˗awˬ. Yawˬ ha paw neh dahˬ beh˗awˇ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ taˬ huiˬ˗awˬ.”