˗Tiamö a Klɩtɩɛwaa ˈnɩɛ ˈyɩbhä wa ˈkä ˗lu ˈyi ˈtatinɩ, wʋ ˈkä wa ˗ɲɛ Zoova ˈsɔ a ˈwʋwʋnɛ ɲima. ˗A ˈwuë, ˗sɩbhä ˗a yɩbhää ˗lii nɩ ˗wʋ ˗a ˗ɲɛ Zoova ˈsɔ a jijoˈwʋ. ˗A ˗kä Zoova ˗gänɩ ˈyize, teɲii yɩ kää dɛsɛ ɔ ˈyila ˈklʋ. (Zɛlɩ 1 Chroniques 28:9 ˈmö) ˗Maa, ˗a ˈkä ˈkwädlɩ Zoova ˗gänɩ a dɔˈwʋ, ˗lii a ˗mi bhɛnɩ ɔ yɩ ˗kaɲɩ kɛˈmö ˈtɛɛnɩ ˈnɩ? ˈN ˈsaa ˗kaɲɩ ɔ kwänɩ ˈnɩ?

1. Sɛɛ ˗mumuë bhɛnɩ ɔ wa ˗kaɲɩ ˗mä ˈsunɩ ˗a ˈkä Zoova ˈbɩwʋ ˈbhöö ˈnɩ?

Sɛɛ nɩkpaa ˗mumuë ˈkää ˈzʋ nzɩ ˗a ˈkä Zoova ˈbɩwʋ ˈbhöö, ˈmö wa ˈkää sɛ tɛlɩ. ˗Muë bhɛnɩ bhä wa ˈkä ˗sɩbhä ˈzʋ ˈnɩ? Nɩkpa ˗wa ˗sɛ Lagɔ ˈa wɛlɩɩ kɛˈmö ˈn wa ˈlibhïnɩɛ Lagɔ ˈa ˈwlugïganɩzɩkpaa widɩ ˈwʋ, mʋa bhɛnɩɛ wa ˈkä ˗sɩbhä ˈzʋ. Wa ˗kaɲɩ ˗mä ˈsunɩ ˗a ˈkä Lagɔ a dlɩtɛɛnɩtɛnɛ kɛˈmö ˗sɛ, ˈmö wa tɛlɩɛ sɛ. ˗Muë panɩɛ Lagɔ ˈa ˈwlugïganɩzɩkpaa ˗gömö ˈmö wa gaa. ˈN lagɔgligbï a ˈkifiea biamöˈɛ yiowɛlɩɩ ˗aa dɛ. Yɩ bhɛnɩ yɩ ˈkä gbä nzɩ gʋgɔgʋgʋ ˗kaɲɩ dlɩ zɛmö plɛ gbëawɛlɩɩ a dɔˈwʋ. ˗Sɩbhä a nɩkpa ˈla, ˗a ˗ɲʋa ˈsɔ ˗kä ˈdɩ ˗sɛɛ, ˗a ˗kä ˈwa ˈbɔgwɩɩ ˈmö zɛlɩɩ, ˗a ˗kä ˗mä ˈwa ɛtɛnɛtɩ a dlɛsɩ ˈklʋ ˈmöö, ˗a ˗käˈɛ ˈwa videwi ylɛɛ, yɩ bhɛnɩ yɩ ˈkä ˗aa ˗lizoku ˈmö ˗kä. Nɩkpa ˗wa yɛla ˗lii ˈmö wa ˈkä ˗mumuë swɩ yɔwʋ ˈkuanɩ nzɩ, wa tɩa Zoova ˗gänɩ a za, wa dɔˈwʋ Zezwii lɛ nɩɩ: “Nɩkpa ˈla a nɩ ˈtatinuë ˈyi. ˗Maa wa ˈkä ˗bhɩɛ ˈkukwlekäwa a ˗muë yɩbhäˈɛ wa ˈkä wa ˈbhɩakukwlekäwa ˗su. A ˗yi sɛ nɩɩ, ˈkukwlekäɲɔ ˗kä ˈkukwlekäɲɔ ˗suu, wa ˈsɔ ˗kpɔ, ˈbhʋkwa ˈmö wa ˈkää bhlinɩ.”—Matie 15:14.

˗Aa dlɩsɛkänɩkpɛ ˗kä nɩɩ ɔ ˈnaa ˈkäaˈaa Zoova a Bhlɩnɩɲɔ glɩnɩ nʋʋ, ˈsaa yɩ nʋɲɩ ɔ ˈwlu ˈnɩ? ˗Aa dlɩsɛkänɩkpɛ ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, yɩ bhɛnɩ yɩ ˗kaɲɩ dlɩ ˈmlɩ yilanɩ. ˗Sɩbhä a nɩkpɛ ˈla bhɛnɩ ɔ ˈkä gbä nɩɩ, ɔ ˗ɲɛ Zoova ˈsɔ a dɔˈwʋ, ˗a nɩ ˗sɛ ˗lɛ ˗mɔ ˗a yɩbhää. ˗A kä ˗a ˈkä ˈyli yɔwʋ ˈtɛmanɩ, nzɩ ˗lii ˈwuë ˈmö a dɔˈwʋ, ˗a ˈkä ˗lɛ Zoova ˗sɛ. (Matie 10:37) ˗A ˗kä ˗sɩbhä zʋʋ, Zoova ˈa ˈpäpägba ˗a nʋä nɩɩ, ˗a ˗ɲɛ ˗sɩbha a nɩkpɛ nɩ tɩ ˈwʋ ˗wʋnɩɩ, mö ˗a zʋä ˈklʋkpamö.—Zɛlɩ 1 Kolɛɛtɩ a ˗nʋa 5:11 ˈmö.

2. ˈSaa ˗a sɛɛ ˗lɛ, sɛ yɩ tula ɔ nɩɩ ˗a ˗wa Zoova ˈnɩ?

Sɛɛ ˗a ˗wa Zoova a za, ˗lii ˗yɩ ˗glɛ ˈfʋ a lagɔgligbï ˈwʋʋ, ˗aaa ˈyɩbhä ˗a ˈkɩ nʋ. ˗Aˈa libhoo ˗a nʋä, wʋ ˗ɲɛ ˈfʋ a lagɔgligbï ˈsɔ nɩ tɩ ˗lii ˈwʋ ˗gbɔ, wʋ ˗ɲɛ nɩkpa a ˈwlugïganɩzɩkpö ˈsɔ nɩ tɩˈɛ ˗lii ˈwʋ ˗gbɔ. Sɛˈɛ Zoova zʋʋɲɩɛ ˈdɩ ˈmö nɩɩ: “Abhʋa na ˗nʋa, a nɩ ˈwlʋ ˗mä ˗glɔ ˈla ˈmö, [˗Glɔ ˈkɔdʋʋ Babilɔɔnɩ.]”—ˈYlimötulanɩlii 18:2, 4.

 ˈCƖƐ ˗LII ˗MIMII

3. ˗A nɩ ˈnɛmanɩ ˈfʋ a ˈcɩawɛlɩɩ ˈwʋ

Nɩkpa ˗kä Zoova ˈa ˈwlugïganɩzɩkpaa a dɛ wɛlɩzoku bhïlaa, sɛɛ ˗n ˈkä ɔ ˈzʋ ˈnɩ? Zɛlɩ Proverbes 14:15 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhë ˈlɛ yɔwʋ:

• ˗Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗aa ɔ ˗kä ˗a ˈkä wɛlɩɩ ˈwuë nɩkpa bhïla dlɩ ˈwʋ ˗kä ˈnɩ?

Zɛlɩ 2 Zaa 10 ˈmö, ˈn a nɩ yɩlɩ nimïyɩbhäkïbhï ˈlɛ yɔwʋ:

• Nɩkpa ˗wa panɩɛ Zoova ˈa ˈwlugïganɩzɩkpaa ˗gömö, sɛɛ ˗a ˈkʋa ɔ ˈwʋ ˈnɛɛnɩ ˈnɩ?

• ˗Muë panɩɛ Zoova ˈa ˈwlugïganɩzɩkpaa ˗gömö, ˗a ˗ɲʋa nɩ ˈwʋ ˗bhlinɩ aˈbhë ˗kë, sɛɛ ˈwa ˈcɩawɛlɩɩ bhɛnɩ ɔ yɩ ˗kaɲɩ ˈwlumö ɲima ˈnɩ?

• Nɩkpaa ˗wa ɲimaa Zoova ˗ɲɛ ˈɔ ˈwlugïganɩzɩkpaa ˈsɔ a ŋlɩɩ, ˗a ˗kʋa ˈyukwli ˗pʋnɩ sɛɛ Zoova ˈkɩ ɔ ˈwʋ ˈlibhï ˈnɩ?

4. ˗Aa lagɔdaayu ˗kä ˈɲiɲlolii ˈmö bhlinɩ yɩ nɩ ˗tɩɲɩ swɩ yɔwʋ ˈkuanɩ

˗A ˗kä ˈnʋ nɩɩ ˗mä lagɔzɩkpa ˈmö, ˗aa lagɔdaayu yɛ ˈɲiɲlolii ˈkädɩ nʋʋ, sɛɛ ˗a ˈkä ɔ ˈzʋ ˈnɩ? Yɩ dɔˈwʋ, gba Lagɔ ˈpä a˗a bhlaˈmö Yizlaɛlɩ a ˗nʋa, ˗a nɩ ˈyea ˈylɩmö. Zɛlɩ Lévitique 5:1 ˈmö.

˗A ˗kä ˈnʋ nɩɩ ˗aa lagɔdaayu yɛ ˈɲiɲlolii ˈkädɩ nʋʋ, ˗a kä ˗a ˈkä ˈsaa ˗a ˗yiɛ a wɛlɩɩ ˈyukugänɩwaa ˈɲɛ. ˗Maa ˗a ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋä yii, ˗ɔ nʋä ˈɲiɲlolii, mö ˗a nɩ ˈɲɛ ˈdɩ ˈwë, dlɩwätɛ ˈmö, ˗a ˈkɔ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä nzɩ ɔ ˈkä ɔɲɩgäsɛ ˈɔ ˈɲiɲlolii a wɛlɩɩ ˈyukugänɩwaa ˈɲɛɛ mö. Ɔ ˈnɩ ˈyukugänɩwaa ˈylɩmöä möö, sɛɛ ˗a kää Zoova a ˗wawʋ dlɩ zɛmö a za, ˗aɲɩgäsɛ ˗abhʋa kää ˗a ˈkä ˈyukugänɩwaa ˈylɩmöä mö nzɩ ˗a ˈkʋa ˈdɩ ˈɲɛ. ˗A ˗kä ˗sɩbhä ˈzʋʋ, sɛ yɩ tula ɔ nɩɩ ˈkwädlɩ a ˗wawʋ mö ˗a kää dlɩ zɛmö...

• Lagɔ Zoova a dɛ?

• lagɔdaayuu ˗ɔ nʋä ˈɲiɲlolii a dɛ?

• ˈn ˗mä lagɔzɩkpa ˈmö a ˗nʋa a dɛ?

 5. ˗A nɩ ˈdionɩ ˗Glɔ ˈkɔdʋʋ Babilɔɔnɩ gwë

 DƐSƐKÄKÏBHÏ

˗A ˈkä ˈkwädlɩ Zoova ˗gänɩ a dɔˈwʋ, nɩkpa ˗wa panɩɛ ˈɔ ˈwlugïganɩzɩkpaa ˗gömö, ˗a ˗ɲʋa nɩ tɩ ˈwʋ ˗bhlinɩ. ˈN ˗mä ˈfʋ a lagɔgligbï ˈmö, ˗a käˈɛ ˗a ˈkä ˗mä ˈwlʋ.

ˈWʋligbanɩkïbhï

• Nɩkpa ˗wa panɩɛ gbëawɛlɩɩ ˗gömö, ˗yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˗aaa ɔ ˗kä ˗a ˈkä ˈwa ˈbɔgwɩɩ ˈmö zɛlɩɩ, ˗a ˈkä ˈwa videwi ylɛ ˈn ˗a ˈkä ˈwa wɛlɩɩ ˈyukwli ˗pʋnɩ ˈnɩ?

• ˗Sɩbhä a nɩkpa ˈla, sɛɛ ˗a ˈkʋa ɔ ˈwʋ ˈnɛɛnɩ ˈnɩ?

• Sɛɛ ˗a ˈkä ɔ tula nɩɩ, ˗a yɛ ˗tiamö ˗mä ˈfʋ a lagɔgligbëa ˈmö ˈwlʋ ˈnɩ?