1.  Babilon Nnen a ne dzé?

2.  Abog afé Messias a nga be yeane yéné?

3.  Mezen bedòbera ba belen ai mò asu yi na be sié bot ai meki

4.  É mam me ne bò na belug be kèène

5.  O ne bò ya éyòng o tele étié zing abog mebok ya Bibel a kili?

6.  Akòn da kalen

7.  Akia ya bekristen ba kom mam me makit ai é ma ma yeane ke a menda medzo

 1. Babilon Nnen a ne dzé?

Amu dzé bi ne dzo na “Babilon Nnen” a ne bivus minyebe bise? (Akuli Mam 17:5) Bi tam yen mezen melè:

• Mimbòen mié mia yamen a si ése. Bibel a lere na Babilon Nnen a toa ‘a minkunda ai a meyòng.’ A dzoé fe minkukuma ya si​—Akuli Mam 17:15, 18.

• Babilon Nnen a seki nguma ékoen politik ngeki é di mam me makit. Amu Bibel a lere na ‘minkukuma ya si’ ai ‘bot be makit’ ba yi bò be ngene be vee éyòng a yi tsamben​—Akuli Mam 18:9, 15.

• Mimbòen mié mia ve dzoé Zamba mvit. Bibel a loé nyè na mininga ébamba amu a bamen mam ai bidzoé bi politik asu yi na a bi mòni ai abui mam mefe (Akuli Mam 17:1, 2). A ke ai bot ya meyòng mese éleleb. Ai a nga woé bizug bibot​—Akuli Mam 18:23, 24.

Kele a ayègè 13 atòn 6

 2. Abog afé Messias a nga be yeane yéné?

Bibel a nga béndé na Messias a yi yéné a memana me nguma abog: Besòndò 69 (mewom mesamen ai ébu)​—Lang’a Daniel 9:25.

• Abog afé besòndò 69 be nga kèè? A mbu 455  O.A.D. éyòng ngòmena Néhémia a nga sò na a bare long tisòn Yérusalem​—Daniel 9:25; Néhémia 2:1, 5-8.

• Ndò besòndò 69 be nga tòbò a tang mimbu miam? A minkulen medzo mezing ya Bibel, amos mbòk o ne nguma mbu (Nòmber 14:34; Ézékiel 4:6). Nguma sòndò o ntoa a tang mimbu zamgba. Besòndò  69 be ntoa hm a tang mimbu 483 (besòndò 69 x 7).

• Abog afé besòndò 69 beté be nga man? Nge bia lang mimbu 483 a tarigi a mbu 455 O.A.D. bi nga ke kui a mbu 29 ya A.D. a Mbu té ngò Yésus a nga duben, ndò fe a nga tòbò Messias​—Lukas 3:​1, 2, 21, 22.

Kele a ayègè 15 atòn 5

 3. Mezen bedòbera ba belen ai mò asu yi na be sié bot ai meki

Bedòbera ba belen ai abui mezen asu yi na ba sié bot ai meki. Mezen mezing ya été me ne é ma bekristen be seki dzam yebe​—Mvulna é ne na, kristen ya ve ki meki moé asu yi na be sié mot ai mò ngeki na be ke mò baala vom mfe asu ésalga mot mfe​—Deutérònòm 15:23.

Ve a ne dzam yebe mezen mefe ane a ve meki moé asu mimfòmbò mizing, hémodialyse, hémodilution, récupération du sang épanché ngeki a belen ai coeur-poumon artificiel. Kristen ése ya yeane nòng ntsigen akia ya be ne belen ai meki moé abog ésalga, asu mimfòmbò ngeki éyòng ba sié nyè. Bedòbera bese ba belen ki ai mezen meté akia deda. Nala a tilen na osusua ésalga, mfòmbò ngeki na dòbera a sié nyè, kristen ése ya yeane dzeng na é tuene yem akia afé ba yi belen ai meki moé. Mot ose a yeane sili émen minsili mi:

• Nge ba vaa meki ya nyòl dzama abim zing, me nga lot abe beminsina akia yi na meki meté me tegè fe lot a nyòl dzama a tang étun abog, ye feg nnem dzama ya yi ke osu na ya boala ma na meki meté me ngene meki mama ai na ba yeane ki mò soé a si? Ye ba yi vaa meki ya nyòl dzama abim zing asu yi na ba bamen ai mebala mbol yi na ba bare me mò furi a nyòl? Akia Bibel a yegeleya ma, ye feg nnem dzama ya yi wog ndzug ngaa? Ngeki na ma yi ki wog mbòen té ndzug?​—Deutérònòm 12:23, 24.

• Ye ba yi vaa meki ya nyòl dzama abim zing na ba bamen ai mebala asu yi na ba bare me mò furi a nyòl? Akia ya Bibel a yegeleya ma, ye feg nnem dzama ya yi wog ndzug ngaa? Ngeki na ma yi ki wog mbòen té ndzug?

Kele a ayègè 39 atòn 3

 4. É mam me ne bò na belug be kèène

Kalara Zamba a yegele ki na belug ba yeane kèène, ya dzo na é ba ba kèène ba yeane ki bare lug ai mot mfe (1 Kòrinti 7:​10, 11). A ntoa hm na, mam mezing me ne tindi bekristen be ne nlugen na be kèène.

• Nnom a ben dzali minyien ai meyang’en me nda bot: Nnom a teb nòng ndzug ai nda bot dzié akia yi na é ntoa tegè ai dzom ya nying été​—1 Timotéus 5:8.

• Metom: Bikura ai meveng. Nlug a bele étibili a nga yen na awu a ne nyè babi​—Galati 5:​19-​21.

• Nlug mbòk a dzeng na a ndamen é nyò mbòk élat dzié ai Yéhova: Éyòng mimbòen mi nlug mbòk mia bò na te é mot mbòk a bò ésié Yéhova​—Mimbòen mi apostel 5:​29.

Kele a ayègè 42 atòn 3

  5. O ne bò ya éyòng o tele étié zing abog mebok ya Bibel a kili?

Mimfang bekristen mia dzemé ki mebok ya Yéhova a fem. Ve éyòng mam mezing ya metii ai mebok meté ma bòben, kristen ése ya yeane dzogè na man mot ya nnem woé a nga bi ayegele ya Bibel a tindi nyè na a nòng mbembe ntsigen. Memvulna mevòk ma:

• Nge mot zing a tam wò mbembe abok. O ne nyè dzam kat he na, “Ngang.” Nge mot té a yi na a yem asu dzé wò yalen nyè nala, o ne nyè dzam timi asu dzé wò dzemé ki abok té.

• Nge é mot mina ai nyè mi ne nlugen a seki mboala Yéhova a yi na o di ai bot ya nda bot fufulu amos abok. Nge man mot woé ya nnem a yebe na o ke, o ne nyè timi na nge ba yi bò metum ma lumen ai é mam Bibel a yegele wò yi ki mò bò.

• Nge masa bisié woé a ve wò éfaa a mebok ya memana me mbu. O seki obili na o ben. Siligi wòmen na nge ma yebe éfaa té, ye masa bisié wòmò a yi yen na ma dzemé abok té? Ngeki na, ye a he ve ma éfaa té amu a ne mintak ai ésié ma bò?

• Nge mot zing a ve wò éfaa amos abok, éyòng té a dzo ai wò na: “Ma yem na wò dzemé ki abok té, ve ma yi na ma ve wò éfaa.” Abog zing mot té a yi he na a bò wò mbeng. Ye wò yen na a bobelo wò ngeki na a dzeng na o nòng ngab abok té? Amvus yi na o maneya fas é minsili mi, wòmen o ne dzam nòng ntsigen na wò yebe ngeki na wò ben éfaa té. Abog ase bia nòng ntsigen bia yi na bi baala man mot ya nnem waan mvòè, bi bò fe Yéhova mewog​—Mimbòen mi apostel 23:1.

Kele a ayègè 44 atòn 1

 6. Akòn da kalen

Amu a ding é bot bevòk, kristen ya nòng okala na te a kalen é bot bevòk okòn. A dang dang éyòng a bele okòn wa kalen, ngeki na a tsog na a ne dzam bi kan okòn té. Nala té a tong abéndé Bibel di na: “O ding’i é mot mbòk ane wòmen”​—Romani 13:​8-​10.

Nala té a tilen ya? É mot a bele okòn wa kalen a yeane ki namba nge a wuben ai é bot bevòk. A yi ki wog olun nge é bot bevòk ba banda ki nyè a menda maba. Osusua yi na a duben, a yi lèè ai é mvendé ya a tòng’lò andzogoro bemvendé ya akonda dié asu yi na a kat nyè étié dzié. Nala wa yi bò na be bò okala asu yi na te okòn woé wa kalen é bot bevòk. Nge a yi na a lug, é mot a nga bi okòn wa kalen a yeane tara ke bò mimfòmbò, ai mbòen té a yi lere na ‘a dzeng ki ve nfi woé veda a dzeng nfi é bot bevòk’​—Filippi 2:4.

Kele a ayègè 56 atòn 2

 7. Akia ya bekristen ba kom mam me makit ai é ma ma yeane ke a menda medzo

Asu yi na bi saala medzo bia yeane tili a kalara é dzam ase da bebe mòni, ​ tò a ne a zang bi bekristen (Yérémia 32:​9-​12). A ne kui bekristen na be bi man adzo a bebege mòni ngeki dzom éfe. Ba yeane vol kom adzo té évovoé été ai a zang bò bò.

Veda dzé bi ne dzam bò éyòng adzo a ne ngul abui? (Lang’a Matéus 18:15-​17). Yésus a nga lere bia é mam melè bi ne dzam bò:

1. Dzeng’ni na mi kom adzo a zang mina bebè​—Bebege éfus 15.

2. Nge da kat mina, dzeng’ni kristen dzia ngeki bebè be ne éwolo a nsisim asu yi na be vòli mina kom adzo té​—Bebege éfus 16 verse 16.

3. INge a tò nala mia kat kom adzo, abog té hm mi ne dzam ke yen bemvendé​—Bebege éfus 17 verse 17.

Bia dang ki kare ke ai medzo me ne a zang dzaan ai babenyang baan ya nsisim a bengòmena ai menda medzo amu nala a fubu ki dzoé Yéhova ai akonda dié (1 Kòrinti 6:​1-8). Dzam da medzo mezing ane ntsamen alug ai é mam metii été (é mot a yeane baala bòn, ényò a yeane ve mòni asu meyang’en maba), é mam mese ma bebe bassurance; nkuen zitok ngeki kalara élig, a ne bò nfi na kan medzo meté me ke a ngòmena. Nge kristen zing ya ke yen bidzoé asu yi na a kom adzo zing (akia medzo bi ndem yen mala) évovoé été, a ndziki dang memvéndé ma sò a Bibel.

Kristen ya dang ki mvéndé ya Bibel nge a ke kat bezimbi adzo zing ane éyòng da bebe​—dzam wub, metom, éyòng mot a ndamen mòngò ai mam bisok nge étibili bòngò, viol, nwoen mot.

Kele a ayègè 56 atòn 3