Pular para conteúdo

Pular para sumário

Mwiiweehe Saana

Mwiiweehe Saana
  1.  Ibabilooniya Yuulupale, khanle tipani?

  2.  Ukatini waahalaawe uwa Mesiya?

  3.  Matafiteliyo iretta anhela nhinauvareliya nteko iphome

  4.  Ukhumelana

  5.  Isukuhuulu

  6.  Iretta coovahaniya

  7.  Myaha conakoso ni myaha cikinaaku cinreera urwaaniya utiripunali

 1. Ibabilooniya Yuulupale, khanle tipani?

Nincuwela cani wiira “Ibabilooniya, Yuulupale,” ikhanle ittiini yowootha? (Apokalipise 17:5) Moopuwele nnya citthunnya:

  • Uyo naapanka mphantte wo citthu cimpankiya ntuninyani motheene. Ibiiblya ineera wiira Ibabilooniya, Yuulupale howunkoma ucuulwaaya ‘mphwinko waatthu enci ni maloko’. Ciicammo iyo ineera wiira “uyo uhaana umwene unhooleliya ni mamwene o watuninyani.” —Apokalipise 17:15, 18.

  • Uyo khanthoonyera ukhala isiyaasa ni hataa anakoso. Nincuwela iyo itthwiiyo kontha “mamwene o watuninyani” ni “ananakoso” anaahala woopwa ukati unhalaawe umalamalihiya. —Apokalipise 18:9, 15.

  • Uyo naawiiriha atthu uhimpatthanana Nluku. Uyo neehaniya nthiyana ooraruwa kontha novara nteko wamoca niikuvernu wiira avahiye nsurukhu ni citthu cikhwaawe. (Apokalipise 17:1, 2) Uyo nawaathepya atthu ntuninyani motheene. Ni uyo howiiviiha atthu enci. —Apokalipise 18:23, 24.

Uturuwela mpantta 13 ipontu 6

 2. Ukatini waahalaawe uwa Mesiya?

Inatiri inooluma isumana 69 inaanikavihera ucuwela ukati waahalaawe uwa Mesiya.—Nsome Daniele 9:25.

  • Mwaakhani cancenryaaya isumana 69? Nnyo isumanannyo cancenre mwaakha wo 455 hinawa Kristu. Uyo mwaakhooyo, nhooleli Nemiya ahorwaa u Yerusalemu “wiira yarehereriye ni yatekiye-tho” iyo isittattiiyo.—Daniele 9:25; Nemiya 2:1, 5-8.

  • Isumana 69 caavirihile myaakha kavi? Inatiri cikhwaawe co mbiiblyani, nihuku nimoca ninthoonyera mwaakha mmoca. (Manummeru 14:34; Ezekiyeli 4:6) Paasi, khula isumana inthoonyera myaakha 7. Nhina ila inatiriila, isumana 69 maanaaya myaakha 483  (isumana 69 x mahuku 7).

  • Isumana 69 cimalenlee mwaakhani? Naalikelaka myaakha 483, ukhuma mwaakha wo 455 hinaaya uwa Kristu, nnyo isumanannyo cimmalela mwaakha 29 nawile Kristu. a Uyo mwaakhooyo Yesu ahopattisiya ni ahokhala Mesiya.—Luka 3:1, 2, 21, 22.

Uturuwela mpantta 15 ipontu 5

 3. Matafiteliyo iretta anhela nhina uvareliya nteko iphome

Ahaavo matafiteliyo iretta ivareliyaka nteko iphome yantthu nowerennyooyo, masi iriyari wo ayo matafiteliywaayo ahaavo ahintthunaaya makristau, toko uvaha iphome awula usunka wiira ntthuuyo aheleliye amalihiyaka wooperariya.—Deuteronomiyu 15:23.

Masi ahaavo matafiteliyo oretta antthunaaya makristau, toko upankiya anaalise ophome, ile ineehaniya hemodiálise, hemodiluição, recuperação intraoperatória de células ni uvareliya nteko wo maakina aneehaniya coração-pulmão. Khula nkristau haana alakelaka mwaneene mananna cimpheelaawe uvareliya nteko iphomyaawe ukati unooperariyaawe, umpankiyaawe anaalise ophome awula ile ineehaniya terapia.  Mananna khula meetiku novarelaawe nteko nnyo inanna cootafitiya irettannyo pooti uvirikana. Phimaana, nkristau hinaaya ukupali wooperariya, upankiya anaalise awula ile ineehaniya terapia, haana apacaka wuupuwela isiyani inhala upankiya ni iphomyaawe. Muupuwele nnya ipontunnya:

  • Vano wakhalaka wiira iphomyaaka inaahala ukumihiya mwiirutthuni waka ni weemesiya vakaani weetta wayanwo? Kiireke iyo iphomeenyu nanlelo kaahala woona ukhala yawaaka awula nrimaaka waahala ukiruma ‘umwaruseliya iyo iphomeeyo vathi’?—Deuteronomiyu 12:23, 24.

  • Vano wakhalaka wiira iphomyaaka inaahala ukumihiya mwiirutthuni waka, urehereriya vakaani ni uturuseliya? Kiireke iyo itthwiiyo inaahala ukihiya ninrima wootaphuwa?

Uturuwela mpantta  39 ipontu 3

 4. Ukhumelana

Ibiiblya inawaakurumica anamathelana ukhalaca nkhayi. Iyo inaahimya saana-sana wiira ntthu ankhumelaka nkhunanawe khanlamuliya uthela awula utheliya nintthu nkhwaawe. (1 Akorintu 7:10, 11) Masi cihaavo citthu ciwiirihile makristau akhwaawe ulakela unkhumela nkhunanaya.

  • Wakhala wiira nlopwanooyo khantthuna mena vakaani uwaaverya iyoolya amucyaawe: Iyo itthwiiyo pooti uwiiriha amucyaawe uhikhalana citthu caahala waakavihera ukhala akumi.—1 Timotiyu 5:8.

  • Wakhalaka wiira nlopwanooyo awula nthiyanooyo naamwaattakaca nkhunanawyooyo: Iyo itthwiiyo pooti umwiiriha nlopwanooyo ukhalana ukumi woohinamaana awula umwiirannyeela itthu yowoopiha.—Akalasiya 5:19-21.

  • Wakhalaka wiira nlopwanooyo awula nthiyanooyo nankottiiha nkhunanawyooyo unswalela Yehova: Itthu toko iyo pooti umwiiriha ntthuuyo uhiya waataana ni Yehova.—Miteko 5:29.

Uturuwela mpantta  42 ipontu 3

 5. Isukuhuulu

Makristau khaaneetta isukuhuulu cinonrusa Yehova. Masi pooti wiirannyaaka citthu cimmwiiriha khula nkristau ulakela itthu yooreera upanka avarelaka nteko citthu ciitthucilyaawe mbiiblyani. Moone matakihero.

  • Ntthu awiirelakani mmweette Natali omaana. Nyuuva pooti waaca umwiirela ntthuuyo “Asantte.” Ntthuuyo apheelaka ucuwela nlattuni nhimweettenyu Natali awula isukuhuulu ikhwaawe, nyuuva pooti unhimyacera.

  • Wakhalaka wiira amwaarinyu awula awaannyinyu, khaanakhala Saahiti a Yehova ni anawuulattulani urwaa ulya waamucyaaya nihuku nosukuhuulu. Moonaka wiira moopuwelelweeyo anawuutthuniherani urwaa, nyuuva pooti waahimyeera awannyiywaayo awula amwaarinywaayo wiira nipuro ninhala ulyaalyaaciyanno yapankiyaka itthu invaranaca niittiini yowootha, nyuuvano khannohala upanka iyo itthwiiyo.

  • Wakhalaka wiira apatarawiiyu nawuuvahani citthu anaawuncererani nsurukhu wuumaleloni mwaakha. Yaahala ukhala itthu yootakhala utthuna uvahiya nnyo citthunyo? Thi nyuuva nnohala uwehacera wakhala wiira nnaahala waakhelela awula mena. Niireke apatarawiinyu anoovahani citthu nlattu wo isukuhuulu yo wuumaleloni mwaakha? Awula ampheela wuuvahani wiira yuusukhuruni nteko unaavareleenyu?

  • Ntthu oovahakani itthu wuumaleloni mwaakha. Pooti ukhalaka wiira ntthuuyo naawiirelani co: “Mi kinaacuwela wiira khanneetta nnyo isukuhuulunnyo, masi mi kinaapheela wuuvahani ila itthwiila.” Atthunaka uyo ntthuuyo nawaaca uthoonyihera unamaana urinaawe. Masi ciicammo unaareera wiikoha co: ‘Ula ntthuula nopheela uttehatteha waamini waka, awula nopheela wiira miiva kikelakele nnyo isukuhuulunnyo?’ Moopuwelacaka iyo itthwiiyo, utthuna waakhela awula uhitthuna thi nyuuva nnolamuliya ulakela. Nhina wo citthu cotheene cinlakeleehu upanka, nipanke waahaleehu ukhala ninrima wootaphuwa ni woonihera umwiiwelela Yehova.—Miteko 23:1.

Uturuwela mpantta  44 ipontu 1

 6. Iretta coovahaniya

Isiyani inlamuliyeehu upanka wakhalaka wiira nihaana iretta yoovahaniya? Hiiva ninawaafenta atthu, phimaana ninawiikurumica wiira nihaavahe iretta akhunanihu. Hiiva ninaapanka iyo itthwiiyo hataa ukhalaka wiira ninawaanyihacera wakhala wiira nihaana iretta yoovahaniya awula mena. Nimpanka commo kontha Ibiiblya ineera: “Unfente nkhunanaa toko cineefentaa.”—Arooma 13:8-10.

Manannani ntthu rina iretta yoovahaniya cinlamuliyaawe woonihera wiira nawaafenta akhunanawe? Ntthu rina iretta yoovahaniya khanlamuliya waavaha ntata akhunanawe, waakapatta, awula waapecari. Ciicammo uyo khanlamuliya wuupuwela wiira naathanyiya, wakhalaka wiira ntthu naalakela uhinlattula uyova uwannyawe. Ntthu rina iretta yoovahaniya, hinaaya upattisiya haana anhimyeeraka humu notthenkaca ikhurupu yo mahumu, apankaka commo mahumu anaahala waavererya mananna wiira yaakhikicera atthu akhwaawe anhala upattisiya nenno nihukunno. Vano isiyani inlamuliyaawe upanka ntthuuyo wakhala wiira nawaanyihacera wiira ahaana iretta yoovahaniya? Isiyani inlamuliyaawe upanka hinaaya umpakanela ntthu? Uyo haana alakelaka urwaa waapanka anaalise ophome, apankaka commo uyo ntthuuyo naahala woonihera wiira nawaawacera akhunanawe, ‘hitothaka citthu cinoocivelani paasi, masi ciicammo atothaka citthu cinaacivela akhunanawe.’—Afilipo 2:4.

Uturuwela mpantta  56 ipontu 2

 7. Myaha conakoso ni myaha cikinaaku cinreera urwaaniya utiripunali

Unaareera wantikha ntekalarasawuni itthu ileehanneehu ni ntthu ukati waamweetteehu nakoso, hataa ukhalaka wiira ntthuuyo munneehu o wanlokoni. (Jeremiya 32:9-12) Masi hataa ukhala commo, ikwaha ikhwaawe makristau pooti uhiiwanana nlattu wo nsurukhu awula itthu ikhwaawe. Yeerannyaaka iyo itthwiiyo, unaareera uwacera uyo mwahooyo uhinaaya utepaca ni ooyeeli caya paasi.

Vano ninhala ukhitiri cani ummalihaca nanrokottole muulupale, toko winnyeriya awula wootheriya ? (Nsome Matewus 18:15-17.) Yesu heetthuciha citthu tthaaru cinlamuliyeehu upanka:

  1. Umananiha ummaliha nanrokottolyooyo ni munneehu awula ninrokorihuuyo paasi.—Nwehe iveerusu  15.

  2. Vano wakhala wiira khukhitiryeele ummaliha nanrokottolyooyo, munlepele nkristau mmoca awula eeli ookhomaala wiira yuuveleeleni ukati unrweenyu umuulumana nrokorihuuyo awula munneehuuyo.—Nwehe iveerusu  16.

  3. Vano wakhala wiira nnaapanka iyo itthwiiyo ni nanrokottolyooyo khamala, itthu yoneeraru inlamuliyeenyu upanka ukhanle uwuulumana mahumu.—Nwehe iveerusu  17.

Waakasari mayamunneehu utiripunali pooti uwiiriha atthu akhwaawe umuuluma pusya Yehova ni mayamunneehu owanlokoni. (1 Akorintu 6:1-8) Masi cihaavo citthu awula myaha cinreera wuulumaceriye utiripunali. Wootakihera, umwalanaca, myaha cinhela nhina uwuunuwiha asaana, ulivaciya, uhimya ntthu wiira hopwata awula ile ineehaniya testamento. Nkristau nolepela utiripunali wuulumaceriye nnya myahannya, apheelaka wiira akhalane nnema ni mayamunnaawe, khanapankaka itthu invirikaniha malamulo o mbiiblyani.

Vano wakhalaka wiira ntthu hopanka ikhirini awula ikiriime yuulupale, toko, untuphela ntthu wiira anrupanace, umpankaca citthu coosece mwanhima, umwattakaca ntthu, winnya awula wiiva? Wakhala wiira haavo pankile ikiriime toko nnya, nkristau norwaa waahimyeera akhulupale ookuvernu khanapankaka itthu invirikaniha malamulo o mbiiblyani.

Uturuwela mpantta  56 ipontu 3

a Ukhuma mwaakha wo 455 hinaaya uwa Kristu mpanka mwaakha woopacera nawile Kristu, cinkhala myaakha 454. Ukhuma mwaakha woopacera hinaaya uwa Kristu mpaka mwaakha woopacera nawile Kristu, unkhala mwaakha mmoca (khuuvo mwaakha zero). Ni ukhuma mwaakha woopacera hinaaya uwa Kristu mpanka mwaakha wo 29 nawile Kristu, cinkhala myaakha 28. Natakanihaka myaakha cotheene civinre, cinkhala myaakha 483.