1.  ¿Ajkia kiixnextia nopa “Ueyi Babilonia”?

2.  ¿Kema nesiskia nopa Mesías?

3.  Tlen kichiuaj uan kej kitekiuiaj estli tepajtianij

4.  Kema mokauaj

5.  Iljuitl

6.  Kokolistli tlen temaua

7.  Kema tijkouas o tijnamakas se tlamantli uan kema tijsenkauas se kuesoli kampa tekichiuanij

 1. ¿Ajkia kiixnextia nopa “Ueyi Babilonia”?

¿Kenke tikijtouaj nopa “Ueyi Babilonia” kiixnextia nochi religiones tlen amo melauak? (Apocalipsis 17:5). Ma tikitakaj eyi tlamantli.

• “Ueyi Babilonia” eltok ipan nochi Tlaltipaktli. Biblia kiijtoua “nopa momekatijkasiuatl” moseuiyaya “para yajaya kinnauatis [...] tlakamej tlen kipiaj sejse tlamantli inintlalnamikilis uan inincostumbres, uan tlen itstokej ipan nochi tlaltinij”, uan nojkia “kinnauatia nochi tlanauatianij ipan Tlaltipaktli” (Apocalipsis 17:15, 18).

• Amo eli se tlanauatijketl katli tlauel pankisa yon tlanamakanij. Biblia kiijtoua kema kitsontlamiltisej nopa momekatijkasiuatl, “tlanauatianij ipan Tlaltipaktli” uan “tlanamakanij” nojua itstosej (Apocalipsis 18:9, 15).

• Kisokiuia toTeotsij itoka. Ni momekatijkasiuatl mopaleuia ininuaya tlanauatianij pampa kineki ma kimakakaj tomij o ma kipaleuikaj ika sekinok tlamantli (Apocalipsis 17:1, 2). Ya kinkajkayaua maseualmej katli itstokej ipan nochi Tlaltipaktli uan kichijtok miakej ma mikikaj (Apocalipsis 18:23, 24).

Sampa xikita tlamachtili 13 punto 6

 2. ¿Kema nesiskia nopa Mesías?

Biblia kiijtok panoskia 69 semanas uan teipa nesiskia nopa Mesías (xijpoua Daniel 9:25).

• ¿Kema pejki nopa 69 semanas? Pejki ipan xiuitl 455 kema ayamo ualajtoya Jesús. Ipan nopa xiuitl, tlanauatijketl Nehemías asito Jerusalén uan tlanauatik ma kikualchijchiuakaj nopa altepetl (Daniel 9:25; Nehemías 2:1, 5-8).

• ¿Keski uejkajki nopa 69 semanas? Ipan se keski tlajtolpanextili kiijtoua se tonali eli kejuak se xiuitl (Números 14:34; Ezequiel 4:6). Uajka se semana eli chikome xiuitl. Yeka, nopa 69 semanas eli 483 xiuitl (tlaj chikompa imiakpa tikompauis 69).

• ¿Kema tlanki nopa 69 semanas? Tlaj ipan xiuitl 455 kema ayamo ualajtoya Jesús, peua tijpouaj 483 xiuitl, tiasitij ipan xiuitl 29 kema ya ualajtoya Jesús. a Ipan nopa xiuitl, Jesús moatsonpoliuiltik uan elki nopa Mesías (Lucas 3:1, 2, 21, 22).

Sampa xikita tlamachtili 15 punto 5

 3. Tlen kichiuaj uan kej kitekiuiaj estli tepajtianij

Maske kemantika tepajtianij kitekiuiaj ieso se maseuali katli kipajtiaj, toTeotsij amo kuali kiita kema se akajya temaka ieso pampa kineki ma kitlalilikaj seyok o kikaua ma kiajokuikaj ieso pampa kineki tepajtianij ma kitekiuikaj kema kitekisej (Deuteronomio 15:23).

Uan onka sekinok tlamantli tlen uelis tijkauasej tepajtianij ma kichiuakaj, kej ma kitlachilikaj kenijkatsa eltok toeso, hemodiálisis, hemodilución, máquina de recuperación de sangre uan seyok tlen kiiljuiaj máquina de circulación extracorpórea (o bomba de derivación cardiopulmonar). Sejse Cristo itokilijka moneki kiitas kenijkatsa kikauas ma kitekiuikaj ieso kema kitekisej, kema kitlachilisej tlaj mokokoua uan tlake pajtli moneki kitekiuis. Tepajtianij amo sanse kichiuaj ni tlamantli. Yeka, sejse Cristo itokilijka achtoui moneki kimatis kenijkatsa kitekiuisej ieso kema kitekisej, kema kitlachilisej tlaj mokokoua uan tlake pajtli moneki kitekiuis b. Ximoiljui ipan ni tlajtlanili:

• Tlaj tepajtianij kichiuaj noeso ma yaui sejkanok uan se tlamantli kichiuaskia ayokmo ma kalaki ipan notlakayo, ¿nechyolkokoskia notlalnamikilis tlaj sampa nechtlaliliskiaj nopa estli? (Deuteronomio 12:23, 24).

• Tlaj tepajtianij kinekisej nechkixtilisej uan kipatlasej se keski tlamantli ipan noeso, uan sampa kinekiskiaj nechtlalilisej nopa estli, ¿nijkauaskia kiampa ma kichiuakaj o nechyolkokoskia notlalnamikilis?

Sampa xikita tlamachtili 39 punto 3

 4. Kema mokauaj

Biblia kiijtoua katli mosenkajtokej amo kinamiki mokauasej uan nojkia kiijtoua katli mokauaj amo uelis mosenkauasej ika seyok (1 Corintios 7:10, 11). Maske Biblia kiampa kiijtoua, se keskij Cristo itokilijkauaj moiljuiaj uelis mokauasej kema ininnamik:

• Amo kinmaka tlen moneki: Kema se tlakatl amo kineki kinmakas ichampoyouaj tlen ika mopanoltisej, uan maske ayokmo tleno kipiaj, ya amo kichiua kampeka kinmakas tlen kinpoloua (1 Timoteo 5:8).

• Tlauel kintlaijiyouiltia: Kema se akajya tlauel kimakilia inamik uan uelis tlauel kikokos o kimiktis (Gálatas 5:19-21).

•   Ayokmo kinkaua ma kitekipanokaj Jehová: Kema isiua o iueue amo kikaua ma kiueyichiua Jehová yon ma kineltoka (Hechos 5:29).

Sampa xikita tlamachtili 42 punto 3

 5. Iljuitl

Cristo itokilijkauaj amo kichiuaj iljuitl tlen Jehová amo kipaktia. Yeka, sejse tlen inijuantij moneki kuali moiljuis tlake kichiuas kema maseualmej iljuichiuaj. Ximoiljui ipan ni:

• Kema onka se iljuitl se akajya mitsiljuia: “Kuali xipano ni tonali”. Uelis san tikiljuis “tlaskamati”. Uan tlaj nopa maseuali kineki kimatis kenke amo tiiljuichiua, uelis tikixtomilis kenke amo tijchiua.

• Moueue o mosiua katli amo kitekipanoua Jehová mitsiljuia xia xitlakuati ininuaya ichampoyouaj kema iljuichiuaj. Tlaj timoiljuijtok tias uan amo mitsyolkokos motlalnamikilis, uajka kema ayamo inyauij uelis tikiljuis monamik amo tijchiuas se keski tlamantli tlen mochiuas nopaya uan tlen toTeotsij amo kuali kiita.

• Tlaj katli mitstekimakatok kineki mitsmakas tomij kema mochiua se iljuitl. ¿Uelis tijselis? Moneki kuali timoiljuis tlaj tijselis o amo. ¿Katli mitstekimakatok mitsmaka nopa tomij pampa mochiua nopa iljuitl? ¿O kineki mitstlaskamatilis pampa kuali titekiti?

• Se akajya mitsmaka se tlamantli kema iljuichiuaj. Uelis mitsiljuia: “Maske nijmati amo tiiljuichiua, nijneki nimitsmakas ni tlamantli”. Uelis kiampa kichiua pampa kuali iyolo. Nama ximoiljui, ¿kineki xikixpano toTeotsij uan nojkia xiiljuichiua? Kema tikitas kenke kineki mitsmakas nopa tlamantli, moneki kuali timoiljuis tlaj tijselis o amo. Tlen tijtlapejpenis, moneki amo kiyolkokos motlalnamikilis uan tijnextis amo tijneki tikixpanos Jehová (Hechos 23:1).

Sampa xikita tlamachtili 44 punto 1

 6. Kokolistli tlen temaua

Kema timokokouaj, amo tijnekij tikinmauasej sekinok pampa tlauel tikinikneliaj. Yeka, kuali timomokuitlauiaj tlaj tijmatij timokokouaj o tlaj san timoiljuiaj uelis tijpiaj se kokolistli tlen temaua. Kiampa tijchiuaj pampa tijneltokaj tlen kiijtoua ni texto: “Xikiniknelikaj sekinok keja inmoikneliaj” (Romanos 13:8-10).

¿Tlake moneki kichiuas katli kineki kineltokas ni tlanauatili? Katli kipia se kokolistli tlen temaua moneki amo kinnechkauis sekinok, amo kintsoponis, kinnajnauas yon kintlajpalos. Uan amo kinamiki moyolkokos tlaj se akajya amo kitlaneui ichaj pampa kineki kinmokuitlauis ichampoyouaj. Nojkia, kema ayamo moatsonpoliuiltia, moneki kiiljuis katli kinyakana ueuejtlakamej kipia se kokolistli tlen temaua, kiampa amo kinmauas katli nojkia moatsonpoliuiltisej. Uan tlaj se toikni kineki moixmatis iuaya se akajya pampa kiixtoka uan moiljuia uelis kipia se kokolistli tlen temaua, achtoui moneki kiniljuis tepajtianij ma kiitakaj kenijkatsa eltok ieso. Tlaj kiampa tijchiuasej, tijnextisej tijnekij sekinok kuali ma itstokaj uan tijneltokasej tlen kiijtoua ni texto: “Amo san ximoiljuikaj tlen tlamantli tlen inmechpaleuis. Nojkia ximoiljuikaj tlen kinpaleuis sekinok” (Filipenses 2:4).

Sampa xikita tlamachtili 56 punto 2

 7. Kema tijkouas o tijnamakas se tlamantli uan kema tijsenkauas se kuesoli kampa tekichiuanij

Kema se akajya techtlanejtia tomij, kema tojuantij tijtlanejtiaj, kema tijtlakouiliaj o kema techkouilia se tlamantli, moneki tikijkuilosej maske nopa maseuali eli se toikni, kiampa amo timokualanisej iuaya (Jeremías 32:9-12). Maske kiampa tijchiuasej, kemantika uelis tijpiasej se kuesoli tlen amo ueyi iuaya se toikni. Tlaj kiampa panos, moneki nima tikamanaltisej iuaya uan tijtekiuisej tlajtoli yamanik kema tijsenkauasej nopa kuesoli.

Uan, ¿tlake uelis tijchiuas tlaj se akajya mitstlachtekilia o mitsistlakauia? (Xijpoua Mateo 18:15-17). Jesús kiijtok moneki tijchiuasej ni eyi tlamantli:

1. Katli kipiaj nopa kuesoli moneki kichiuasej kampeka ininselti kisenkauasej (xikita versículo 15).

2. Tlaj amo uelij kisenkauaj nopa kuesoli, moneki kiiljuisej se o omej toikniuaj katli kuali tlaneltokaj ma itstokaj ininuaya kema mokamanaljuisej (xikita versículo 16).

3. Uan tlaj kiampa kichiuaj, uan nopa kuesoli amo mosenkaua, uajka kena moneki kamanaltisej ininuaya ueuejtlakamej (xikita versículo 17).

Amo nochipa moneki tijteljuisej se toikni ika tekichiuanij pampa tlaj kiampa tijchiuasej, sekinok amo kuali kiitasej Jehová uan itlanechikol (1 Corintios 6:1-8). Kemantika se keski kuesoli kena moneki kisenkauasej tekichiuanij: kej kema kiixpolouaj nopa amatl kampa nesi mosenkajtokej, kema kiitaj tlaj se konetl itstos iuaya itata o inana, kema kiitaj keski tomij moneki temakas katli kinkajtejki ichampoyouaj, kema kiinamaj tlen mokajtoyaj kiselisej, kema kiijkuilouaj kenke ayokmo kipiaj tomij tlen ika kiixtlauasej se tlamantli o kema kiijkuilouaj tlen kinkauilisej ininchampoyouaj kema mikisej. Tlaj se toikni kiniljuis tekichiuanij ma kipaleuikaj ma kisenkaua ni kuesoli uan kichiua ika kuali, amo kiixpanos tlen kiijtoua Biblia.

Nojkia, se Cristo itokilijka amo kiixpanos tlen Biblia kiijtoua tlaj kiteljuis se akajya katli kichiualtik ma moteka iuaya, katli kiijitskik o kichiualtik se siuapil o se okichpil ma moteka iuaya, katli tlauel temakilik, tlachtejki o temiktik.

Sampa xikita tlamachtili 56 punto 3