Ocuphela mwaha

Ocuphela sampuwa

Sooleeliherya

Sooleeliherya
  1.  Osuwanyeya wa Paapulu Mutokotoko

  2.  Ti Liini Mesiya Aahaaleiye Orwa?

  3.  Meerelo a Oloola Niphariheliwaka Nikhami

  4.  Omwalamwala

  5.  Iferiyatu ni Ifesta

  6.  Ireca Sooravihana

  7.  Miyaha vooloca sa Nakoso ni Othoriha

 1. Osuwanyeya wa Paapulu Mutokotoko

Nnasuwela hai wi “Paapulu Mutokotoko” oneemelela ikerexa soothene satheru? (Wupulula 17:5) Muthokororye mikhalelo iha:

  • Owo onnavolowela elapo yoothene. Paapulu Mutokotoko onnalociwa wi okiranthe mu “maloko [ni] micici.” Owo ‘onnalamula mamwene a elapo ya vathi.’—Wupulula 17:15, 18.

  • Owo haneemelela epolitika naari maroca. Noosuwela yeela nthowa nawi “mamwene a veelaponi yavathi” ni “alipa a maroca” anahaala woopowa mu otolosiwa wawe.—Wupulula 18:9, 15.

  • Owo onnaarakameliha achu ni Muluku. Owo onniichaniwa namararuwe nthowa nawi onnalapa vakhiviru khiviru ni alamuleli wi aakhele ikhorowa ni samahala ikina. (Wupulula 17:1, 2) Onnaahuweliha achu a maloko oothene. Nave ookhalano nthowa na okhwa wa achu ancipale.—Wupulula 18:23, 24.

Mukookele va mwaha 13 eponto ya 6

 2. Ti Liini Mesiya Aahaaleiye Orwa?

Piipiliya aahiloherya wi saahaala okhalavo isumana 69 ophiyerya orwa wa Mesiya.—Mwaalakhanye Daniyeli 9:25.

  • Ti liini ipacenryaaya isumana 69? Mu eyaakha ya 455 E.E.K. Mu elukuluku yeeyo, Muhooleli Nehemiya aahiphiya o Yerusalemu wi ‘arehererye’ epooma.—Daniyeli 9:25; Nehemiya 2:1, 5-8.

  • Elukuluku taani imalinhaaya isumana 69? Mu sooloherya ikina sa Mpiipiliyani, nihiku nimoha nneemelela eyaakha emoha. (Namarepela 14:34; Ezekiyeli 4:6) Esumana ti esumana, eneemelela iyaakha thanu napiili. Mu yooloherya yeela, isumana 69 inalikana ni iyaakha 483 (isumana 69x mahiku 7).

  • Ti liini imanlaaya isumana 69? Wakhala wi noheerenka iyaakha 483 opacerya eyaakha 455 E.E.K. sinakotela eyaakha ya 29 E.K. a Ela eyaakha yeeyo xaxaxa Yesu aapatisiweiye nave akhala Mesiya!—Luka 3:1, 2, 21, 22.

Mukookele va mwaha 15 eponto ya 5

 3.Meerelo a Oloola Niphariheliwaka Nikhami

Aakhalavo meerelo a oloola anaphariheliwa nikhami na muchu, nyenya meerelo makina a yaala haneemereryiwa ni Akristu, ntoko ovaha nikhami naari okuha wi niphariheliwe amanle operasau.—Malamulo 15:23.

Nyenya meerelo makina akhweya, anneemereryeya, ntoko waalikheliwa nikhami, hemodiálise, hemodiluição, recuperação intraoperatória de células naari ophariheliwa máquina coração-pulmão. Mukristu ori oothene onaphwanela olakelela mukhalelo nnahaalaaya ophariheliwa nikhami nawe variyari va operasau, waalikheliwa naari terapia. Mwawiiwanana ni meetiku ti meetiku, mukhalelo meerelo yaala anapakiwaaya ananwerya ohiyana vakhaani. Mwawiihiiha, ahaakumve weemererya operasau, waalikheliwa naari terapia, Mukristu onaphwanela osuwela moomalela yeeyo enahaala opakiwa nnikhami nawe. Muupuwele iponto inacharela:

  • Hanka wakhala wi nikhami naka nookerihiwa okhwipi wa mwiili aka mu elukuluku vakhaani? Apwanne yawuupuxerya-ya-murima aka enahaala okeemererya woonaka nikhami nenla nlelo okhala naaka, nkiveka wi ‘niyeeheryiwe vachayani’?—Malamulo 12:23, 24.

  • Hanka wakhala wi variyari va operasau nikhami naka nookumihiwa mmwiilini mwaka, nipakeliwa matorokelo nave nikookiheryiwa wanawiili mmwiilini mwaka? Apwanne yawuupuxerya-ya-murima aka yaahaala okacamiheya, naari kaahaala weemererya meerelo yaawo?

Mukookele va mwaha 39 eponto ya 3

 4. Omwalamwala

Masu a Muluku haneemererya omwalamwala nave annahiya vanlakani wi omwalamwala honamvaha otaphuwa oothelana othela nari otheliwa wanawiili. (1 Korinto 7:10, 11) Nyenya, sookhalavo mikhalelo inaweeriha Akristu akina wuupuwela omwalamwala.

  • Ohivakulela echoko: Eyo eneereya wakhala wi mulopwana onnakhooca mmikhalelo soothene ovakulela echoko, ophiyerya wi echoko ehinakhalano yoolya naari ikhorowa.—1 Timóteo 5:8.

  • Ohooxana: Wakhala wi mmoha a oothelana onnahooxiwa, akhweya moorweela wa omaniwa nave anoona wi ekumi awe eri va yawoopiha.—Galasya 5:19-21.

  • Wakhala wi mulopwana naari muthiyana haneemererya wi muchu mukina amurumeele Yehova: Oothelana onneeriha okhala woohiweryeya wa iyawe naari mwaariye omurumeela Yehova.—Saweriwa T’arummwa 5:29.

Mukookele va mwaha 42 eponto ya 3

 5. Iferiyatu ni Ifesta

Akristu hanachapela iferiyatu seiyo sihinamuhakalaliha Yehova. Mukristu ti Mukristu onaphwanela olakelela opharihela yawuupuxerya-ya-murima evyakihiwe ni Piipiliya wi alakelele echu yaweera mmikhalelo mikina vaavaa akina anuupuwelelaaya iferiyatu. Muthokororye sootakiherya savakhaani.

  • Wakhala wi muchu ohoolocelaani mwawiwanana ni eferiyatu. Nyuwaano munanwerya pahiru waakhula, “Koothamalela.” Nyenya wakhala wi muchu owo onnachuna osuwela sincipale, munanwerya omutharihela ntakhara heeni hamunapaka makupa mu eferiyatu.

  • Oothelana anyu ohiri Namoona a Yehova, onnoowopaani wi mwalye vamoha ni amusi awe variyari va eferiyatu. Wakhala wi yawuupuxerya-ya-murima anyu ennaweemereryaani oyawo, munanwerya omutharihela oothelana anyu woosiilo ene wi wakhala wi yoheereyavo yookhovelela vyakala ya malapelo atheru, hamuni mpake makupa.

  • Patarawu anyu onnawaaceereryaani ikhorowa mu elukuluku ya omala wa eyaakha. Apwanne munaphwanela okhooca? Tahi woochuneya okhooca. Apwanne onaaceererya ikhorowa iho nthowa na efesta naari wi owo onachuna wooniherya othamalela nthowa na olapa wanyu phaama muteko?

  • Muchu onnoovahaani yamahala mu elukuluku ya eferiyatu. Muchu owo onnaloca: “Koosuwela wi hamunapaka makupa a ifesta, naamwi hiiha, kinachuna woovahaani ela.” Apaale muchu owo onooniherya mahala. Vakina vaya, ti yaphaama wiikoha: ‘Apwanne onachuna weeha nroromelo naka naari okivoliiherya wi kipake makupa a efesta?’ Mmanle waalikhela, eri mwa nyuwaano okhooca naari weemererya yoovaha eyo. Mu soolakelela sahu soothene, nnachuna okhalano yawuupuxerya-ya-murima yaphaama ni okhala oororomeleya wa Yehova.—Saweriwa T’arummwa 23:1.

Mukookele va mwaha 44 eponto ya 1

 6. Ireca Sooravihana

Woona wi ninnaasivela achu, ninnakhalano ekaasoope wi nihaaravihe achu akina ireca sooravihana. Wakhala wi noosuwela wi noorava ereca, naari wakhala wi noosuwela wi nooravihiwa nave nnanwerya waraviha akina, nnaphwanela okhalano ekaasoope. Nin­neerano yeela, woona wi Piipiliya onnanlamulela: “Omukhweleke mukhwaa.”—Aroma 13:8-10.

Ti mwawiihai muchu yoowo oramve ereca onooniheryeiye osivela wa akina? Muchu orino ereca hanaphwanela opacerya wooniherya osivela, hiiha ntoko omukhupaarela muchu naari omunuula. Hanaphwanela onanariwa wakhala wi akina hanwoompe wi aye owannyaya ni yoolakelela ya okhapelela emusi aya. Nave ahaakumve opatisiwa, owo onaphwanela omuleela muhooleli a nikhuuru na atokweene vooloca sa ereca awe wi epakiwe marehereryo wi ekhapeleliwe akina anaya opatisiwa. Ahaakumve opacerya wuurya, muchu yoowo onasuwela wi ookhalano ereca yooramvwa onaphwanela waalikhela nikhaami. Mu weerano hiihaa nyuwaano mun­nooniherya wi munnaapwacha akina woona wi “mmoha ni mmoha ahithokororyeke sawaweru, nto saakhweiye tho.”—Filipi 2:4.

Mukookele va mwaha 56 eponto 2

 7. Miyaha vooloca sa Nakoso ni Othoriha

Hiyaano nnanwerya osepa makacamiho mancipale moorweela wa orepela—ichu soothene vooloca sa ikhorowa ni nakoso naamwi evolowelaka ni Mukristu mukhwiihu. (Yeremiya 32:9-12) Naamwi hiihaa, ilukuluku ikina Akristu ananwerya okhalano ohiiwanana vakhaani ni akina vooloca sa ikhorowa naari echu ekina. Awo anaphwanela othokororya mwaha owo mwawaakuveya, mwa murecele nave wiiphiini.

Ti mwawiihai nneeraahu nrehererye miyaha mitokweene vooloca sa wiiya naari wootha? (Mwaalakhanye Mateu 18:15-17.) Yesu onivaha mikhalelo miraru wi ncharihe:

  1. Mweererye othokororya mwaha murivo apiili.—Moone eversikulu 15.

  2. Wakhala wi hawiiwelenleeni, mmuwope muchu mmoha naari apiili a mmulokoni awunnuwa omunepani.—Moone eversikulu 16.

  3. Wakhala wi nlelo hawiiwelenleeni, munaphwanela waaleela atokhwene a mmulokoni.—Moone eversikulu 17.

Mu miyaha mikina, hannaphwanela waakeriha annihu wa alipa oothoriha woona wi enanwerya oweeriha achu wuupuwela moonanara vooloca sa Yehova ni muloko. (1 Korinto 6:1-8) Nyenya, sookhalavo miyaha sinaphwanela othokororyiwa ni alipa oothoriha ntoko ichu iha: omwalana, muchu onahaala ohala ni anamwane, ikhorowa wi evakuleliwe anamwane, okawana sookhalano, ohiwerya oliva ivaale naari ichu soolikana ni seiya (divórcio, guarda de filhos, pensão alimentícia, indenização de seguro, falência e testamentos). Mukristu yoowo onakeriha mwaha awe wa athoriha wi orehereryiwe mwa murecele, hanachekela malakiheryo a Piipiliya.

Wakhala wi mwaha owo onnavolowelavo nlala—ntoko okonihiwa wa athiyana moohiphwanelela, okonihiwa anamwane, ohipheliwa, wiiya naari wiipha—Mukristu yoowo onalokoha mikhalelo ntoko sei­yo wa athoriha hanachekela malakiheryo a Piipiliya.

Mukookele va mwaha 56 eponto ya 3

a Opacerya 455 E.E.K. ophiyerya 1 E.E.K. iri iyaakha 454. Opacerya 1 E.E.K. ophiyerya 1 E.K. eri eyaakha emoha (hiyaarivo eyaakha seero). Nave opacerya 1 E.K. ophiyerya 29 E.K. iri iyaakha 28. Ela ennaniphiyeryiha waalakhanyerya iyaakha 483.