Bzimogeni bzinthu bzimwebzi

Ndokoni pa mbuto ya misolo ya nkhani

Mafala Yakuthumizira

Mafala Yakuthumizira
  1.  Kodi Tingamudziwe Tani Babiloniya Mkulu?

  2.  Kodi ni Lini Pomwe Mesiya Angadawonekera?

  3.  Njira Zakuthandizira Anyakuduwala Zomwe Zimbaphatanidza Mulopa

  4.  Kodi ni Mathangwe Yaponi Yomwe Yangacitise Anyakulowolana Kupumirana?

  5.  Mafesta

  6.  Matenda Yakupasirana

  7.  Nkhani za Malonda na za Malamulo

 1. Kodi Tingamudziwe Tani Babiloniya Mkulu?

Kodi timbadziwa tani kuti “Babiloniya Mkulu” ambaimira magereja yentse yakunama? (Apokalipse 17:5) Onani maumboni aya:

  • Iye akugumanika pa dziko lentse la pantsi. Bibliya limbalewa kuti Babiloniya Mkulu adakhala padzaulu pa “mathimu na mitundu.” Iye akutonga “amambo wa pa dziko la pantsi.” — Apokalipse 17:15, 18.

  • Iye angakhale lini wa ndale ne wa malonda. Timbadziwa bzimwebzi thangwe “amambo wa pa dziko la pantsi” na “anyamalonda” an’dzapulumuka pomwe Babiloniya Mkulu an’dzakhala akupfudzidwa. — Apokalipse 18:9, 15.

  • Iye ambacitisa wanthu kukhulupira bzinthu bzakunama pakulewa bza Mulungu. Iye ambacemeredwa puta thangwe ambabverana na maboma kuti akugumane kobiri na bzinthu bzinango. (Apokalipse 17:1, 2) Iye ambapumpsa wanthu wa mitundu yentse ndipo waphesa wanthu azinji. — Apokalipse 18:23, 24.

Bwererani pa pfunziro 13 nfundo 6

 2. Kodi ni Lini Pomwe Mesiya Angadawonekera?

Bibliya likhadalewa kuti pangadapita sumana 69 kuti Mesiya awonekere. — Werengani Daniyeli 9:25.

  • Kodi sumana 69 zidayamba lini? Zidayamba mu gole la 455 AEC. Pa nthawe imweyire, governadori Nehemiya adafika ku Jeruzalemu kuti “akabwezerese na kumanga” papsa mzindayo. — Daniyeli 9:25; Nehemiya 2:1, 5-8.

  • Kodi sumana 69 zingadakhala na nthawe zingasi? M’mapolofesiya yanango ya m’Bibliya ntsiku ibodzi imbaimira gole. (Numero 14:34; Ezekiyeli 4:6) Ndipo sumana ibodzi imbaimira magole 7. Tsono mu polofesiya imweyi, sumana 69 zikuimira magole 483 (sumana 69 x ntsiku 7).

  • Kodi sumana 69 zingadamala lini? Kuwerenga magole 483 kuyambira mu gole la 455 AEC, zimbatifikisa mu gole la 29 EC. a Limweri ni gole lomwe Jezu adabatizidwa acikhala Mesiya! — Luka 3:1, 2, 21, 22.

Bwererani pa pfunziro 15 nfundo 5

 3. Njira Zakuthandizira Anyakuduwala Zomwe Zimbaphatanidza Mulopa

Adotolo ambaphatisa basa njira zinango za ulapi zomwe nikuphatisira basa mulopa wa munthu omwe akuduwalayo. Tsono njira zinango za ulapi ninga zimwezi zimbabvumizidwa lini kwa Akristau. Mwa ciratizo, kucosa mulopa wawo kuti aikhe munthu omwe akuduwala ayai kucosa mulopayo aciukoya kuti adzaphatise basa pa ntsiku yomwe an’dzacita operasau. — Deuteronomiyo 15:23.

Koma njira zinango za ulapi pinango zingakhale zakubvumizika. Njirazo ni kupima mulopa, kusefa mulopa, kusungunula mulopa, kuphatisa basa makina yakupulumusira mulopa ayai makina yomwe yambaphata basa ninga mtima ayai cipfu pa nthawe yakucita operasau. Mkristau ali-wentse angasankhule yekha momwe adotolo angaphatisire basa mulopa wace pomwe akumucita operasau, akumupima mulopa ayai pa nthawe yomwe akumupasa thandizo la ulapi. Dotolo ali-wentse angaphatisire basa njira zimwezi mwakusiyana na dotolo munango. Tsono Mkristau ali-wentse akanati kutambira thandizo liri-lentse la ulapi, cakuyamba an’funika kufufudza kuti adziwe momwe dotolo wace angaphatisire basa mulopa wace akanati kumucita operasau, kumupima ayai akanati kumupasa thandizo liri-lentse. Kumbukirani mibvunzo iyi:

  • Kodi mulopa wangu un’dzafunika kuupambusa pang’ono m’thupi mwangu ndipo pinango ucidzaleka kufamba mu kanthawe kakucepa? Bzimwebzi bzikadzacitika, kodi nin’dzapitiriza kuwona mulopayo kuti ukucita mbali ya thupi langu ndipo ukufunika lini kutaidwa?” — Deuteronomiyo 12:23, 24.

  • Kodi ningacite ciyani penu pomwe akundilapa pakufunika kuti mulopa wangu winango autenge, ausanganize na bzinthu bzinango akamala aubwereze pomwe m’thupi mwangu? Mwakubverana na bzomwe nimbapfunza m’Bibliya, kodi ningabvume thandizo limweri la ulapi?

Bwererani pa pfunziro 39 nfundo 3

 4. Kodi ni Mathangwe Yaponi Yomwe Yangacitise Anyakulowolana Kupumirana?

Bibliya limbalimbikisa lini wanthu wakulowolana kuti ambapumirane ndipo limbalewa kuti penu angapumirane, alibe ufulu wakulowola ayai kulowodwa. (1 Akolinto 7:​10, 11) Tsono yalipo mathangwe yanango yomwe yambacitisa Akristau winango kupumirana.

  • Kutazira utowa kusamalira banja: Mwamuna akutazira utoka kusamalira banja lace mpaka banja lacero likusairatu bzakufunikira. — 1 Timotio 5:8.

  • Ndewo ayai gulunyu: Ndewo zingacitise munthu manungo ayai moyo wa munthu kukhala pa ngozi. — Agalatiya 5:​19-​21.

  • Kutazisa mwanzace wa m’banja kuleka kunamata Yahova: Penu mwamuna ayai mkazi akucitisa mwanzace kuti asiye kutumikira Yahova. — Mabasa 5:​29.

Bwererani pa pfunziro 42 nfundo 3

 5. Mafesta

Akristau ambacita lini mafesta yomwe Yahova ambakomedwa lini nayo. Tsono Mkristau ali-wentse an’funika kusankhula yekha bzomwe angacite pa nkhani imweyi mwakubverana na bzomwe ambapfunza m’Bibliya. Onani bziratizo ibzi:

  • Munthu akakupasani mphaso pa ntsiku ya festa. Imwepo mungandomuuze kuti, “Ndatenda.” Munthuyo akafuna kudziwa thangwe race, mungamufotokozere thangwe ranyi imwepo mumbadya lini festa zinango.

  • Mwamuna ayai mkazi wanu, omwe ni Mboni lini ya Yahova, wakuuzani kuti mukadye pabodzi na abale wace pa ntsiku ya festa. Penu mukuwona kuti mungayende, bzingakhale bwino kuuza mwamuna ayai mkazanuyo kuti penu kufestako kunkacitika bzinthu bzinango bzomwe bzin’pitana na Bibliya, imwepo munkacita lini nawo.

  • Patrau wanu akakupasani bonu pa ntsiku ya festa. Kodi imwepo mungalambe? Pinango-pentse ne. Kodi patrau wanuyo akukupasani bonuyo kuti mudye nawo festayo ayai akukupasani kuti akutendeni thangwe mumbaphata bwino basa?

  • Munthu akakupasani mphaso pa ntsiku ya festa. Pinango iye angalewe kuti: “Nimbadziwa kuti imwepo mumbadya lini festayi, koma ndikundofuna kukupasani mphasoyi.” Pinango munthuyo akukupasani thangwe ra kundofunambo basi. Kodi bzingakhale lini bwino kukumbukira penu akukupasani kuti akuyezeni ayai akufuna kuti mudyembo festayo? Mukamala kukumbukira bzimwebzi, mungawone penu mungatambire mphasoyo ayai ne. Nthawe zentse tikambafuna kucita bzinthu, timbafunika kumbacita bzinthu mwanzeru na kukhala wakukhulupirika kwa Yahova. — Mabasa 23:1.

Bwererani pa pfunziro 44 nfundo 1

 6. Matenda Yakupasirana

Ifepano timbacita ciri-centse kuti tireke kumwaza matenda yomwe yangatakanye winango thangwe timbawafuna. Tenepo tikakhala tikuduwala matenda yakupasirana ndipo tikawona kuti tingatakanye winango tin’funika kucita mphole kukhala nawo pafupi. Timbacita bzimwebzi thangwe Bibliya limbatiuza kuti: “Umbafune mwanzako ninga momwe umbabzifunira wekha.” — Aroma 13:​8-​10.

Kodi munthu omwe ana matenda yakupasirana angalatize tani kuti ambafuna anzace mwakubverana na bzomwe vesiri lafotokoza? Iye an’funika kutcenkha kucita bzinthu bzomwe bzingacitise wanthu winango kutakanyidwambo na matendayo. Ninga mwa ciratizo kuwakumbatira na kuwampsompsona. Munthu omwe ana matenda yakupasirana an’funika lini kukalipa penu wanthu winango akumucemera lini kuti ayende kumui kwawo. Penu munthuyo akufuna kubatizidwa, an’funika kuuza nyakubveranisa bungwe la akulu bza matendayo kuti aleke kupasira anzace omwe akufunambo kubatizidwa. Munthu omwe adaduwala kale matenda yakupasirana ayai penu ambabzipenukira kuti anayo, bzingakhale bwino kuyenda ku xipitali kuti akapimiwe mulopa wace akanati kukhala paumakhadzi. Tikacita bzimwebzi, timbalatiza kuti ‘timbakumbukira lini bzakufuna bzathu bzokha, koma timbakumbukirambo bzakufuna bza winango.’ — Afilipi 2:4.

Bwererani pa pfunziro 56 nfundo 2

 7. Nkhani za Malonda na za Malamulo

Kuti titcenkhe mabvuto yomwe yambabwera thangwe ra kobiri na kucita malonda, tikakhala tikugulisirana cinthu ayai tikufuna kufiyalisi kobiri, tin’funika kumbanemba pa tsamba bzomwe tapangana napo kuti ni Mkristau mwanzathu. (Jeremiya 32:​9-​12) Napo bziri tenepo, Akristau nthawe zinango angapitane thangwe ra nkhani zing’ono-zing’ono zakubverana na kobiri ayai nkhani zinango. Bzimwebzi bzikacitika, Akristau awiriwo an’funika kumalisa kupitanako mwakamfulumize, mwa mtendere sikuti kumwaza nkhaniyo.

Kodi tin’funika kucita ciyani penu tapitana pa nkhani zikulu-zikulu ninga kukhulukhana kobiri ayai kuipisa mbiri ya munthu munango? (Werengani Mateu 18:15-​17.) Jezu adatiuza kuti timbacite bzinthu bzitatu ibzi:

  1. Yezerani kucezerana nkhaniyo pomwe muli awiri basi. — Onani vesi 15.

  2. Penu bzanesa, kumbirani munthu m’bodzi ayai awiri wa mu gwere lanu omwe mumbawathemba kuti muyende mukacezerane iwo alipo. — Onani vesi 16.

  3. Penu na wanthu omwe mumbawathembawo bzanesa pomwe, nkhaniyo mungaifikise kwa akulu kuti akuthandizeni. — Onani vesi 17.

Tin’funika kutcenkha kumbakexariri abale wathu ku tribunale thangwe kucita bzimwebzi kungaipise mbiri ya Yahova na gwere. (1 Akolinto 6:​1-8) Nthawe zinango pambakhala na nkhani zomwe zingafunikire kukatongedwa ku tribunale. Mwa ciratizo, kulambana, kusankhula omwe angalere wana abereki akalambana, kobiri zomwe mwamuna ayai mkazi angapereke kuna mwanzace wa m’banja banjalo likamala, kusankhula omwe anisala na bzombo na kobiri zomwe an’funika kupagali munthu omwe walamba mwanzaceyo. Mkristau omwe ambayenda kukakexari ku tribunale thangwe ra nkhani zomwe tafotokozazi ambakhala lini akupitana na malango ya m’Bibliya.

Pakacitika bzinthu bzakuipa ninga: kubedwa kwa munthu, kumpsitha wana, ukapombo, umbabva na kupha munthu, Mkristau akayenda kukadziwisa apolisiya nkhani zimwezi ambakhala akupitana lini na malango ya m’Bibliya.

Bwererani pa pfunziro 56 nfundo 3

a Kuyambira mu 455 AEC mpaka mu 1 AEC ni magole 454. Kuyambira mu 1 AEC mpaka 1 EC ni gole libodzi. Ndipo kuyambira mu 1 EC mpaka mu 29 EC ni magole 28. Tsono tikasanganiza magole yamweya (454 + 1 + 28) yambakwana magole 483.