1.  Καγιά Ισί η Μπαρί Βαβυλώνα

2.  Κάνα κα Αβέλας ο Μεσσίας;

3.  Ιατρικά Πράγματα σο Τθερένα τι Κερέν ι Ρατέσαρ

4.  Χωρισμός

5.  Γιορτές

6.  Σοβαρά Νασφαλίματα σο Ισί Κολλητικά

7.  Θέματα σο Τθερένα τι Κερέν ι Μπουτιέντζαρ ντα με το Νόμοι

 1. Καγιά Ισί η Μπαρί Βαβυλώνα

Σαρ τζανάσα ότι η «Βαβυλώνα η Μπαρί» ισί σαρέ ο ψεύτικες θρησκείες; (Αποκάλυψη 17:5) Ντικχ σο σικαβέλα-λες ανταβά:

• Επηρεάνελα σαρέ ι ντουνιάς. Βακέρντιβελα ότι η Μπαρί Βαβυλώνα μπεσέλα οπράλ “μπουτέ τζενέντε ντα τθεμέντε” ντα ότι «κερέλα κουμάντος οπράλ κο βασιλιάδες κι πφουβιάκε».​—Αποκάλυψη 17:​15, 18.

• Νανέ πολιτική ή εμπορική οργάνωση. «Ο βασιλιάδες ι πφουβιάκε» ντα «ο έμποροι» ατσσόνα τζουβντέ κάνα καταστραφίντιβελα.​—Αποκάλυψη 18:9, 15.

• Μελιαρέλα ι Ντεβλέσκο ναβ. Βακέρντιβελα λουμνί σόσκε συνεργαζίντιβελα μπουτ λατσσές ι κυβερνησιέντζαρ για τι μπορίνελ τι κερδίνελ λοβέ ή γιαβερά πράγματα. (Αποκάλυψη 17:1, 2) Χουχαβέλα ι τζενέν σαρέ κατά τθεμά. Επίσης, φταίνελα σο μουλέ μπουτ τζενέ.​—Αποκάλυψη 18:​23, 24.

Βούρτινε κο μάθημας 13, σημείος 6

 2. Κάνα κα Αβέλας ο Μεσσίας;

Η Αγία Γραφή βακερντάς ότι κα νακχένας 69 εβδομάδες μέχρι τι αβέλας ο Μεσσίας.​—Διαβάνεν Δανιήλ 9:25.

• Κάνα αρχισάλε ο 69 εβδομάδες; Κο μπρες 455 Π.Κ.Χ. Οντουβά μπρες, ο κυβερνήτης Νεεμίας ερεσλό κι Ιερουσαλήμ για “τι κερέλ-λα ξανά σαρ ισινέ ντα τι ξαναχτίνελ-λα”.​—Δανιήλ 9:​25· Νεεμίας 2:1, 5-8.

• Καζόμ ατσσικιαρντέ ο 69 εβδομάδες; Μπάζιμα κο προφητείες κι Γραφιάκε ο εκ ντιβές μανγκέλα τι βακερέλ εκ μπρες. (Αριθμοί 14:​34· Ιεζεκιήλ 4:6) Άρα, η κάθε εβδομάδα ισί 7 μπρεσά. Ανταλέ προφητειάτε, ο 69 εβδομάδες ατσσικιαρένα 483 μπρεσά (69 εβδομάδες x 7 ντιβεσά).

• Κάνα μπιτισάλε ο 69 εβδομάδες; Άμα γκιντάμ 483 μπρεσά κατά 455 Π.Κ.Χ., ερεσάσα κο μπρες 29 Κ.Χ. a Ντιπ οντουβά μπρες μπολντιλό ο Ιησούς ντα αβιλό ο Μεσσίας!​—Λουκάς 3:1, 2, 21, 22.

Βούρτινε κο μάθημας 15, σημείος 5

 3. Ιατρικά Πράγματα σο Τθερένα τι Κερέν ι Ρατέσαρ

Υπαρχίντιβενα ιατρικά πράγματα σο χρησιμοποιήντιβελα ο ρατ ι ίδιε ι τζενέσκο σο ισί νασφαλό. Για παράδειγμας, μερικά τζενέ ντένα πουμαρό ρατ για τι τσσουβέν-λες γιαβερά τζενέ. Ή ντένα ρατ για τι χρησιμοποιήνεν-λες βον ο ίδιοι άμα κα χρειαζίντιβελ τι κερέν εκ εγχείρηση κάποια στιγμή. Αλλά ο Χριστιανοί να κερένα-λες ανταβά.​—Δευτερονόμιο 15:23.

Όμως, γιαβερά πράγματα μπορεί τι αβέλα-πες τι δεχτίνεν-λεν. Αντρέ ανταλέντε ισί ο εξετάσεις ι ρατέσκε, η αιμοκάθαρση, η αιμοαραίωση ή ο μηχάνημας για τη διάσωση ι ρατέσκι ή για καρδιοπνευμονική παράκαμψη. Κάθε Χριστιανός πρέπει τι αποφασίνελ κορκορό σαρ κα χρησιμοποιήντιβελ λέσκο ρατ κάνα κα κερέλ εκ ιατρική εξέταση, εκ συγκεκριμέ θεραπεία ή γιαβερά ασακέ πράγματα. Ο κάθε γιατρός μπορεί τι κερέλ ανταλά ιατρικά πράγματα χάνικ γιαβέρσοϊ. Οτθάρ, πριν τι δεχτίνελ εκ Χριστιανός τι κερέλ εκ χειρουργείος, εκ ιατρική εξέταση ή εκ θεραπεία, πρέπει τι σικλιόλ ντιπ σαρ κα χρησιμοποιήντιβελ λέσκο ρατ. Ντικχ ακαλά ερωτήσεις:

• Άμα εκ ποσότητα μι ρατέσταρ νικίστιλι μι σωμάσταρ για τι καθαρίντιβελ ντα μπέκιμ μάλιστα μα τι τσσουβντιόλ αμέσως μι σωμάστε, κα βακερέλ μάνγκε μι συνείδηση ότι ανταβά ρατ συνεχίνελα τι αβέλ μέρος μι σωμάσκο, ντα ότι νανέ ανάγκη “τι τσσορντιόλ κι πφουβ”;​—Δευτερονόμιο 12:​23, 24.

• Άμα οπράλ κι εγχείρηση εκ ποσότητα μι ρατέσταρ κα νικιόλας, κα νακχέλας από εκ μηχάνημας για τι καθαρίντιβελ ντα κα τσσουβντιόλας αντρέ μι σωμάστε ή οπράλ κι πληγή σο αβιλί κατά εγχείρηση, κα ενοχλίντιβελας μι συνείδηση σο σικλιαρντόμ-λα κατά Γραφή ή κα μπορίναβας τι δεχτίναβ-λες ανταβά;

Βούρτινε κο μάθημας 39, σημείος 3

 4. Χωρισμός

Ο Λάφι ι Ντεβλέσκο βακερέλα οντουλένγκε σο ισί παντριμέ ότι δεν πρέπει τι χωρίνεν ντα βακερέλα ξεκάθαρα ότι ο χωρισμός να ντέλα ο δικαίωμας ούτε κο ρομ ούτε κι ρομνί τι ξαναπαντρίνεν. (1 Κορινθίους 7:​10, 11) Όμως, υπαρχίντιβενα περιπτώσεις σο μερικοί Χριστιανοί σκεφτιντέ τι χωρίνεν.

• Ο ρομ να μανγκέλα τι ανέλ ο μαντρό κο κχερ: Ιτιρί ανταλέσταρ, η φαμιλί να τθερέλα ο βασικά πράγματα για τι τζουβντιόλ.​—1 Τιμόθεο 5:8.

• Ο εκ κατά ντούι κερέλα μπαρό ζιάνι κι γιαβερέσκο σώμας: Ιτιρί ανταλέσταρ, ο γιαβέρ νταρέλα πι υγειάκε ή πι ζωγιάκε.​—Γαλάτες 5:​19-21.

• Υπαρχίντιβελα μπαρό κίνδυνος τι χαλάντιβελ η φιλία ι Ιεχωβάσαρ: Εκ τζενό ναστί υπηρετίνελα ι Ιεχωβάς ιτιρί πι ρομέσταρ ή πι ρομνιάταρ.​—Πράξεις 5:29.

Βούρτινε κο μάθημας 42, σημείος 3

  5. Γιορτές

Ο Χριστιανοί να συμμετεχίνενα γιορτέντε σο πφανγκένα ι Ιεχωβάσκο γκι. Αλλά ο κάθε Χριστιανός πρέπει τι χρησιμοποιήνελ πι συνείδηση σο σικλιαρντάς κατά Γραφή για τι ντικχέλ σο κα κερέλ ασακέ γιορτέντζαρ. Ντικχ χάνικ παραδείγματα.

• Εκ τζενό βακερέλα τούκε «χρόνια πολλά». Μπορίνεσα απλώς τι βακερές ευχαριστώ. Άμα μανγκέλα τι σικλιόλ πο μπουτ, μπορίνεσα τι εξηγίνες λέσκε σόσκε να κερέσα ανταγιά γιορτή.

• Το ρομ ή τι ρομνί, σο νανέ Μάρτυρας ι Ιεχωβάσκο, μανγκέλα τούταρ τι τζας εκχέ τραπεζίστε σο κερένα τουμαρέ τζενέ κο μπαρέ ντιβεσά. Άμα τι συνείδηση μουκχέλα-τουτ τι τζας, κα μπορίνεας τι εξηγίνες τι ρομέσκε ή τι ρομνιάκε πο τζανγκλέ ότι, άμα κα αβέν-πες έθιμα κο τραπέζι σο τζάνα κόντρα ι Γραφιάσαρ, τούι να κα συμμετεχίνες.

• Το αφεντικός ντέλα-τουτ λοβέ σαρ δώρος κο μπαρέ ντιβεσά. Πρέπει τι βακερές να μανγκάβα; Αναλόγως. Μήπως άμα κα λέας ο δώρος το αφεντικός κα αμντίνελας ότι τούι-ντα κερέσα ο μπαρέ ντιβεσά ή ισί απλά εκ τρόπος για τι σικαβέλ πι εκτίμηση ι λατσσέ μπουτιάκε σο κερέσα;

• Εκ τζενό ντέλα-τουτ εκ δώρος κο μπαρέ ντιβεσά. Μπορεί τι βακερέλ τούκε: «Τζανάβα ότι τούι να κερέσα γιορτές, αλλά μανγκάβα τι νταβ-τουτ ακαβά δώρος». Μπορεί τι κερέλα-λες σάντε επειδή μανγκέλα-τουτ. Οκιά μπάνταρ όμως, μήπως προσπαθίνελα τι ντικχέλ καζόμ πιστός ισινάν ή τι τσσίντελ-τουτ τι συμμετεχίνες κι γιορτή; Αφού κα σκεφτίνες-λεν ανταλά, τούι κα τραμπίνες άμα κα λες ο δώρος ή όχι. Σαρέ κο αποφάσεις σο λάσα, μανγκάσα τι ατσσικιαράς πάκι αμαρί συνείδηση ντα τι ατσσάς πιστοί κο Ιεχωβά.​—Πράξεις 23:1.

Βούρτινε κο μάθημας 44, σημείος 1

 6. Σοβαρά Νασφαλίματα σο Ισί Κολλητικά

Επειδή μανγκάσα ι τζενέν, πρέπει τι προσοχίνας μπουτ μα τι κολλίνας ι γιαβερέν σοβαρά νασφαλίματα. Ανταβά αβέλα-πες είτε άμα τθεράσα εκ σοβαρός νασφαλιπέ σο ισί κολλητικός είτε κάνα πακιάσα ότι μπέκιμ τι αβάς νασφαλέ. Κεράσα-λες ανταβά σόσκε η Αγία Γραφή ντέλα ι εντολή: «Πρέπει τι μανγκές ι τζενές σο ισί πασέ τούτε σαρ μανγκέσα τουτ».​—Ρωμαίους 13:​8-10.

Σαρ ντάσα καν κι εντολή ανταγιά; Εκ τζενό σο κολλησάλο εκ σοβαρός νασφαλιπέ δεν πρέπει τι ντελ ανγκάλι ντα τι τσσουμίντελ ι γιαβερέν. Δεν πρέπει τι προσβαλίντιβελ άμα μερικά τζενέ πακιάνα ότι, για τι αρακχαβέν πουμαρί φαμιλί, να μπορίνενα τι καλίνεν-λες πουμαρέ κχερέστε. Ντα πριν τι μπολντιόλ, πρέπει τι βακερέλ κο πρεσβύτερος σο ισί συντονιστής λέσκε κχανγκιριάτε ότι τθερέλα εκ σοβαρός νασφαλιπέ, για τι μπολντιόλ τροπόσαρ σο να κα κολλίνεν τίποτα ο γιαβερά τζενέ σο κα μπολντιόν. Πριν τι αρχίνελ στενή γνωριμία, εκ τζενό σο μπέκιμ τθερέλα εκ σοβαρός νασφαλιπέ σο ισί κολλητικός πρέπει τι τζαλ, χωρίς τι βακερέλ λέσκε κάποιος, τι κερέλ εξέταση αίματος. Άμα κα κερές-λες ανταβά, κα σικαβές ότι πφαμπόσα ι γιαβερένγκε, “ντα να ντικχέσα σάντε το λατσσιπέ, αλλά ο λατσσιπέ ι γιαβερένγκο-ντα”.​—Φιλιππησίους 2:4.

Βούρτινε κο μάθημας 56, σημείος 2

 7. Θέματα σο Τθερένα τι Κερέν ι Μπουτιέντζαρ ντα με το Νόμοι

Μπορίνασα τι γλιτώνας μπουτ προβλήματα άμα γραφίνασα σαρέ αμαρέ συμφωνίες σο τθερένα τι κερέν ι λοβέντζαρ, ατζέ-ντα άμα ι συμφωνία κεράσα-λα εκχέ γιαβερέ Χριστιανόσαρ. (Ιερεμίας 32:​9-12) Όμως, μπάζιμα μπορεί τι αβέν θέματα σο ο Χριστιανοί μα τι συμφωνίνεν. Σαρ για παράδειγμας ι λοβέντζαρ ή γιαβερέ θεματέντζαρ. Κανονικά, πρέπει τι αρακχάς-λεν σουγκό ντα χωρίς τι χας-αμέν.

Σαρ πρέπει όμως τι λύνας μπαρέ θέματα σαρ ισί τι βακερέλ εκ τζενό χουχαΐματα για τι χαλαβέλ ο ναβ εκχέ γιαβερέσκο ή για τι τσορέλ λέσταρ; (Διαβάνεν Ματθαίος 18:​15-17) Ο Ιησούς βακερντάς τριν πράγματα σο πρέπει τι κεράς:

1. Προσπαθίνεν τουμέν ο ντούι τι λύνεν ο θέμας κορκορέ.​—Ντικχέν ο εδάφιος 15.

2. Άμα να αβιλό-πες ανταβά, λε παλά-τούτε εκχέ ή ντουέ τζενέν κατά κχανγκιρί σο ισί ζουρανέ κι πίστη.​—Ντικχέν ο εδάφιος 16.

3. Άμα πάλι να αρακχλέν-λεν, σάντε αζομάν μπορίνεσα τι τζας κο πρεσβύτεροι.​—Ντικχέν ο εδάφιος 17.

Ο πο μπουτ φαρ, δεν πρέπει τι γκεράς αμαρέ πφραλέν κο δικαστήριος, επειδή ανταβά κα ανέλας λατζ κι Ιεχωβάσκο ναβ ντα κι κχανγκιρί. (1 Κορινθίους 6:​1-8) Όμως, υπαρχίντιβενα πράγματα σο μπέκιμ πρέπει τι λύνας-λεν αντράλ κατά νόμος, σαρ ισί: ο διαζύγιος, κον κατά αντρόγυνος κα λελ ι χουρντέν, η διατροφή, η αποζημίωση, η πτώχευση ή η διαθήκη. Ο Χριστιανός σο τζάλα κο δικαστήριος για τι ντελ λύση ασακέ προβληματέντε ντα ατσσικιαρέλα ι ειρήνη καζόμ αβέλα-πες, να τζάλα κόντρα οντουλέσαρ σο βακερέλα η Γραφή.

Άμα αβιλό-πες εκ μπαρό έγκλημας, σαρ για παράδειγμας εκ βιασμός, κακοποίηση εκχέ τσσαβέσκι, επίθεση, μπαρό τσοριπέ ή εκ μουνταριπέ, ο Χριστιανός σο βακερέλα ανταβά έγκλημας κο ασκέρια να τζάλα κόντρα οντουλέσαρ σο βακερέλα η Γραφή.

Βούρτινε κο μάθημας 56, σημείος 3