Skip to content

Gaˇ kawˆ uˬ dzah deuˬ maˬ bi mawˇ laˇ˗eu

Dzaw lahˬ 1

Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ mehˬ

Yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ˗ahˇ gaˬ˗awˇ mehˬ

Yeˬsuˇ nui ma yaw sui yaw dawˇ deuˬ naˇ, ya gaˬ˗euˬ nehˬ˗ehˇ heu naˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ pyeuꞈ ngaˇ lehˇ siˬ nya meh lehˇ ehˇ˗eu meh. (Yoˇhaˬ 10:4, 27) Teu miˇ neh aˬ dui tsawˇ haˬ deuˬ nehˬ˗ehˇ dawˬ ngehˬ cawˬ˗eu kʼaˇ yehꞈ laˇ ngeh, yaw awˬ awˬ lehˇ gʼeh˗eu Jaˇliꞈ˗euˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ ja nehˬ mawꞈ˗eu ma. Yaw tsaˬ yaw dawˇ gaˇ kawˆ tiˬ hmˬ˗ahˇ toeˬ mehˬ nehˬ˗eu gʼaˇ duˬ, “Nawˇ gaˇ kawˇ heu˗ahˇ siˬ nya ma loˇ?” maˬ ngeuˇ naˇ “Nawˇ gaˇ kawˆ heu˗ahˇ gaˬ haw maˬ loˇ?” lehˇ naˇ haˬ nya meh. Kʼoeˇ naˇ gaˇ kawˆ teu nehˬ˗ehˇ taꞈ leˇ˗eu Jaˇliꞈ aˇ deuˆ˗ahˇ zmˬ˗awˇ dzawˇ nehˬ. Yaw awˬ awˬ lehˇ gʼeh˗eu Jaˇliꞈ˗euˬ gaˇ kawˆ tiˬ kawˆ ja nehˬ˗euˬ tehꞈ kʼawꞈ, tsawˇ haˬ tiˬ gʼaˬ˗euˬ nui ma˗ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ˗euˬ siˬ yoeˬ sehˬ nya meh. Siˬ yoeˬ teu dehꞈ laˇ ni Miˬyehˇ jahˇ nehˬ nya meh.—1 Gawˇliˬtu 3:6, 7.

 Mehˬ hu paw

  1. 1. Miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ pyeuꞈ luꞈ˗eu jeˬ hawˇ˗eu tsawˇ haˬ deuˬ mˇ luꞈ shaˇ luꞈ˗eu jeˬ˗ahˇ haw ngeh, gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ tiˬ jeˬ paˬ poˆ laˇ paˇ laˇ˗eu lehˇ siˬ laˇ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 24:3, 7, 8; Luˇkaꞈ 21:10, 11; 2 Tiˆmoˇseˬ 3:1-5.

  2. 2. Miˇ tsaˬ heu siˬ tiˬ jawˇ˗iˬ maˬ bi laˆ cawˆ˗a.—Ja ceuˬ 104:5; Dawˬtsoˆ 1:4.

  3. 3. Miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ uˬ jeˬ jaˬ lehˇ˗euˬ shaˬ zahˬ maˇ paˆ jaˆ ni muiˬ dui dui˗eu jawˇ duˬ pyeuꞈ laˇ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 35:1, 2; Pah mehˬ˗eu 11:18.

  4. 4. Tsawˇ haˬ yawˬ gʼaˬ na luꞈ jawˇ saˇ doˆ dui dui laˇ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 33:24; 35:5, 6.

  5. 5. Nawˇ miˇ tsaˬ kʼoeˇ taˆ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ gʼeh nya meh.—Ja ceuˬ 37:29; Maꞈtehˬ 5:5.

 Nymˇ jiˇ

  1. 6. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ deuˬ “yawˬ ha˗euˬ gʼawˇ mawˇ˗ahˇ gaˬ˗eu loꞈ˗ehˇ yawˬ ha˗euˬ miˬ zaˬ˗ahˇ ya gaˬ” meh.—Eˇpeˇsu 5:33; Gawˇlawˇsehˇ 3:19.

  2. 7. Miˬ zaˬ deuˬ kʼaˬ dzeˇ zaˬ˗ahˇ yaw zeu yaw kʼaˆ˗ehˇ ya baw˗eu meh.—Eˇpeˇsu 5:33; Gawˇlawˇsehˇ 3:18.

  3. 8. Kʼaˬ dzeˇ zaˬ hawˇ˗eu miˬ zaˬ tiˬ gʼaˬ tiˇ gʼaˬ saˇ jaˇ ya ziꞈ meh.—Maˬlaˬkiˇ 2:16; Maꞈtehˬ 19:4-6, 9; Heˬbyehˇ 13:4.

  4. 9. Aˬ ma aˬ da˗ahˇ yaw zeu baw˗awˇ, ehˇ dawˬ naˇ haˬ˗eu zaˬ deuˬ dehꞈ dzaˬ laˇ˗eu meh.—Dawˬdaˬ 1:8, 9; Eˇpeˇsu 6:1-3.

NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)˗ESA/Hubble Collaboration. Licensed under CC BY 4.0. Source.

 Miˬyehˇ

  1. 10. Miˬyehˇ tsawˇ myahˇ baw˗eu meh.—Ja ceuˬ 83:18, YB18; Yeˬlaˬmiˇ 33:2, NM66.

  2. 11. Miˬyehˇ aˬ dui nehˬ˗ehˇ ngehˬ cawˬ˗eu meh.—2 Beˬtuˆluˆ 1:20, 21; 2 Tiˆmoˇseˬ 3:16, 17.

  3. 12. Miˬyehˇ˗aˬ yaw tsaˬ yaw dawˇ dawˇ˗ehˇ mˇ˗awˇ, myaˆ pyawˬ huiˬ nyiˇ maˬ tseˇ˗a.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 10:17; Gʼaˬkʼehˇ 10:34, 35.

  4. 13. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ caw ba nehˬ mawꞈ˗eu meh.—Ja ceuˬ 46:1; 145:18, 19.

 Guiˬ lahˬ shaˇ˗eu

  1. 14. Miˬyehˇ aˬ dui˗ahˇ guiˬ lahˬ bi shaˇ mawꞈ˗eu meh.—Ja ceuˬ 62:8; 65:2; 1 Beˬtuˆluˆ 5:7.

  2. 15. Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ guiˬ lahˬ aˬ joˆ˗ehˇ ya shaˇ˗eu lehˇ dzawˇ nehˬ taˬ˗euˬ meh.—Maꞈtehˬ 6:7-13; Luˇkaꞈ 11:1-4.

  3. 16. Tiˬ kʼehˬ maˬ taˬ guiˬ lahˬ shaˇ paˬ˗ehˇ gʼeh˗eu meh.—Maꞈtehˬ 7:7, 8; 1 Teˇsaˬloˇni 5:17.

 Yeˬsuˇ

  1. 17. Yeˬsuˇ muiˬ˗eu saˬ laˬ tiˬ gʼaˬ pyeuꞈ˗awˇ aˬ yawꞈ neh biꞈ˗euˬ nui noeˬ nui duˇ nymˬ˗mˇ iˬ nah keuˆ ni gaˇ dahˇ tsoeˬ˗eu meh.—Maꞈtehˬ 6:14, 15, 34; 7:12.

  2. 18. Nymˬ˗mˇ iˬ nah aˬ dui ya puˬ luꞈ˗eu gaˇ kawˆ deuˬ˗ahˇ Jaˇliꞈ laꞈ kʼoeˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ˗euˬ meh.—Maꞈtehˬ 24:3, 7, 8, 14; Luˇkaꞈ 21:10, 11.

  3. 19. Yeˬsuˇ naˇ Miˬyehˇ˗euˬ Zaˬ maˇ pyeuꞈ meh.—Maꞈtehˬ 16:16; Yoˇhaˬ 3:16; 1 Yoˇhaˬ 4:15.

  4. 20. Yeˬsuˇ naˇ dawˬ tawˆ luꞈ kʼoeˇ taˆ baoˬ kʼaˇ huiˬ˗eu gʼaˬ maˬ ngeuˇ˗a.—Yoˇhaˬ 14:28; 1 Gawˇliˬtu 11:3.

Based on NASA/Visible Earth imagery

 Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ

  1. 21. Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ naˇ mˇ kʼoeˇ taˆ jaˆ˗eu uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ pyeuꞈ meh.—Daˬyeˬlaˇ 2:44; 7:13, 14; Maꞈtehˬ 6:9, 10; Pah mehˬ˗eu 11:15.

  2. 22. Tsawˇ haˬ zaˬ˗euˬ uˆ lahˇ˗eu aˇ maꞈ˗euˬ jawˇ duˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ uˆ lahˇ le meh.—Ja ceuˬ 2:7-9; Daˬyeˬlaˇ 2:44.

  3. 23. Tsawˇ haˬ deuˬ˗euˬ shaˬ zahˬ˗ahˇ Miˬyehˇ˗euˬ Miˇkʼahˬ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ laˆ byoˆ nehˬ nya˗a.—Ja ceuˬ 37:10, 11; 46:9; Iˇsaˬyaˇ 65:21-23.

 Shaˬ˗eu zahˬ˗eu jeˬ

  1. 24. Aˬ dui ya puˬ luꞈ˗eu shaˬ zahˬ heu naˇ Miˬyehˇ neh bi pyeuꞈ laˇ˗euˬ maˬ ngeuˇ˗a.—Dawˬmehˬmehˬ˗eu 32:4; Yaˬkoˆ 1:13.

  2. 25. Miˇ tsaˬ heu siˬ˗ahˇ Saˬdaˬ uˆ lahˇ luꞈ˗eu meh.—Luˇkaꞈ 4:5, 6; 1 Yoˇhaˬ 5:19.

  3. 26. Nawˇ shaˬ zahˬ puˬ luꞈ gaˇ Miˬyehˇ mawˇ˗awˇ caw ba nehˬ mawꞈ meh.—Ja ceuˬ 34:17-19; Iˇsaˬyaˇ 41:10, 13.

  4. 27. Gʼawˬ myahˇ maˬ gʼeh˗ehˇ Miˬyehˇ shaˬ zahˬ deuˬ˗ahˇ laˆ byoˆ nehˬ jiˇ˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 65:17; Pah mehˬ˗eu 21:3, 4.

 Shiˇ˗eu jeˬ

  1. 28. Shiˇ˗euˬ deuˬ˗aˬ tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ siˬ nya˗a. Tiˬ jeˬ˗iˬ maˬ ya naˇ˗a.—Dawˬtsoˆ 9:5; Yoˇhaˬ 11:11-14.

  2. 29. Shiˇ˗euˬ deuˬ aˬ dui˗ahˇ maˬ caw ba nehˬ nya˗a. Shaˬ zahˬ jiˇ maˬ biꞈ nya˗a.—Ja ceuˬ 146:4; Dawˬtsoˆ 9:6, 10.

  3. 30. Shiˇ dzeuˇ˗euˬ aˬ dui gaˬ˗eu deuˬ gʼoꞈ dehꞈ laˇ˗eu meh.—Yawˇbaˆ 14:13-15; Yoˇhaˬ 5:28, 29; Gʼaˬkʼehˇ 24:15.

  4. 31. “Shiˇ˗eu jeˬ maˬ paˇ jaˆ meh.”—Pah mehˬ˗eu 21:3, 4; Iˇsaˬyaˇ 25:8.

 Uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ

  1. 32. Uˬ duˬ tahˬ˗eu zahˇ yawˬ hmˬ na luꞈ˗ahˇ Miˬyehˇ ha geuꞈ˗eu maˬ ngeuˇ˗a.—Yeˬlaˬmiˇ 7:11; Maꞈtehˬ 7:13, 14, 21-23.

  2. 33. Laꞈ nyiˇ paw tehꞈ˗ehˇ jahˇ geuꞈ gaˇ Miˬyehˇ bye˗eu meh.—Iˇsaˬyaˇ 29:13; Miˇkaˬ 3:11; Maˬkuˆ 7:6-8.

  3. 34. Maˇ maˇ ni gʼeh˗eu nui gaˬ heu naˇ zahˇ maˇ˗ahˇ bi siˬ laˇ˗eu meh.—Miˇkaˬ 4:3; Yoˇhaˬ 13:34, 35.