Tua Oraanga

Akameitakianga ia Iehova​—Na Roto i te Angaanga Tamou!

AKAKITEIA E STANLEY E. REYNOLDS

Kua anauia au i London, England, i te 1910. I muri ake i te Tamaki I o te Ao, kua neke atu toku nga metua ki tetai vira Wiltshire meangiti tei tapaia e ko Westbury Leigh. Ei tamaiti mapu, e umere putuputu ua ana au e, ‘Koai ra te Atua?’ Kare e rauka i tetai i te akakite mai kiaku. E kare rava e rauka iaku te kite e eaa ra taua ngai tangata meangiti mei to matou rai i anoano ei e rua nga are akamori anga e pera katoa tetai are pure ei akamori i te Atua.

I TE 1935, e a mataiti i mua ake i te akamata anga te Tamaki II o te Ao, kua takatakai patikara atu maua ko toku teina ko Dick, ki Weymouth i te pae tai i te apatokerau o England i te orote puakapa. Ia maua e noo ra i roto i to maua puakapa te akarongo ra i te ua e te manakoanga e eaa te ka rave, kua atoro mai tetai tangata pakarikari e kua oronga mai kiaku e toru puka tauturu Pipiria​—The Harp of God, Light I, e te Light II. Kua rave mai au i te reira, kua mataora e kua rauka mai tetai apinga ei akakore i te akarongo i taua tangitangi anga. Kua umere tikai au i taku e tatau ra, inara kare au i manako ana e ka taui te reira i toku oraanga​—e toku teina katoa.

I te oki anga au ki te kainga, kua akakite mai toku mama kiaku e tua aere ana a Kate Parsons, tei noo ana i roto i to matou vira, i taua tu puka Pipiria. Kua kite meitakiia aia no te mea, noatu e e vaine pakarikari, kua akaoro aia i tetai patikara meangiti kia atoro i te au tangata i to matou ngai tangata akatotoaia. Kua aere atu au i te akara iaia, e kua mataora aia i te oronga mai i nga puka Creation e te Riches e pera katoa etai au puka a te Taiate Punanga Tiaki. Kua akakite katoa mai aia kiaku e koia katoa tetai o te Au Kite o Iehova.

I muri ake i te pou anga iaku i te tatau i te au puka e ma taku Pipiria, kua kite au e ko Iehova te Atua mou e kua inangaro au i te akamori iaia.  No reira kua tuku atu au i tetai pepa akaruke i taku akonoanga e kua akamata i te aere atu ki te au apii Pipiria i roto i te kainga o John e Alice Moody. E noo ana raua i Westbury, to matou taoni vaitata roa mai. E tokoitu ua matou i taua au uipaanga ra. I mua ake e i muri mai i te au uipaanga, kua akatangi a Kate Parsons i te harmonium ia matou e imene maata ra i te au imene Patireia!

Te Au Ra Akamataanga

Te kite ra au e te noo ra matou i roto i te au tuatau puapinga, e kua umuumu au e kia piri atu ki roto i te angaanga tutuanga mei tei totouia ia Mataio 24:14. No reira kua akaruke au i te kai avaava, kua oko mai i tetai kiri apai aere, e kua akatapu iaku ki te Atua Maata, ko Iehova.

Ia Aukute 1936, kua atoro mai a Joseph F. Rutherford, te peretiteni o te Taiate Punanga Tiaki, ia Glasgow, Scotland, i te tuatua no runga i te tumu tuatua “Aramakito.” Noatu e 600 kiro mita te mamao ia Glasgow, kua tauta au e kia tae atu ki reira e kia papetitoia i taua uruoaanga. Kare i maata roa ana te moni, no reira kua apai au i toku patikara ki runga i te rerue ki Carlisle, e taoni i te pae mai ia Scotland, e kua takatakai patikara atu mei reira e 160 kiro mita ki te tua tokerau. Kua takatakai patikara atu au ki te kainga, te taeanga ma te roiroi i te pae kopapa inara kua akamaroiroiia i te pae vaerua.

Mei reira mai, kua takatakai patikara atu au me inangaro au i te akakite aere i toku akarongo ki te tangata i te au vira i te pae mai. I taua au tuatau kua rauka i te Au Kite tataki tai tetai kati akakite anga ma tetai irava Tuatua Tapu kia tatau na te tangata ngutuare. Kua taangaanga katoa matou i te au ponikarapu apai aere kia akatangi i te au tuatua Pipiria a te peretiteni o te Taiate. Ae, e tikai, kua apai aere matou i ta matou pute makatini, * tei akataka ia matou ei Au Kite o Iehova.

Painiaanga i te Tuatau Tamaki

Kua papetitoia toku teina i te 1940. Koi akamata ei te tamaki rua i te 1939, e kua kite atu maua e te anoano maataia ra te aronga tutu aere. No reira, kua tuku atu maua i to maua pepa kia riro ei painia. Kua mareka tikai maua e kua tukuna kapipitiia ki te kainga painia i Bristol, i reira kua kapiti atu kia Edith Poole, Bert Farmer, Tom raua ko Dorothy Bridges, Bernard Houghton, e tetai atu au painia to ratou akarongo kua akara akamarekaia e maua.

Kare i roa atu ana kua aere mai tetai veni meangiti ma te “AU KITE O IEHOVA” tei tataia ki nga tua i roto i te au reta mamaata i te tiki mai ia matou. Ko Stanley Jones te tangata akaoro, tei riro mai ei mitinari i Tinito e tei tukunaia ki roto i te are auri e itu mataiti i te tapeka anga koia ua no te rave anga i te angaanga tutuanga.

I te tamaki e totoa ra, kare matou e moe meitaki  ana i te po. Kua topa te au pomu i te pae mai i to matou kainga painia, kua anoanoia matou kia akara i te au apinga akaaruru. I tetai aiai kua akaruke matou i te ngai maata o Bristol i muri ake i tetai akaputuputuanga meitaki tei aereia e te 200 Au Kite e kua tae atu ki tetai ngai meitaki o to matou kainga na roto i te au ungaunga apinga akaaruru.

I te popongi i aru mai kua oki atu maua ko Dick ki te oire no te tiki i etai au apinga ta maua i ngaropoina i te rave mai. Kua poitirere tikai maua. Kua akapueurikirikiia a Bristol. Kua pomuia e kua tutungiia te katoa anga o te ngai maata o te oire. E au ungaunga ka ua a Park Street, te ngai i tu ei to matou Are Uipaanga Patireia. Inara, kare e Au Kite i tamateia me kare i takinoia. Ma te mataora, kua akaneke ke ana matou i ta matou puka Pipiria mei te Are Uipaanga Patireia e kua tua aere i te reira ki te au kainga o te au mema o te putuputuanga. Kua akameitaki matou ia Iehova no te reira.

Tu Rangatira Kare i Tapapaia Ana

Kua maata te au orometua o te Putuputuanga Bristol ki te 64 te ngai e tavini ana au ei akaaere akono i te tae anga ki te taime i rauka mai ei taku au pepa no te angaanga vaeau. E manganui tetai atu Au Kite tei tukunaia ki roto i te are auri no to ratou turanga neutara, kua tapapa au e kia akapera katoaia toku tu rangatira i te tutu aere. Kua raveia toku akavaanga i ko i te Bristol Tribunal, e kua tuatua te Taeake ko Anthony Buck, e opita akava i mua ana, noku. E tangata mataku kore e te tu katau aia, e tangata maroiroi no te tuatua mou Pipiria, e ko tei tupu mai no tona ingoa meitaki, kua akatikaia au kia kore e rave i te angaanga vaeau inara kia rave tamou ua atu au i taku angaanga orometua!

Kua mataora tikai au e kua akarangatira akaouia au, e kua anoano au i te taangaanga i te reira kia tutu aere ki te au ngai mamao i te ngai ka rauka. Te rauka anga mai te kapiki anga e kia aere atu ki te opati manga i London kia tuatua kia Albert D. Schroeder, te akaaere manga, kua umere au e eaa te tapapa maira noku. E akamanako ana i toku tu poitirere i te pati angaia mai au kia aere ki Yorkshire kia tavini i reira ei akaaere tutaka, te atoroanga i te putuputuanga tukeke i te epetoma tataki tai kia tauturu e kia akamaroiroi i te au taeake. Kua manako au e kare i tau no taua tuku anga angaanga, inara kua akakoreia au kia akaruke i te angaanga vaeau e kua akarangatiraia. No reira kua ariki au i ta Iehova arataki anga e kua aere puareinga ua atu.

Kua akaaravei atu a Albert Schroeder iaku ki te au taeake i te akaputuputuanga i Huddersfield, e i roto ia Aperira 1941, kua rave au i taku tukuanga angaanga ou. Mei teaa ra te rekareka no te matau meitaki i taua au taeake akaperepere ra! Kua akariro to ratou inangaro e te takinga meitaki iaku kia ariki maata atu e e iti tangata to Iehova te inangaro maata ra iaia e te inangaro ra i tetai e tetai.​—Ioane 13:35.

Maata atu te Au Akameitaki Anga no te Angaanga

Kua raveia tetai uruoaanga pae enua e rima ra kare e ngaropoinaia i te 1941 i te Are Uipaanga  Leicester De Montfort. Noatu kua akaravaia te kai e kua araiia te teretere anga na runga i te akaoro papuriki, kua taeria te take o te aronga tei tae atu i te Tapati ki te 12,000; inara, i taua taime te vaira e tere atu i te 11,000 Au Kite i te reira enua. Kua akatangiia te au rekotianga o te au tuatua na te peretiteni o te Taiate, e kua tukunaia te puka Children. Kua riro taua uruoaanga ei mea puapinga maata i te tuatua enua teokaratiki o te iti tangata o Iehova i Peritane, kua raveia i rotopu i te Tamaki II o te Ao.

Kare i roa i muri ake i teia uruoaanga, kua rauka iaku tetai pati anga kia tavini ma te pamiri Betela i London. I reira, kua angaanga au ki roto i te au tipatimani akapapaanga e te akau anga e i muri mai i roto i te opati, te akonoanga i te au mea te o maira te au putuputuanga.

Kua akapapa te au pamiri Betela no te au tamaki anga vaeau pairere i te ao e te po i London, e pera katoa te au akara anga putuputu a te au mana akaaere i te au taeake ma te apainga e angaanga ra i reira. Kua tukuna pouroaia a Pryce Hughes, Ewart Chitty, e Frank Platt ki roto i te are auri no to ratou turanga neutara, i te openga ra kua tukunaia a Albert Schroeder ki Marike. Noatu teia au taomi anga, kua akono meitakiia te au putuputuanga e te anoano o te Patireia.

Aere Atu ki Gileada!

I te akamutu anga te tamaki i te 1945, kua tata atu au e kia rauka te terenianga mitinari i te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada e kua arikiia no te pupu varu i te 1946. Kua akapapa te Taiate no etai ia matou, kapiti mai ia Tony Attwood, Stanley Jones, Harold King, Don Rendell, e Stanley Woodburn, kia teretere mei te uapu tautai Cornish o Fowey. Kua tapao tetai Kite i reira i to matou aerenga na runga i tetai pai kako meangiti te apai ra i te au karaea tinito. E pipiri tikai to matou ngai nooanga, e kua ki ua a runga i te vai. Mei teaa ra te maru no matou i te tae anga i te openga ra ki te ngai tomo anga o te uapu, ko Philadelphia!

E manea tikai te ngai Gileada ka kiteia i South Lansing i New York, e kua puapinga maata tikai te terenianga tei rauka iaku i reira. Kua aere mai te aronga apiipii i roto i to matou pupu mei te 18 au enua ke​—te taime mua kua rauka i te Taiate i te tuku mai i te au orometua e manganui mei te au enua keke​—e kua riro mai matou pouroa ei au oa piri vaitata. Kua reka maata tikai au i toku tokorua oaoa i roto i te pia ko Kalle Salavaara no Finland mai.

Kua tere viviki te taime, e i te openga o te rima marama, kua tae mai te peretiteni o te Taiate, ko Nathan H. Knorr, mei te opati maata i Brooklyn i te oronga mai kia matou i to matou tiporoma e kia akakite mai kia matou i te ngai ka tukunaia matou. I taua ra, kare te aronga apiipii i kite i ta ratou tuku anga angaanga kia akakite roaia teia i te ngai karatuati anga. Kua tukunaia au kia oki ki te Betela i London kia tamou ua atu i taku angaanga ki reira.

Oki Akaou Anga ki London

Kua kino pakari tikai te au mataiti i muri ake i te tamaki i Peritane. Kua meangiti te kai e tetai au anoano e manganui, kapiti mai te pepa. Inara kua meitaki mai matou, e kua maata te inangaro i te Patireia o Iehova. I te pae mai i te angaanga i Betela, kua tavini katoa au i te au akaputuputuanga kotinga e te tapere e kua atoro i te au putuputuanga, kapiti mai i etai i Ireland. Kua riro katoa ei akameitaki anga no te aravei ia Erich Frost e tetai atu au taeake mei Europa e kia kite mai mei ia ratou i tetai apinga no runga i te tu tiratiratu o te taeake Au Kite tei aro atu i te au tu kino i roto i te au puakapa tamamae anga Nazi. E akameitaki anga tikai te angaanga i te Betela.

E ngauru mataiti toku kite anga ia Joan Webb, e painia takake te tavini ra i Watford, e taoni i te tua tokerau o London. I te 1952 kua akaipoipo maua. Kua inangaro maua roai i te rave ua atu i te angaanga tamou, no reira kua rekareka tikai maua, e i muri ake i te akaruke anga i te Betela, kua ikiia au ei akaaere kotinga. Ko ta maua kotinga mua koia oki i te pae tai i te apatonga o England, i Sussex e Hampshire. Kare e ngoie ana te angaanga kotinga i taua tuatau. Kua teretere maata maua na runga i te pati, patikara takatakai, e te aaere ua. E manganui te au putuputuanga e ngai atea i uta te reira, e ngata tikai no te akono atu, inara kua tupu marie te numero o te Au Kite.

I te Oire New York i te 1958

I te 1957, kua rauka akaou iaku tetai pati anga mei te Betela: “Te inangaro ra ainei koe i te aere mai ki te opati e kia tauturu i te au akapapa anga teretere no te au akaputuputuanga i te pa enua te aere maira te ka raveia i Yankee Stadium e te Polo Grounds i te Oire New York i te 1958?” Kare i roa ana te angaanga maata ra maua ko Joan no te  akono anga i te au pepa mei te au taeake no te au pairere e te au pai tarauia e te Taiate. Kua riro mai teia e ko te Akaputuputuanga i te Pa Enua Anoano Tu-Atua rongonui, tei aereia atu e te aronga akarongo e maata atu i te 253,922. I teia uruoaanga, e 7,136 tei akatutu i to ratou akatapu anga kia Iehova na roto i te taruku anga vai​—e maata atu i te taki rua i te numero o tei papetitoia i te atianga tuatua enua o Penetekote 33 T.N., tei ripotiia i roto i te Pipiria.​—Angaanga 2:41.

Kare rava maua ko Joan i ngaropoina ana i te tu takinga meitaki o te Taeake ko Knorr i te pati anga mai aia ia maua kia aere atu ki te uruoaanga kia tauturu no te akono i te au tereketi te ka tae mai ki New York City mei te 123 enua. E kite anga mataora e te akatupuanga te reira kia maua.

Au Akameitakianga o te Angaanga Tamou

I te oki mai anga maua, kua rave ua atu maua i ta maua angaanga tutaka e tae ua atu i te tupu anga mai te manamanata i te pae kopapa. Kua tukunaia a Joan ki roto i te are maki, e kua tupu te manga stroke kiaku. Kua tukunaia atu maua ki roto i te pupu painia takake inara i muri mai kua rauka te akameitaki anga no te angaanga tauturu i roto i te angaanga kotinga akaou. I te openga ra, kua oki atu maua ki Bristol i reira kua noo maua ki reira i roto i te angaanga tamou. Te noo maira toku teina, ko Dick, i te pae mai ma tona pamiri, e akamaara putuputu ana maua i taua taime.

Kare roa i rauka ana i te rapakau i toku nga mata kua ngaae mai te retina i te 1971. Mei reira mai kua ngata iaku te tatau, no reira kua kitea e au te au rekoti tepe o te au puka Pipiria ei apinga meitaki no ko mai ia Iehova. Te rave nei rai maua ko Joan i te au apii Pipiria, e tere atu i te au mataiti, kua akameitakiia maua kia tauturu i etai 40 tangata tataki tai kia kite i te tuatua mou, kapiti mai i tetai pamiri e itu.

I te akatapuanga maua i to maua oraanga kia Iehova e tere atu i te 60 mataiti i topa, ko to maua anoano koia oki kia rave i te angaanga tamou e kia vai rai ki roto i te reira. Mei teaa te rekareka ia maua e kua rauka rai te maroiroi no te tavini ia Iehova Maata​—ko te mataara anake ka rauka ia maua i te akameitaki iaia no tona tu meitaki kia maua e no to maua au mataiti kapitianga mataora!

[Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tutu i te kapi 25]

Ma toku teina ko Dick (te tua kaui mamao; te tu ra a Dick) e tetai atu au painia i mua i te kainga painia i Bristol

[Tutu i te kapi 25]

Te kainga painia i Bristol i te 1940

[Au Tutu i te kapi 26]

Stanley raua ko Joan Reynolds i to raua ra akaipoipoanga, Tianuare 12, 1952, e i teia ra