Go na content

Go na table of contents

¡Taki Yehovah Tangi—Nanga Yepi fu a Furuten Diniwroko!

¡Taki Yehovah Tangi—Nanga Yepi fu a Furuten Diniwroko!

Ondrofenitori

¡Taki Yehovah Tangi—Nanga Yepi fu a Furuten Diniwroko!

SOLEKI FA STANLEY E. REYNOLDS BEN FRUTERI

Mi ben gebore na ini Londen, Ingrisikondre, na ini 1910. Baka a Fosi Grontapufeti, mi papa nanga mama ben froisi go na wan pikin dorpu ini a distrikt Wiltshire di nen Westbury Leigh. Leki wan pikin boi, nofotron mi ben e aksi misrefi: ’Suma na Gado?’ No wan sma ben man taigi mi dati oiti. Èn noiti mi ben man frustan fu san ede so wan pikin libimakandra leki a di fu wi, ben abi tu begi-oso èn so srefi wan kerki fanowdu fu anbegi Gado.

NA INI 1935, fo yari bifo a bigin fu a di fu Tu Grontapufeti, mi nanga mi moro yongu brada Dick, ben rèi nanga baisigri go na Weymouth na a zuidsei syoro fu Ingrisikondre, fu teki wan fakansi fu kampeer pikinso. Di wi ben sidon na ini wi tenti e arki na alen di ben e fadon hebi èn ben e aksi wisrefi san fu du, wan owru mansma ben kon na mi èn a ben pristeri mi dri bijbelstudie yepisani — De Harp Gods, Licht I nanga Licht II. Mi ben teki den èn ben prisiri taki mi ben abi wan sani fu puru fruferi. San mi ben leisi ben teki ala mi prakseri wantewante, ma na a ten dati mi no ben sabi taki a ben o kenki mi libi krinkrin — èn mi brada en libi tu.

Di mi drai kon baka na oso, mi mama ben fruteri mi taki Kate Parsons, di ben e libi na ini a dorpu fu wi, ben e prati den srefi sortu Bijbel buku. Sma ben sabi en heri bun fu di, ala di a ben de wan owru sma, a ben e rèi wan pikin motorfiets fu go na sma di ben e libi na ala sei na ini wi libimakandra. Mi ben go luku en, èn nanga prisiri a gi mi den buku Schepping nanga Rijkdom nanga tra publikâsi fu a Waktitoren Genootschap. A taigi mi tu taki en ben de wan Kotoigi fu Yehovah.

Baka di mi ben leisi den buku makandra nanga mi Bijbel, mi ben sabi taki Yehovah na a tru Gado èn mi ben wani anbegi en. So bun mi ben seni wan brifi fu den puru mi nen na a kerki fu wi. Mi ben bigin go na bijbelstudie na ini na oso fu John nanga Alice Moody. Den ben e libi na ini Westbury, a foto di ben de moro krosibei fu wi. Wi ben de nanga seibi sma nomo na den konmakandra dati. ¡Bifo èn baka den konmakandra, Kate Parsons ben prei a serefin ala di wi alamala ben e singi den Kownukondre singi nanga wi heri ati!

Den Fosi Dei

Mi ben kan si taki wi ben e libi na ini prenspari ten, èn mi ben e angri fu teki prati na a preikiwroko di Mateus 24:14 ben taki fu en na fesi. So bun mi ben stop nanga smoko, ben bai wan tas, èn mi ben gi misrefi abra na a Gran Gado, Yehovah.

Na ini augustus 1936, dan Joseph F.  Rutherford, a presidenti fu a Waktitoren Genootschap ben kon na Glasgow, Scotland, fu taki fu a tori „Armagedon”. Ala di Glasgow ben de so wan 600 kilometer farawe, mi ben abi a fasti bosroiti fu de drape èn fu teki dopu na a kongres dati. Mi ben abi pikinso moni nomo, so bun mi ben go nanga mi baisigri tapu a loko di e go na Carlisle, wan foto di de na a lanki fu Scotland. Fu drape mi ben rèi mi baisigri 160 kilometer go moro fara na noordsei. Nanga mi baisigri mi ben rèi a moro bigi pisi fu a pasi tu go na oso. Di mi doro drape mi skin ben weri srefisrefi, ma mi ben kon tranga na yeye fasi.

Sensi a ten dati, mi ben e rèi nanga baisigri ibritron te mi ben e go fu prati mi bribi nanga sma ini den dorpu krosibei fu wi. Na ini a ten dati ibri Kotoigi ben abi wan kotoigikarta pe wan Bijbel boskopu ben skrifi na tapu so taki den ososma kan leisi en. Wi ben e gebroiki gramofon di yu ben kan tyari nanga yu anu fu plèi plaat di ben abi Bijbel lezing di a presidenti fu a Genootschap ben hori. Èn a no de fu taki, wi ben e tyari wan tijdschrift tas * ala ten nanga wi, di ben e sori taki wi ben de Kotoigi fu Yehovah.

Du Pionierwroko na ini Ten fu Orloku

Mi brada ben teki dopu na ini 1940. A di fu tu grontapufeti ben bigin na ini 1939, èn wi ala tu ben si taki furuten preikiman ben de tranga fanowdu. Fu dati ede, wi ben gi wi pionier aksi-formulier. Wi ben prisiri taki den ben seni wi makandra go na a pionier-oso na Bristol, fu go wroko makandra nanga Edith Poole, Bert Farmer, Tom nanga Dorothy Bridges, Bernard Houghton, nanga tra pionier, di wan langa ten kaba wi ben e lespeki a bribi fu den.

Wan pikin bus pe den ben skrifi den wortu „YEHOVAH KOTOIGI” nanga fatu letter na tapu, ben kon teki wi syatu baka dati. A syafeur ben de Stanley Jones. Baka ten a ben tron wan zendeling na ini China èn fu di a ben e preiki, den ben sroto en drape seibi yari langa na ini dungru-oso, pe a ben de en wawan na ini wan kamra.

Di na orloku ben e kon moro faya, dan furutron wi no ben man sribi a heri neti. Bom ben fadon lontu wi pionier-oso èn wi ben musu tan koti wakti doronomo gi sani di ben kan meki wi oso noso tra sani teki faya. Wan mofoneti wi ben libi a kontren pe moro furu sma ben libi na Bristol baka di wi ben abi wan heri moi kongres di 200 Kotoigi ben go na en. Wi ben doro wi tanpresi pe kefar no ben de, te yu ben sa teki en gersi nanga tra kontren, ala di wi ben musu pasa pisipisi staal fu den buba di ben e fadon kon na gron fu den kugru fu den gon di ben e sutu opolani.

A tra mamanten mi nanga Dick drai go baka na foto fu teki wan tu sani di wi ben libi na baka. Wi skreki srefisrefi. Bristol ben broko srefisrefi. A heri mindribere pisi fu a foto ben pori èn ben bron krinkrin. Park Street, pe a Kownukondre zaal fu wi ben tanapu, ben de wan bron ipi pe smoko ben e komoto. Ma no wan Kotoigi dede noso ben kisi mankeri. Koloku taki wi ben puru den Bijbel publikâsi fu wi kaba ini a Kownukondre zaal èn wi ben prati den na mindri den memre fu a gemeente fu den hori den na den oso. Wi ben taki Yehovah tangi fu di no wan Kotoigi dede èn den buku no ben pori.

Fri Di Wi No Ben Fruwakti

A gemeente fu Bristol pe mi ben e dini leki fesiman opziener, ben gro kon doro 64 bedinari na a ten di mi ben kisi mi papira pe den ben kari mi fu kon du srudati wroko. Furu tra Kotoigi ben musu go na dungru-oso fu di den no ben teki prati na srudati wroko, èn na so mi ben fruwakti taki a fri di mi ben abi fu preiki ben o tapu na a srefi fasi. Na afersi fu mi ben go na fesi a krutubangi fu Bristol pe Brada Anthony Buck, di ben de wan sma di ben e luku strafuman fosifosi, ben taki gi mi. ¡A ben de wan deki-ati man, di no ben frede sani, èn a ben de wan man di ben e tanapu kánkan gi Bijbel waarheid. ¡Èn leki wan bakapisi fu a moi fasi fa a ben taki gi mi, dan sondro fu mi ben fruwakti dati mi no ben abi fu du srudati wroko srefisrefi, soso efu mi ben sa go doro nanga mi furuten diniwroko!

A ben naki mi ati taki mi ben de fri èn mi ben abi a fasti bosroiti fu gebroiki a fri fu preiki so furu leki mi ben man. Di mi ben kisi wan kari fu go na a bijkantoro fu Londen fu taki nanga Albert D. Schroeder, a bijkantoro opziener, mi ben e aksi misrefi trutru san ben o miti mi. Prakseri fa mi ben fruwondru di mi ben kisi a kari fu go na Yorkshire fu go dini leki wan opziener di e reis, di e go na wan tra gemeente ibri wiki fu gi yepi èn fu gi den brada deki-ati. Mi ben firi taki mi no ben de bekwaam nofo fu du so wan wroko, ma mi no ben abi fu du srudati wroko èn noti ben e tapu mi fu go. So bun, mi ben teki a tiri fu Yehovah èn mi ben go nanga mi heri ati.

Albert Schroeder ben meki den brada kon sabi mi na wan kongres ini Huddersfield, èn na ini april 1941 mi ben bigin nanga mi nyun wroko. ¡A ben de wan bigi prisiri fu kon sabi den lobi brada dati! A lobi nanga a switifasi fu den ben meki mi kon warderi moro taki Yehovah abi wan pipel di gi densrefi abra krinkrin na en èn di lobi makandra.—Yohanes 13:35.

Moro Grani fu Dini

Wan feifi-dei nationaal kongres di mi no man frigiti, ben hori na ini 1941 na ini De Montfort Hall, na Leicester. Ala di lanti ben poti omeni nyanyan ben musu gi na ibri sma èn omeni bus, loko noso tra publiki wagi ben kan rèi na ini a kondre, toku a nomru fu sma di ben kon ben gro kon tron wan heimarki fu 12.000 sma tapu sonde; ma na a ten dati pikinso moro leki 11.000 Kotoigi ben de na ini a kondre. Den ben drai gramofon plaat nanga lezing di a presidenti fu a Genootschap ben hori, èn den ben tyari a buku Kinderen kon na doro. A kongres dati trutru ben de wan heimarki ini a theokrasia historia fu a pipel fu Yehovah na ini Ingrisikondre, spesrutu fu di a ben hori leti na a ten fu a di fu Tu Grontapufeti.

Syatu baka a kongres disi, mi ben kisi wan kari fu go dini nanga a Bethelfamiri fu Londen. Drape mi ben wroko na ini den verzendafdeling èn baka ten na kantoro, fu sorgu gi den afersi di ben abi fu du nanga den gemeente.

A Bethelfamiri ben kisi fu du nanga opolani di ben e trowe bom tapu Londen, dei nanga neti. Den kisi fu du so srefi tu nanga lantiman di ibritron baka ben e kon ondrosuku den brada di ben abi frantwortu èn di ben e wroko drape. Den ben seni Pryce Hughes, Ewart Chitty nanga Frank Platt go na dungru-oso fu di den no ben teki prati na orloku, èn te fu kaba den ben seni Albert Schroeder go na Amerkankondre. Ala di den kwinsi disi ben de, toku den gemeente nanga den Kownukondre afersi ben tan kisi heri bun sorgu.

¡Mi Go na Gilead!

Di na orloku ben tapu na ini 1945, mi ben aksi fu kisi leri na a Waktitoren Bijbelskoro Gilead fu man tron zendeling èn den ben teki mi ini a di fu aiti klas na ini 1946. A Genootschap ben seti sani gi wan tu fu wi, so srefi tu gi Tony Attwood, Stanley Jones, Harold King, Don Rendell, nanga Stanley Woodburn, fu seiri fu a lanpresi fu fisiman fu Fowey, di de na ini Cornwall. Wan Kotoigi fu a presi drape ben poti wi nen fu gowe nanga wan pikin sipi di ben e tyari pembadoti fu China. Den kamra fu wi na ini a sipi ben pikin srefisrefi èn furu tron a tapusei fu a sipi pe sma kan waka ben furu nanga watra. ¡Wi ben prisiri srefisrefi di wi ben doro Filadelfia, a foto pe wi ben musu go na syoro!

A Gilead skoro ben didon moi srefisrefi, na South Lansing na a noordsei fu New York. A leri di mi kisi drape ben wani taki furu gi mi. Den studenti na ini a klas fu wi ben komoto fu 18 nâsi. A ben de a fosi tron di a Genootschap ben kan meki so furu bedinari fu tra kondre abi wan prati na a skoro èn wi alamala ben kon tron krosibei mati fu makandra. Mi ben prisiri srefisrefi fu de makandra nanga Kalle Salavaara fu Fensikondre, di ben de nanga mi na ini a srefi kamra.

A ten ben frei pasa, èn na a kaba fu den feifi mun, a presidenti fu a Genootschap Nathan H. Knorr, ben kon fu na edekantoro na ini Brooklyn fu gi wi den diploma fu wi èn fu taigi wi pe den ben o seni wi go. Na a ten dati, studenti no ben sabi pe den ben o go te leki a ben taki na a seremonia na a kaba fu a skoro. Den ben seni mi go baka na Bethel na Londen fu go doro nanga mi wroko drape.

Drai Go Baka na Londen

Den yari baka na orloku no ben de prisiri yari na ini Ingrisikondre. Lanti ben go doro fu poti omeni nyanyan nanga furu tra sani di ben de fanowdu, ben musu gi na ibri sma, so srefi papira tu. Ma wi pasa a hebi ten dati, èn den Kownukondre afersi ben go na fesi. Boiti taki mi ben wroko na Bethel, mi ben wroko na distrikt kongres nanga kring konmakandra tu èn mi ben e fisiti gemeente, so srefi wan tu na ini Ierland. A ben de wan bigi grani tu fu miti Erik Frost nanga tra brada nanga sisa fu Europa èn fu leri wan sani fu den fu a soifri retifasi fu kompekotoigi di ben kisi fu du nanga den kefalek ogri-ati sani fu den Nazi konsentrâsi kampu. Bethel diniwroko ben de wan grani di ben de trutru wan blesi.

Tin yari langa mi ben sabi Joan Webb, wan spesrutu pionier di ben e wroko na ini Watford, wan foto di ben de na a noordsei fu Londen. Wi ben trow na ini 1952. Wi ala tu ben wani go doro ini a furuten diniwroko, so bun wi ben prisiri srefisrefi di, baka di mi ben libi Bethel, den ben poti mi fu wroko leki kringopziener. A fosi kring fu wi ben de na a zuidsei syoro fu Ingrisikondre, na ini Sussex nanga Hampshire. Kringwroko no ben makriki ini a ten dati. Moro furu wi ben e reis nanga bus, nanga baisigri èn nanga futu. Furu gemeente ben abi bigi kontren di ben de farawe fu a foto èn furutron a ben muilek fu doro drape, ma a nomru fu Kotoigi ben tan gro doronomo.

New York Foto 1958

Na ini 1957, mi ben kisi wan tra kari fu Bethel: „¿Yu ben sa wani kon na kantoro èn yepi sreka sani fu reis fu go na a internationaal kongres di sa hori na ini Yankee Stadion nanga Polo Grounds na ini New York Foto na ini 1958?” Heri esi mi nanga Joan ben e sorgu gi den aksi-formulier fu den brada di ben o teki den opolani nanga boto di a Genootschap ben yuru. Disi ben de a pôpi Gado Wani Internationaal Kongres èn wan bigi grupu fu 253.922 sma ben kon drape. Na a kongres disi, 7136 sma ben teki dopu ini watra leki wan simbôl fu a gi di den gi densrefi abra na Yehovah — krinkrin moro leki tu tron a nomru fu sma di ben teki dopu na a historia okasi fu a Pinksterfesa fu 33 G.T, soleki fa Bijbel e taki fu en.—Tori fu den Apostel 2:41.

Mi nanga Joan noiti no sa frigiti a switifasi fu brada Knorr, di ensrefi ben gi wi a kari fu fisiti a kongres fu yepi sorgu gi den sma di ben kon fu 123 kondre di ben o doro na ini New York Foto. Dati ben de wan ondrofeni di ben meki wi firi koloku èn di ben gi wi ala tu satisfaksi.

Den Blesi fu a Furuten Diniwroko

Di wi drai kon baka, wi ben go doro nanga a wroko fu e reis te leki wi bigin kisi problema nanga wi gosontu. Joan ben musu go na ati-oso èn mi ben kisi wan lekti berurtu. Wi ben go wroko leki spesrutu pionier, ma baka ten wi ben abi a grani agen fu du kringwroko fu wan pisi ten. Te fu kaba, wi drai go baka na Bristol pe wi tan na ini a furuten diniwroko. Mi brada Dick, e libi krosibei nanga en osofamiri, èn furutron wi e taki baka nanga makandra fu den sani di wi kan memre.

Mi ai ben pori na so wan fasi taki a no man kon bun moro fu di ini 1971 difrenti pisi fu a netvlies ben lusu komoto fu tra pisi fu na ai. Sensi a ten dati a ben muilek gi mi fu leisi, so bun mi e feni taki den cassette lolo fu den Bijbel publikâsi de wan tumusi bun yepi di kon fu Yehovah. Mi nanga Joan e gi bijbelstudie te now ete, èn na ini den yari di pasa, wi ben abi a grani fu yepi so wan 40 sma fu kon leri sabi a waarheid, so srefi wan osofamiri fu seibi sma.

Di wi ben gi wi libi abra na Yehovah moro leki 60 yari pasa, dan a wani fu wi ben de fu go na ini a furuten diniwroko èn tan na ini. ¡Wi de nanga tangi na ati taki te now ete wi abi a krakti fu dini a Gran Yehovah — a wan-enkri fasi fu taki en tangi fu a bunfasi fu en gi wi èn fu den koloku yari di wi abi nanga makandra!

[Futuwortu]

^ paragraaf 11 Wan krosi saka di wan sma ben kan anga na en skowru èn di ben meki fu tyari The Watchtower (A Waktitoren) nanga Consolation noso Vertroosting (baka ten, Awake! noso Ontwaakt!).

[Prenki na tapu bladzijde 25]

Nanga mi brada Dick (te na a kruktu-anusei; Dick e tanapu) nanga tra pionier na fesisei fu a pionier-oso na Bristol

[Prenki na tapu bladzijde 25]

A pionier-oso na Bristol na ini 1940

[Prenki na tapu bladzijde 26]

Stanley nanga Joan Reynolds na a trowdei fu den, 12 januari 1952, èn now