Ndoe ya Mutyima—Lelo Ukeitana Kwepi?

Ino yetu myaka i mishile kulampe kwine na yoya yādi’mo Thoreau, itelelwe mu kishinte kishele kunyuma. Kwishila kukatampe kudi’po i kuno, dyalelo bantu kebabudilwepo madingi a mwa kusokwela ndoe ya mutyima. Bafundi ba mikadila ne balembi ba mabuku a kwikwasha nao—nansha ke balembi ba majulunale bene—baletanga milangwe yabo. Eyo, madingi abo akokeja kupāna bukwashi mu kitatyi kityetye; ino pa kusaka kupwija makambakano lonso, palomba kintu kikwabo. Kino kyo kintu kyasokwele bantu batelelwe mu kishinte kishele kunyuma’ki.

BA ANTÔNIO, Marcos, Gerson, Vania, ne Marcelo batamine mu ngikadilo mishileshile, kadi badi na bikambija pala pala. Ino badi na bintu kubwipi kwa bisatu byobadi beifwene’mo. Kibajinji, kudi kitatyi kyobadi ‘bakubulwa kukulupila, ne kubulwa Leza mu ino ntanda.’ (Efisesa 2:12) Kya bubidi, badi babila ndoe ya mutyima. Ebiya kya busatu, abo bonso batene ndoe ya mutyima yobadi bakimba pa kupwa kwitabija kwifunda Bible na Batumoni ba Yehova. Mu kwendelela kwabo mo mobayukile amba nanshi Leza wibatele mutyima. I bine, Leza “kadipo ne kulampe kwine na bātwe bonso,” mo mwānenene’kyo ne Polo ku bene Atene ba mu yabo myaka’ya. (Bilongwa 17:27) Kukulupila uno mwanda  na mutyima onso kyo kintu kikatampe kyotufwaninwe kulonga shi tusaka kwikala na ndoe ya mutyima.

I kika Kityepele Ndoe Namino?

Bible uleta buluji bubidi bukatampe kebwikadile’ko ndoe pano pa ntanda—ndoe ya mutyima ne ndoe ya bantu na bantu bakwabo mine. Bubajinji bushintululwa mu Yelemia 10:23 amba: “Dishinda dya muntu kedidipo kwadi aye mwine, ehe; kekidipo mu muntu unañanga kolola matabula andi.” Muntu kadipo na tunangu nansha na ñeni ya kuyuka bya kumeso mwa kwiludikila aye mwine pambulwa kukwashibwa, ne kadi bukwashi bumo kete bwa mvubu i bobwa butamba kudi Leza. O mwanda bantu bapela bwendeji bwa Leza kebakokejapo kutana ndoe ya endaenda. Buluji bwa bubidi bubudīlwe bantu ndoe butanwa mu binenwa bya mutumibwa Yoano wānene amba: “Tuyukile amba tusulukile kudi Leza, inoko ntanda yonsololo ilēle mu bukomo bwa umbi.” (1 Yoano 5:19, NW) Pambulwa bwendeji bwa Leza, bukomo bwa kusokola ndoe bulonga bantu bukavutakanibwa nyeke na muntu wakubulwa kumweka, ino aye udi’ko bine—wa bukomo—ke Satana “umbi” wa nshikani kadi.

Pa buno buluji bubidi—bwa kupela kupelanga bantu kukimba bwendeji bwa Leza, ne bwa mwingilo wingila Satana mu ino ntanda—muzo wa muntu onso udi mu ngikadilo ya bulanda. Mutumibwa Polo wālombwele’kyo senene amba: “Bipangwa byonsololo bibinzanga, nabyo i bikwatwe ne misongo ne pano pēne.” (Loma 8:22) I kutupu ubwanya kutuna kino, mwene i amo? Mu matanda mafuke ku makasa ne mu malanda mene, mudi bimyanda bya bisaka, bupolapola, mboloji, kulwila bukata, kusela mityima kūlu pangala pa lupeto, mushikwa wa misaka ne tubila, kasusu, misongo, ne bikwabo bivule, bibudijanga bantu ndoe ya mutyima.

Kwa Kutana Ndoe ya Mutyima

Ba Antônio, Marcos, Gerson, Vania, ne Marcelo bayukile bintu byaalamwine būmi bwabo pa kupwa’bo kwifunda Bible, Kinenwa kya Leza. Kimo bidi i kino, bayukile amba dyakadilwe kantu dino ngikadilo ya ntanda ikashinta. Luno ke lukulupilopo lwa kufwatakanya bitupu amba bintu byonso bikafula ku biyampe, ehe. I lukulupilo lwabinebine, lwimanine pa kikulupiji kya kuyuka amba Leza ukwatyile’ko bantu mpango, ne amba, dyalelo dino, tukokeja kala kumwena mu ino mpango shi tulonga kiswa-mutyima kyandi. Baingidije mu būmi bwabo myanda yobadi bafunda mu Bible, penepo bintu byabo byonso byalongoloka senene. Batana nsangaji ne ndoe mikatampe yokebadipo bafwatakanya kutana.

Antônio pano i muleke myanda ya bya lupata ne bya lupotopoto’bya. Wayuka amba kwalamuna bintu mu uno muswelo i kwa kakitatyi katyetye, kwa lupito. Uno muntu wadi kapita wa mingilo pano wayuka Bulopwe bwa Leza. Buno bo Bulopwe bulombwa na midiyo ya bantu pobapitulukanga mu Lulombelo lwa Mfumwetu (luyukilwe ne bu Disambila dya Tata Wetu), balomba Leza amba: “Bulopwe bobe bwiye.” (Mateo 6:10a, BB) Antônio wayukile amba Bulopwe bwa Leza i umbikalo wabine wa mūlu ukaletela bantu ndoe yabinebine.

Marcos nandi wayukile mwa kwingidijija madingi a tunangu a mu Bible atala pa busongi. Ku mfulo, uno mukelenge wadi mu politike pano ke bejokele na mukajandi, bashikete mu ndoe shē. Nandi utengele kitatyi kisa kuleta Bulopwe bwa Leza ngikadilo ingi ya kupingakena pa ino ngikadilo ya ntanda miyule lwiso ne kwisakila. I mwivwanije mushike wa bishima bidi mu Lulombelo lwa Mfumwetu, bitangwa’mba: “Kiswamutyima kyobe kilongeke pano panshi enka mo kikadile mulu.” (Mateo 6:10b, MB) Kiswa-mutyima kya Leza pokikalongeka pano panshi, bantu bakekala na būmi bwa maloa bokebamwene kashā.

Lelo Gerson nandi? Kakidipo ngivi njokolokei. Būmi bwa uno mukelenge wadi sasala pano kebudi na buluji bukwabo, kaingidijanga bukomo bwandi mwanda wa kukwasha bakwabo batane  ndoe ya mutyima. Nanshi kwifunda Bible ne kwingidija myanda idi’mo kukokeja kulumbulula būmi bwa muntu biyampe shē, pamo na mwikilombwela myanda yotwamona’i.

Ndoe ya Mutyima mu Ntanda ya Tuvutakanya

Muntu upityile bonso balongele kiswa-mutyima kya Leza mu bula bwa mānga i Yesu Kidishitu. O mwanda pefundanga bantu Bible na Batumoni ba Yehova, bayukanga myanda mivule itala padi Yesu. Bufuku bwaābutwilwe, bamwikeulu bāimbīle Leza mitendelo amba: “Leza atumbijibwe ntumbo momwa mūlu, ne pano panshi ndoe ikale ku bantu bonso bamusangaja.” (Luka 2:14, MB) Yesu pa kutama, wādi utele mutyima ku kulumbulula būmi bwa bantu. Wādi wivwana bidi ku mityima yabo, ukwatyilwa basusuka ne babela lusa lukatampe mpata. Bine, wāletēle batūkanye ndoe ya mutyima mu ludingo kampanda, pamo na mwānenene’kyo bamwikeulu. O mwanda, ku mfulo kwa mwingilo wandi, wānene bandi bana-babwanga’mba: “Ne ndoe mīne yayo, nemushīla’yo, i ndoe ya ami mwine yo nemupa, kadi nkipene’yopo mupanina bapanopantanda, mhm. Ino kadi kemukēkala ku mutyima fututu nansha kukwatwa moyo.”—Yoano 14:27.

Yesu kādipo’nka nonga-biya kete, mhm. Wēdingakenye aye mwine na mukumbi, balondi bandi nabo na mikōko, amba: “Naiya’mba bakamone būmi, kumona kwa kwibumweneneja bwa ntanda ne miseke. Amiwa ne mukumbi muyampe. Ino mukumbi muyampe wiyelelanga mikōko muya wandi.” (Yoano 10:10, 11) I amo, Yesu i mwishile bininge na bendeji bavule ba dyalelo babadikilanga bidi kwita mutyima abo bene; ino aye wāpēne būmi bwandi pangala pa mikōko.

Lelo i muswelo’ka otukokeja kumwena mu byobya byālongele Yesu? Bavule bayukile biyampe bino bishima binena’mba: “Leza wāswele ntanda mpata, o mwanda wāpēne wandi Mwana wa bunka, amba muntu yense ulombola lwitabijo mudi aye kakonakanibwapo, ehe, ino ukekala na būmi bwa nyeke.” (Yoano 3:16, NW) Kulombola lwitabijo mudi Yesu kulomba bidi kumuyuka ne kuyuka Shandi Yehova. Kuyuka Leza ne Yesu Kidishitu kukokeja kwitupwanija kipwano kya mpwaninine na Yehova Leza, kibwanya kwitupa ndoe ya mutyima.

Yesu wānene amba: “Mikōko yami īngivwananga diwi dyami, nami neīyūkile ne kulonda īnonda. Ne būmi bwa nyeke na nyeke, nami nkeīpa’bo, ne kōneka kwine keīkōnekapo nansha patyetye pene, kadi kutupu, nansha umo, ukansompola’yo mu kuboko kwami.” (Yoano 10:27, 28) Bine, bino byo binenwa bikankamika ne bisenga bantu kashā! Eyo, Yesu wānene’byo pano kepadi tununu twa myaka, ino bikidi na bukomo bumo bonka bobyādi nabo mu yoya myaka. Kokelwa amba Yesu Kidishitu i mūmi, ukingila, pano i Mulopwe mubikikwe Bulopwe bwa Leza bwa mūlu. Utele ne dyalelo mutyima wandi ku batūkanye babila ndoe ya mutyima, monka mwaādi utelele’o ba mu yoya myaka yaākidi pano pa ntanda. Kadi ukidi nyeke Mukumbi wa mikōko yandi. Shi tumulonde, uketukwasha tumone ndoe ya mutyima, itupa mēlu a kwilaija na kikulupiji kyonso kukamona ndoe minemine mu mafuku āya kumeso—ko kunena amba, bukalabale, mavita ne bupolapola, bikekala kutupu’byo.

Byabuyabuya byabinebine bitambanga ku kuyuka ne ku kwitabija amba Yehova uketukwasha kupityila kudi Yesu. Le ukivulukile Vania, washidilwe biselwa bilēma aye ukidi nsongwakaji, byamumija umeso kalanga amba Leza wamwela? Pano uyukile amba Leza kamwelelepo. Unena’mba: “Nayukile amba Leza i muntu udi’ko bine, wa ngikadilo yanwa. Buswe bwandi bwāmutonwene atume Mwanandi pano panshi āye etupe būmi. Kuyuka ino myanda kudi na mvubu mpata.”

Marcelo uleta bukamoni amba bulunda bwandi na Leza i bulunda bwabine. Uno muntu wadi nsanswa-mafetyi unena’mba: “Bankasampe divule kebayukilepo kya kulonga, o mwanda bafulanga ku kwisanshija abo bene. Bamo bakujanga mutwe mu kutoma dyamba, monadi ntomena’dyo  ami. Ino nkulupile amba bavule bakeselwa, pamo na monaeselwe ami, shi befunde bubinebine butala padi Leza ne padi wandi Mwana.”

Kwifunda Bible na katentekeji ko kwakweshe ba Vania ne Marcelo batamije lwitabijo lukomo mudi Leza ne kikulupiji kya kumukulupila amba ukebakwasha bapwije makambakano abo. Shi tulonge mobalongele—kwifunda Bible ne kwingidija byanena—tukasokola ndoe ya mutyima mikatampe mpata, mobasokwedile’yo abo. Nabya ne binenwa bikankamika bya mutumibwa Polo bikafikidila potudi, bya amba: “Kemukizumbazumba, nansha pamo pene; ino mu byonso byo musaka muyūkije’byo kudi Leza monka mu kulombela, ne mu kumwisashilapo, ne kumufwija ponka. Ino ndoe ya Leza, ya kutabuka ñeni yonso, īkalama mityima yenu, ne kufwatakanya kwenu kwine kumo mudi Kidishitu Yesu.”—Fidipai 4:6, 7.

Kutana Ndoe Yabinebine Dyalelo

Yesu Kidishitu uludikanga bantu badi na nzala ya bubinebine mu dishinda ditwala ku būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda. Pano paenda wibaludikila ku mutōtelo utōka wa Leza, batananga ndoe pamo na yoya itelelwe mu Bible amba: “Bantu bami bakekalanga mu kikalo kya ndoe, ne mwakulāla mukomo, ne mwakololokwa mutalala nyā.” (Isaya 32:18) Inoko, ino i nsolweji’tu ya ndoe minemine ikekala na bantu mu būmi bwa kumeso. Tutanga’mba: “Bakikōkeji bakapyananga ntanda; kadi bakēsangaja mu bungi bwa ndoe. Boloke bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.”—Mitōto 37:11, 29.

Lelo netu tubwanya kwikala na ndoe ya mutyima dyalelo? Eyo, tubwanya. Kadi tukulupile amba panopano ponka Leza ukesela bantu bamukōkele na kwibapa ndoe keyamwekele kashā. Nobe wabulwa’po kumulomba akupe ndoe yandi? Shi udi na bikoleja bikubudija ndoe, lombela pamo na mwālombelele Mulopwe Davida amba: “Tusua twa mutyima wami tubabaye; yō! ndupule muno mu bya bufudile bwami. Langa malwa ami, ne misongo yami; kadi undekele myanda yami yonso.” (Mitōto 25:17, 18) Kulupila amba Leza ukevwana milombelo yobe. Mwanda aye ōlolanga kuboko kwandi, upāna ndoe ku boba bonso bakimba’yo na mutyima umo. Twi bakulupijibwe biyampe amba: “Yehova udi pa bwipi na boba bonso bamwitanga, na bonso bamwitanga mu [bu]binebine. Ukafikijanga kisaka boba bamwakaminwe; kadi ukēvwananga lwito lwabo, ne kwibapandija.”—Mitōto 145:18, 19.

[Bushintuludi pa paje 5]

Muntu kadipo na tunangu nansha na ñeni ya kuyuka bya kumeso mwa kwiludikila aye mwine pambulwa kukwashibwa, kadi bukwashi bumo kete bwa mvubu i bobwa butamba kudi Leza

[Bushintuludi pa paje 6]

Kuyuka Leza ne Yesu Kidishitu kukokeja kwitupwanija kipwano kya mpwaninine na Yehova Leza, kibwanya kwitupa ndoe ya mutyima

[Kifwatulo pa paje 7]

Kulonda madingi a Bible kuloejanga ndoe mu kisaka