Ubufumu bwa kwa Lesa E Mitekele Ipya Iye Sonde
Ubufumu bwa kwa Lesa E Mitekele Ipya Iye Sonde
“Ubufumu . . . bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse, kabili bukeminina umuyayaya.”—DANIELE 2:44.
1. Kucetekela nshi twingakwata muli Baibolo?
LESA aisokolwela ku bantu ukupitila muli Baibolo. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Ilyo mwapokelele icebo ca kwa Lesa ico mwaumfwile kuli ifwe, tamwapokelele nge cebo ca bantu, lelo ifyo cili cine cine, icebo ca kwa Lesa.” (1 Abena Tesalonika 2:13) Muli Baibolo e mwaba ifyo tukabila ukwishiba pali Lesa: ifyebo pa lwa buntu bwakwe, imifwaile yakwe, ne fyo afwaya kuli ifwe. Mwaba ukupanda amano kusuma pa lwa mikalile ya mu lupwa ne myendele ya cila bushiku. Ilalondolola bwino ukusesema ukwafikilishiwa kale, ukulefikilishiwa nomba, no kukafikilishiwa ku ntanshi. Cine cine, “amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa, kabili ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda kwa mu bulungami; ukuti umuntu wa kwa Lesa abe uwapwililila, uwaiteyanya ku kubombo mulimo onse usuma.”—2 Timote 3:16, 17.
2. Ni shani fintu Yesu akomaile pa mutwe wa Baibolo?
2 Ica cindamisha muli Baibolo mutwe wa uko uutila: ukwebelwa kwa bumulopwe bwa kwa Lesa (nelyo ukuti e walinga ukuteka) ukupitila mu Bufumu bwakwe ubwa mu muulu. Ico e co Yesu alelandapo sana mu butumikishi bwakwe. “Yesu atendeke ukubila, no kutila, Lapileni, pantu ubufumu bwa mu muulu nabupalama.” (Mateo 4:17) Alangilile apo tulingile ukububika mu bumi bwesu, pa kutucincisha ati: “Lelo mubale mufwaye ubufumu bwa kwa Lesa no bulungami bwakwe.” (Mateo 6:33) Na kabili alangilile ifyo bwacindama ilyo asambilishe abakonshi bakwe ukupepa kuli Lesa ati: “Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano nse nga mu muulu.”—Mateo 6:10.
Imitekele Ipya iye Sonde
3. Mulandu nshi Ubufumu bwa kwa Lesa bwacindamina kuli ifwe?
3 Mulandu nshi Ubufumu bwa kwa Lesa bwacindamine fyo ku bantunse? Pantu nomba line fye buli no kucitapo cimo icili no kwalula kuli pe na pe imitekele ya lino isonde. Ukusesema kwa pali Daniele 2:44 kutila: “Mu nshiku sha shamfumu ishi [ishileteka nomba pano isonde] Lesa wa mu muulu akemyo bufumu [kamfulumende wa mu muulu] ubushakonaulwe umuyayaya, no bufumu bwa buko tabwakashiilwe ku bantu bambi; bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse [amakamfulumende ya pano isonde], kabili bukeminina umuyayaya.” Ilyo Ubufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu bukateka konse, abantu tabakatale na kabili abateka isonde. Imitekele ya bantu iishaikatana kabili iishafikapo ili no kupwililila fye.
4, 5. (a) Mulandu nshi Yesu abela uwafikapo nga nshi ukuba Imfumu ya Bufumu? (b) Mulimo nshi Yesu akakwata mu nshita ya ku ntanshi iipalamishe?
4 Kateka Mukalamba mu Bufumu bwa mu muulu ubutungululwa na Yehova, ni uyo uwafikapo icine cine, Kristu Yesu. Ilyo ashilaisa pe sonde, ali “kabomba mukalamba, NW” uwa kwa Lesa mu muulu, pa kuba ibeli lya kuli fyonse ifyabumbwa na Lesa. (Amapinda 8:22-31, NW) “Wene e cipasho ca kwa Lesa uushimoneka, libeli lya ku cibumbwa conse; pantu muli wene e mo fyalengelwe ifintu fyonse mu muulu na pano isonde.” (Abena Kolose 1:15, 16) Kabili lintu Yesu atuminwe pe sonde kuli Lesa, acitile ukufwaya kwa kwa Lesa inshita yonse. Ashipikishe amesho yatapata no kufwa uwa bucishinka kuli Wishi.—Yohane 4:34; 15:10.
5 Pa mulandu wa bucishinka bwakwe kuli Lesa ukufikila fye ne mfwa, Yesu alilambwilwe. Lesa alimubuushishe no kumuninika ku muulu kabili amupeele na maka ya kuba Imfumu ya Bufumu bwa ku muulu. (Imilimo 2:32-36) Apo ni Mfumu ya Bufumu, Lesa akapeela Kristu Yesu umulimo wa kutiinya cine cine uwa kutungulula imyanda mishila ya bamalaika ba maka ku kwisa fumya pano isonde imitekele ya bantunse no kupwisha ububifi bonse. (Amapinda 2:21, 22; 2 Abena Tesalonika 1:6-9; Ukusokolola 19:11-21; 20:1-3) Lyene Ubufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu ubutekwa na Kristu bukaba e buteko bupya, kamfulumende fye eka uukateka isonde lyonse.—Ukusokolola 11:15.
6. Kuteka kwa musango nshi twingenekela ku Mfumu ya Bufumu?
6 Icebo ca kwa Lesa cisosa pa lwa kwa Kateka mupya uwe sonde aciti: “[Kuli wene kwapeelwe] ukuteka, no bukata, no bufumu, ukuti abantu na bantu bonse, na bantu ba nko, ne ndimi, bamupyungile.” (Daniele 7:14) Apo Yesu akalapashanya ukutemwa kwa kwa Lesa, umutende ne nsansa ifikaba mu kuteka kwakwe fikafula icine cine. (Mateo 5:5; Yohane 3:16; 1 Yohane 4:7-10) “Ku kukula kwa bukateka bwakwe, na ku mutende, takwakabe mpela, . . . [ku] kucitungilila ku bupingushi kabili ku bulungami.” (Esaya 9:7) Mwandini cikaba lipaalo ukukwata Kateka uutekela mu kutemwa, mu bulungi, na mu bulungami! E co, 2 Petro 3:13 isobela ukuti: “Imyulu ipya [Ubufumu bwa mu muulu ubwa kwa Lesa] ne calo cipya [sosaite mupya uwa pe sonde] e fyo tulolela, umwaikalo bulungami, umwabele cilayo cakwe.”
7. Ni shani fintu Mateo 24:14 alefikilishiwa ndakai?
7 Ukwabula no kutwishika Ubufumu bwa kwa Lesa e mbila nsuma yawamisha kuli bonse abatemwa icalungama. E mulandu wine, pamo ngo lubali lwa cishibilo ca kuti tuli mu “nshiku sha kulekelesha” isha buno bwikashi bwabipa, Yesu asobele ati: “Imbila nsuma iyi ya bufumu ikabilwa ku fyalo fyonse ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo impela ikesa.” (2 Timote 3:1-5; Mateo 24:14) Uko kusesema kulefikilishiwa nomba, ilyo Inte sha kwa Yehova abali mupepi na mamilioni 6 mu fyalo 234 balepoosa amaawala ukucila pali bilioni umo pa mwaka ukweba abantu pa lwa Bufumu bwa kwa Lesa. E co ne fikuulwa bapepelamo, abali nomba mupepi ne filonganino 90,000, bafitila ati Ing’anda ya Bufumu. Kulya, eko abantu besa mu kusambilila pa lwa kamfulumende mupya uuleisa.
Bakateka Banankwe
8, 9. (a) Ni kwi kwafuma bakateka banankwe aba kwa Kristu? (b) Kucetekela nshi twingakwata mu kuteka kwa Mfumu na bakateka banankwe?
8 Kukaba abakalateka na Kristu Yesu mu Bufumu bwa mu muulu ubwa kwa Lesa. Ukusokolola 14:1-4 kwasobele ati abantu ukufika kuli 144,000 bali no ‘kulubulwa pe sonde’ no kubuushiwilwa ku bumi bwa ku muulu. Muli aba mwaba abaume na banakashi abapyungile Lesa na bantu banabo mu kuicefya ukucila ukuti e bo bapyungilwe. “Bakaba bashimapepo ba kwa Lesa kabili ba kwa Kristu, kabili bakateka pamo nankwe imyaka ikana limo.” (Ukusokolola 20:6) Bena banono nga nshi nga kulinganya kwi “bumba likalamba ilishingapendwa ku muntu nangu umo, abafuma ku luko lonse ne mikowa ne misango ya bantu na bantu na ba ndimi” abakapusuka ubonaushi bwa bwikashi buno. Aba nabo babombela Lesa “umulimo washila akasuba no bushiku [NW],” lelo tabaitwa ukuya ku muulu. (Ukusokolola 7:9, 15) E baba icitendekelo ca calo cipya ica batekwa ba Bufumu bwa mu muulu ubwa kwa Lesa.—Amalumbo 37:29; Yohane 10:16.
9 Pa kusala abakateka na Kristu mu muulu, Yehova asalile abantu ba bucishinka abapita mu mafya ya misango na misango. Takwaba ico abantu bapitamo ico ishi shamfumu kabili bashimapepo bashapitamo. E co ifyo baikele ubumi bwabo pano isonde fikabaafwa ukuteka bwino abantunse. Nangu ni Yesu wine “asambilile icumfwila kuli ifyo aculileko.” (AbaHebere 5:8) Umutumwa Paulo alandile pali wene ati: “Tatuli na shimapepo mukalamba uushingatusakamana ku kunaka kwesu; lelo uwaeshiwe kuli fyonse ifyo fine na ifwe tweshiwako, no kubulo kubembuka.” (AbaHebere 4:15) Fintu citusansamusha ukwishiba ukuti mu calo cipya icalungama ica kwa Lesa, abantu bakatekwa ku shamfumu kabili bashimapepo abasakamana kabili abakutemwa!
Bushe Ubufumu Bwalipo mu Mifwaile ya kwa Lesa?
10. Mulandu nshi Ubufumu bwa mu muulu bushabele mu mifwaile ya kwa Lesa iya pa kubala?
10 Bushe Ubufumu bwa mu muulu bwalipo ulubali lwa mifwaile ya kwa Lesa iya pa kubala lintu alengele Adamu na Efa? Mu fyalembwa mu Ukutendeka, tamwalumbulwapo Bufumu ubwali no kuteka abantunse. Yehova umwine ali Kateka wabo, kabili takwali ukukabila ubuteko na bumbi kulila fye balemumfwila. Ukutendeka icipandwa 1 kulangilila ukuti Yehova, napamo aleumfwana na Adamu na Efa ukupitila mwi beli lyakwe Umwana mwaume uwa ku muulu. Muli ili lyashi mwaba amashiwi pamo nga ya kuti “Lesa atile kuli bene” na “Lesa atile” kuli bene.—Ukutendeka 1:28, 29; Yohane 1:1.
11. Ni ntendekelo nshi iyapwililika iyo abantunse bakwete?
11 Baibolo itila: “Lesa amwene conse ico acitile, kabili, moneni, naciwamisha.” (Ukutendeka 1:31) Conse icali mwi bala lya Edene cali icapwililika. Adamu na Efa baikele muli paradise. Bakwete imintontonkanya yapwililika kabili bali ne mibili yapwililika. Bali no kulaumfwana na Kalenga wabo kabili na o ali no kulaumfwana na bo. Abatwalilila ukuba na bucishinka, bali no kufyala abana bapwililika. Nga takwali no kukabila kamfulumende mupya uwa ku muulu.
12, 13. Ilyo abantu bapwililika balefula, mulandu nshi cishali na kubela ubwafya kuli Lesa ukutwalilila ukulaumfwana nabo?
12 Ilyo ulupwa lwa bantunse lwalekulilako, bushe ni nshila nshi Lesa ali no kulaumfwana na bo bonse? Tontonkanyeni pa ntanda sha mu muulu. Shaba mu mabumba mabumba ayamoneka kwati fishi fya mu bubumbo bonse ifyo batila ati ifipinda bushiku. Ifipinda bushiku fimo fyakwatamo intanda bilioni umo. Muli fimbi mwaba mupepi na trilioni umo. Kabili basayantisti batunganya ukuti kwaba ifipinda bushiku mupepi na mabilioni 100 ifimoneka mu bubumbo bonse! Nangu cibe fyo, Kalenga atila: “Inwineni amenso yenu mu muulu, moneni; ni ani uwalengele intanda ishi? Untu afumya umulalo wa shiko mu mpendwa, shonse shiine eta mwi shina ne shina. Pa kuti afulisho kukosa na maka ayengi, takubulapo nangu lumo.”—Esaya 40:26.
13 Nga ca kuti Lesa alishiba fyonse ifyaba mu muulu, teti afilwe ukwishiba abantunse ababa fye abancepela. Na lelo line, amamilioni ya babomfi bakwe bapepa kuli wene cila bushiku. Ayo mapepo yafika kuli Lesa ilyo line fye balepepa. E co ukumfwana na bantu bapwililika bonse takwali na kuba bwafya kuli Lesa. Tali na kukabila Ubufumu bwa mu muulu pa kuti abeshibe. We kutantika ulawama—ukukwata Yehova nga Kateka, ukulaumfwana na o ukwabula umwa kupitila, no kuba ne subilo lya kukanafwa, ukulaikala fye kuli pe na pe pe sonde!
“Te kwa Muntu”
14. Mulandu nshi abantu bakatwalilila ukukabila imitekele ya kwa Yehova?
14 Nangu cibe fyo, abantunse—nangu fye bantu bapwililika—bakatwalilila ukukabila ukuteka kwa kwa Yehova. Mulandu nshi? Pantu Yehova tababumbile na maka ya kuiteka bwino abene beka. E fyo fye abantunse baba, nga fintu na kasesema Yeremia asumine ukuti: “Mwe Yehova, ninjishibo kuti te kwa muntunse ukwenda kwakwe; te kwa muntu uuleya ukushikimika amatampulo yakwe. Ndimuneni, mwe Yehova.” (Yeremia 10:23, 24) Kuti caba kubulwa amano ukutontonkanya ukuti abantunse kuti baitungulula fye bwino ukwabula ubutungulushi bwa kwa Yehova. Kuti caba kupusana no musango balengelwemo. Ukununuka ku kuteka kwa kwa Yehova, nangu cibe shani kwali no kuletako bukaitemwe, ulupato, ubunkalwe, ulukaakala, inkondo, ne mfwa. ‘Abantu bali no kucito lukambo ku bantu ku kubabifya.’—Lukala Milandu 8:9.
15. Finshi fyafuminemo lintu abafyashi besu basalile icabipa?
15 Ku ca bulanda, abafyashi besu aba kubalilapo bapingwilepo ukuti tabalekabila Lesa ukuti abe Kateka wabo, kabili basalilepo ukulaiteka abene beka. Ici calengele ukuti, Lesa aleke ukubalenga ukuba abapwililika. Bali nomba kwati cipe ca malaiti ico basomonako intambo. E co mu kuya kwa nshita, bali no kukota ukufikila fye bafwa. Babele nge cikombola caongama, kabili na bana balefyala balefyalwa ukulingana ne mibele babelelemo. (Abena Roma 5:12) “Cilibwe [Yehova] icasansuka, ya mpomfu imicitile yakwe; pantu imibele yakwe yonse bupingushi, . . . Bayonaula—tabali bana bakwe, e kalema kabo.” (Amalango 32:4, 5) Ca cine ukuti, Adamu na Efa basongelwe kuli malaika cipondoka uyo waishileba Satana, lelo balikwete imintontonkanya yapwililika kabili nga balikeene imitubululo yakwe iyabipa.—Ukutendeka 3:1-19; Yakobo 4:7.
16. Ni shani fintu ifyacitika kale fishininkisha ififumamo mu kukana Lesa?
16 Ifyacitika kale fishininkisha sana ifyo ciba abantunse nga bataluka kuli Lesa. Pa makana ya myaka, abantu balyesha umusango onse uwa mitekele ya buntunse, no musango onse uwa fya bunonshi no wa fya mikalile. Lelo, ububifi butwalilila fye ‘ukulundulukila ku kubipo kucila.’ (2 Timote 3:13) Imyaka ya ba 1900 yashininkishe co. Muli ilya myaka mwali ulupato lwabipisha no lukaakala lwakapela makufi, inkondo, insala, ubupiina, no kucula ifishabala afibako. Te mulandu no kulunduluka kwa mu fya miti ya fya cipatala, nalyo line bonse balafwa. (Lukala Milandu 9:5, 10) Pa kwesha ukulatungulula intampulo shabo, abantunse baliilenga ukuti balesanswa na Satana ne fibanda fyakwe icalenga no kuti Baibolo ileita Satana ati “umulungu wa nshita ino.”—2 Abena Korinti 4:4.
Ica Bupe ca Kuisalila
17. Bushe ica bupe ca kwa Lesa ica kuisalila cali no kubomfiwa shani?
17 Mulandu nshi Yehova engalekela abantunse ukulaiteka? Pantu ilyo abalengele abapeele ne ca bupe cawamisha ica kuisalila, e kuti ukuba no buntungwa bwa kuicitila ico batemenwe. Umutumwa Paulo asosele ati, “Ukuli umupashi wa kwa Shikulu, e kuli ubuntungwa.” (2 Abena Korinti 3:17) Takuli uufwaya ukuba nge roboti, ica kutila cila nshita kuli abalemupingwila ica kusosa ne ca kucita. Lelo Yehova alefwaya abantunse ukulabomfya bwino cilya ca bupe ica kuisalila, ukwishiba ubusuma bwaba mu kucita ukufwaya kwakwe no kutwalilila ukuinashisha kuli wene. (Abena Galatia 5:13) Kanshi ubuntungwa bwali no kukwata umwa kupelela, nakana nga te ifyo kwali no kuba icimfulumfulu. Bwali no kulapelela fye mu mafunde ya kwa Lesa ayabeleleko ku busuma bwabo.
18. Cinshi Lesa alangilila pa kuleka umuntu ukuisalila?
18 Pa kuleka ulupwa lwa bantunse ukuya mu nshila yabo, Lesa alilangilila, ukulangilila kwa limo ukuti tulakabila ubutungulushi bwakwe. Imitekele yakwe, bumulopwe bwakwe, e bweka fye ubwalungama. Bulenga umo ukuba ne nsansa nga nshi, ukwikushiwa, no kutunguluka. Umulandu cabele fi wa kuti Yehova apangile amatontonkanyo yesu ne mibili yesu ukulabomba bwino lyeka fye lintu fileumfwana na mafunde yakwe. “Ine ndi Yehova Lesa obe, uukusambilisho kuti ucenjele, uukwensha mu nshila iyo ufwile ukuyamo.” (Esaya 48:17) Ukuisalila mu kati na nkati ka mafunde ya kwa Lesa takwali na kuba cisendo lelo kwali no kuleta imisango yalekanalekana iya fya kulya fisuma, amayanda, ukulamuka mu fintu, ne nyimbo. Abakubomfya bwino, ukuisalila nga kwalengele ubumi ukutwalilila ukuwama muli paradise wa pe sonde.
19. Cibombelo nshi Lesa abomfya ku kuwikisha abantu ku mwine?
19 Lelo pa mulandu wa kukanasala bwino, abantunse baitalwishe abene kuli Yehova, ukuba ababembu, ababotelela, kabili ukuba abena kufwa. E co balekabila ukulubulwa kuli ilya mibele ya bulanda no kubweshiwa ku kumfwana kusuma na Lesa nga bana bakwe abaume na banakashi. Icibombelo ico Lesa asalile ku kupwilikisha uyu mulimo caba Bufumu, kabili Kalubula ni Yesu Kristu. (Yohane 3:16) Ukupitila muli uku kutantika, abalapila cine cine—ukupala umwana monaushi mu cilangililo ca kwa Yesu—bakawikishiwa kuli Lesa kabili akabapokelela nga bana bakwe.—Luka 15:11-24; Abena Roma 8:21; 2 Abena Korinti 6:18.
20. Bushe imifwaile ya kwa Lesa ikafikilishiwa shani ukupitila mu Bufumu?
20 Nangu cibe shani, ukufwaya kwa kwa Yehova kuli no kufikilishiwa pe sonde. (Esaya 14:24, 27; 55:11) Ukupitila mu Bufumu bwakwe ubutekwa na Kristu, Lesa ali no kufishapo ukuyebela (ukuilanga ukuti e walinga nelyo ukuishininkisha) ukuti e Mulopwe wesu. Ubufumu buli no kupwisha imitekele ya bantunse ne ya fibanda pali lino isonde, kabili e bweka fye bukateka ukufuma mu muulu pa myaka ikana limo. (Abena Roma 16:20; Ukusokolola 20:1-6) Lelo pali yo nshita, ni shani fintu imitekele yapulamo iya kwa Yehova ikalangililwa? Kabili pa numa ya myaka ikana limo, mulimo nshi Ubufumu bukakwata? Icipande cikonkelepo cikasuka ifi fipusho.
Ifishinka fya Kupitulukamo
• Mutwe nshi Baibolo yakwata?
• Ni bani bapanga ubuteko bupya ubwe sonde?
• Mulandu nshi imitekele ya bantunse iyanunuka kuli Lesa ishingatungulukila?
• Amaka ya kuisalila yalingile ukubomfiwa shani?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 10]
Imisambilishishe ya kwa Yesu yakomaile pa kuteka kwa kwa Lesa ukupitila mu Bufumu
[Ifikope pe bula 12]
Mu calo cimo cimo Inte sha kwa Yehova balenga Ubufumu ukuba icisambilisho cabo icikalamba
[Ifikope pe bula 14]
Ifyacitika kale fishininkisha icishinka ca kuti ukununuka kuli Lesa kuleta ububi
[Abatusuminishe]
Abashilika ba ba WWI: Icikope ca ba U.S. National Archives; inkambi ya kucushiwilwamo: Oświęcim Museum; umwana: ICIKOPE CA BA UN 186156/J. Isaac