Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Nɔ ni Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ Baafee

Nɔ ni Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ Baafee

Nɔ ni Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ Baafee

“Ha omaŋtsɛyeli lɛ aba. Ha afee osuɔmɔnaa nii yɛ shikpɔŋ nɔ hu, taakɛ afeɔ yɛ ŋwɛi lɛ.”—MATEO 6:10, NW.

1. Mɛni Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ baa lɛ baatsɔɔ?

BENI Yesu tsɔɔ ekaselɔi lɛ akɛ amɛsɔle amɛbi Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ, no mli lɛ ele akɛ ebaa lɛ kɛ adesa nɔyeli ni Nyɔŋmɔ nine bɛ mli ni ehi shi afii akpei abɔ lɛ baaba naagbee. Afeee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ yɛ nakai be lɛ fɛɛ mli. (Lala 147:19, 20) Shi kɛ ato Maŋtsɛyeli lɛ yɛ ŋwɛi lɛ, abaafee Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii yɛ he fɛɛ he. Be kɛha tsakemɔ ni yɔɔ naakpɛɛ kɛmiijɛ adesa nɔyeli nɔ kɛmiiya Nyɔŋmɔ ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ nɔ lɛ miibɛŋkɛ wɔ kpaakpa.

2. Mɛni baakadi shihilɛ tsakemɔ kɛmiijɛ adesa nɔyeli kɛmiiya Maŋtsɛyeli nɔyeli mli lɛ?

2 Nɔ ni kadiɔ shihilɛ tsakemɔ nɛɛ baafee be kpalaŋŋ ko ni Yesu tsɛ lɛ “amanehulu babaoo aaaba, ní anako nɔ dã kɛjɛ je lɛŋ shishijee mli kɛbashi ŋmɛnɛŋmɛnɛ, ni asaŋ anaŋ enɔ gbi ko gbi ko dɔŋŋ” lɛ. (Mateo 24:21) Biblia lɛ etsɔɔɔ be sɛɛkɛlɛ ni nakai be lɛ baahe, shi amanehului ni baaba yɛ nakai be lɛ mli lɛ baafee nɔ ko ni ehiii fe nɔ fɛɛ nɔ ni je lɛ ena pɛŋ. Yɛ amanehulu kpeteŋkpele lɛ shishijee mli lɛ, nɔ ko baaba ni baaha gbɔmɛi babaoo he ajɔ̃ amɛhe waa yɛ shikpɔŋ nɔ: apasa jamɔ fɛɛ hiɛkpatamɔ. Enɛ efeŋ hejɔ̃mɔ nii kɛhaŋ Yehowa Odasefoi, ejaakɛ jeeŋmɔ beebe amɛjɛ amɛkpa enɛ gbɛ. (Kpojiemɔ 17:1, 15-17; 18:1-24) Amanehulu kpeteŋkpele lɛ baa naagbee yɛ Harmagedon, beni Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ jwaraa Satan gbɛjianɔtoo muu lɛ fɛɛ lɛ.—Daniel 2:44; Kpojiemɔ 16:14, 16.

3. Te Yeremia tsɔɔ nɔ ni baaba toigbolɔi anɔ lɛ mli eha tɛŋŋ?

3 Mɛni enɛ baatsɔɔ kɛha “mɛi ni leee Nyɔŋmɔ kɛ mɛi ni booo wɔ-Nuntsɔ Yesu Kristo sanekpakpa lɛ” ni kɔɔ eŋwɛi Maŋtsɛyeli ni yɔɔ Kristo dɛŋ lɛ “toi lɛ anɔ” lɛ? (2 Tesalonikabii 1:6-9) Biblia gbalɛ kɛɔ wɔ akɛ: “Naa, efɔŋ aaajɛ jeŋmaŋ nɔ aya jeŋmaŋ nɔ, ni ahum kpeteŋkpele aaate shi kɛaajɛ shikpɔŋ lɛ naagbeehe tɔ̃ɔ; ni mɛi ní Yehowa aaagbe yɛ nakai gbi lɛ nɔ lɛ aaakamɔ shi kɛaajɛ shikpɔŋ lɛ naagbeehe kome kɛaatee shikpɔŋ lɛ naagbeehe kroko lɛ; afeŋ amɛyara, abuaŋ amɛnaa, ni asaŋ afuŋ amɛ: amɛaatsɔ tumu yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ.”—Yeremia 25:32, 33.

Efɔŋfeemɔ Naagbee

4. Mɛni hewɔ Yehowa sane ja akɛ ekɛ yiwalɛ gbɛjianɔtoo nɛɛ baa enaagbee lɛ?

4 Yehowa Nyɔŋmɔ eŋmɛ efɔŋfeemɔ gbɛ afii akpei abɔ, ehe be kpalaŋŋ bɔ ni aŋkroaŋkroi ni yɔɔ tsuijurɔ lɛ kɛaale akɛ adesa nɔyeli ji oshara. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, yɛ afii ohai 20 lɛ mli pɛ lɛ, agbe gbɔmɛi ni fa fe akpekpei 150 yɛ tai, maŋ hiɛ atuatsemɔi, kɛ maŋ basabasafeemɔi krokomɛi amli, taakɛ wolo ko tsɔɔ mli lɛ. Ana bɔ ni gbɔmɔ kɛ yiwalɛ feɔ enii lɛ titri yɛ Jeŋ Ta II be lɛ mli beni agbe gbɔmɛi akpekpei 50, ni amɛteŋ mɛi pii gboi kɛ gbele ni yɔɔ gbeyei yɛ Nazi yiwalɛ nsarai amli lɛ. Taakɛ bɔ ni Biblia lɛ gba fɔ̃ shi kɛha wɔbe nɛɛ lɛ, ‘gbɔmɛi fɔji kɛ shishiulɔi ewo wu yɛ efɔŋfeemɔ mli.’ (2 Timoteo 3:1-5, 13) Ŋmɛnɛ, jeŋba shara, awuiyeli, basabasafeemɔ, fitemɔ, kɛ bulɛ ni abɛ kɛha Nyɔŋmɔ taomɔ nii egbɛ eshwã. No hewɔ lɛ, Yehowa yeɔ bem kwraa akɛ ekɛ yiwalɛ gbɛjianɔtoo nɛɛ aaaba enaagbee.

5, 6. Tsɔɔmɔ yiwalɛ nii ni tee nɔ yɛ blema Kanaan lɛ mli.

5 Bianɛ, shihilɛ lɛ tamɔ bɔ ni eyɔɔ Kanaan aaafee afii 3,500 ni eho nɛ lɛ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Yehowa nihii nii fɛɛ ni enyɛ̃ɔ lɛ amɛfeɔ amɛhaa amɛnyɔŋmɔi lɛ; amɛbihii kɛ amɛbiyei tete amɛshãa yɛ la mli amɛhaa amɛnyɔŋmɔi lɛ!” (5 Mose 12:31) Yehowa kɛɛ Israel maŋ lɛ akɛ: “Nɛkɛ jeŋmaji nɛɛ anifɔjianii lɛ ahewɔ ni Yehowa, o-Nyɔŋmɔ lɛ, shwieɔ amɛ kɛjɛɔ ohiɛ.” (5 Mose 9:5) Biblia he yinɔsaneŋmalɔ Henry H. Halley ŋma akɛ: “Baal, Ashtoret, kɛ Kanaan nyɔŋmɔi krokomɛi lɛ ajamɔ damɔ dãanumɔ kɛ sakasakafeemɔ nɔ titri; amɛ gbatsui lɛ ji nɔ sha feemɔ shikwɛ̃ɛhei.”

6 Halley tsɔɔ bɔ ni amɛ nɔ fɔŋ feemɔ lɛ ebatsɔ nɔ ni ehiii kwraa ha, ejaakɛ yɛ nɛkɛ hei babaoo nɛɛ ateŋ ekome lɛ, shitsalɔi “na sũ kpuji babaoo ni gbekɛbii ni akɛ amɛ eshã afɔle aha Baal lɛ agbohii yɔɔ mli.” Ekɛɛ akɛ: “Nɛkɛ he nɛɛ fɛɛ bafee fuuhe kɛha abifabii ni afɔ amɛ ehee. . . . Kanaanbii ajamɔ damɔ jeŋba shara nɔ, ni no ji amɛ jamɔŋ kusum nifeemɔ yɛ amɛ nyɔŋmɔi lɛ ahiɛ; kɛ agbɛnɛ amɛ kromɔbii ni amɛgbeɔ amɛ, ákɛ afɔleshaa nii kɛha nɛkɛ nyɔŋmɔi nɛɛ nɔŋŋ. Etamɔ nɔ ni Kanaan shikpɔŋ lɛ fɛɛ ebatsɔ nɔ ko tamɔ Sodom kɛ Gomora yɛ gbɛ ni da nɔ. . . . Ani hiŋmɛigbelemɔ ni fiteɔ mɔ ni yɔɔ nyaŋemɔ kɛ eyiwalɛ nifeemɔ nɛɛ yɛ hegbɛ akɛ ehiɔ shi lolo? . . . Shitsalɔi ni tsaa Kanaanbii amaŋtiasei lɛ amaŋfɔi lɛ susuɔ nɔ hewɔ ni Nyɔŋmɔ kpataaa amɛhiɛ mra fe be ni ekɛfee lɛ he.”

Shikpɔŋ lɛ ni Aaahi Nɔ

7, 8. Mɛɛ gbɛ nɔ Nyɔŋmɔ baatsɔ atsuu shikpɔŋ nɛɛ he yɛ?

7 Taakɛ bɔ ni Nyɔŋmɔ tsumɔ Kanaan kɛjɛ shihilɛ mli lɛ, etsɛŋ ni ebaatsumɔ shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ muji lɛ, ni ekɛbaaha mɛi ni feɔ esuɔmɔnaa nii lɛ. “Mɛi ni ja lɛ aaahi shikpɔŋ lɛ nɔ, ni mɛi ni eye emuu lɛ aaashwɛ yɛ nɔ; shi aaafolɔ mɛi fɔji lɛ kɛaajɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, ni aaafamɔ kutumpɔfoi lɛ kɛaajɛ nɔ.” (Abɛi 2:21, 22) Ni lalatsɛ lɛ kɛɔ akɛ: “Eshwɛ fioo kɛkɛ ni mɔ fɔŋ lɛ bɛ dɔŋŋ . . . Shi mɛi ni he jɔ lɛ, shikpɔŋ lɛ aaatsɔ amɛnɔ, ni amɛmii aaashɛ amɛhe yɛ hejɔlɛ babaoo mli.” (Lala 37:10, 11) Mɔ ni abaajie lɛ kɛjɛ shihilɛ mli hu ji Satan, “koni ekashishiu jeŋmaji lɛ dɔŋŋ kɛyashi beyinɔ ni aaagbe afii akpe lɛ naa.” (Kpojiemɔ 20:1-3) Hɛɛ, “je lɛ hoɔ eyaa kɛ emli sɛɛdii nii lɛ; shi mɔ ni feɔ Nyɔŋmɔ suɔmɔnaa nii lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ.”—1 Yohane 2:17.

8 Beni Yesu muaa hiɛnɔkamɔ kpakpa ni yɔɔ kɛha mɛi ni sumɔɔ ni amɛhi shikpɔŋ nɔ kɛya naanɔ lɛ naa lɛ, ekɛɛ akɛ: “Miishɛɛ ji mɛi ni he jɔ lɛ, shi amɛaahi shikpɔŋ lɛ nɔ.” (Mateo 5:5, NW) Eeenyɛ efee akɛ eewie Lala 37:29 ni gba akɛ: “Jalɔi lɛ, shikpɔŋ lɛ aaatsɔ amɛnɔ ni amɛaahi nɔ daa” lɛ he. Yesu le akɛ eji Yehowa yiŋtoo akɛ eha mɛi ni yɔɔ tsuijurɔ lɛ ahi paradeiso shikpɔŋ nɔ kɛya naanɔ. Yehowa kɛɔ akɛ: “Mi mifee shikpɔŋ lɛ kɛ gbɔmɛi kɛ kooloi ni yɔɔ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ yɛ mihewalɛ kpeteŋkpele lɛ . . . naa, ni miŋɔhaa mɔ fɛɛ mɔ ní misumɔɔ.”—Yeremia 27:5.

Jeŋ Hee ni Yɔɔ Naakpɛɛ Waa

9. Mɛɛ jeŋ nɛkɛ Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ kɛbaaba?

9 Yɛ Harmagedon sɛɛ lɛ, Nyɔŋmɔ Maŋtsɛyeli lɛ kɛ “shikpɔŋ hee ni jalɛ hiɔ mli” baaba. (2 Petro 3:13) Mɛɛ hejɔlɛ babaoo po enɛ baaji aha mɛi ni jeɔ Harmagedon mli lɛ, akɛ aaajie yiwalɛ nibii agbɛjianɔtoo nɛɛ kɛaajɛ amɛnɔ! Kwɛ bɔ ni amɛmii baashɛ amɛhe aha akɛ amɛ́bote jalɛ jeŋ hee lɛ mli yɛ ŋwɛi Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ shishi, kɛ naakpɛɛ jɔɔmɔi kɛ naanɔ wala he hiɛnɔkamɔ!—Kpojiemɔ 7:9-17.

10. Mɛɛ nibii gbohii ehiŋ shi dɔŋŋ yɛ Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ shishi?

10 Tawuu, efɔŋfeemɔ, hɔmɔ, loo kooloi awuiyelɔi woŋ gbɔmɛi ahe gbeyei dɔŋŋ. “Ni mikɛ [mimaŋ lɛ] aaakpaŋ hejɔlɛ kpaŋmɔ, ni maha kooloi fɔji ata yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ . . . Ni ŋa nɔ tso aaawo eyibii, ni shikpɔŋ lɛ aaaba enii, ni amɛaahi shi shweshweeshwe yɛ amɛshikpɔŋ lɛ nɔ.” “Amɛkɛ amɛklantei aaasɔ̃ kɔii, ni amɛkɛ amɛkpɔlɔi lɛ hu aaasɔ̃ adedai. Jeŋmaŋ ko woŋ klante nɔ eshiŋ jeŋmaŋ ko, ni amɛkaseŋ tawuu dɔŋŋ! Ni mɔ fɛɛ mɔ aaatá eweintso kɛ egbamitso shishi, ni mɔ ko woŋ amɛhe gbeyei.”—Ezekiel 34:25-28; Mika 4:3, 4.

11. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔná hekɛnɔfɔɔ akɛ gbɔmɔtsoŋ helai baaba naagbee?

11 Abaajie hela, awerɛho, kɛ gbele po kɛya. “Ni maŋbii lɛ ateŋ mɔ ko ekɛɛŋ akɛ: Migbɔjɔ! Ejaakɛ mɛi ní yɔɔ mli lɛ, aaaŋɔ amɛnishaianii lɛ afa amɛ.” (Yesaia 33:24) “Nyɔŋmɔ aaatsumɔ amɛhiɛaŋ yaafonui fɛɛ, ni gbele bɛ dɔŋŋ, ni ŋkɔmɔyeli ko kɛ bolɔmɔ ko kɛ nɔnaa ko hu bɛ dɔŋŋ; ejaakɛ tsutsu nii lɛ eho etee. . . . Naa, miifee nii fɛɛ ehee.” (Kpojiemɔ 21:4, 5) Beni Yesu yɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ, efee enyɛmɔ ni ekɛaafee nakai nibii lɛ ahe nɔkwɛmɔnɔ kɛtsɔ hewalɛ ni Nyɔŋmɔ kɛha lɛ lɛ nɔ. Akɛni mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ fiɔ esɛɛ hewɔ lɛ, Yesu kpa shikpɔŋ muu lɛ fɛɛ nɔ ni etsa obubuafoi kɛ mɛi ni he yeɔ lɛ.—Mateo 15:30, 31.

12. Mɛɛ hiɛnɔkamɔ yɔɔ kɛha gbohii?

12 Yesu fee babaoo po. Etée gbohii ashi. Te gbɔmɛi foji lɛ fee amɛnii yɛ he amɛha tɛŋŋ? Beni etée gbekɛ yoo ni eye afii 12 lɛ shi lɛ, efɔlɔi lɛ ‘anaa kpɛ amɛhe naakpa.’ (Marko 5:42) Enɛ ji nɔ ni Yesu baafee yɛ shikpɔŋ lɛ fɛɛ nɔ yɛ Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ shishi lɛ he nɔkwɛmɔnɔ kroko, ejaakɛ no mli lɛ, “gbohiiashitee baaba, ni jalɔi kɛ mɛi ni ejaaa fɛɛ baate shi.” (Bɔfoi lɛ Asaji 24:15) Susumɔ miishɛɛ kpele ni ebaaji beni gbohii lɛ akui nyiɛɔ kui asɛɛ kɛbaa wala mli ni amɛkɛ amɛsuɔlɔi feɔ ekome ekoŋŋ lɛ he okwɛ! Ŋwanejee ko bɛ he akɛ tsɔsemɔ nitsumɔ kpele baaya nɔ yɛ Maŋtsɛyeli lɛ nɔkwɛmɔ shishi koni ‘shikpɔŋ lɛ nɔ ayi obɔ kɛ Yehowa he nilee lɛ, tamɔ bɔ ni nu hà ŋshɔ shishi lɛ.’—Yesaia 11:9.

Ábu Maŋtsɛ ni Yehowa Ji lɛ Bem

13. Mɛɛ gbɛ nɔ abaatsɔ atsɔɔ bɔ ni Nyɔŋmɔ nɔyeli lɛ ja ha lɛ mli?

13 Beni afii akpe Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ aaaba naagbee lɛ, no mli lɛ akɛ adesa weku lɛ eba emuuyeli mli yɛ jwɛŋmɔŋ kɛ gbɔmɔtsoŋ. Shikpɔŋ lɛ fɛɛ baatsɔ Eden trom ni ji paradeiso. No mli lɛ nine eshɛ toiŋjɔlɛ, miishɛɛ, shweshweeshwe shihilɛ, kɛ adesa weku ni yɔɔ suɔmɔ nɔ. Anako enɛ pɛŋ yɛ adesa yinɔsane mli dani Maŋtsɛyeli nɔyeli lɛ ba. Mɛɛ srɔtofeemɔ kpeteŋkpele no mli lɛ anaa faŋŋ ni kã tsutsu adesa nɔyeli afii akpei abɔ kɛ emli amanehului lɛ kɛ Nyɔŋmɔ ŋwɛi Maŋtsɛyeli nɔyeli fɛfɛo lɛ afii akpe lɛ teŋ yɛ nakai be lɛ mli nɛkɛ! No mli lɛ ana Nyɔŋmɔ nɔyeli kɛtsɔ e-Maŋtsɛyeli lɛ nɔ lɛ akɛ enɔ kwɔ kwraa yɛ gbɛ fɛɛ gbɛ nɔ. No mli lɛ ábu hegbɛ ni Nyɔŋmɔ yɔɔ akɛ eyeɔ nɔ, maŋtsɛ ni eji lɛ bem kɛmɔ shi.

14. Mɛni baaba atuatselɔi anɔ beni afii akpe lɛ eba naagbee lɛ?

14 Yɛ afii akpe lɛ naagbee lɛ, Yehowa baaŋmɛ adesai ni eye emuu lɛ agbɛ ni amɛkɛ nihalamɔ mli heyeli atsu nii yɛ mɔ ni amɛsumɔɔ ni amɛjá lɛ lɛ mli. Biblia lɛ tsɔɔ akɛ “aaafɛne Satan kɛaajɛ etsũ lɛŋ.” Ebaabɔ mɔdɛŋ ni eshishiu adesai ekoŋŋ, ni mɛi komɛi baahala heyeli kɛmiijɛ Nyɔŋmɔ he. Bɔni afee ni ekaha ‘fimɔ miite shi nɔ ni ji shii enyɔ’ lɛ, Yehowa baakpata Satan, edaimonioi lɛ, kɛ mɛi fɛɛ ni tseɔ atua amɛshiɔ Yehowa nɔyeli lɛ ahiɛ. Mɔ ko mɔ ko bɛ ni baate shi ashi akɛ adesai ni akpataa amɛhiɛ kɛyaa naanɔ yɛ nakai be lɛ mli lɛ náaa hegbɛ, aloo ákɛ amɛgbɛ fɔŋ lɛ jɛ emuu ni amɛyeee. Dabi, amɛbaatamɔ Adam kɛ Hawa ni yeɔ emuu, ní jɛ amɛsuɔmɔ mli amɛtse atua amɛshi Yehowa jalɛ nɔyeli lɛ.—Kpojiemɔ 20:7-10; Nahum 1:9.

15. Mɛɛ wekukpaa baakã Yehowa kɛ anɔkwafoi ateŋ?

15 Yɛ gbɛ kroko nɔ lɛ, ebaanyɛ eba akɛ adesai ateŋ mɛi ni fa baahala akɛ amɛaafi Yehowa nɔyeli sɛɛ. Akɛni akpata atuatselɔ fɛɛ atuatselɔ hiɛ hewɔ lɛ, jalɔi lɛ baadamɔ Yehowa hiɛ, akɛni amɛye anɔkwayeli he naagbee kaa lɛ mli omanye hewɔ. Kɛkɛ lɛ Yehowa baakpɛlɛ anɔkwafoi nɛɛ anɔ akɛ ebihii kɛ ebiyei. No hewɔ lɛ amɛbaa wekukpaa ni Adam kɛ Hawa kɛ Nyɔŋmɔ ná dani amɛtse atua lɛ mli ekoŋŋ. No hewɔ lɛ, Romabii 8:21 baaba mli akɛ: “Bɔɔ nii lɛ [adesai] diɛŋtsɛ hu baaye amɛhe kɛjɛ fitemɔ nyɔŋyeli lɛ mli kɛya Nyɔŋmɔ bii lɛ anunyam heyeli lɛ mli.” Gbalɔ Yesaia gba akɛ: ‘Nyɔŋmɔ aaami gbele kɛaatee naanɔ; ni Nuntsɔ Yehowa aaatsumɔ hiɛaŋ fɛɛ yaafonui.’—Yesaia 25:8.

Naanɔ Wala Hiɛnɔkamɔ Lɛ

16. Mɛni hewɔ eja gbɛ akɛ akwɛɔ naanɔ wala he nyɔmɔwoo lɛ gbɛ lɛ?

16 Mɛɛ gbɛkpamɔ ni yɔɔ naakpɛɛ po mɛɔ anɔkwafoi lɛ nɛkɛ, akɛ amɛaale akɛ Nyɔŋmɔ baafɔse mumɔŋ kɛ heloonaa sɛɛnamɔi babaoo ashwie amɛnɔ kɛya naanɔ! Lalatsɛ lɛ wie yɛ gbɛ ni ja nɔ akɛ: “Ogbɛɔ odɛŋ ni ohaa nɔ fɛɛ nɔ ni hiɛ kã tɔɔ kɛ nii [ni sa] ni etaoɔ.” (Lala 145:16) Yehowa woɔ mɛi ni ji shikpɔŋ nɔ kuu lɛ hewalɛ ni amɛná Paradeiso shihilɛ he hiɛnɔkamɔ nɛɛ ákɛ emli hemɔkɛyeli ni amɛyɔɔ lɛ fã. Yɛ be mli ni Yehowa nɔyeli he sane lɛ ji nɔ ni he hiaa fe fɛɛ lɛ, ebiii ni gbɔmɛi asɔmɔ lɛ ni nyɔmɔwoo he gbɛkpamɔ ko bɛ mli. Akɛ anɔkwayeli kɛha Nyɔŋmɔ kɛ naanɔ wala he hiɛnɔkamɔ ekpɛtɛ gbagbalii yɛ Biblia lɛ mli fɛɛ akɛ hemɔkɛyeli ni Kristofonyo yɔɔ yɛ Nyɔŋmɔ mli lɛ mli fãi ni he hiaa. “Mɔ ni baa Nyɔŋmɔ ŋɔɔ lɛ, ja ehe eye akɛ eyɛ ni eji mɛi ni taoɔ esɛɛgbɛ lɛ anyɔmɔwolɔ hu.”—Hebribii 11:6.

17. Mɛɛ gbɛ nɔ Yesu tsɔɔ yɛ akɛ eja akɛ wɔhiɛnɔkamɔ lɛ wajeɔ wɔ?

17 Yesu kɛɛ: “Enɛ ji naanɔ wala lɛ, ákɛ amɛle bo, anɔkwa Nyɔŋmɔ kome lɛ, kɛ Yesu Kristo, mɔ ni otsu lɛ.” (Yohane 17:3) Ekɛ Nyɔŋmɔ kɛ eyiŋtoi ni aaale lɛ tsá nyɔmɔwoo ni enɛ kɛbaa lɛ nɔ. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, beni efɔŋfeelɔ ko bi ni Yesu akai lɛ sɛɛ mli beni eba e-Maŋtsɛyeli lɛ mli lɛ, Yesu kɛɛ akɛ: “Okɛ mi aaahi Paradeiso!” (Luka 23:43) Ekɛɛɛ gbɔmɔ lɛ akɛ ená hemɔkɛyeli kɛji akɛ enine shɛɛɛ nyɔmɔwoo ko nɔ po. Ele akɛ Yehowa miisumɔ ni etsuji aná naanɔ wala he hiɛnɔkamɔ yɛ paradeiso shikpɔŋ nɔ koni no awaje amɛ yɛ be mli ni amɛkɛ kaai srɔtoi kpeɔ yɛ je nɛɛ mli lɛ. No hewɔ lɛ, nyɔmɔwoo ni akpaa gbɛ lɛ ji yelikɛbuamɔ nii ni he hiaa yɛ tsui shi ni aŋmɛɔ ákɛ Kristofonyo lɛ mli.

Nɛkɛ Maŋtsɛyeli Nɛɛ Wɔsɛɛ Be

18, 19. Mɛni baaba Maŋtsɛ lɛ kɛ Maŋtsɛyeli lɛ nɔ yɛ Afii Akpe Nɔyeli lɛ naagbee?

18 Akɛni Maŋtsɛyeli lɛ fee nɔyeli ni kwɛɔ sɛɛ ni Yehowa kɛtsu nii koni ekɛ shikpɔŋ lɛ kɛ enɔ bii ni ji adesai aba emuuyeli mli, kɛ ekɛ amɛ teŋ kpatamɔ mli hewɔ lɛ, mɛɛ nitsumɔ yɔɔ kɛha Maŋtsɛ Yesu Kristo kɛ maŋtsɛmɛi kɛ osɔfoi 144,000 lɛ yɛ Afii Akpe lɛ sɛɛ? “No sɛɛ dani naagbee lɛ baaba, beni eeeŋɔ maŋtsɛyeli lɛ eha Nyɔŋmɔ kɛ tsɛ lɛ, ni eeefo nɔyeli fɛɛ kɛ hegbɛ fɛɛ kɛ hewalɛ fɛɛ sɛɛ lɛ. Shi ja eye maŋtsɛ kɛyashi beyinɔ ni eeeŋɔ henyɛlɔi lɛ fɛɛ eto enajiashi.”—1 Korintobii 15:24, 25.

19 Kɛ́ Kristo kɛ Maŋtsɛyeli lɛ wo Nyɔŋmɔ dɛŋ lɛ, te abaanu ŋmalɛi ni wieɔ he akɛ ebaahi shi kɛya naanɔ lɛ shishi aha tɛŋŋ? Maŋtsɛyeli lɛ nitsumɔi baahi shi kɛya naanɔ. Abaawo Kristo hiɛ nyam kɛya naanɔ yɛ nii ni etsu kɛha Nyɔŋmɔ nɔyeli lɛ bembuu lɛ hewɔ. Shi akɛni no mli lɛ ájie esha kɛ gbele kɛtee kwraa, ni ákpɔ̃ adesai hewɔ lɛ, enɛ kɛ ehe hiamɔ akɛ Kpɔ̃lɔ lɛ baa naagbee. No mli lɛ Maŋtsɛyeli lɛ Nɔyeli Afii Akpe lɛ hu etsu enii egbe naa; no hewɔ lɛ nɔyeli ni kwɛɔ sɛɛ ni baahi Yehowa kɛ adesai toibolɔi ateŋ he ebahiaŋ dɔŋŋ. No hewɔ lɛ, ‘Nyɔŋmɔ baafee nibii fɛɛ ayitso.’—1 Korintobii 15:28.

20. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔle wɔsɛɛ be ni yɔɔ kɛha Kristo kɛ mɛi 144,000 lɛ?

20 Mɛɛ wɔsɛɛ be mli nitsumɔ Kristo kɛ ehefatalɔi nɔyelɔi lɛ baaná beni ágbe Afii Akpe Nɔyeli lɛ naa kwraa lɛ? Biblia lɛ ewieee. Ni kɛlɛ, wɔbaanyɛ wɔná nɔmimaa akɛ Yehowa kɛ sɔɔmɔ hegbɛi krokomɛi babaoo baaha amɛ yɛ ebɔɔ nii lɛ fɛɛ mli. Eba akɛ wɔ mɛi ni wɔyɔɔ ŋmɛnɛ lɛ fɛɛ aaafi Yehowa nɔyeli lɛ sɛɛ ni aha wɔ naanɔ wala, koni yɛ wɔsɛɛ be mli lɛ, wɔhi wala mli ni wɔna nɔ ni Yehowa eto eyiŋ yɛ he kɛha Maŋtsɛ lɛ kɛ enanemɛi maŋtsɛmɛi kɛ osɔfoi lɛ, kɛ agbɛnɛ hu ejeŋ muu fɛɛ ni yɔɔ naakpɛɛ waa lɛ!

Saji Otii Kɛha Emlitii

• Mɛɛ tsakemɔ yɛ nɔyeli mli wɔbɛŋkɛɔ he lɛ?

• Mɛɛ gbɛ nɔ Nyɔŋmɔ baatsɔ akojo efɔŋfeelɔi kɛ jalɔi lɛ?

• Mɛɛ shihilɛi baahi jeŋ hee lɛ mli?

• Mɛɛ gbɛ nɔ abaatsɔ abu Yehowa nɔyeli lɛ bem kwraa kɛmɔ shi?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfonirii ni yɔɔ baafa 17]

‘Mɛi ni ja kɛ mɛi ni ejaaa lɛ fɛɛ agbohiiashitee baaba’

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 18]

Anɔkwafoi lɛ baaba amɛ kɛ Yehowa teŋ wekukpaa kpakpa mli ekoŋŋ