Bikalonga Bulopwe bwa Leza

“Bulopwe bobe bufike. Muswidile mutyima obe mūlu ne panopantanda pene i monka.”​—MATEO 6:10.

1. Bulopwe bwa Leza pobukaya bukalonga bika?

 YESU wāfundije balondi bandi kulomba Bulopwe bwa Leza mwanda wādi uyukile amba, shi bubaiya, bukafudija buludiki bwa tununu ne tununu twa myaka buludika bantu pampikwa bukwashi bwa Leza. Mu myaka yonso ino, kiswa-mutyima kya Leza kekyādipo pavule kilongwa pano panshi. (Mitōto 147:19, 20) Ino pakapwa kushimikwa Bulopwe mūlu, kiswa-mutyima kya Leza kikalongeka konso konso. Kine kitatyi kikabakane kya kupingakanya buludiki bwa bantu na Bulopwe bwa mūlu bwa Leza kibafwena pabwipi mpata.

2. I kika kikayukanya amba buludiki bwa bantu bubafule pano ke buludiki bwa Bulopwe bwa Leza?

² Kintu kikayukanya kuno kushinta i kyokya kyātelelwe na Yesu bu “kyamalwa kibūke kya kubulwa, nansha kingi kikwabo kidingakene nakyo, kushilwila konka kungalwilo kwāpangile mwine  Leza, ne kutūla ku dyalelo kuno’ku, nansha kumeso kwine.” (Mateo 24:21) Bible kalombwelepo shi kikeja mafuku anga, ino binzengele bikalongeka mu kine kitatyi’kyo bikekala bibi kupita byonso byoketudi bamone pano pa ntanda. Ku ngalwilo ya kyamalwa kibuke, kukalongeka kintu kikasanshija bantu bavule ba pano panshi mityima mpata: konakanibwa kwa mitōtelo yonso ya bubela. Ino mityima ya Batumoni ba Yehova keikasansapo, mwanda kyo kintu kyobatengele kumona tamba kala. (Kusokwelwa 17:1, 15-17; 18:1-24) Amakedona yo ikekala nkotokelo ya kyamalwa kibūke, mwanda Bulopwe bwa Leza bukakulankanya ngikadilo yonso ya Satana.—Danyele 2:44; Kusokwelwa 16:14, 16.

3. Yelemia wālombwele namani bintu bikafikila bakubulwa kikōkeji?

³ Lelo kino kikapita namani ku “boba bampikwa kuyūka Leza, ne ku boba bampikwa kukōkela myanda-miyampe” ya Bulopwe bwandi bwa mūlu bupelwe Kidishitu? (2 Tesalonika 1:6-9) Bupolofeto bwa Bible bwitulombola’mba: “Talapo bidi kyamalwa kitamba ku muzo ku muzo, ne kintenshi kikalangulwa kumfulo kwine kulampe kwa panshi. Kabidi bepaibwe na Yehova bakekala pa dyodya difuku’dya kushilwila ku mfulo imo ya pano panshi kutūla ne ku mfulo mikwabo ya panshi, ino kebakadilwapo nansha kuboibwapo, nansha kujīkwapo kasha; bakekala bwa bityani pampala pa nshi’ya.”​—Yelemia 25:32, 33.

Mfulo ya Bibi

4. Mwanda waka Yehova udi na bubinga bwa kufudija ino ngikadilo imbi?

⁴ Pano ke tununu twa myaka kasha Yehova Leza uleka bibi byendelele. Kino i kitatyi kibwane kya bantu ba mityima miyampe kumona’mba buludiki bwa bantu butwalanga ku musala. Kifwa, dibuku dimo dinena’mba mu myaka tutwa 20’tu kete, bantu midiyo 150 ne kupita baipailwe mu mavita, mu butomboki, ne mu ñuma mikwabo ya basivile. Bubi bwa muntu bwaendele muongo pa ntanda mu Divita II dya Ntanda, dyaipaile kintu kya midiyo 50 ya bantu, bavule bafwa lufu lwa munyanji mu makomponi a buloko bwa kasusu a Nazi. Bine, pamo’nka na mwēkilaile Bible, mu ano mafuku “babi, ne banzazangi, [i bende] bavula ne kuvula ku kubipa.” (2 Temote 3:1-5, 13) Dyalelo, busekese, buñonaona, bupolapola, byabulongelonge, ne kafutululo ku misoñanya ya Leza i bisambakane pi na pi. O mwanda Yehova udi na bubinga bonso bwa kufudija ino ngikadilo imbi.

5, 6. Lombola mwādi mwikadile bubi mu Kenani wa kala.

⁵ Ngikadilo ya dyalelo iifwene na yoya yādi mu Kenani pano kepadi kintu kya myaka 3 500. Bible unena’mba: “Byamunyanji byonso bya kudi Yehova byashikilwe, e byo balongele ku baleza babo; ino ne bāna babo bana-balume, ne bāna babo bana-bakaji, bo basōkejanga mu mudilo ku baleza babo.” (Kupituluka 12:31) Yehova wālombwele muzo wa Isalela amba: “I pa mwanda wa bubi bwa mizo ino’i Yehova Leza obe webapangamo ku meso obe.” (Kupituluka 9:5) Henry H. Halley, mulembi wa mānga itala pa Bible unena’mba: “Mutōtelo wa Bala, Ashetalote, ne baleza bakwabo ba mu Kenani wādi wimanine pa kusoba masobo a pwilai kuno; matempelo abo byo byādi bīkwe bya bintu bibi.”

⁶ Halley wālombwele mwābipile bubi bwabo, amba mu kifuko kimo bidi, befundi ba bintu bya kishiyekulu bāsokwele “mityibi mivule mwādi nkoba ya banuke bādi balambulwa bu bitapwa kudi Bala.” Wānena’mba: “Kifuko kyonso’kya kyādi enka tubudi twa bana ba lukeke. . . . Bene Kenani bādi batōta, ino batala busekese kilomo-nyeka, mungya bisela bya mutōtelo wabo, ku meso a bilezaleza byabo; kadi ne kutapa babo bana babedi, bebēla bu bitapwa ku bano baleza bamo bonka. I kimweke patōka amba, ntanda ya Kenani yonso yāikele pamo bwa Sodoma ne Ngomola mu bintu bivule. . . . Lelo kudi muntu ukokeja kwabila ntanda miyule bintu bya kiboja, bisansa mutyima, ntanda mikabakane nabya ikale kwija kitatyi kilampe? . . . Befundi ba bintu bya kishiyekulu bākolele mu masala a bibundi bya Kenani beipangula i kika kyālekele Leza konakanya’byo bukidibukidi.”

 Kupyana Ntanda

7, 8. Leza ukakenda ino ntanda muswelo’ka?

⁷ Monka mwākendele Leza ntanda ya Kenani, mo monka mwasa kukendela ntanda yonso ne kupa’yo boba balonga kiswa-mutyima kyandi. “Babuluji bakekalanga mu ntanda’ya, kadi babwaninine bakekadidilanga monka; ino nanshi bapupakane bakatyibibwa ku ntanda’ya, kadi banzazangi bakatukunwamo.” (Nkindi 2:21, 22) Mulembi wa mitōto unena’mba: “Kukidi bidi kitatyi kityetye, ne mubi ukēkala kutupu’ye . . . Nanshi bakikōkeji bakapyananga ntanda; kadi bakēsangaja mu bungi bwa ndoe.” (Mitōto 37:10, 11) Ne Satana mwine ukafundulwa’ko kutyina’mba “wakongola dikwabo mizo, poso’mba myaka kanunu [ipwe].” (Kusokwelwa 20:1-3) Bine, “ino ntanda ipitanga, ne kilokoloko kyayo kine kumo, ino yewa ulonga kiswa-mutyima kya Leza ushala’ko nyeke ne nyeke.”​—1 Yoano 2:17, NW.

⁸ Yesu wānene mu kīpi lukulupilo lukatampe ludi na boba basaka kukekala nyeke pano pa ntanda, amba: “Dyese dyo dyabo bakōkele, ke-bantu boba bakapyana ntanda yonso.” (Mateo 5:5) Mobimwekela wādi utela binenwa bya mu Mitōto 37:29, bilaile amba: “Boloke bakapyananga ntanda, ne kwikala monka nyeke.” Yesu kādipo mwa kwidilwa’mba mpango ya Yehova i bantu ba mityima myoloke bekale na būmi  bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda. Yehova unena’mba: “I ami walongele panopanshi, bantu ne banyema badi panopanshi, pa bukomo bwami bukatakata, ne pa kuboko kwami kololwe; ino mpanapo kudi yewa o ntōkelwe ami mwine.”​—Yelemia 27:5.

Ntanda Impya ya Kutendelwa

9. I ntanda ya muswelo’ka ikaletwa na Bulopwe bwa Leza?

⁹ Kupwa kwa Amakedona, Bulopwe bwa Leza bukaleta “ntanda īngi mipya” ya kutendelwa, ‘mukekalanga boloke.’ (2 Petelo 3:13) Bine, bantu bakapanda pa Amakedona bakapitwa luvula pa kunyongololwa ku ino ngikadilo ya bintu imbi ne ya kasusu! Bine, bakekala na nsangaji mikatampe mpata ya kutwela mu ntanda impya ya boloke munshi mwa umbikalo wa Bulopwe bwa mūlu, ne kwikala na kyepelo kya kutambula madyese malumbuluke ne būmi bwa nyeke bwēbalailwe!​—Kusokwelwa 7:9-17.

10. I bintu’ka bibi kebikekalapo mu buludiki bwa Bulopwe?

¹⁰ Bantu kebakatyinapo kadi amba kusa kwiya divita, buñonaona, nzala, nansha nyema wa budyani. “Nkasamba [na bantu bami] kipwano kya ndoe, nkafundula banyema babi muntanda’ya . . . Ino mutyi wa budimi ukapana bipa byao; ne nshi ikapana ntundubuko yayo, ebiya ikekala ne mutyima-ntenke muntanda yayo.” “Bakafula bipete byabo ke nkasu, ne mikobe yabo ke bipete bitonte; muzo keukatalulapo kipete pa muzo mukwabo, ehe, nansha kulombola bulwi monka nyeke, ehe. Ino nanshi bakashikata, ense munshi mwa muñanza wandi, ense munshi mwa muñanza wandi, kadi ne ense munshi mwa mukuyu wandi, ense munshi mwa mukuyu wandi; nansha umo ukebalengejapo moyo.”​—Ezekyele 34:25-28; Mika 4:3, 4.

11. Mwanda waka tukulupile amba misongo ya ku ngitu ikapwa?

¹¹ Misongo, bulanda, ne lufu lwine kebikekala’kopo. “Mwikadi kakanenapo’mba: Nabela, bantu bakekalanga’mo bakalekelwa bukondame bwabo.” (Isaya 33:24) “Leza ukapampula impolo yonso mu meso abo; ne lufu nalo kelukēkalakopo dikwabo kadi, mhm, nansha kuyoyokota miyoa, nansha kudila kwine, nansha misongo mīne mpika. Bintu bibajinji bibatukidila. . . . Monaipo bidi, byo mpangulula byonso  ke bipya.” (Kusokwelwa 21:4, 5) Yesu paādi pano panshi, wālongele bilongwa bilombola amba ubwanya kulonga bino bintu na bukomo bumupele Leza. Yesu wājokolokele koku ne koku wenda undapa bilema ne kubelula babela na bukwashi bwa mushipiditu sandu.​—Mateo 15:30, 31.

12. I lukulupilo’ka lotudi nalo pa boba bafwile?

¹² Ino Yesu wālongele bipite ne pano. Wāsangwile bafwe. Le bantu bakwityepeja bādi balonga’po namani? Kifwa, paāsangwile nsongwakaji wa myaka 12, bambutwile ba uno mwana ‘bāelele nsadi ya tusepo tukatampe.’ (Mako 5:42) Kino i kifwa kilombola bikalonga Yesu pano pa ntanda ponsololo mu Bulopwe bwandi, ke-kuntu kukekala ne “kusanguka kwa bafu . . . kwa boloke, ne bampikwa koloka kumo.” (Bilongwa 24:15) Langa’po nsadi ya tusepo ikela bantu pa kumona bibumbo ne bibumbo bya bafwe ke bōmi, kebashikete monka na baswe babo! I bine kukekala mwingilo mukatampe wa bufundiji ukaludikwa na Bulopwe mwanda “pano panshi pakayula buyuki bwa kuyuka Leza pamo’nka bwa mema ayuja kalunga-kamema.”​—Isaya 11:9, NW.

Bubikadi bwa Yehova Bubabingijibwa

13. Mbila ya kuludika idi nayo Leza ikabingijibwa namani?

¹³ Ku mfulo kwa umbikalo wa myaka kanunu ya Bulopwe, bantu bonso bakajokela monka ku bubwaninine bwa ñeni ne ngitu. Ntanda yonso ikekala ke budimi bukatampe bwa Edena, ke paladisa. Bantu bakashikata mu ndoe ne mu nsangaji, na mutyima-ntenke ne buswe. Kino i kintu kekyamwekele kashā mu mānga ya bantu kumeso kwa Bulopwe kuludika. Bine, myaka tununu ne tununu ya buludiki bufwe bwa bantu ikeshila kulampe na yoya myaka kanunu kamo ya buludiki bwa ntumbo bwa Bulopwe bwa mūlu bwa Leza! Buludiki bukaludika Leza kupityila ku Bulopwe bwandi bukelombola patōka amba i bulumbuluke mpata mu myanda yonso. Mbila ya kuludika idi nayo Leza, ko kunena’mba bubikadi bwandi, ikabingijibwa lonsololo.

14. I bika bikafikila bantomboki pakapwa myaka kanunu?

¹⁴ Ku mfulo kwa myaka kanunu, Yehova ukaleka bantu babwaninine bengidije bwanapabo bwabo bwa kwitongela mwine obasaka kwingidila. Bible ulombola’mba “Satana ukakutululwa mu kifungo kyandi.” Ukatompa dikwabo kongola bantu, kadi bamo bakatonga bwanapabo bwa kulamuka kudi Leza. Ino Yehova kakalekapo ‘disusu ditaluke musungu wa bubidi,’ o mwanda ukonakanya lonso Satana, bademona bandi, ne boba bonso bakatombokela bubikadi Bwandi. I kutupu muntu wa mu bano bakonakanibwa lonso ukebingija’mba kapelwepo kyaba, nansha amba walonga bibi mwanda wa kubulwa kubwaninina kwandi. Bonso bano bakekala pamo bwa ba Adama ne Eva, abo bādi babwaninine ino bātonga kutombokela buludiki boloke bwa Yehova ku kusaka kwabo.​—Kusokwelwa 20:7-10; Nahumi 1:9.

15. Yehova ukekala na kipwano’ka na bantu badikōkeji?

¹⁵ Ku mutamba mukwabo, bantu bavulevule bakatonga kulamata ku bubikadi bwa Yehova. Bantomboki bonso pa kupwa konakanibwa, boloke bakemana nyeke ku meso a Yehova, papo kebapwe kupita matompo a mfulo a kutompa dikōkeji dyabo. Bano badikōkeji baketabijibwa na Yehova bu bandi bana bana-balume ne bana-bakaji. Bakajokela mu kipwano kyādi kipwene ba Adama ne Eva na Leza kumeso kwa kutomboka’bo. Penepo po pakafikidila kisonekwa kya Loma 8:21 kinena’mba: “Bipangwa abyo bīne bikakūlwanga ku bupika bwa kubola, nabyo ke byana bya bene bya ntumbo bwa bāna ba Leza.” Mupolofeto Isaya wālaile amba: “[Leza] wapu kumininina lufu nyeke; ino Mfumwetu Leza ukapampula mipolo ku mapala onso.”​—Isaya 25:8.

Lukulupilo lwa Būmi bwa Nyeke

16. Mwanda waka i kyendele’mo kutengela mpalo ya būmi bwa nyeke?

¹⁶ Bine, bantu badikōkeji badi na kyepelo kya kutendelwa mpata, kya kuyuka amba Leza ukebapungulwila nyeke byabuyabuya bya ku mushipiditu ne bya ku ngitu bya ntanda ne miseke! Mulembi wa mitōto wādi na bubinga pa kunena’mba: “Abe ubalanga kuboko kobe, wikutyija mityima ya bintu byonso byumi.” (Mitōto 145:16) Yehova ukankamikanga bantu bakekala  pano panshi bakwatakanye luno lukulupilo lwa kukekala na būmi mu Paladisa, lwikale bu kipindi kibadilwa mu lwitabijo lobamwitabije. Eyo, mwanda wa bubikadi bwa Yehova o udi na mvubu kutabuka, ino nandi kasakilepo bantu bamwingidile pambulwa kutengela mpalo. Mu Bible yense mutuntulu, dikōkeji kudi Leza ne lukulupilo lwa būmi bwa nyeke i bintu kebisansanibwapo, mwanda abyo byonso i bipindi bibadilwa mu lwitabijo lwa bwine Kidishitu lotwitabije mudi Leza. Mwanda “yewa wakwiya kudi Leza i kimwendele’mba ētabije’mba: Eyo, udi ponka, upala mpalo boba bamukimba ne mikeketo.”​—Bahebelu 11:6.

17. Yesu wālombwele namani amba kukomejibwa na lukulupilo lwetu kudi na kamweno?

¹⁷ Yesu wānene amba: “Bakuyūke, [abe Leza umo kete wabine], ne Yesu Kidishitu o watumine nankyo bo būmi ne būmi bwine bwa kuladila nyeke na nyeke.” (Yoano 17:3) Pano Yesu wākwatañenye pamo kuyuka Leza ne mpango yandi na mpalo yokuleta. Kifwa, nonga-bibi paālombele Yesu kumuvuluka shi wapu kufika mu Bulopwe bwandi, Yesu wāmunene amba: “Ukēkalanga nami mu Paladisa.” (Luka 23:43) Kalombwelepo muntu’wa amba abe ikala’tu na lwitabijo, nansha shi kukikatambwile mpalo ke mwandapo. Wādi uyukile amba Yehova usakanga bengidi bandi bekale na lukulupilo lwa būmi bwa nyeke mu paladisa pano pa ntanda mwanda lo lwa kwibakomeja pobafikilwa na matompo pala pala mu ino ntanda. Nanshi kutengela mpalo kudi na kamweno ku mwine Kidishitu pa kusaka amba ōminine.

Mukekadila Bulopwe mu Mafuku a Kumeso

18, 19. I bika bikafikila Mulopwe ne Bulopwe bwine ku mfulo ya Umbikalo wa Myaka Kanunu?

¹⁸ Bulopwe bwālungilwe ku umbikalo wa Yehova mwanda wa kujokeja ntanda ne bekadi bayo bantu ku bubwaninine ne kwibapwanya dipya na aye. Penepo i mwingilo’ka ukengila Mulopwe Yesu Kidishitu ne balopwe babitobo 144 000 shi Myaka Kanunu ibapu? Ku mfulo, “byāpwa kukafikija bulopwe kudi Leza, ke Shandi kadi, pakwabo kadi byāpwa kukavutakanya bulopwe bonso, ne lupusa lonso, ne bukomo bonso. Mwanda e mo kyendelemo muno akabikale bulopwe poso [Leza] apwe bidi kunyantyidila bonso bakumushikwa.”​—1 Kodinda 15:24, 25.

¹⁹ Shi Kidishitu ukajokeja Bulopwe kudi Leza, i muswelo’ka otufwaninwe kwivwanija bisonekwa binena’mba buno Bulopwe i bwa nyeke? I bine i bwa nyeke, mwanda byobukalonga bikalādila nyeke ne nyeke. Kidishitu ukapebwa nyeke bulēme mwanda wa mwingilo wa kubingija bubikadi bwa Leza waingile. Kekudipo kikasakilwa Mukūdi mukwabo, mwanda bubi ne lufu bikafundulwa’ko lonso, bantu nabo bakekala bakūlwe nyeke. Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Bulopwe nao ukafula mwanda kekukasakilwapo kadi umbikalo wa kupwanya bantu bakikōkeji na Yehova. Bikekala namino mwanda wa “Leza ēkale wa byonso ne umbyonsololo.”​—1 Kodinda 15:28.

20. Tukokeja kuyuka namani byobya bikafikila Kidishitu ne ba 144 000?

²⁰ Lelo i mingilo’ka ikengila Kidishitu ne balopwe nandi kupwa kwa Umbikalo wa Myaka Kanunu? Bible kanene’popo kintu. Ino tukulupile amba Yehova ukebapa madyese makwabo a mwingilo mu bipangwa byandi. Nanshi batwe bonso dyalelo tukwatei bubikadi bwa Yehova makasa abidi mwa kukamwena būmi bwa nyeke, ne kukemwena mu mafuku āya kumeso mukafikidila mpango ya Yehova itala padi Mulopwe ne bapwani nandi balopwe babitobo, ne itala pa umbuo onsololo wa diulu ne ntanda!