Kuwarta Ukon Kabuhi?

Mahimo nga nakabati ka na tuhoy sa mga kawatan nga nagataya sang pusil sa guya sang ila biktima, kag nagasiling: “Magpili ka, kuwarta ukon kabuhi!” Sa karon, ining bantog nga mga tinaga ginapalanog sa mabudlay nga pagpili nga dapat naton tanan himuon​—⁠ilabi na sang mga nagapuyo sa manggaranon nga mga pungsod. Apang, sa sini nga tion indi kawatan ang nagaipit sa pagpili. Sa baylo, ini amo ang dugang nga pagpadaku sang katilingban sa kuwarta kag sa materyal nga kadalag-an.

BANGOD sini nga pagpadaku, nagtuhaw ang bag-o nga mga hulusayon kag mga kabalaka. Sa ano nga bili dapat himud-usan ang kuwarta kag materyal nga mga butang? Mahimo bala kita mangin kontento sa diutay lamang nga pagkabutang? Ginasakripisyo gid bala sang mga tawo ang “matuod nga kabuhi” tungod sa materyalismo? Kuwarta gid bala ang kinahanglan agod mangin malipayon ang kabuhi?

Pagsalimuang sa Kuwarta

Sa mga handum kag mga kailigbon sang tawo​—⁠makatarunganon man ukon indi⁠​—⁠​ang gugma sa kuwarta amo ang nagapanguna. Indi kaangay sa handum sa sekso kag pagkaon, ang pagsalimuang sa kuwarta mahimo nga dalayon kag wala katapusan. Daw indi ini mabusog sang katigulangon. Sa madamong kahimtangan ang interes ukon kabalaka sang isa ka tawo sa kuwarta kag sa kon ano ang mabakal sini aktuwal nga nagadugang samtang nagatigulang sia.

Ang kakagod daw labi nga nagadugang. Ang artista sa isa ka bantog nga sine nagsiling: “Ang kakagod nagapanghikot. Ang kakagod maayo.” Bisan pa ginakabig sang madamo ang katuigan 1980 subong Dag-on sang Kakagod, ang mga natabo antes kag pagkatapos sadto nga tion nagapakita nga diutay lamang ang ginbag-o sang pagtamod sang tawo sa kuwarta sa pagligad sang panahon.

Ayhan ang nagbag-o amo nga madamo nga tawo ang nakakita sing mga kahigayunan nga busgon sa gilayon ang handum para sa dugang pa nga manggad. Ang kalabanan nga tawo sa kalibutan daw pirme nagahinguyang sang ila daku nga kusog sa paghimo kag sa pagtigayon sang kapin pa nga mga butang. Mahimo nga magaugyon ka nga ang pagtigayon sing materyal nga mga pagkabutang kag ang paggasto sing kuwarta nangin ginakalangkagan​—⁠kag sa masami labing mapahituon⁠​—⁠​nga panikasog sa kabuhi karon.

Apang nangin mas malipayon bala ang mga tawo subong resulta? Sa pagsabat sina nga pamangkot, ang maalam kag manggaranon gid nga si Hari Solomon nagsulat sang nagligad nga 3,000 ka tuig: “Ang nagahigugma sang pilak indi mabusog sing pilak, bisan ang nagahigugma sang manggad sing kinitaan. Ini man walay kapuslanan.” (Manugwali 5:10) Ang mga pagtuon karon sa katilingban nagahatag sing pareho man makawiwili nga mga konklusion.

Kuwarta kag Kalipay

Ang isa sang labing makapakibot nga mga natukiban tuhoy sa pagginawi sang tawo amo nga ang pagsupot sing kuwarta kag materyal nga mga butang wala nagahatag sing amo man ka daku nga kaayawan kag kalipay. Nahisayran sang madamo nga manugpanalawsaw nga sa tion nga matigayon na sang isa ka tawo ang madamo nga manggad, ang pagbatyag niya sing pagkakontento kag kalipay wala na nagasandig sa kon daw ano kadamo nga materyal nga mga butang ang matigayon niya.

Busa, ang wala sing pagpugong nga paghingamo sing materyal nga mga butang kag kuwarta nagtiklod sa madamo nga tawo sa pagpamangkot, ‘Daw  nalipay kami sa kada bag-o nga butang nga amon ginabakal; apang, ngaa sa tapos mabinagbinag ang tanan, indi mahatag sini nga kalipay ang daku pa nga kaayawan?’

Sa iya libro nga Happy People, ang awtor nga si Jonathan Freedman nagsiling: “Sa tion nga matigayon ang suweldo, daw indi na makahatag sing kalipay ang kuwarta nga yara sa imo. Kon maglampas na ang isa sa kaimulon, daw wala na sing kaangtanan ang suweldo kag ang kalipay.” Narealisar sang madamo nga ang nagahatag gid sang kalipay sa indibiduwal amo ang pagtigayon niya sing espirituwal nga mga manggad, mapuslanon nga mga buluhaton sa kabuhi, kag mga prinsipio sa moral. Importante man ang mga kaangtanan sa iban nga tawo kag ang kahilwayan gikan sa mga kasuayon ukon pagdumili nga mahimo magpugong sa aton sa pagkalipay sa kon ano ang yara sa aton.

Nakita sang madamo nga ang panguna nga kabangdanan sang kalabanan nga problema sa katilingban karon amo ang huyog nga gamiton ang materyal nga kabuganaan sa paglubad sang mga problema sa hunahuna. Nagahambal ang pila ka tagpanilag sa katilingban nahanungod sa negatibo kag indi kontento nga panimuot sa kabilugan. Ginasambit man nila ang dugang pa nga huyog sang mga tawo sa manggaranon nga mga katilingban sa pagkonsulta sa mga terapista ukon sa pagpangita sang kahulugan sang kabuhi kag kalinong sa hunahuna gikan sa mga guru (espirituwal nga manunudlo), mga kulto, kag mga grupo nga nagapangangkon nga nagahatag sing bulig. Pamatuod ini nga indi mahatag sang materyal nga mga butang ang matuod nga kahulugan sang kabuhi.

Ang Gahom kag Kapaslawan Sang Kuwarta

Matuod, may gahom ang kuwarta. Makabakal ini sing matahom nga mga balay, elegante nga mga panapton, kag matahom nga mga kagamitan. Mabakal man sini ang pagdayaw, pagtuman, ukon pang-into, kag makaangkon pa gani sing pila ka umalagi kag masinulundon nga mga abyan. Apang tubtob lang dira ang gahom sang kuwarta. Ang labi gid nga ginakinahanglan naton indi mabakal sang kuwarta​—⁠ang gugma sang isa ka matuod nga abyan, kalinong sa hunahuna, tinagipusuon nga paglugpay samtang nagatagumatayon. Kag para sa nagapakabahandi sang ila kaangtanan sa Manunuga, indi mabakal sang kuwarta ang kahamuot sang Dios.

Si Hari Solomon, nga nakatigayon sang tanan nga maayong butang nga mabakal sang kuwarta sang iya panahon, nagbaton nga ang pagsalig sa materyal nga mga pagkabutang wala nagadul-ong sa mapinadayunon nga kalipay. (Manugwali 5:⁠12-⁠15) Mahimo madula ang kuwarta bangod sang pagkapierde sang bangko ukon pagnubo sang balor sang kuwarta. Mahimo mapierde ang mga propiedad bangod sang makahalapay nga mga bagyo. Ang mga insurance policy, bisan pa nagabayad sing bahin sa mga kadulaan sa materyal, indi gid makatumbas sa halit sa emosyon. Ang mga stock kag bond mahimo mangin walay pulos sa isa lang ka gab-i bangod sang hinali nga pagkalusod sang ekonomiya. Bisan ang daku sing suweldo nga trabaho mahimo nga hinali lang madula.

Gani, paano naton mahuptan ang timbang nga pagtamod sa kuwarta? Ano dapat ang bahin sang kuwarta ukon mga pagkabutang sa aton kabuhi? Palihug usisaa ini sing dugang pa agod mahibaluan mo kon paano mo matigayon ang isa ka butang nga bilidhon gid​—⁠ang “matuod nga kabuhi.”

[Retrato sa pahina 4]

Ang materyal nga mga pagkabutang wala nagahatag sing mapinadayunon nga kalipay