Ku Fuyolwa Ki Jehova kwa Lu Fumisa
Ku Fuyolwa Ki Jehova kwa Lu Fumisa
“Ku fuyolwa ki [Muñ’a] Bupilo ku fumisa mutu; ku ipilaeza mwa pilu ha ku tusi se siñwi.”—LIPROVERBIA 10:22.
1, 2. Ki kabakalañi sifumu ha si sa koni ku tahisa tabo?
BOLULE-LULE ba batu kacenu ba zamaiswa ki ku bata sifumu. Kono kana sifumu sa ba tahiseza tabo? Pampili ya makande ya The Australian Women’s Weekly i li: “Ha ni hupuli kuli ku kile kwa ba ni nako ye ñwi f’o batu ne ba bile ni ku sa tabela ze ezahala mwa bupilo bwa bona.” I ekeza kuli: “Ki nto ye komokisa. Lu bulelelwa kuli Australia i na ni sifumu se siñata hahulu, kuli bupilo ki bo bunde ku fita lili kaufela. . . . Niteñi, batu mwa naha kaufela ba felezwi ki sepo. Banna ni basali ba ikutwa kuli ku na ni nto ye ñwi ye tondahala mwa bupilo bwa bona kono ha ba zibi kuli ki nto mañi.” Mañolo a nepahezi hakalo h’a bonisa kuli ze lu fumile ha li koni ku tahisa tabo kamba bupilo!—Muekelesia 5:10; Luka 12:15.
2 Bibele i luta kuli tabo ye tuna ka ku fitisisa i tahiswa ki ku fuyolwa ki Mulimu. Ka za seo, Liproverbia 10:22 (NW) i li: “Ku fuyolwa ki Jehova ki kona ko ku fumisa, mi ha ku utwisi butuku.” Butuku hañata bu tahiswanga ki ku tundamena ku bata sifumu. Ka ku swanela, muapositola Paulusi n’a lemusize kuli: “Ba ba lata ku fuma ba wela mwa miliko ni mwa malaba, ni mwa litakazo ze ñata ze sa utwahali, ze sinya, ze tibiseza batu mwa ku y’o sinyeha ni ku latehelela. Kakuli lilato la bufumu ki mubisi wa ze maswe kamukana; mi ba bañwi ka ku hanelela ku bu lakaza, ba keluhile tumelo, mi ba itabile ili bona ka manyando a mañata.”—1 Timotea 6:9, 10.
3. Ki kabakalañi batanga ba Mulimu ha ba tahelwanga ki miliko?
3 Kwa neku le liñwi, ba ba “utwa linzwi la [Muñ’a] Bupilo” ba ka fiwa limbuyoti ze si na butuku. (Deuteronoma 28:2) Kono ba bañwi ba kana ba buza kuli, ‘Haiba ku fuyolwa ki Jehova ha ku utwisi butuku, ki kabakalañi buñata bwa batanga ba Mulimu ha ba nyanda?’ Bibele i bonisa kuli Mulimu u lumeleza miliko ya luna. Kono luli i simuluha ku Satani, muinelo wa hae o maswe, ni muinelo wa luna wa ku sa petahala. (Genese 6:5; Deuteronoma 32:4, 5; Joani 15:19; Jakobo 1:14, 15) Jehova ki yena simbule sa “mpo ye nde kaufela, ni mpo ye petehile kaufela.” (Jakobo 1:17) Kacwalo, limbuyoti za hae ni kamuta ha li tahisangi butuku. Kacwalo, ha lu nyakisiseñi ze ñwi za limpo ze petehile za Mulimu.
Linzwi la Mulimu—Mpo ya Butokwa Hahulu-hulu
4. Batu ba Jehova ba filwe mbuyoti ni mpo mañi ye tuna hahulu-hulu mwa “nako ya maungulo” ye?
4 Ka za “nako ya maungulo,” bupolofita bwa Daniele bu bulela kuli: “Zibo i ka ekezeha.” Kono taluso ya pulelo yeo ne i bonisizwe hande ka manzwi a’ li: ‘Ba ba maswe ha ba na ku ba ni ngana ya ku utwiseza. Kono ba ba butali bona ba ka utwiseza.’ (Daniele 12:4, 10) Mu hupule fela seo! Linzwi la Mulimu—sihulu bupolofita—li ñozwi ka butali bwa Mulimu ili ka mukwa o palelwisa ba ba maswe ku li utwiseza. Kono batu ba Jehova bona ba li utwiseza. Mwan’a Mulimu n’a lapezi kuli: “Na ku lumba Ndate, Mulena wa lihalimu ni wa lifasi, kakuli litaba ze, u li patezi ba ba butali ni ba ba talifile, mi u li patululezi banana ba banyinyani.” (Luka 10:21) Ki tohonolo hakalo ku ba ni mpo ye tuna hahulu-hulu ya Linzwi la Mulimu le li ñozwi, yona Bibele, ni ku ba mwahal’a bao Jehova a file kutwisiso ya kwa moya!—1 Makorinte 1:21, 27, 28; 2:14, 15.
5. Butali ki nto mañi, mi lu kona ku bu fumana cwañi?
5 Ne lu si ke lwa ba ni kutwisiso ya kwa moya kambe ne lu si na “butali bo bu zwa kwahalimu.” (Jakobo 3:17) Butali ki ku kona ku itusisa zibo ni kutwisiso mwa ku tatulula matata, ku pima likozi, ku peta milelo, kamba ku fa kelezo ye nde. Lu kona ku fumana cwañi butali bwa Mulimu? Liproverbia 2:6 i li: “[Muñ’a] Bupilo ki Yena ya fana butali, zibo ni kutwisiso li zwa mwa mulomo wa hae.” Ee, Jehova u ka lu fa butali haiba lu tundamena ku bu kupa, mane sina ha n’a file Mulena Salumoni “pilu ye na ni butali ni kutwisiso.” (1 Malena 3:11, 12; Jakobo 1:5-8) Kuli lu fumane butali, hape lu lukela ku zwelapili ku teeleza ku Jehova ka ku ituta kamita Linzwi la hae ni ka ku eza ze li bulela.
6. Ki kabakalañi ha ku li ko ku butali ku sebelisa milao ni likuka za Mulimu mwa bupilo bwa luna?
6 Mitala ye mituna ka ku fitisisa ya butali bwa Mulimu i fumaneha mwa milao ni likuka za Bibele. Zeo za lu tusa mwa linzila kaufela—kwa mubili, mwa munahano, mwa maikuto, ni kwa moya. Ka ku nepahala, walisamu n’a opezi kuli: “Mulao wa [Muñ’a] Bupilo u petehile, u katulusa moya; bupaki bwa [Muñ’a] Bupilo bwa sepahala, bu talifisa ya si na kutwisiso. Litaelo za [Muñ’a] Bupilo li lukile, li tabisa pilu; mulao wa [Muñ’a] Bupilo u kenile, u bonisa meto. Sabo ya [Muñ’a] Bupilo i kenile, ki ya ka mazazi kaufela; likatulo za [Muñ’a] Bupilo ki za niti, ki ze sepahala kaufel’a zona; li lakazeha ku fita gauda, mane ku fita gauda ye ñata ye kenile hande; li munati ku fita linosi ze lota mwa bulota bwa zona.”—Samu 19:7-10; 119:72.
7. Ki lika mañi ze tahiswa ki ku keshebisa likuka ze lukile za Mulimu?
7 Kwa neku le liñwi, ba ba keshebisa likuka ze lukile za Mulimu ha ba fumani tabo ni tukuluho ze ba bata. Kwa mafelelezo, ba fita fa ku lemuha kuli Mulimu ha somiwi, kakuli mutu u ka kutula s’a cala. (Magalata 6:7) Bolule-lule ba ba keshebisa likuka za Bibele ba sweli ku kutula ze maswe ze cwale ka limba za mwa bucwañi, matuku a nyenyisa, kamba ku komiwa ki lika ze fokolisa. Haiba ba sa baki ni ku cinca mupilelo wa bona, u zibe kwa mafelelezo ba ka shwa, mwendi mane ni ku yundiswa ki Mulimu.—Mateu 7:13, 14.
8. Ki kabakalañi ba ba lata Linzwi la Mulimu ha ba li ba ba tabile?
8 Kono ba ba lata Linzwi la Mulimu ni ku eza se li bulela ba ka fiwa limbuyoti ze tuna cwale ni mwa nako ya kwapili. Ba na ni libaka le linde la ku ikutwa ku lukululwa ki mulao wa Mulimu, mi ki ba ba tabile luli. Ba libelela ka cisehelo nako fo ba ka lukululelwa kwa sibi ni ze maswe ze si tahisa. (Maroma 8:20, 21; Jakobo 1:25) Sepo yeo ki ye tiile kakuli i tomile ku ye ñwi ya limpo ze lilato ka ku fitisisa zeo Mulimu a file kwa batu—ili sitabelo sa tiululo sa Mwan’a hae wa libanda, yena Jesu Kreste. (Mateu 20:28; Joani 3:16; Maroma 6:23) Mpo ye nde hahulu yeo i bonisa butungi bwa lilato la Mulimu kwa batu mi i tiiseza limbuyoti ze sa feli ze ba ka fiwa ba ba zwelapili ku utwa Jehova.—Maroma 8:32.
Ku Itebuha Mpo ya Moya O Kenile
9, 10. Lu tusiwa cwañi ki mpo ya Jehova ya moya o kenile? Mu fe mutala.
9 Mpo ye ñwi ye lilato ya lu file Mulimu ili ye lu lukela ku itebuha yona ki moya wa hae o kenile. Fa lizazi la Pentekonta ya 33 C.E., muapositola Pitrosi n’a susuelize mukumbi wa batu be ne ba putehani kuli: “Mu bake, mi mutu ni mutu wa mina a kolobezwe ka Libizo la Jesu Kreste, kuli a fiwe swalelo ya libi; mi mu ka amuhela mpo ya Moya o Kenile.” (Likezo 2:38) Kacenu, Jehova u fa moya o kenile kwa batanga ba hae ba ba ineezi ba ba u kupa ili ba ba bata ku eza tato ya hae. (Luka 11:9-13) Mwa miteñi ya kwaikale, ona m’ata a matuna ka ku fitisisa mwa pupo kamukana ao—ili moya o kenile wa Mulimu, kamba m’ata a sebeza—n’a tiisize banna ni basali ba tumelo, ku kopanyeleza ni Bakreste ba pili. (Zakaria 4:6; Likezo 4:31) Ni luna a kona ku lu tiisa, niha lu kana lwa welwa ki miliko ni makulutendano a matuna ka ku ba batu ba Jehova.—Joele 2:28, 29.
10 Mu nyakisise mutala wa Laurel, y’o n’a katalizwe ki butuku bwa polio mi n’a pilile ka ku ba mwa mushini o tusa kwa ku buyela ka lilimo z’e 37. * Ku si na taba ni miinelo ya hae ye t’ata hahulu, na sebelelize Mulimu ka busepahali ku fitela f’a timelela. Mwa lilimo ze ne fitile, Laurel n’a fuyozwi hahulu ki Jehova. Ka mutala, n’a konile ku tusa batu b’a 17 ku fita fa ku ba ni zibo ye nepahezi ya niti ya Bibele, niha n’a li mwa mushini wa hae busihu ni musihali! Muinelo wa hae u hupuza za n’a bulezi muapositola Paulusi kuli: “Nako ye ni fokola, ki yona nako ye ni na ni mata.” (2 Makorinte 12:10) Ee, ku kondisa kaufela ko lu kana lwa peta mwa ku kutaza taba ye nde ha ku zwi kwa buikoneli ni m’ata a luna, kono ku taha ka tuso ya Mulimu y’a fa ka moya o kenile, ili w’o a fana ku ba ba zwelapili ku mu utwa.—Isaya 40:29-31.
11. Moya wa Mulimu u tahisa mikwa ifi kwa batu ba ba apala “mutu yo munca”?
11 Haiba lu utwa Mulimu, moya wa hae u lu ezisa ku beya miselo ya lilato, tabo, kozo, pilu-telele, musa, bunde, tumelo, buishuwo, ni buiswalo. (Magalata 5:22, 23) “Muselo wa moya” w’o ki kalulo ya “mutu yo munca” ye ba apala Bakreste. “Mutu yo munca” y’o u yola mikwa ya bukwañuli ili ya bubatana yeo mwendi ne ba na ni yona kwamulaho. (Maefese 4:20-24; Isaya 11:6-9) Sa butokwa hahulu kwa muselo w’o ki lilato, yona “tamo ye lu fa bupetehi.”—Makolose 3:14.
Lilato la Sikreste—Mpo ye Lukelwa ku Itebuhiwa Hahulu
12. Tabita ni Bakreste ba bañwi ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba bonisize cwañi lilato?
12 Lilato la Sikreste ki mpo ye ñwi ye nde ye zwa ku Jehova, ili yeo ka swanelo lu itebuha yona hahulu. Li zamaiswa ki sikuka, kono hape ki le li tiile hahulu kuli la kona ku suteleza balumeli yo muñwi ku yo muñwi ku fita mane ni mo li konela litamo za mikowa. (Joani 15:12, 13; 1 Pitrosi 1:22) Ka mutala, mu nyakisise Tabita, ili musali yo munde wa Mukreste wa mwa lilimo za mwanda wa pili. “N’a ezanga misebezi ye minde ye miñata,” sihulu ku i ezeza limbelwa ba bañwi mwa puteho. (Likezo 9:36) Mwendi basali bao ne ba na ni bahabo bona, kono Tabita n’a bata ku eza za n’a kona kaufela kuli a ba tuse ni ku ba susueza. (1 Joani 3:18) Tabita n’a tomile mutala o munde hakalo! Lilato la ku lata mizwale ne li susuelize Prisila ni Akila ku ‘beya litoho za bona’ kuli ba pilise Paulusi. Hape, lilato ne li susuelize Epafrasi, Luka, Onesiforo, ni ba bañwi ku tusa Paulusi ha n’a tamilwe mwa Roma. (Maroma 16:3, 4; 2 Timotea 1:16; 4:11; Filemoni 23, 24) Ee, Bakreste ba ba cwalo kacenu ‘ba latana,’ ili mpo ye nde ye zwa ku Mulimu y’e ba bonisa kuli ki balutiwa ba niti ba Jesu.—Joani 13:34, 35.
13. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha hahulu sizwale sa luna sa Sikreste?
13 Kana mwa itebuha lilato le li boniswa mwa puteho ya Sikreste? Kana mwa itebuha sizwale sa luna sa kwa moya, se si fumaneha mwa lifasi kamukana? Zeo ni zona ki limpo ze nde ili ze susueza ze zwa kwahalimu. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa li nga ku ba za butokwa? Ka ku sebeleza Mulimu, ka ku fumaneha kwa mikopano ya Sikreste, ni ka ku bonisa lilato ni miselo ye miñwi ya moya wa Mulimu.—Mafilipi 1:9; Maheberu 10:24, 25.
“Batu Ba Ba Li Limpo”
14. Kuli Mukreste a be eluda kamba mutang’a bukombwa, ki lika mañi ze tokwahala?
14 Banna ba Sikreste ba ba lakaza ku sebeleza balapeli sina bona ka ku ba maeluda kamba batanga ba bukombwa ba na ni mulelo o munde. (1 Timotea 3:1, 8) Kuli muzwale a fiwe matohonolo ao, u lukela ku ba ya hulile kwa moya, ya ziba hande Mañolo ili ya cisehela hahulu mwa simu. (Likezo 18:24; 1 Timotea 4:15; 2 Timotea 4:5) U lukela ku ba ya ikokobeza, ya ishuwa, ili ya na ni pilu-telele, kakuli Mulimu h’a fuyoli batu ba ba ikanyisa, ba ba ikuhumusa, ili ba ba lakaza ku ipahamisa. (Liproverbia 11:2; Maheberu 6:15; 3 Joani 9, 10) Haiba u nyezi, u lukela ku ba toho ya lubasi y’a lilato ili ya kona ku zamaisa hande lubasi lwa hae kamukana. (1 Timotea 3:4, 5, 12) Ka ku ba kuli wa itebuha bufumu bwa kwa moya, mutu ya cwalo u ka fuyolwa ki Jehova.—Mateu 6:19-21.
15, 16. Ki bomañi “batu ba ba li limpo”? Mu fe mitala.
15 Mwa puteho, ba ba li maeluda ha ba sebeza ka t’ata ka ku ba bakutazi, balisana, ni baluti, ba lu fa mabaka a mande a ku itebuha “batu ba ba li limpo” ba ba cwalo. (Maefese 4:8, 11, NW) Ba ba fumana tuso kwa sebelezo ya bona ye lilato ba kana ba sa bonisangi buitebuho bwa bona kamita, kono Jehova wa bona zote ze ba eza maeluda ba basepahali. H’a na ku libala lilato le ba bonisa kwa libizo la hae ka sebelezo ya bona ya ku tusa batu ba hae.—1 Timotea 5:17; Maheberu 6:10.
16 Mu nyakisise mutala wa eluda yo muñwi ya sebeza ka t’ata ya n’a potezi musizana wa Sikreste ya n’a tuha a pazulwa mwa booko. Mulikani yo muñwi wa lubasi l’o n’a ñozi kuli: “N’a li ya musa, ya tusa, ya babalela. N’a lu kupile kuli lu lapele ni yena ku Jehova. Ha n’a nze a lapela, bondat’ahe musizana y’o [ba ba si Lipaki za Jehova] ba sikoka, mi bote be ne ba li mwa muzuzu wa kwa sipatela ba lotisa miyoko. Tapelo ya eluda y’o n’e li ye musa hakalo, mi Jehova u lilato hakalo ha n’a lumile eluda y’o ka nako yeo ye swanela!” Paki yo muñwi ya n’a kula n’a bulezi cwana ka za maeluda be ne ba mu potezi: “Ha ne ba tile kwa mumbeta wa ka mwa muzuzu mo ku alafelwa ba ba kula hahulu, na ziba kuli ne ni ka kona ku tiyela nto ifi kamba ifi ye n’e ka ezahala ku zwelela honaf’o. Na tiya ni ku wa pilu.” Kana ku na ni ya kona ku leka buiyakato bo bu lilato b’o? Kutokwa! Ki mpo ye zwa ku Mulimu, ye fiwa ka puteho ya Sikreste.—Isaya 32:1, 2.
Mpo ya Bukombwa bwa mwa Simu
17, 18. (a) Jehova u file batu ba hae kaufela mpo mañi ya sebelezo? (b) Mulimu u file tuso mañi ilikuli lu kone ku peta bukombwa bwa luna?
17 Ha ku na mpo ye tuna ye kile ya fiwa ku mutu ufi kamba ufi ye fita ya ku sebeleza Jehova, yena Muambakani-ya-Pahami. (Isaya 43:10; 2 Makorinte 4:7; 1 Pitrosi 2:9) Nihakulicwalo, kolo ya ku abana mwa bukombwa bwa fa nyangela i filwe ku bote—banana ni basupali, banna ni basali—ba ba lakaza ha buniti ku sebeleza Mulimu. Kana mwa itusisa hande mpo yeo ya butokwa hahulu? Ba bañwi ba kana ba kata-kata kakuli ba ikutwa kuli ha ba koni ku eza musebezi w’o, kono mu si libali kuli Jehova u fa moya o kenile ku ba ba mu sebeleza, mi moya w’o wa tusa mo lu kana lwa fokola kaufela.—Jeremia 1:6-8; 20:11.
18 Jehova u file musebezi wa ku shaela Mubuso kwa batanga ba hae ba ba ishuwa, isiñi kwa batu ba ba ikuhumusa ili ba ba itinga fa buikoneli bwa bona. (1 Makorinte 1:20, 26-29) Batu ba ba ikokobeza ili ba ba ishuwa ba itumelela bufokoli bwa bona mi ba itinga fa tuso ya Mulimu ha ba zwela mwa bukombwa bwa mwa simu. Hape ba itebuha tuso ya kwa moya y’a fa ka “sikombwa se si sepahala.”—Luka 12:42-44; Liproverbia 22:4.
Bupilo bwa Lubasi Lwa Tabo —Mpo ye Nde
19. Ki lika mañi ze tusa ku kondisa mwa ku hulisa bana?
19 Linyalo ni bupilo bwa lubasi lwa tabo ki limpo ze zwelela ku Mulimu. (Ruti 1:9; Maefese 3:14, 15) Bana ni bona ki “sanda se si zwa ku [Muñ’a] Bupilo” sa butokwa, mi ba tahisa tabo kwa bashemi ba ba kondisa mwa ku suña mikwa ya silumeli ku bona. (Samu 127:3) Haiba mu bashemi, mu zwelepili ku utwa Jehova ka ku twaeza bana ba mina ka ku ya ka Linzwi la hae. Ba ba eza cwalo kaniti luli ba ka tusiwa ni ku fuyolwa hahulu ki Jehova.—Liproverbia 3:5, 6; 22:6; Maefese 6:1-4.
20. Ki nto mañi ye kana ya tusa bashemi bao bana ba bona ba fulalezi bulapeli bwa niti?
20 Bashemi ba silumeli ni ko ba ka ikataza cwañi, mwendi ba bañwi kwa bana ba bona ba iketela ku fulalela bulapeli bwa niti ha ba hula. (Genese 26:34, 35) Seo si kona ku tomohisa pilu bashemi. (Liproverbia 17:21, 25) Kono ku fita ku fela pilu, ku kana kwa ba tusa ku hupula swanisezo ya Jesu ya za mwana ya n’a latehile. Mwana y’o niha n’a tutile fa lapa ni ku y’o pila bupilo bo bu maswe, hasamulaho n’a kutezi kwa ndu ya bondat’ahe, ili bao ne ba mu amuhezi ka tabo ni ka lilato. (Luka 15:11-32) Ku ezahale cwañi kamba cwañi, bashemi ba Sikreste ba basepahali ba kona ku kolwa kuli Jehova wa ba utwisisa, wa iyakatwa bona ha lilato, mi u ka ba tusa luli.—Samu 145:14.
21. Ki mañi ye lu lukela ku utwa, mi ki kabakalañi?
21 Kacwalo, haike kaufela luna lu ikatulele se si li sa butokwa luli mwa bupilo bwa luna. Kana lu sweli ku bata hahulu sifumu, se si kona ku tahiseza luna ni mabasi a luna butuku? Kamba kana lu sweli ku bata ‘mpo ye nde ni limpo ze petehile’ ze zwa ku “Ndate wa maseli”? (Jakobo 1:17) Satani, yena “ndat’ahe lishano,” u bata kuli lu mbindanele sifumu ni ku latehelwa ki tabo ni bupilo. (Joani 8:44; Luka 12:15) Kono Jehova u lu batela fela bunde. (Isaya 48:17, 18) Kacwalo, haike lu zwelepili ku utwa Ndat’a luna ya lilato wa kwa lihalimu mi kamita lu mu ‘tabele.’ (Samu 37:4) Haiba lu pila cwalo, limpo za butokwa ka ku fitisisa za Jehova ni limbuyoti ze tuna li ka lu fumisa—mi lu ka li fiwa ku si na butuku.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 10 Mu bone Awake!, ya January 22, 1993, makepe 18-21.
Kana Mwa Hupula?
• Tabo ye tuna ka ku fitisisa i konwa ku fumanwa kai?
• Ki limpo mañi ze ñwi zeo Jehova a fa kwa batu ba hae?
• Ki kabakalañi bukombwa bwa mwa simu ha bu li mpo?
• Bashemi ba kona ku ezañi kuli ba fuyolwe ki Mulimu mwa ku hulisa bana ba bona?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 16]
Kana mwa itebuha mpo ya Mulimu ya Linzwi la hae le li ñozwi?
[Siswaniso se si fa likepe 17]
Ku si na taba ni miinelo ye t’ata hahulu, Laurel Nisbet n’a sebelelize Mulimu ka cisehelo
[Maswaniso a fa likepe 18]
Sina Tabita, Bakreste ba mwa miteñi ya cwale ba zibahala ka likezo za bona za lilato
[Siswaniso se si fa likepe 19]
Maeluda ba Sikreste ba iyakatwa ha lilato balumeli sina bona