Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Dibenesha dia Yehowa didi dituvuija babanji

Dibenesha dia Yehowa didi dituvuija babanji

Dibenesha dia Yehowa didi dituvuija babanji

“Dibenesha dia Yehowa ke didi divuija [muntu] mubanji, ne kêna usakidilaku kanyinganyinga.”​—NSUMUINU 10:22, NW.

1, 2. Bua tshinyi disanka kadiena difumina ku biuma?

 LELU bantu ba bungi mbaditue mu dikeba bubanji. Kadi bubanji budiku mua kubapesha disanka anyi? Tshikandakanda kampanda tshidi tshiamba ne: “Kakutu kuanji kuikala tshikondo tshidi bantu babungame bikole bua nsombelu wabu bu tshitudi etshi to.” Tshidi tshiamba kabidi ne: “Kabiena biumvuika to, bualu badi batuambila ne: malu a mpetu a ditunga dia Australie adi enda bimpe bitambe, ne nsombelu udimu mmuimpe be. . . . Kadi nansha nanku, bantu ba bungi ba mu ditunga edi badi buobu bamona anu se: malu kaena enda bimpe to. Balume ne bakaji badi bamona ne: kudi tshintu kampanda tshidibu bapangile mu nsombelu wabu kadi kabayi bamanye mua kutshiumvuija.” (The Australian Women’s Weekly) Bulelela, Mukanda wa Nzambi udi wambilamu padiwu utuleja ne: disanka peshi muoyo kabiena bifumina ku bintu bitudi nabi nansha.​—Muambi 5:10; Luka 12:15.

2 Bible udi ulongesha ne: disanka dipite bunene didi difumina ku dibenesha dia Nzambi. Bua muanda eu, Nsumuinu 10:22 (NW) udi wamba ne: “Dibenesha dia Yehowa ke didi divuija [muntu] mubanji, ne kêna usakidilaku kanyinganyinga.” Misangu ya bungi kanyinganyinga katu kafumina ku dikeba biuma ne lukuka. Ke bualu kayi mupostolo Paulo wakadimuija bena Kristo ne: ‘Kadi bobu badi basue kuikala babanji badi bapona mu kutetshibua kua munda ne mu buteyi ne mu nkuka ya bungi idi mipote ne idi ibanyanga, bu yoyi mene idi înyisha bantu mu dibashipesha ne mu dibutuka. Bualu bua lukuka lua biuma ludi muji wa malu mabi a mishindu yonso; bidi bantu bakuabu badikebela ne bakasesuishibua mu njila wa ditabuja, bakadisunsula mubidi wonso ne tunyinganyinga tua bungi.’​—1 Timote 6:9, 10.

3. Bua tshinyi basadidi ba Nzambi badi bapeta makenga?

3 Kadi badi batungunuka ne ‘kutumikila dîyi dia Yehowa’ badi bapeta mabenesha adi kaayi afila kanyinganyinga. (Dutelonome 28:2) Kadi bamue badi mua kukonka ne: ‘Bikala dibenesha dia kudi Yehowa kadiyi ne kanyinganyinga katentekapu, bua tshinyi basadidi ba Nzambi ba bungi badi bakenga?’ Bible udi utuleja ne: Nzambi mmulekele makenga atukuata kadi bua kuamba bimpe, makenga aa adi afumina kudi Satana, ku bukua-panu buende bubi ne ku dipanga bupuangane dietu. (Genese 6:5; Dutelonome 32:4, 5; Yone 15:19; Yakobo 1:14, 15) Yehowa udi mpokolo wa “dipa dilenga dionso, dipa diakane dionso.” (Yakobo 1:17, Mukanda wa Mvidi Mukulu [Katolike, MMM]) Ke bualu kayi mabenesha ende kaatu akebesha kanyinganyinga nansha. Nenku tumonayi amue a ku mapa makane a Nzambi.

Dîyi dia Nzambi ndipa dia mushinga mukole

4. Ndibenesha ne ndipa kayi dia mushinga mukole bidi nabi bantu ba Yehowa mu ‘tshikondo tshia ku nshikidilu’ etshi?

4 Mulayi wa Danyele udi wamba bua ‘tshikondo tshia ku nshikidilu’ ne: ‘[Dimanya dilelela] nedivulangane.’ Kadi ‘kakuena umue wa bantu babi wajingulula malu, kadi bantu badi ne meji nebaajingulule.’ (Danyele 12:4, 10) Elabi meji bua bualu ebu! Bu mudi Dîyi dia Nzambi (nangananga milayi yende) difunda ne meji a Nzambi, bantu babi kabena mua kupeta diumvuija diadi dilelela to, bantu ba Yehowa buobu badi bapeta diumvuija dilelela edi. Muana wa Nzambi wakasambila ne: ‘Tatu wanyi, Mukalenge wa diulu ne wa buloba, ndi nkusakidila bua wewe wakusokoka bena meji ne bena budimu malu aa, wakuasokolola kudi bana bakese.’ (Luka 10:21) Ndibenesha kayipu dia kuikala ne dipa dia mushinga mukole dia Bible, Dîyi didi Nzambi mufundishe, ne dia kuikala munkatshi mua bantu badi Yehowa mupeshe bujinguludi bua mu nyuma!​—1 Kolinto 1:21, 27, 28; 2:14, 15.

5. Meji ntshinyi, ne mmunyi mutudi mua kuapeta?

5 Katuvua mua kupeta bujinguludi bua mu nyuma bu kabiyi bua “meji a mu diulu” to. (Yakobo 3:17, MMM) Meji mbukokeshi bua kuenza malu ne dimanya ne bujinguludi bua kujandula nshinga ya mu nsombelu, kuepuka njiwu, kukumbaja bipatshila kampanda anyi kufila mibelu milenga. Mmunyi mutudi tupeta meji a Nzambi? Nsumuinu 2:6 udi wamba ne: ‘Bualu bua Yehowa udi upa bantu meji; mukana muende mudi mupatuka lungenyi ne dijingulula dia mianda.’ Bushuwa, Yehowa neatupeshe meji anu muakapeshaye Mukalenge Solomo “mutshima wa meji” bituasuminyina ne kumulombawu mu masambila. (1 Bakelenge 3:11, 12; Yakobo 1:5-8) Bua tuetu kupeta meji, tudi kabidi ne bua kutungunuka ne kuteleja Yehowa mu didilongela ne ditumikila Dîyi diende pa tshibidilu.

6. Bua tshinyi kutumikila mikenji ne mêyi a Yehowa nnjila wa meji?

6 Mu mikenji ne mêyi a mu Bible mudi bilejilu bilenga bia meji a Nzambi. Mikenji ne mêyi aa adi atuambuluisha mu malu etu a ku mubidi, mu lungenyi ne mu nyuma. Mufundi wa Misambu wakimbilamu ne: ‘Mikenji ya Yehowa idi miakane tshishiki, isangaja muoyo wa muntu; tshimanyishilu tshia Yehowa tshidi mua kueyemenyibua, tshidi tshivuija muntu udi mudibakane muena meji. Mêyi a Yehowa adi malelela, adi asankisha mutshima; mukenji wa Yehowa udi mulengele, udi utandula mêsu a bantu. Ditshina dia Yehowa didi ditoke, didi dishindama tshiendelele; dîyi dijalame dia Yehowa didi dia bushuwa, didi ne buakane misangu yonso. Kubinanga kudi kupita kunanga or buimpe; e, kudi kupita kunanga or wa mushinga mukole wa bungi buimpe.’​—Musambu 19:7-10; 119:72.

7. Nntatu kayi itu bantu bapeta padibu balengulula mikenji miakane ya Nzambi?

7 Kabidi, bantu badi balengulula mikenji miakane ya Nzambi kabena bapeta disanka ne budikadidi bidibu bakeba to. Ku tototo nansha ku ndandanda batu balua kumona ne: Nzambi kabatu bamuseka to, bualu muntu udi upuola anu tshidiye ukuna. (Galatia 6:7) Bantu miliyo mivule badi balengulula mêyi a mu Bible badi banowa ntatu minene bu mudi mafu a panshi, masama mabi anyi bibidilu bibi bidi binyanga mubidi. Anu buobu bashintuluke, tshianana njila udibu balonda neabafikishe ku lufu ne pamu’apa ku kabutu kikala Nzambi mua kutuma.​—Matayo 7:13, 14.

8. Bua tshinyi bantu badi banange Dîyi dia Nzambi badi ne disanka?

8 Kadi bantu badi banange Dîyi dia Nzambi ne baditumikila nebapete mabenesha mavule mpindieu ne mu matuku atshilualua. Badi bamona tshia bushuwa se: mikenji ya Nzambi mmibapikule, badi ne disanka dilelela, ne mbindile ne muoyo kulukulu tshikondo tshikalabu mua kubapikula ku mpekatu ne ku ntatu minene idiye mukebeshe. (Lomo 8:20, 21; Yakobo 1:25) Ditekemena edi ndilelela bualu ndishindamene pa dipa ditambe bunene dia Nzambi: mulambu wa kupikula nawu bantu wa Muanende umuepele mulela, Yezu Kristo. (Matayo 20:28; Yone 3:16; Lomo 6:23) Dipa edi ditambe bunene didi dileja ne: Nzambi mmunange bantu bikole, ne didi ditujadikila ne: neapeshe bonso badi batungunuka ne kumutumikila mabenesha kaayi ne ndekelu.​—Lomo 8:32.

Tudi ne dianyisha bua dipa dia nyuma muimpe

9, 10. Mmunyi mudi dipa dia nyuma muimpe wa Yehowa dituambuluisha? Fila tshilejilu.

9 Dipa dikuabu dilenga dia kudi Nzambi ditudi ne bua kumulejila dianyisha nnyuma wende muimpe. Mu dituku dia Pentekoste wa mu 33 B.B., mupostolo Petelo wakabela tshisumbu tshia bantu bavua mu Yelushalema ne: ‘Kudimunayi mitshima yenu, nubatijibue buonso buenu mu dina dia Yezu Kristo bualu bua kunujimijilabu mibi yenu; nunku nenuangate kupa kua nyuma muimpe.’ (Bienzedi 2:38) Lelu, Yehowa udi ufila nyuma muimpe kudi basadidi bende badi badilambule kudiye badi bamulombaye mu masambila ne badi basue kuenza disua diende. (Luka 11:9-13) Mu bikondo bia kale, bukole ebu budi butambe makole onso adiku (nyuma muimpe wa Nzambi anyi bukole buenzeji) buakakolesha balume ne bakaji ba ditabuja ne bena Kristo ba kumpala kabidi. (Zekâya 4:6; Bienzedi 4:31) Bukole ebu budi mua kutukolesha petu nansha tuetu mua kupeta bipumbishi binene anyi ntatu mikole bualu tudi bantu ba Nzambi.​—Yoele 2:28, 29.

10 Angata tshilejilu tshia Laurel, uvua ne disama dia tuneke ne wakenza bidimu 37 mu tshiamu tshivuabu bamuele bua tshiotshi kuikala tshimuambuluisha bua kupuyakana. * Nansha muvuaye mu ntatu mipite bukole, wakasadila Nzambi ne lukunukunu too ne ku lufu luende. Munkatshi mua bidimu bia bungi, Laurel wakapeta mabenesha mavule a Yehowa Nzambi. Tshilejilu, wakambuluisha bantu 17 bua kupeta dimanya dijalame dia bulelela bua mu Bible, nansha muvuaye anu ne tshiamu tshiende atshi butuku ne munya. Nsombelu wende udi utuvuluija mêyi a mupostolo Paulo a se: “Pandi ne butekete ke pandi ne bukole.” (2 Kolinto 12:10, MMM) Bulelela, mamuma onso mimpe atudi mua kupatula mu diyisha lumu luimpe tudi tuapatula ku diambuluisha dia nyuma muimpe wa Nzambi udiye upesha bantu badi batungunuka ne kutumikila dîyi diende, kadi ki nku bukole anyi ku makanda etu tuetu nansha.​—Yeshaya 40:29-31.

11. Nngikadilu kayi idi nyuma wa Nzambi upatula munda mua bantu badi bavuala “bumuntu bupiabupia”?

11 Patudi tuteleja dîyi dia Nzambi ne butumike, nyuma wende udi upatula ngikadilu eyi munda muetu: dinanga, disanka, ditalala, lutulu, bulenga, buimpe, ditabuja, budipuekeshi ne didikanda. (Galatia 5:22, 23) “Mamuma a nyuma” aa adi enza “bumuntu bupiabupia” budi bena Kristo ne bua kuvuala bua kupinganabu pa muaba wa ngikadilu ya luonji mifuane ya nyama ivuabu nayi kumpala. (Efeso 4:20-24, NW; Yeshaya 11:6-9) Dimuma dia mushinga wa bungi ku onso aa ndinanga, bualu didi “tshisuikidi [tshipuangane].”​—Kolosai 3:14.

Dinanga dia bena Kristo ndipa dia kuanyisha bikole

12. Mmunyi muvua Tabita ne bena Kristo bakuabu ba mu bidimu lukama bia kumpala baleje dinanga?

12 Dinanga dia bena Kristo ndipa dikuabu dilenga dia Yehowa ditudi tuanyisha bikole. Dinanga edi ndilombola kudi mikenji, kadi ditu dinanga dikole bualu didi disangisha bena Kristo pamue kupita ne malanda a ku mubidi. (Yone 15:12, 13; 1 Petelo 1:22) Angatabi tshilejilu tshia Tabita, mukaji muena Kristo wa malu malenga wa mu bidimu lukama bia kumpala. “Misangu yonso wakadi wenza malu mimpe ne wambuluisha bapele,” nangananga bakaji bakamba ba mu tshisumbu tshiabu. (Bienzedi 9:36, MML) Bakaji aba bavua mua kuikala ne balela babu ba ku mubidi, kadi Tabita uvua wenza muende muonso bua kubambuluisha ne kubakankamija. (1 Yone 3:18) Etshi ntshilejilu tshilenga tshidi Tabita mutushile! Dinanga dia buena muntu diakasaka Pisikila ne Akula bua ‘kusua kujimija mioyo yabu’ bua bualu bua Paulo. Dinanga diakasaka kabidi Epafa, Luka, Onesifolo ne bakuabu bua kuambuluisha mupostolo eu pavuaye mu buloko mu Lomo. (Lomo 16:3, 4, MML; 2 Timote 1:16; 4:11; Filemona 23, 24) Bulelela, lelu bena Kristo ba mushindu umue nabu ‘mbanangangane,’ ne dinanga diabu edi ndipa dia Nzambi didi dileja ne: mbayidi balelela ba Yezu.​—Yone 13:34, 35, MMM.

13. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuangata bana betu bena Kristo ne mushinga ne tubanyisha bikole?

13 Utu wanyisha dinanga ditu mu tshisumbu tshia bena Kristo anyi? Utu ne dianyisha bua bana betu ba mu nyuma badi pa buloba bujima anyi? Aa kabidi mmapa malenga a Yehowa adi atuvuija babanji. Mmunyi mutudi mua kuleja ne: tudi tuangata mapa aa ne mushinga? Mpatudi tuenzela Nzambi mudimu wa tshijila, tufila mandamuna mu bisangilu bia tshisumbu ne tulejangana dinanga ne mamuma makuabu a nyuma wa Nzambi.​—Filipoi 1:9; Ebelu 10:24, 25.

“Mapa mikale bantu”

14. Mmalu kayi adibu balomba muena Kristo udi musue kuikala mukulu anyi musadidi wa mudimu?

14 Balume bena Kristo badi bajinga kuikala bakulu anyi basadidi ba mudimu bua kuambuluisha bena Kristo nabu badi ne tshipatshila tshilenga. (1 Timote 3:1, 8) Bua kukumbaja malu malomba bua kuenza midimu eyi ya pa buayi, muanetu wa balume udi ne bua kuikala muntu wa mu nyuma, mumanye Bible bimpe ne uyisha ne lukunukunu. (Bienzedi 18:24; 1 Timote 4:15; 2 Timote 4:5) Udi ne bua kuleja budipuekeshi ne bupuekele ne lutulu, bualu Nzambi katu ufila mabenesha ende kudi bena didibandisha, bena lutambishi ne bena diambu nansha. (Nsumuinu 11:2; Ebelu 6:15; 3 Yone 9, 10) Bikalaye musele, udi ne bua kuikala mfumu wa dîku muimpe, mumanye mua kulombola ba mu nzubu muende bimpe. (1 Timote 3:4, 5, 12) Bu mudi muanetu eu wangata malu a mu nyuma ne mushinga, neapete dibenesha dia Yehowa.​—Matayo 6:19-21.

15, 16. Mbanganyi badi baleja ne: badi “mapa mikale bantu”? Fila bilejilu.

15 Padi aba badi bakulu bayisha lumu luimpe, balama ne balongesha ne tshisumi, badi batupesha mushindu wa tuetu kuangata “mapa mikale bantu” aa ne mushinga wa bungi. (Efeso 4:8, 11, NW) Nansha aba badibu bambuluisha ne dinanga buobu kabayi baleja dianyisha diabu misangu yonso, Yehowa udi umona bionso bidi bakulu ba lulamatu benza. Kakupua muoyo dinanga didibu baleja bua dîna diende padibu bambuluisha bantu bende nansha.​—1 Timote 5:17; Ebelu 6:10.

16 Angata tshilejilu tshia mukulu mukuabu muenji wa mudimu wakaya kutangila nsongakaji kampanda muena Kristo uvuabu bakeba kupanda mutu. Muanetu mukuabu wa bakaji mulunda wa dîku dia bansongakaji eu wakafunda bua mukulu au ne: “Uvua muena malu mimpe be, uvua ukankamijangana bikole ne uvua muena luse lua bungi. Wakalomba dianyisha bua kusambilaye Yehowa pamue netu. Pavuaye usambila, tatuende [kavua Ntemu wa Yehowa to] wa muanetu uvua usama au wakashikunka, ne muntu yonso uvua muaba au wakapuekesha binsonji. Disambila dia mukulu au divua dia dinanga, ne Yehowa uvua muenze bimpe be bua kumutuma pa dîba adi!” Ntemu mukuabu uvua pende usama wakamba bua bakulu bavua baye kumutangila ne: “Pakaluabu ku bulalu buanyi mu lupitadi muaba uvuabu bampeshila manga, ngakamona ne: nansha bualu kayi buobu buenzeke, mvua mua kubutantamena. Ngakapeta bukole ne ditalala.” Muntu udiku mua kusumba dinanga dia mushindu’eu anyi? Nansha kakese! Edi ndipa dia Nzambi didiye mutupeshe mu tshisumbu tshia bena Kristo.​—Yeshaya 32:1, 2.

Dipa dia mudimu wa budimi

17, 18. (a) Ndipa kayi dia mudimu didi Yehowa mulongoluele bantu bende bonso? (b) Ndiambuluisha kayi didi Nzambi mutupeshe bua tuetu kumona mua kukumbaja mudimu wetu?

17 Kakuena lumu lutambe bunene ludi muntu mua kupeta bu kusadila Mutambe Bunene Yehowa nansha. (Yeshaya 43:10; 2 Kolinto 4:7; 1 Petelo 2:9) Diakalenga dia kuenza mudimu wa buambi ndipesha bantu bonso: bana ne bakole, balume ne bakaji, badi ne dijinga dilelela dia kuenzela Nzambi mudimu. Utu wenza mudimu eu anyi? Bamue badi mua kubenga bua kuyisha bualu badi badimona kabayi bakumbane to, kadi vuluka ne: Yehowa udi upesha bantu badi bamuenzela mudimu nyuma muimpe, ne nyuma eu udi utupesha tshionso tshitudi mua kuikala bapangile.​—Yelemiya 1:6-8; 20:11.

18 Yehowa mmufile mudimu wa diyisha Bukalenge kudi basadidi bende bena budipuekeshi, kadi ki nkudi bena lutambishi ne badi beyemena mamanya abu nansha. (1 Kolinto 1:20, 26-29) Bantu bena budipuekeshi mbamanye mikalu yabu ne badi beyemena Nzambi padibu benza mudimu wa buambi. Badi kabidi banyisha diambuluisha dia mu nyuma didiye ubapeshila kudi “mulami wa bulamate.”​—Luka 12:42-44, MMM; Nsumuinu 22:4.

Nsombelu muimpe wa mu dîku ndipa dilenga

19. Mmalu kayi adi ambuluisha bua kukolesha bana bimpe?

19 Dibaka ne nsombelu muimpe wa mu dîku mmapa a Nzambi. (Luta 1:9; Efeso 3:14, 15) Bana pabu ‘mbupianyi [bua mushinga mukole] bufume kudi Yehowa,’ badi basankisha baledi badi bakokesha bua kubalongesha ngikadilu idi Nzambi musue. (Musambu 127:3) Biwikala muledi, tungunuka ne kutumikila dîyi dia Yehowa mu dilongesha bana bebe bilondeshile Dîyi diende. Bantu badi balongesha bana babu nunku badi ne dishindika dia se: Yehowa neabambuluishe ne neabapeshe mabenesha a bungi.​—Nsumuinu 3:5, 6; 22:6; Efeso 6:1-4.

20. Ntshinyi tshidi mua kuambuluisha baledi badi ne bana babenge ntendelelu mulelela?

20 Nansha mutu baledi batshinyi ba Nzambi benza muabu muonso, pamu’apa bamue bana batu babenga ntendelelu mulelela padibu bakola. (Genese 26:34, 35) Ebi bidi mua kubungamija baledi bikole menemene. (Nsumuinu 17:21, 25) Kadi pamutu pa kuteketa, bidi mua kuikala bimpe bua buobu kuvuluka mufuanu wa Yezu wa muana muena bitulatula. Nansha muvua muana au mumbuke kumbelu bua kuya kuditua mu buenzavi, wakalua kupingana kumbelu kua tatuende, ke tatuende kumuakidila ne disanka ne dinanga kabidi. (Luka 15:11-32) Nansha bualu kayi buobu buenzeke, baledi bena Kristo ba lulamatu badi ne bua kuikala bajadike ne: Yehowa udi ubumvuila, udi ubambuluisha ne dinanga ne kakulekela kubakuatshisha to.​—Musambu 145:14.

21. Nnganyi utudi ne bua kutumikila, ne bua tshinyi?

21 Nenku yonso wa kutudi ikale mujadike tshidi ne mushinga wa bungi mu nsombelu wende. Tudiku baditue mu dikeba dia biuma ne lukuka luonso bifuanyike kutukebela tuetu ne mêku etu tunyinganyinga anyi? Peshi tudi tukeba ‘mapa malenga ne mapa makane’ adi afuma kudi “Tatu wa butoke”? (Yakobo 1:17, MMM) Satana “tatuende wa dishima” mmusue bua tuetu kuditua mu dikeba biuma ne tupangile disanka ne muoyo kabidi. (Yone 8:44, MMM; Luka 12:15) Kadi Yehowa udi ujinga bua tuikale ne diakalengele. (Yeshaya 48:17, 18) Nanku tutungunukayi ne kutumikila Tatu wetu wa mu diulu muena dinanga ne misangu yonso ‘tuikale ne disanka’ bua bualu buende. (Musambu 37:4) Tuetu balonde njila eu, mapa a mushinga mukole a Yehowa ne mabenesha mavule nebituvuije babanji, ne kakuyi kanyinganyinga nansha kakese to.

[Mêyi adi kuinshi]

Udi muvuluke anyi?

• Mmuaba kayi utudi mua kupeta disanka ditambe bunene?

• Ng’amue mapa kayi adi Yehowa upesha bantu bende?

• Bua tshinyi mudimu wa budimi ndipa?

• Ntshinyi tshidi baledi mua kuenza bua kupeta mabenesha a Nzambi padibu bakolesha bana babu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 16]

Utuku uleja dianyisha bua dipa dia Nzambi dia Dîyi diende didiye mufundishe anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 17]

Nansha muvua Laurel Nisbet mu ntatu mikole menemene, wakasadila Nzambi ne lukunukunu

[Bimfuanyi mu dibeji 18]

Anu bu Tabita, bena Kristo ba matuku etu aa mbamanyike bimpe bua bienzedi biabu bia dinanga

[Tshimfuanyi mu dibeji 19]

Bakulu bena Kristo badi bambuluisha bena Kristo nabu ne dinanga