Pagpangayo sing Pasaylo—Isa ka Epektibo nga Paagi sa Pagpakighidait

“ANG pagpangayo sing pasaylo epektibo. Ginalubad sini ang mga inaway nga wala sing kasingki, ginabalik sini ang paghiusa sa tunga sang mga pungsod, nagatugot ini sa mga gobierno nga kilalahon ang pag-antos sang ila mga banwahanon, kag ginapasag-uli sini ang maayo nga pagtamdanay.” Amo sini ang ginsulat ni Deborah Tannen, isa ka awtor sang pinakamabakal nga libro kag sociolinguist sa Georgetown University sa Washington, D.C.

Ginapamatud-an sang Biblia nga ang sinsero nga pagpangayo sing pasaylo masami nga isa ka epektibo nga paagi agod mapasag-uli ang naguba nga relasyon. Halimbawa, sa parabola ni Jesus tuhoy sa buhaha nga anak, sang ang anak nagpauli kag tinagipusuon nga nangayo sing pasaylo, ang amay handa gid sa pagbaton liwat sa iya sa panimalay. (Lucas 15:17-24) Huo, ang isa ka tawo indi gid dapat mangin tuman ka bugalon sa pagtulon sang iya bugal, kag magpangayo sing pasaylo kag patawad. Sa pagkamatuod, para sa sinsero kag mapainubuson nga mga indibiduwal, ang pagpangayo sing pasaylo indi gid mabudlay.

Ang Gahom sang Pagpangayo sing Pasaylo

Si Abigail, nga isa ka maalam nga babayi sa dumaan nga Israel, naghatag sing isa ka halimbawa sang gahom sang pagpangayo sing pasaylo, walay sapayan nga ginhimo niya ini tungod sa sala nga nahimo sang iya bana. Samtang nagapuyo sa kahanayakan, gin-amligan ni David, nga sang ulihi nangin hari sang Israel, kag sang iya tinawo ang panong ni Nabal, nga bana ni Abigail. Apang, sang nangayo sing tinapay kag tubig ang mga pamatan-on  nga tinawo ni David, gintabog kag gin-insultuhan sila ni Nabal. Bangod sa kaakig, ginpangunahan ni David ang mga 400 ka lalaki agod makig-away kay Nabal kag sa iya panimalay. Sang mabalitaan ang natabo, nakigkita si Abigail kay David. Sang makita ni Abigail si David, naghapa sia sa tiilan ni David. Nian nagsiling sia: “Mangin sa akon, O ginuo ko, ang kasaypanan; kag, palihug, pahambala ang imo ulipon nga babayi sa imo mga igdulungog, kag pamatii ang mga pulong sang imo ulipon nga babayi.” Nian ginpaathag ni Abigail ang kahimtangan kag ginregaluhan niya si David sing pagkaon kag ilimnon. Sa sina, si David nagsiling: “Taklad ka sa paghidait sa imo balay. Tan-awa, ginpamatian ko ang imo tingog agod hatagan ko sing konsiderasyon ang imo pagkatawo.”​—⁠1 Samuel 25:2-35.

Bangod sang pagkamapainubuson ni Abigail kag sang iya pagpangayo sing pasaylo para sa di-maayo nga ginhimo sang iya bana, naluwas ang iya panimalay. Nagpasalamat pa gani si David sa iya bangod sang pagpugong sa iya nga makasala sa dugo. Bisan pa nga indi si Abigail ang nakahimo sing sala kay David kag sa iya tinawo, ginbaton niya ang sala para sa iya panimalay kag nakighidait kay David.

Ang isa pa ka halimbawa sang isa ka tawo nga nakahibalo kon san-o magpangayo sing pasaylo amo si apostol Pablo. Isa ka bes, kinahanglan niya pangapinan ang iya kaugalingon sa atubangan sang Sanhedrin, ang mataas nga korte sang mga Judiyo. Sa kaakig sa bunayag nga mga pinamulong ni Pablo, ginsugo sang mataas nga saserdote nga si Ananias ang mga nagatindog sa luyo ni Pablo nga dapalon sia. Sa sina, si Pablo nagsiling sa iya: “Pagdapalon ka sang Dios, ikaw nga dingding nga ginpaputi. Nagalingkod ka bala sa paghukom sa akon suno sa Kasuguan kag, sa amo man nga tion nagalapas ka sang Kasuguan, sa pagsugo nga dapalon ako?” Sang ginsumbong si Pablo sang mga nagatan-aw nga ginapasipalahan niya ang mataas nga saserdote, gilayon nga ginbaton sang apostol ang iya sayop, nga nagasiling: “Mga utod, wala ako makahibalo nga sia ang mataas nga saserdote. Kay nasulat na, ‘Dili ka magpamulong sing malain sa isa ka manuggahom sang imo katawhan.’ ”​​—⁠Binuhatan 23:1-5.

Husto ang ginsiling ni Pablo nga ang isa nga gintangdo subong hukom indi dapat magsingki. Walay sapayan sini, nagpangayo sia sing pasaylo bangod wala sia makahibalo nga nagapamulong sia sa mataas nga saserdote nga mahimo tamdon subong di-pagtahod.⁠ * Ang pagpangayo ni Pablo sing pasaylo nagbukas sang dalan para pamatian sang Sanhedrin ang isiling niya. Bangod nakahibalo si Pablo sang pinuyas sa tunga sang mga katapo sang korte, ginsilingan niya sila nga ginakasaba sia bangod sang pagpati niya sa pagkabanhaw. Gani, nag-utwas ang daku nga di-paghiusa, kag ang mga Fariseo nagdampig kay Pablo.​—⁠Binuhatan 23:6-10.

Ano ang matun-an naton gikan sa sining duha ka halimbawa sa Biblia? Sa duha ka halimbawa, ang bunayag nga pagpangayo sing pasaylo nagbukas sang dalan para sa dugang pa nga komunikasyon. Gani ang pagpangayo sing pasaylo makabulig sa aton sa pagpakighidait. Huo, ang pagbaton sang aton mga kasaypanan kag ang pagpangayo sing pasaylo tungod sa nahimo nga halit mahimo magbukas sang mga kahigayunan para sa maayo nga mga paghambalanay.

 ‘Apang Wala Ako sing Nahimo nga Sala’

Kon mahibaluan naton nga may nasaklaw sa aton ginsiling ukon ginhimo, mahimo magbatyag kita nga indi sia rasonable ukon tuman ka sensitibo. Apang, si Jesucristo naglaygay sa iya mga disipulo: “Kon, nian, nagadala ka sang imo dulot sa halaran kag didto nadumduman mo nga ang imo utod may isa ka butang nga batok sa imo, bayai didto ang imo dulot sa atubangan sang halaran, kag maglakat ka; una makighidait ka sa imo utod, kag nian, sa pagbalik mo, ihalad ang imo dulot.”​—⁠Mateo 5:​23, 24.

Halimbawa, ang isa ka utod mahimo magbatyag nga nakasala ka sa iya. Sa sini nga kahimtangan, si Jesus nagsiling nga dapat ka maglakat kag “makighidait ka sa imo utod,” nagabatyag ka man nga nakasala ka sa iya ukon wala. Suno sa Griegong teksto, ang tinaga nga gingamit diri ni Jesus ‘nagakahulugan sang pagpaumuray sa tapos sang pag-away.’ (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Sa pagkamatuod, kon ang duha ka tawo wala nagahangpanay, mahimo nga may sala sila nga duha, kay di-himpit sila kag mahimo magsayop. Masunson ini nagakinahanglan sang pagpaumuray.

Ang isyu, indi gid kon sin-o ang husto kag kon sin-o ang sayop, kundi kon sin-o ang magauna sa pagpakighidait. Sang nakita ni apostol Pablo nga ginadala sang mga Cristiano sa Corinto ang ila mga masigkaalagad sang Dios sa sekular nga mga korte, bangod sang di-paghangpanay subong sang pinansial nga mga butang, gintadlong niya sila: “Ngaa indi na lang ninyo pagpabay-an nga himuan kamo sing sayop? Ngaa indi na lang ninyo pagpabay-an nga dayaan kamo?” (1 Corinto 6:7) Walay sapayan nga ginhambal ini ni Pablo agod indi pagdalhon sang mga masigka-Cristiano ang ila di-paghangpanay sa sekular nga mga korte, ang prinsipio maathag: Ang paghidait sa tunga sang mga masigkatumuluo mas importante sangsa pagpamatuod kon sin-o ang husto kag kon sin-o ang sayop. Kon dumdumon naton pirme ini nga prinsipio, mas mahapos para sa aton nga magpangayo sing pasaylo sa sayop nga ginahunahuna sang isa nga nahimo naton batok sa iya.

Kinahanglan ang Pagkasinsero

Apang, di-nagakaigo nga ginagamit sang iban nga tawo ang mga tinaga nga nagapabutyag sang pagpangayo sing pasaylo. Halimbawa, sa Japan, ang tinaga nga sumimasen, nga isa ka kinaandan nga ekspresyon nga ginagamit sa pagpangayo sing pasaylo, mabatian sing linibo ka beses. Mahimo gani ini magamit sa pagpabutyag sing pasalamat, nga nagapahangop sang masaw-a nga balatyagon nga indi mabalusan ang pabor nga ginpakita. Bangod magamit ini sa madamo nga paagi, ang iban mahimo magbatyag nga ang tinaga tuman kasunson nga ginagamit kag mahimo magpalibog kon ang nagahambal sini sinsero gid. Ang nagkalainlain nga sahi sang pagpangayo sing pasaylo daw ginagamit sing di-nagakaigo sa iban man nga mga kultura.

Sa bisan ano man nga lenguahe, importante nga mangin sinsero kon nagapangayo sing pasaylo. Ang panghambal kag tono sang tingog dapat magpaalinton sang matuod nga kasubo. Si Jesucristo nagtudlo sa iya mga disipulo sa Sermon sa Bukid: “Ang inyo pulong nga Huo magakahulugan sing Huo, ang inyo Indi, Indi; kay ang bisan ano nga labi pa sa sini nagagikan sa isa nga malauton.” (Mateo 5:37) Kon mangayo ka sing pasaylo, mangin sinsero ka sa sini! Sa pag-ilustrar: Isa ka lalaki nga nagalinya sa check-in counter sa erport ang nangayo sing pasaylo sang maigo sang iya maleta ang babayi nga nagalinya masunod sa iya. Pagligad sang pila ka minuto, sang mag-idog ang linya, naigo liwat sang maleta ang babayi. Sa liwat, ang lalaki matinahuron nga nangayo sing pasaylo. Sang matabo ini liwat, ang kaupod sang babayi nagsiling sa iya nga kon sinsero gid sia sa iya ginasiling, dapat niya siguraduhon nga indi niya liwat maigo ang babayi sang iya maleta. Huo, ang sinsero nga pagpangayo sing pasaylo dapat updan sang determinasyon nga indi na pagliwaton ang sayop.

Kon sinsero kita, ang aton pagpangayo sing pasaylo magalakip sang pagbaton sang sayop, pagpangayo sing patawad, kag pagpanikasog nga madula ang halit tubtob sa mahimo. Subong man, dapat gilayon patawaron sang isa nga nahimuan sing sayop ang nagahinulsol nga nakasala. (Mateo 18:​21, 22; Marcos 11:25; Efeso 4:32; Colosas 3:13) Sanglit sila nga duha di-himpit, ang pagpakighidait indi pirme mahapos. Walay sapayan sini, ang pagpangayo sing pasaylo may daku nga puwersa sa pagpakighidait.

Kon ang Pagpangayo sing Pasaylo Indi Nagakaigo

Walay sapayan nga ang mga ekspresyon sang kasubo may maayo nga epekto kag nagaamot sa  paghidait, ang maalamon nga tawo nagalikaw sa paggamit sini nga mga ekspresyon kon indi nagakaigo. Halimbawa, ibutang naton nga ang isyu may yara kaangtanan sa integridad sa Dios. Sang si Jesucristo yari sa duta, “nagpaubos sia kag nangin matinumanon tubtob sa kamatayon, huo, kamatayon sa usok sang pag-antos.” (Filipos 2:8) Apang, wala sia magpangayo sing pasaylo para sa iya mga pagpati agod mapahaganhagan ang iya pag-antos. Kag si Jesus wala magpangayo sing pasaylo sang ang mataas nga saserdote nagsugo: “Paagi sa Dios nga buhi ginapasumpa ko ikaw nga magsugid ka sa amon kon ikaw ang Cristo nga Anak sang Dios!” Sa baylo nga magpangayo sing pasaylo, si Jesus maisog nga nagsabat: “Ikaw mismo ang nagsiling sini. Apang ako nagasiling sa inyo, Kutob karon makita ninyo ang Anak sang tawo nga nagalingkod sa tuuhan sang gahom kag nagakari sa mga panganod sang langit.” (Mateo 26:​63, 64) Wala gid ginbinagbinag ni Jesus ang ideya nga makighidait sa mataas nga saserdote kabaylo sang iya integridad sa iya Amay nga si Jehova nga Dios.

Ang mga Cristiano nagapakita sing pagtahod kag pagpadungog sa mga tawo nga may awtoridad. Apang, indi kinahanglan nga magpangayo sila sing pasaylo tungod sang pagtuman nila sa Dios kag tungod sang gugma nila sa ila mga kauturan.​—⁠Mateo 28:​19, 20; Roma 13:5-7.

Wala Na sing Sablag sa Paghidait

Sa karon, nagasayop kita bangod napanubli naton ang di-kahimpitan kag sala gikan sa aton katigulangan nga si Adan. (Roma 5:12; 1 Juan 1:10) Ang makasasala nga kahimtangan ni Adan resulta sang iya pagrebelde batok sa Manunuga. Apang, si Adan kag si Eva himpit anay kag walay sala, kag nagsaad ang Dios nga ipasag-uli niya ang katawhan sa sini nga kahimpitan. Dulaon niya ang sala kag ang tanan nga epekto sini.​—⁠1 Corinto 15:​56, 57.

Hunahunaa lamang kon ano ang buot silingon sini! Sa iya laygay tuhoy sa paggamit sang dila, ang utod ni Jesus sa iloy nga si Santiago nagsiling: “Kon ang bisan sin-o wala nagakasandad sa pulong, ang isa nga ini himpit nga tawo, nga sarang man makapugong sang iya bug-os nga lawas.” (Santiago 3:2) Sarang mapunggan sang isa ka himpit nga tawo ang iya dila agod indi na kinahanglan nga magpangayo sia sing pasaylo bangod sa sayop nga paggamit sa sini. Sarang niya ‘mapunggan ang iya bug-os nga lawas.’ Makalilipay gid kon kita mangin himpit! Nian, wala na sing sablag sa paghidait sa ulot sang mga indibiduwal. Apang, sa karon ang sinsero kag nagakaigo nga pagpangayo sing pasaylo para sa sala nga nahimo daku nga bulig sa pagpakighidait.

[Nota]

[Retrato sa pahina 5]

Ano ang matun-an naton gikan sa halimbawa ni Pablo?

[Retrato sa pahina 7]

Kon ang tanan himpit, wala na sing sablag sa paghidait