Guruka oze aha biriho

Okushaba Okusaasirwa ni Kikuru omu Kureetaho Obusingye

Okushaba Okusaasirwa ni Kikuru omu Kureetaho Obusingye

Okushaba Okusaasirwa ni Kikuru omu Kureetaho Obusingye

“OKUSHABA okusaasirwa ni kikuru. Nikushoboorora obutaikirizana hatabaireho okutwarizana kubi, nikwihaho okwebaganisamu omu mahanga, nikureetera ab’obushoboorozi kwetegyereza oburemeezi bw’abu barikwebembera kandi nikugaruraho enkoragana nungi,” nikwo Deborah, omuhangu omwe kuruga aha Georgetown University omuri Washington, D.C yaahandiikire.

Baibuli neehamya ngu okushaba okusaasirwa oyihire aha mutima n’omuringo murungi gw’okugaruraho enkoragana nungi. Nk’eky’okureeberaho, omu nfumu ya Yesu y’omwana owaarazire ku yaagarukire omu ka akashaba okusaasirwa, ishe akamusaasira. (Luka 15:17-24) Eego, omuntu aine kwetantara kugira amaryo, kandi akashaba okusaasirwa. Buzima, abantu abacureezi tibarigumirwa kushaba okusaasirwa.

Ni Kikuru Kushaba Okusaasirwa

Abigaili, omukazi omunyabwengye owa ira akaba n’eky’okureeberaho kirungi eky’okushaba okusaasirwa, n’obu iba niwe yaabaire ashobize. Obu Daudi yaabaire ari omu ihamba, atakabaire omugabe wa Israeli, we n’abashaija be bakarinda amasyo ga Nabali, iba w’Abigaili. Kwonka, abashaija ba Daudi ku baashabire Nabali eby’okurya n’amaizi akababinga kandi yaabajuma. Daudi n’abashaija be ahabw’okugira ekiniga kingi, bakaza kucwekyereza Nabali n’ab’eka ye boona. Abigaili ku yaamanyire ekyabaire nikiza kubaho, akaza kubugana Daudi. Abigaili ku yaamureebire yaajuumara omu maisho ge, yaamugira ati: “Mukama wangye ekyo kibi kibe niinye kyabarirwa. Ninkweshengyereza ikiriza omuzaana waawe agire eki yaakugambira, naiwe ohurire ebigambo by’omuzaana waawe.” Abigaili akashaba Daudi okusaasirwa kandi yaamuha ekiconco ky’eby’okurya n’eby’okunywa. Daudi akamugira ati: “Yeinamukire owaawe n’obusingye, ebi waagamba naabihurira, n’ebi waashaba naabiikiriza.”—1 Samueli 25:2-35.

Obucureezi bwa Abigaili n’ebigambo ebi yaakoreise kushaba okusaasirwa ahabw’emicwe mibi ya iba bikazika ab’eka bye. Kandi Daudi akamwebaza ahabw’okumuzibira kutagibwaho orubanja rw’okusheesha eshagama. N’obu Abigaili araabe tiwe yaatwariize kubi Daudi n’abashaija be, akaikiriza kuba niwe yaateebwaho orubanja kubaasa kugira obusingye na Daudi.

Ondiijo owaabaire naamanya obukuru bw’okushaba okusaasirwa n’entumwa Paulo. Eizooba rimwe akaba aine kwetonganirira omu Ishengyero erikuru ry’Abayudaaya. Ebigambo bya Paulo ku byagwisize kubi omunyamurwa omukuru Anania akaragiira abaabaire beemereire haihi Paulo kumuteera omunwa. Paulo akamugira ati: ‘Ruhanga naija kukuteera naiwe, iwe kisiika ekisiigirwe einoni ’we! Waashutama kuncwera orubanja nk’ebiragiro oku biri, kandi waaragiira kunteera omu buryo oburikubihenda?’ Abaabaire beemereire haihi ku baagizire ngu Paulo yaamujuma omunyamurwa omukuru, ahonaaho akaikiriza enshobe ye yaagira ati: “Beene waitu, naaba ntamanyire ku ari omunyamurwa omukuru, ahakuba kikahandiikwa ngu: Otarijuma omutegyeki w’eihanga ryanyu.”—Ebyakozirwe 23:1-5.

Paulo akaba ahikire okugira ngu owaabaire aba atoorainwe kucwa emanja akaba atashemereire kuba enshaarizi. Kwonka nabwo, akashaba okusaasirwa ahabw’okugarukamu omunyamurwa omukuru omu muringo ogurikureebeka nka mubi. a Paulo okushaba okusaasirwa, kikareetera Ab’eishengyero kuhurikiza ebi yaabaire naaza kubagambira. Ahabw’okugira ngu Paulo akaba naamanya ngu ab’omu Ishengyero abo tibarikwikirizana, akabagira ngu naahozesibwa ahabw’okwikiririza omu kuzooka. N’ekyarugiremu, hakabaho obutaikirizana, Abafarisaayo bashagika Paulo.—Ebyakozirwe 23:6-10.

Nitubaasa kwegyera ki aha by’okureeberaho ebyo biri ebiri omu Baibuli? Omu by’okureeberaho byombi, okushaba okusaasirwa kukareetaho haabaho okuhurizana gye. N’ahabw’ekyo, okushaba okusaasirwa nikireetaho obusingye. Buzima, okwikiriza enshobe zaitu kandi tukashaba okusaasirwa nikitubaasisa kugira ekigaaniiro kirungi.

‘Kwonka Tihaine eki Nshobize’

Twamanya ngu haine ou ebigambo byaitu nari ebikorwa byaitu bigwisize kubi, nitubaasa kuteekateeka ngu omuntu ogwo naarahuka kugira ekiniga, kandi ti muringaaniza. Kwonka, Yesu Kristo akahabura abeegi ati: “N’ahabw’ekyo ku oraabe oreetsire empongano yaawe aha itambiro, waijukira aho eki oshobeize mugyenzi waawe, otsigye empongano yaawe omu maisho g’eitambiro, ogyende, obanze ogarukane nawe, bwanyima ogarukye oheyo empongano yaawe egyo.”—Matayo 5:23, 24.

Nk’eky’okureeberaho, ow’eishe-emwe naabaasa kwehurira ngu omushaagiize. Omu mbeera nk’egyo, Yesu akagira ngu nooba oine kugyenda, ‘okagarukana’ nawe, yaaba omushagiize nari otamushaagiize. Ekigambo ky’Orugriika, eki Yesu yaakoreise ‘nikimanyisa ngu bombi baine kwikirizana.’ (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Buzima, abantu babiri baba batarikwikirizana, buri omwe naabaasa kucwera mugyenzi we orubanja, ahabw’okugira ngu bombi tibahikiirire kandi nibashobya. Bombi nibaba baine kwikiriza enshobe zaabo.

Ekikuru, ti kworeka n’oha ohikire nari okozire nshobe, beitu n’orikuteeraho kubanza kugaruraho obusingye. Entumwa Paulo ku yaayetegyereize ngu Abakristaayo ba Korinso bakaba nibatwara bagyenzi baabo omu macwero g’emanja ag’ensi ahabw’obutaikirizana nk’omu by’esente, akabahabura ati: “Ahabw’enki mutarikufa kwemera okukorwa kubi? Ahabw’enki mutaikiriza kugobezibwa mukafeerwa?” (1 Abakorinso 6:7) Paulo akagamba atyo kugira ngu Abakristaayo abaabaire nibatwara bagyenzi baabo omu macwero g’emanja g’ensi, baarekyere aho, enshonga enkuru eri ngu: Okugira obusingye na bagyenzi baitu nikikira kumanya orikuba akozire enshobe. Okumanya ekyo nikiija kutworobera kushaba okusaasirwa twamanya ngu haine ou tushobiize.

Shaba Okusaasirwa Oyihire aha Mutima

Abantu baingi, nibarengyesereza omu kukoresa ebigambo by’okushaba okusaasirwa. Nk’eky’okureeberaho, omuri Japan, ekigambo sumimasen, ekirikukoresibwa kushaba okusaasirwa nibakikoresa emirundi mingi. Obumwe nikikoresibwa kusiima, nari kworeka ngu omuntu ti yaasiima omu muringo oguhikire ahabw’eki yaakorerwa. Ahabw’eki kigambo ekyo kukoresibwa emirungi mingi, abantu abamwe nibabaasa kubangaanisa yaaba owaakikoresa buzima naashaba okusaasirwa ayihire aha mutima. Ebigambo ebirikukoresibwa kushaba okusaasirwa nibibaasa kukoresibwa ekirenga n’omu nganda ezindi.

Omu ndimi zoona, ni kikuru kushaba okusaasirwa oyihire aha mutima. Ebigambo n’eiraka ebirikukoresibwa biine kworeka ngu nooyehurira kubi ahabw’enshobe ei waakora. Yesu akeegyesa abeegi be aha Rubazo rwe Orw’aha Rushozi ati: ‘Kwonka ebigambo byanyu bibe, eego, ebe eego nari ngaaha ebe, ngaaha, ahakuba ebirikukira ahari ebyo biruga aha mubi.’ (Matayo 5:37) Shaba okusaasirwa okimanyiise! Nk’eky’okureeberaho: Omushaija owaabaire ari aha kishaayi ky’enyonyi omu runyiriri ategyereize, enshaho ye ekakooza aha mukazi ou yaabaire ategyereize nawe. Bwanyima y’edakiika nkye, enshaho ye ekagaruka yaamukoozaho. Omushaija ogwo, akagaruka yaashaba okusaasirwa. Ekyo ku kyagarukire kikabaho owaabaire ari n’omukazi ogwo akamugira ngu, waaba noomanyisa eki waagamba hamya ngu enshaho yaawe tiyaagaruka kukooza aha mukazi ogu. Buzima, okushaba okusaasirwa okurikuruga aha mutima kwine kworeka ngu omariirire kutagaruka kukora enshobe egyo.

Twashaba okusaasirwa twihire aha mutima, twine kwikiriza enshobe yaitu, tukeeteisa kandi tukateeraho kutereeza oburemeezi obu enshobe yaitu ereetsireho. Reero, ou barikuba bashobeize aine kuba ayeteekateekire kusaasira omu shagiize. (Matayo 18:21, 22; Mako 11:25; Abaefeso 4:32; Abakolosai 3:13) Ahabw’okugira ngu ou bashaagiize n’okozire enshobe tibahikiirire, nikibaasa kutooroba kugaruraho obusingye. Kwonka, waashaba okusaasirwa oyihire aha mutima noobaasa kugaruraho obusingye.

Obu Okushaba Okusaasirwa Kitarikwetengyesa

N’obu ebigambo ebirikworeka obusaasi nari okwefuuza birikubaasa kureetera habaho obusingye, omunyabwengye naayetantara kubikoresa ahu kitarikwetengyesa. Nk’eky’okureeberaho, enshonga erikukwata aha bwesigwa bwaitu. Obu Yesu yaabaire ari omu nsi, “akeecureeza, yaayoroba okuhika aha kufa, kandi okufa” okw’aha muti. (Abafilipi 2:8) Kwonka, taraashabire okusaasirwa ahabw’ebi arikwikiriza kugira ngu atakabonabona. Kandi Yesu taraashabire okusaasirwa omunyamurwa obu yaagira ati: “Ninkurahiza Ruhanga ohuriire, otugambire ku oraabe ori Kristo Omwana wa Ruhanga!” Kureka n’obumanzi Yesu akamugarukamu ati: ‘Eki waagamba nikwo kiri, kandi nimbagambira nti: Bwanyima nimwija kureeba Omwana w’omuntu ashutami aha rubaju rwa buryo orw’Obushoboorozi naizira omu bicu by’omu iguru.’ (Matayo 26:63, 64) Omu kaire ako, Yesu taraateekateekire aha kugira obusingye n’omunyamurwa omukuru, kwonka akabaasa kuguma ari omwesigwa omu maisho ga Ishe, Yehova Ruhanga.

Abakristaayo nibaha ekitiinisa abaine obushoboorozi. Kwonka, nikiba kitarikubeetengyesa kushaba okusaasirwa ahabw’okworobera Ruhanga, n’ahabwa rukundo ei bainiire ab’eishe-emwe bagyenzi baabo.—Matayo 28:19, 20; Abarooma 13:5-7.

Tihaine Ekiraateganise Obusingye

Hati, nitukora enshobe ahabw’okugira ngu tukahungura obutahikiirira n’ekibi ahari Adamu. (Abarooma 5:12; 1 Yohaana 1:10) Adamu akahinduka omusiisi ahabw’okugomera Omuhangi we. N’obu Adamu na Haawa omu kubanza baabaire bahikiriire bataine kibi, Ruhanga naaraganisa kuhwera abantu kugaruka kuba abahikiriire. Naija kwihiraho kimwe ekibi na byona ebireetsirweho ekibi.—1 Abakorinso 15:56, 57.

Teekateeka oku ekyo kiraakukwateho! Yakobo murumuna wa Yesu akaha obuhabuzi obu aha kukoresa orurimi akagira ati: “Omuntu weena otarikushobya omu kugamba, ogwo n’omuntu ohikire, naabaasa kutegyeka n’omubiri gwona.” (Yakobo 3:2) Omuntu ohikiriire naabaasa kutegyeka orurimi rwe kugira ngu atakashaba okusaasirwa bwanyima y’okurukoresa. ‘Naaabaasa kutegyeka n’omubiri gwona.’ Ekyo nikiija kubaho ku turaabe abahikiriire! Omu bwire obwo, tiharikwija kubaho ebirikushiisha obusingye obu twine n’abagyenzi baitu. Kwonka ekyo kitakabaireho, okushaba okusaasirwa twihire aha mutima twakora enshobe nikikora kihango omu kurinda obusingye.

[Obugambo obw’Ahansi]

a Ahabw’okugira ngu Paulo akaba atarikuhweza gye, nikibaasa kuba nikyo kyamureetaire kutamanya omunyamurwa.

[Ekishushani]

Nitubaasa kwegyera ki ahari Paulo?

[Ekishushani]

Buri omwe ku araabe ohikiriire, tihaine ekiraabaase kuteganisa obusingye