Ikerew na Dispensa​—Tombok ed Pakapikareenan

“SAY ikerew na dispensa et epektibon tuloy. Nasosolbar na saratan iray gotgotan ya anggapoy panlalaban, nareresolbi iray agpantatalosan na saray nasyon, nipapamoria ed saray gobierno ya imanoen so irap na saray ombaley da, tan napapapawil so inkakalmado diad saray personal a siglaotan.” Ontan so insulat nen Deborah Tannen, sakey ya autor na sankasaliwan a libro tan sociolinguist diad Georgetown University ed Washington, D.C.

Pepekderan na Biblia a say masimoon ya ikerew na dispensa so mabetbet ya epektibon paraan pian napapawil so aderal a relasyon. Alimbawa, diad samay parabolo nen Jesus nipaakar ed managdarak ya anak, sanen say anak so pinmawil ed abung tan impapuson kinmerew na dispensa, say ama so mabulbulos ya angabrasa ed sikato bilang kabiangan na sankaabungan. (Lucas 15:17-24) On, nepeg a manpaabeba so sakey a too, onkerew na dispensa, tan panamerdona. Siempre, para ed totoon peteg a mapaabeba, say ikekerew na dispensa et aliwan mairap.

Say Inka-epektibo na Ikerew na Dispensa

Si Abigail, sakey a makabat a bii diad Israel nensaman, so angitarya na ehemplo nipaakar ed inka-epektibo na ikerew na dispensa, anggaman say inkerew to na dispensa so makasengeg ed lingo nen masiken to. Legan a wala’d kalawakan, si David, a nagmaliw ya ari na Israel ed saginonor, kaiba iray bataan to so analimbeng ed pulok a kayarian na asawa nen Abigail, a si Nabal. Balet, sanen kinmerew na tinapay tan danum iray kalangweran a bataan nen David, pinataynan ira nen Nabal tan minudmora to ni’ra. Lapud asanokan, indaulo nen David so ngalngali 400 a lalaki  pian mibakal ed si Nabal tan say sankaabungan to. Nen naamtaan nen Abigail so kipapasen, sikatoy tampol a namparaan pian abeten si David. Sanen sikatoy nabet to, sikatoy dinmakmomo ed si David. Insan inkuanto: “Diad siak, katawan ko, ed siak wala komon so inkauges; et yabuloy mo ed aripen mo a bii, pikasik ed sika, a mansalita ed saray layag mo, tan denglen mo so saray salita na aripen mo a bii.” Insan la impaliwawa nen Abigail so situasyon tan inikdan to si David na langkap a tagano tan iinumen. Diad saman et inkuan nen David: “Ontatdang ka ed kareenan ed abung mo; nengneng mo, dinengel ko so boses mo, tan inawat ko so inkatoom.”​—1 Samuel 25:2-35.

Say mapaabeban walna nen Abigail tan say inkerew to na dispensa nisesengeg ed makapuy ya ugali na masiken to so angiliktar ed sankaabungan to. Sikato ni ingen so akisalamatan nen David lapud impangiyagel ed sikato a mankasalanan ed dala. Anggaman aliwan si Abigail so nanmaltrato ed si David tan say bataan to, inako to so kasalanan parad pamilya to tan akikareenan ed si David.

Say sananey nin ehemplo na sakey a makaamta no kapigan so ikerew na dispensa et si apostol Pablo. Aminsan et kinaukolan ton idepensa so inkasikato diad Sanhedrin, say atagey a korte na Judio. Lapud asanokan so atagey a saserdote a si Ananias ed matua iran salita nen Pablo, ingganggan to iramay akaalagey ed abay nen Pablo a sikatoy tampalen da. Diad satan et inkuan nen Pablo ed sikato: “Say Dios kabilen to ka naani, sikan padir a pinaputi: et manyurong ka a mangukom ed siak unong ed ganggan, et iganggan mo a kabilen da ak ya anta saya sumpa ed ganggan?” Sanen inakusaan na saray maniimaton ya iinsultoen nen Pablo so atagey a saserdote, tampol a binidbir na apostol so lingo to, ya inkuanto: “Agko amta, agagi, a sikato so sankatageyan a saserdote; ta wala a nisulat: Agka mansalita na mauges ed makauley na baley mo.”​—Gawa 23:1-5.

Susto imay inkuan nen Pablo a say sakey a tinuron ukom so agnepeg a manggaway karawalan. Balet, sikatoy siansia nin kinmerew na dispensa ed agto ginagalan impansalita sumpad atagey a saserdote ed paraan a momoriaen ya agmarespeto. * Say inkerew nen Pablo na dispensa so angilukas ed dalan pian dengelen na Sanhedrin so ibaga to. Lapud amta nen Pablo so pansasangsangan na saray membro na korte, inkuan to’d sikara a sikatoy uusayen lapud pananisia to ed kikioli. Diad kaunoran, linmesa so lalon pansisiblangan, a saray Fariseo so ondadapag ed si Pablo.​—Gawa 23:6-10.

Anto so naaralan tayo ed sayan duaran ehemplo ed Biblia? Diad parehon inkagawa, say matuan impangibalikas na pagbabawi so angilukas ed dalan pian nagkalalon makapantongtong. Kanian say ikerew na dispensa so ontulong ed sikatayon makapikareenan. On, say pamidbir ed saray lingo tayo tan say ikerew na dispensa ed impakalingoan so mangilukas na saray pankanawnawa parad maabig iran pantotongtong.

 ‘Balet Anggapo pay Ginawak a Mauges’

Sano naamtaan tayon walay asakitan ed imbaga odino ginawa tayo, nayarin liknaen tayon agmakatunongan odino masyado labat a sensitibo so too. Ingen, binilin nen Jesu-Kristo iray babangatan to: “Kanian no isasaklang mo so bagat mo ed altar, et nanonotan mod’man a say agim et walay bengatlan pamusolan to ed sika. Itilak mod’man so panangarom ed arap na altar, et onla ka, ta mipulangan ka nin unona ed agim, insan ka ed satan onla tan isaklang mo so panangarom.”​—Mateo 5:23, 24.

Alimbawa, nayarin liknaen na agi ya akapankasalanan ka ed sikato. Diad ontan a kipapasen, inkuan nen Jesus a nepeg moy onla tan “mipulangan. . . ed agim,” liknaen mo man odino andi ya akapankasalanan ka ed sikato. Unong ed Griegon teksto, say salitan inusar nen Jesus dia et ‘mangipapabitar ed pampulangan kayari impansiblangan.’ (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) On, sano walay agpantatalosan na duaran too, nayarin walay lingo ed balang dapag, lapud ag-iran dua ayadyari tan walaan iray tendensian nalingo. Saya so nagkalalo lan mankaukolan na pampulangan.

Say isyu et aliwan no siopa so duga tan no siopa so nalilingo, noagta no siopa so manbulon a mikareenan. Sanen naimano nen apostol Pablo ya idedemanda na saray Kristiano ed Corinto iray kapara ran managlingkor ed Dios, lapud personal iran agpanpapaknaan a singa say pinansyal iran agpantatalosan, sikaray binaat to: “Akin ta agyo nitepel ya unona so saol? Akin ta et agyo itepel ya unona so pakalames?” (1 Corinto 6:7) Anggaman imbaga nen Pablo iya pian agla ipasabi na saray kaparan Kristiano iray personal ya agda pantatalosan diad saray korte, say prinsipyo so malinew: Mas importante ni so kareenan diad limog na kaparan mananisia nen say pamaneknek no siopa so duga tan no siopa so nalilingo. Say pannonot ed sayan prinsipyo so mamainomay ed ikerew na dispensa ed lingon iisipen na arum ya agawaan tayo ed sikara.

Nakaukolan so Inkasimoon

Anggaman ontan, saray arum a totoo so lanang lan manguusar ed saray salitan para ed ikerew na dispensa. Singa bilang, diad Hapon, say salitan sumimasen, kaslakan lan balikas ya uusaren ed ikerew na dispensa, so narerengel a lanang. Uusaren ni ingen itan pian mangibalikas na pisasalamat, a mangipapatnag na liknaan a nasisikig lapud agpakabales ed pabor ya impanengneng. Lapud dakel so kiyaaplikaan na satan, nayarin liknaen na arum a naynay lan nanausar so salita tan uumamengen da no kasin peteg a masimoon ni iramay mangibabalikas ed satan. Mapatnag a saray arum a porma na salita ed ikerew na dispensa so naynay lan nauusar ed arum met a kultura.

Diad antokaman a lenguahe, importante so pagmaliw a masimoon sano onkekerew na dispensa. Saray inkisalita tan tonada na boses so nepeg a mangipasabi ed inkamatua na ermen. Imbangat nen Jesu-Kristo iray babangatan to diad Sermon ed Palandey: “Onia so panagsalita yo, On, on; Andi, andi; et say antokaman a nagkalalo nen saraya manlapud mauges.” (Mateo 5:37) No onkerew kayo na dispensa, tooren itan! Pian iyilustra: Sakey a lakin akapila diad check-in counter na airport so kinmerew na dispensa sanen asipeg na maleta to so biin akapila ed benegan to. Pigaran minuto ed saginonor, sanen inmabanti so pila, asipeg to lamet so bii. Lamet, magalang a kinmerew na dispensa so laki. Sanen agawa lamet itan ed saginonor, say iba na bii a manbiabiahe so angikuan ed laki a no talagan masimoon ed ibabaga to, seguroen to komon ya agto la nasipeg lamet so bii. On, say masimoon ya ikerew na dispensa so nepeg a tekepan na determinasyon ya agla naulit so lingo.

No masimoon itayo, say ikerew tayo na dispensa et laktipen toy pamidbir ed antokaman a lingo, ikerew na perdona, tan say sagpot ya apigeren so impakasakitan anggad posibli. Diad biek a dapag, samay naopendi so nepeg ya akaparaan a mamerdona ed magbabawin alingo. (Mateo 18:21, 22; Marcos 11:25; Efeso 4:32; Colosas 3:13) Lapud ag-ayadyari so parehon dapag, say pikareenan so aglawas nagawa ed mauksoy a paraan. Anggaman ontan, say ikerew na dispensa so mabiskeg ya impluensya diad pikareenan.

Sano Agmatukoy so Ikerew na Dispensa

Anggaman saray balikas na pagbabawi tan ermen so makapainawa tan mamawala na deen,  say makabat a too so agmangibabalikas ed saratan sano agmatukoy a gawaen itan. Singa bilang, satan ya isyu et mangilalanor ed katooran ed Dios. Sanen wadiad dalin si Jesu-Kristo, sikatoy “nampaabeba a nagmaliw a matulok ya anggad say ipapatey, on, say ipapatey ed krus [“panamairapan a kiew,” NW].” (Filipos 2:8) Balet, sikatoy agkinmerew na dispensa parad sisisiaen to pian napakepa so paniirap to. Tan agkinmerew si Jesus na dispensa sanen ingganggan itan na atagey a saserdote: “Ibilin ko’d sika lapu ed Dios a mabilay, ya ibagam ed sikami no sika kasi so Kristo, ya Anak na Dios.” Imbes a mapayakot a kinmerew na dispensa, si Jesus so sipapakpel ya inmebat: “Sika imbagam la; anggan ontan kuan ko’d sikayo, Manlapu ed natan angga ed arapen nanengneng yo naani so Anak na too a manyudyurong ed nikawanan a lima na Pakayari, tan onla dia ed tapew na saray lurem na tawen.” (Mateo 26:63, 64) Agbalot linma’d kanonotan nen Jesus so mikareenan ed atagey a saserdote bilang kasandi na katooran to ed Ama to, si Jehova a Dios.

Saray Kristiano so manrerespeto tan mangigagalang ed saray totoon wala’d pakauley. Bangbalet, ag-ira nakaukolan ya onkerew na dispensa lapu ed katutulok da ed Dios tan aro ra ed saray agagi ra.​—Mateo 28:19, 20; Roma 13:5-7.

Anggapoy Makasbel ed Kareenan

Natan, nalilingo itayo lapud atawir tayon ag-inkayadyari tan kasalanan ed inmunan ateng tayo a si Adan. (Roma 5:12; 1 Juan 1:10) Say makasalanan a kipapasen nen Adan et resulta na impanrebeldi to ed Manamalsa. Balet, diad gapo et si Adan tan Eva so ayadyari tan andiay kasalanan, tan insipan na Dios ya ipawil to so katooan ed satan a kipapasen na inkayadyari. Ekalen to so kasalanan tan amin ya epekto na satan.​—1 Corinto 15:56, 57.

Isipen pa lambengat so labay ya ibaga na satan! Diad bilin to ed panangusar na dila, say agi ed ina nen Jesus a si Santiago so angikuan: “No say siopaman a too et agnagapol ed salita, sayan too ayadyari, tan nayarian to met a pegetan so amin a laman.” (Santiago 3:2) Nakontrol la na ayadyarin too so dila to kanian agto la nakaukolan so onkerew na dispensa diad lingon impangusar ed satan. ‘Nayarian to a pegetan so amin a laman’ to. Agaylan makapalikliket sano ayadyari itayo la! Diad satan, anggapo lay makasbel ed pakapikareenan ed sinansakey. Balet, kaleganan ni, say ikerew na masimoon tan manepeg a dispensa ed impakalingo tayo so makatulong na baleg pian makapikareenan.

[Paimano ed Leksab]

[Litrato ed pahina 5]

Anto so naaralan tayo ed ehemplo nen Pablo?

[Litrato ed pahina 7]

Sano ayadyari la so amin, anggapo laray makasbel ed kareenan