Om togoodhoolen froagen, halpt ons, Fräd to moaken

EENE bekaunde Jelieede äwa Sproaken un woo Menschen sikj vehoolen, waut Deborah Tannen heet, vetalt, waut doa aules fa goodet volbrocht woaren kaun, wan wäa om Vejäwunk frajcht. Daut kaun biejlikj Trubbels leesen, onen Jewault, un Oneenichkjeiten manke Velkja. Wan de Menschen von eene Rejierunk om Vejäwunk froagen, wiest daut, daut dee daut enseenen, daut se haben äa Volkj Schoden aunjedonen. Un om togoodhoolen froagen, kaun ons mau rajcht uk halpen, met aundre wada Frind to woaren.

De Bibel wiest uk, wan wie deemootich om togoodhoolen froagen, kjenn wie wada goode Frind sennen met aundre. Biejlikj en Jesus sien Jlikjnis von dän veloarnen Sän, wia daut soo. Aus de Sän trigjkjeem un deemootich no Vejäwunk fruach, wia sien Voda fuaz reed, am wada tus opptonämen (Lukas 15:17-24). Een Mensch sull kjeenmol too stolt sennen, om no Vejäwunk to froagen. Un secha, wan eena deemootich es, es daut uk leichta.

Om togoodhoolen froagen kaun välet volbrinjen

Abigajil, eene weise Fru von daut ieeschtemmasche Israel, es ons een goodet Väabilt. See fruach om togoodhoolen, wan daut uk äa Maun wia, waut waut orrajchtet jedonen haud. Aus David un siene Mana en de Wiltnis wieren, beschizten dee Nabal siene Schop. Nabal wia Abigajil äa Maun. Oba aus David siene junge Mana Nabal lota no Broot un Wota fruagen, stald hee sikj sea domm opp to dee un schekjt dee fuat onen nuscht. Doawäajen wia David doll un dan muak hee sikj opp met rom 400 von siene Mana toom Nabal un de sienje dootmoaken. Aus Abigajil daut enwort, dan jinkj see David entjäajen. Aus see am sach foll see opp äare Kjneeen un säd to am: “Lot de Schult gaunz opp mie komen. Horch een kjlienet bätskje no mie, un ekj woa die aules sajen, waut hia jeworden es.” Abigajil vetald David dan, woo de Loag wia, un jeef am Äten un Drinkjen. Un dan säd David to ar: “Go ruich no dien Hus. Kjikj emol, ekj hab jehieet waut du jesajcht hast un ekj hab daut jedonen no waut du fruachst” (1. Samuel 25:2-35, PB).

Wäajens Abigajil deemootich wia un om togoodhoolen fruach, rad see väl Läwes. David bedankt sikj mau rajcht aun ar, wiels see am doavon aufjehoolen haud, soone Menschen doottomoaken, waut nich schuldich wieren. Wan Abigajil uk nuscht jäajen David un siene Mana jedonen haud, neem see oba de Schult von äare Famielje opp sikj un muak Fräd met David.

De Apostel Paulus es noch een goodet Väabilt, wiels hee wellens wia, om togoodhoolen to froagen. Eemol must hee sikj selfst ver dän judischen Huagen Rot veteidjen. De Huaga Priesta Hananias wia sea doll wäajen daut, waut Paulus säd, un doawäajen säd hee, daut dee, waut rom Paulus stunden, dän sullen oppem Mul schlonen. Un dan säd Paulus to am: “Gott woat die eent heiwen, du aunjewitte Waunt! Du setst hia, mie nom Jesaz to rechten, un befälst mie jäajen daut Jesaz to schlonen?” Aus dee, waut doa rom wieren, to Paulus säden, daut hee haud dän Huagen Priesta beleidicht, dan stunt Paulus sienen Fäla too un säd fuaz: “Breeda, ekj wist nich, daut hee de Huagapriesta wia, wiels daut steit jeschräwen: ‘Jäajen een Rejierungs Beaumten em Volkj saust du nich schlajchtet räden’” (Aposteljeschicht 23:1-5, PB).

Waut Paulus säd wia soo. Een Rechta sull kjeenmol Jewault brucken. Oba Paulus fruach doawäajen om togoodhoolen, wäajens woo hee to dän Huagen Priesta jerät haud. * Woo kjeem daut ut? Dee von dän Huagen Rot wieren wellens, am tootohorchen. Paulus wist daut, daut dee von dän Huagen Rot sikj nich eenich wieren doaräwa, aus daut een Oppstonen von de Doodes jeef. Hee säd to dee, daut hee doawäajen vekloacht wort, wiels hee aun daut oppstonen von de Doodes jleewd. Dan fungen dee von dän Huagen Rot unja sikj aun to strieden un de Farisäa stunden Paulus bie (Aposteljeschicht 23:6-10).

Waut kjenn wie von dise beid Biespels lieren? Wäajen Abigajil un Paulus reed wieren, om togoodhoolen to froagen, wieren aundre wellens, no an to horchen. Soo, wan wie reed sent, onse Fäla tootostonen un om togoodhoolen froagen, fa dän Schoden, waut doa passieed, kaun daut daut leichta moaken, de Trubbels to fiksen un Fräd to moaken.

“Oba ekj hab je nuscht orrajcht jedonen”

Wan wie enwoaren, daut irjentwäa waut jäajen ons haft, wäajens waut, waut wie säden ooda deeden, dan denkj wie veleicht, daut deejanja too neiw es. Oba Jesus Christus jeef siene Jinja disen Rot: “Wan du nom Aultoa jeist diene Gow to opfren un die doa biefelt, daut dien Brooda waut jäajen die haft, dan lot diene Gow doa ver däm Aultoa ligjen un go un moak ieescht Fräd met dienen Brooda, un dan go un brinj diene Gow” (Matäus 5:23-24, PB).

Saj wie mol een Brooda denkjt veleicht, daut du waut jäajen am jedonen hast. Jesus säd, dan saust du no dän gonen un “ieescht Fräd met dienen Brooda” moaken, wan du uk denkjst, daut du nuscht orrajchtet jedonen hast. No dän griechischen Takjst no, meend Jesus hia, daut beid Sieden motten nojäwen, wan dee sikj sent oneenich jeworden (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words). Daut stemt, wan twee Menschen sikj oneenich sent, dan haben dee beid secha wesse Schult, wäajen beid sent onvolkomen un moaken Fäla. Doawäajen es daut uk needich, daut beid Sieden äare Fäla toostonen.

Soo, daut jeit nich soo sea doarom, wäa rajcht un wäa orrajcht es, oba om wäa daut ieeschte woat proowen, Fräd to moaken. Aus de Apostel Paulus enwort, daut de Christen en Korint äare Breeda un Sestren verem Jerecht brochten, wäajen dee sikj äwa Jelt streeden, wees hee dee trajcht un säd: “Wuarom lot jie junt nich leewa orrajcht doonen? Wuarom lot jie junt nich leewa utnutzen?” (1. Korinta 6:7, PB). Wan Paulus dit uk säd, wäajens hee nich wull, daut de Breeda un Sestren sikj sullen verem Jerecht brinjen, es de Rot doahinja doawäajen kloa: Fräd mank de Gloowesbreeda es wichtja aus to bewiesen, wäa rajcht un wäa orrajcht es. Wan wie disen Rot em Denkj hoolen, es daut leichta, wäm om togoodhoolen froagen, waut jleeft, daut wie haben waut orrajchtet jäajen dän jedonen.

Wie motten daut iernst meenen

Eenje Menschen froagen dän Tiet äwa om togoodhoolen. Biejlikj en Jaupaun brucken se daut Wuat sumimasen. Daut es een jeweeneljet Wuat toom om togoodhoolen froagen un daut hieet eena aulawäajen dusende Mol. Dee brucken daut Wuat uk wan se sikj wellen fa waut bedanken un fuaz wellen om togoodhoolen froagen, wäajens se daut nich woaren trigjtolen kjennen. Wäajens se dit Wuat soo foaken brucken, weet eena nich mea, aus se daut iernst meenen. Soo es daut uk opp aundre Städen un aundre Sproaken.

Krakjt endoont waut vonne Sproak wie räden, daut es emma wichtich, daut wie daut soo meenen, wan wie om togoodhoolen froagen. Aun de Wieed un woo wie daut sajen saul to hieren sennen, daut ons daut werkjlich leet es. Jesus Christus lieed siene Jinja en de Boajchprädicht: “Lot jun jo, jo sennen, un jun nä, nä sennen. Waut jie doaräwa gonen, kjemt vom beesen” (Matäus 5:37, PB; von ons dunkel jemoakt). Wan du om togoodhoolen frajchst, dan meen daut uk soo! Well wie mol een Biespel seenen: Een Maun steit biem Zhett-Plauz enne Rieej un deit onverhofs eene Fru, waut hinja am steit, met siene Schemmedaun steeten. Un dan frajcht hee ar om togoodhoolen. Een poa Minuten lota, aus de Rieej sikj moft, dan deit hee de Fru wada met siene Schemmedaun steeten. Dan frajcht hee wada gaunz heeflich om togoodhoolen. Aus deeselwje Sach noch toom dredde Mol passieet, sajcht de Maun, waut met de Fru toop reist, daut wan dee daut werkjlich soo meent, daut am daut leet es, saul dee oppaussen, daut daut nich wada passieet. Daut es soo: wan wie daut sajen, daut ons waut leet es, dan mott wie doafäa oppkomen, daut wie daut nich wada doonen.

Wan wie waut orrajcht jedonen haben un ons daut opp iernst leet es, dan mott wie daut toostonen, om Vejäwunk froagen un uk proowen, dän Schoden to fiksen. Un uk deejanja, waut es beleidicht worden, sull reed sennen to vejäwen (Matäus 18:21-22; Markus 11:25; Efeesa 4:32; Kolossa 3:13). Wäajens wie aula onvolkomen sent, es daut nich emma leicht. Oba daut es doawäajen needich, om Vejäwunk to froagen toom Fräd moaken.

Wanea wudd wie nich motten om togoodhoolen froagen?

Wan daut uk sea wichtich es, om togoodhoolen to froagen, toom Fräd haben, weet een weisa Mensch oba, daut daut nich emma paussent es, daut to doonen. Daut es biejlikj soo, wan daut doarom jeit, Gott tru to sennen. Von Jesus Christus wort jesajcht, aus hee oppe Ieed wia: “Deemootich muak hee sikj jerinj un wort jehuarsom batem Doot, jo, batem Doot aum Kjriez” (Filippa 2:8, PB). Hee deed sikj kjeenmol fa sienen Gloowen entschuldjen, bloos om daut väatobieejen, daut hee nich wudd lieden motten. Un Jesus proowd sikj uk nich to rajchtfoadjen, aus de Huaga Priesta to am säd: “Ekj velang nu en dän läwendjen Gott sien Nomen, daut du ons sajchst auf du de Messias, de Gottes Sän best.” Enne Städ sikj ut Angst to entschuldjen, säd Jesus met väl Moot: “Du sajchst soo. Oba ekj saj die: Wan dit ieescht äwa es, dan woascht du dän Menschensän bie dän aulmajchtjen Gott to rajchte Haunt setten seenen, un seenen daut hee opp de Himmelswolkjen wadakomen woat” (Matäus 26:63-64, PB). Fa Jesus wia daut väl wichtja, Jehova tru to bliewen, aus Fräd to haben met dän Huagen Priesta.

Christen achten beaumte Menschen. Oba dee brucken sikj doawäajen nich entschuldjen, daut see Gott jehuarsom sent un uk nich fa äare Breedaleew (Matäus 28:19-20; Reema 13:5-7).

Fräd manke Menschen

Wie moaken vondoag dän Dach aula Fäla, wiels wie Nokomen von Adam sent un de Sind von am metjeorwen haben (Reema 5:12; 1. Johanes 1:10). Adam wort onvolkomen, wäajen hee sikj jäajen dän Schepfa stald. Ieeschtlich wieren Adam un Eva oba volkomen un onen Sind. Un Gott haft vesproaken, daut hee de Menschen wada woat volkomen moaken. Hee woat met de Sind un aules, waut dee aunjerecht haft, een Enj moaken (1. Korinta 15:56-57).

Stal die bloos mol väa, woo scheen daut woat sennen! Jesus sien Haulfbrooda Jakobus jeef mol Rot, äwa woo wie räden sellen, un hee säd: “Wäa en aul sien räden nuscht faulschet sajcht, es een volkomna Maun un kaun sienen gaunzen Kjarpa beharschen” (Jakobus 3:2, PB). Een volkomna Mensch, woat siene Tung unja Kontroll hoolen kjennen un woat kjeenmol motten om togoodhoolen froagen, wäajens waut orrajchtet sajen. Dee “kaun sienen gaunzen Kjarpa beharschen”. Woo scheen woat daut nich sennen, wan wie ieescht volkomen sent! Dan woat daut kjeene Trubbels mea manke Menschen jäwen. Oba bat daut ieescht bat doa es, woat daut sea halpen, wan wie om togoodhoolen froagen, wan wie waut orrajchtet jedonen haben, toom Fräd hoolen.

[Footnoot]

[Bilt]

Waut kjenn wie von Paulus sien Biespel lieren?

[Bilt]

Wan ieescht aula woaren volkomen sennen, dan woat doa Fräd manke Menschen sennen