Jehovah Jiwheyẹwhe He Mí Dona Yọnẹn

Be e sọgan yindọ onú titengbe de to gowe gbọ to gbẹ̀mẹ wẹ? Eyin onú vude poun wẹ hiẹ yọnẹn gando Jiwheyẹwhe go, be onú susu to gowe gbọ na nugbo tọn. Etẹwutu? Na, dile livi susu gbẹtọ lẹ tọn ko mọ do, vivẹnudido nado yọ́n Jiwheyẹwhe nugbo lọ nọ hẹn ale titengbe lẹ wá to gbẹ̀mẹ. Ale ehelẹ nọ bẹjẹeji to afọdopolọji bosọ nọ dẹn-to-aimẹ.

Jehovah Jiwheyẹwhe heyin Dowatọ Biblu tọn, jlo dọ mí ni yọ́n emi. Psalm-kàntọ lọ wlan dọmọ: “Na yé nido yọnẹn dọ, hiẹ, oyín mẹhe tọn dopo kẹdẹ nọ yin Jehovah, wẹ Gigogán to wẹkẹ lẹpo ji.” E yọnẹn dọ mí na mọaleyi eyin mí yọ́n emi. “Yẹn wẹ OKLUNỌ Jiwheyẹwhe towe, he plọn we na ale.” Nawẹ yinyọ́n Jehovah Jiwheyẹwhe, yèdọ Gigogán lọ nọ hẹn ale wá na mí gbọn?—Psalm 83:18; Isaia 48:17.

Ale nujọnu tọn dopo wẹ yindọ mí nọ mọ anademẹ to nuhahun egbesọ tọn lẹ dididẹ mẹ, bo nọ tindo todido he lodo na sọgodo, podọ jijọho ayiha mẹ tọn. Humọ, akọjijẹ hẹ Jehovah ganji nọ whàn mí nado tindo pọndohlan he gbọnvo do whẹho tangan he pannukọn gbẹtọ lẹ lẹdo aihọn pé to egbehe lẹ ji. Whẹho tẹlẹ wẹ?

Be Gbẹzan Towe Tindo Lẹndai Ya?

Mahopọnna nukọnyiyi sẹhundaga he gbẹtọvi lẹ tindo to azọ́n nuyọnẹn wintinwintin tọn mẹ, gbẹtọ lẹ gbẹsọ to kanbiọ tangan dopolọ lẹ kanse to egbehe dọ: ‘Naegbọn yẹn tin tofi? Fie wẹ yẹn jei? Etẹwẹ yin lẹndai ogbẹ̀ tọn?’ Eyin mẹde ma mọ gblọndo pekọhẹnwanamẹ tọn lẹ, ogbẹ̀ etọn ma na tindo lẹndai nujọnu tọn. Be mẹsusu doayi awugbopo ehe go ya? Dodinnanu de heyin bibasi to Allemagne to vivọnu owhe 1990 lẹ tọn dohia dọ odaa mẹhe yigbe lẹ tọn wẹ nọ saba tindo numọtolanmẹ dọ ogbẹ̀ ma tindo lẹndai de. Vlavo ninọmẹ mọnkọtọn tin to lẹdo towe mẹ.

Eyin mẹde ma tindo lẹndai to gbẹ̀mẹ, e ma sọgan mọ dodonu dagbe he ji yanwle mẹdetiti tọn lẹ na yin zize sinai do. Mẹsusu nọ tẹnpọn nado sú odò ehe gbọn afọdidona yanwle daho lẹ dali kavi gbọn adọkun bibẹpli dali. Etomọṣo, flumẹjijẹ lọ sọgan hẹnmẹ jọsi. Lẹndai de matindo to gbẹ̀mẹ tlẹ nọ dotukla mẹdelẹ jẹ obá lọ mẹ bọ gbẹninọ ma nọ jlo yé ba. Onú mọnkọtọn wẹ jọ do yọnnu jọja whanpẹnọ de go he, linlinwe International Herald Tribune, dọ dọ e yin pinpọ́n whẹ́n “to adọkun sẹhundaga po lẹblanulọkẹyi he ma tindo dogbó lẹ po mẹ.” Dile etlẹ yindọ e whẹ́n to adọkun mẹ, e to oyà ṣokẹdẹninọ tọn ji bo masọ tindo lẹndai to gbẹ̀mẹ. E nù amlọn-masin bọ oṣiọ etọn wẹ wá yin mimọ. Hiẹ sọgan yọ́n ṣokẹdẹnọtọ devo lẹ he ogbẹ̀ yetọn wá vivọnu awubla tọn.

Nalete, be a ko se bọ gbẹtọ lẹ tẹkudeji dọ lẹnunnuyọnẹn sọgan dọ onú lẹpo na mí gando ogbẹ̀ go ya? Linlinwe sẹmẹsẹmẹ Allemagne tọn Die Woche dọmọ: “Dile etlẹ yindọ lẹnunnuyọnẹn sọgan bẹ nugbo delẹ hẹn, e gbogàn to whẹho gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ. Nuplọnmẹ nulẹ tin yededenu tọn taidi nuhe ma pegan, podọ lẹnunnuyọnẹn  nulinlẹn gigẹdẹ tọn lẹ, he nọ pà onú susu dọ ma ze homẹmimiọn po hihọ́ depope po donukọnnamẹ gba.” Dodinnanu lẹnunnuyọnẹn tọn lẹ ko wà nususu nado basi zẹẹmẹ wunmẹ voovo ogbẹ̀ tọn lẹ po lilẹpe jọwamọ tọn lẹ po gọna nuwiwa voovo he hẹn ogbẹ̀ dote lẹ. Ṣogan, lẹnunnuyọnẹn ma sọgan dọ nuhewutu mí tin tofi podọ fie mí jei na mí. Eyin mí ganjẹ lẹnunnuyọnẹn kẹdẹ go, kanbiọ mítọn lẹ gando lẹndai ogbẹ̀ tọn go ma na mọ gblọndo yí gba. Dile linlinwe Süddeutsche Zeitung dọ do, mí “tindo nuhudo anademẹ tọn lẹdo aihọn pé.”

Mẹnu wẹ tin to otẹn dagbe mẹ nado na anademẹ mọnkọtọn bọ e mayin Mẹdatọ lọ? To whenuena e yindọ ewọ wẹ dá gbẹtọ do aigba ji to whẹwhẹwhenu, e dona yọ́n nuhewutu yé tin tofi. Biblu basi zẹẹmẹ dọ Jehovah dá gbẹtọ lẹ na yé nido gọ́ aigba ji bo penukundego. To nuwiwa yetọn lẹpo mẹ, gbẹtọvi lẹ dona nọ do jẹhẹnu etọn lẹ hia, taidi whẹdida dodo, nuyọnẹn, po owanyi po. Eyin mí mọnukunnujẹ nuhewutu Jehovah dá mí mẹ, mí na yọ́n nuhewutu mí tin tofi.—Gẹnẹsisi 1:26-28.

Etẹwẹ Hiẹ Sọgan Wà?

Etẹwẹ eyin hiẹ ma ko mọ gblọndo pekọhẹnwanamẹ tọn lẹ hlan kanbiọ ehelẹ dai: ‘Naegbọn yẹn tin tofi? Fie wẹ yẹn jei? Etẹwẹ yin lẹndai ogbẹ̀ tọn?’ Biblu na ayinamẹ dọ hiẹ ni dovivẹnu bo yọ́n Jehovah ganji. Na nugbo tọn, Jesu dọmọ: “Ehe wẹ ogbẹ̀ madopodo, dọ yé ni yọ́n hiẹ ṣokẹdẹ Jiwheyẹwhe nugbo, podọ ewọ mẹhe hiẹ dohlan, yèdọ Jesu Klisti.” Hiẹ sọ yin tulina nado wleawuna jẹhẹnu dagbe lẹ, titengbe owanyi, podọ nado yí i do basi yanwle towe nado nọgbẹ̀ to Ahọluduta Mẹssia Jiwheyẹwhe tọn he ja lọ glọ. To whenẹnu hiẹ na tindo lẹndai to gbẹ̀mẹ po todido jiawu he lodo de po na sọgodo. Kanbiọ tangan he ko paṣa we kakajẹ din lẹ sọgan mọ gblọndo yí.—Johanu 17:3; Yẹwhehodọtọ 12:13.

Obá tẹmẹ wẹ enẹ sọgan yinuwado ji we jẹ? Hans na basi zẹẹmẹ na mí. * Owhe susu die wayi, Hans tindo linlẹn he gbloada gando Jiwheyẹwhe go, ṣigba yise etọn ma yinuwado gbẹzan etọn ji gba. Hans nọ duvivi amasin adínọ lẹ, yọnnu fẹnnuwatọ lẹ, sẹ́nhẹngba flinflin lẹ, po zokẹkẹ kùnkùn po tọn. “Ṣigba ogbẹ̀ yin nuvọ́ bo ma hẹn pekọ depope wá,” wẹ e dọ. To whenuena Hans to nudi owhe 25 tindo, e basi dide nado jẹakọhẹ Jiwheyẹwhe ganji gbọn Biblu hihia po sọwhiwhe po dali. Tlolo he e jẹ Jehovah yọnẹn ji kitokito bo mọnukunnujẹ lẹndai ogbẹ̀ tọn mẹ, e diọ aliho gbẹzan etọn tọn bo yí baptẹm taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ. E ko tin to lizọnyizọn whenu-gigọ́ tọn mẹ na owhe ao he wayi lẹ. Hans dọ madoadudẹ́ji dọmọ: “Aliho gbẹninọ tọn he yọnhugan wẹ nado sẹ̀n Jehovah. Nudevo depope ma sọgan yin yiyijlẹdo e go. Jehovah yinyọnẹn ko hẹn mi tindo lẹndai to gbẹ̀mẹ.”

Nugbo wẹ dọ, e mayin lẹndai ogbẹ̀ tọn kẹdẹ wẹ yin whẹho dopo gee he to ahunmẹduna mẹsusu gba. Dile ninọmẹ aihọn lọ tọn lẹ to yinylan deji, whẹho titengbe devo to tukladona gbẹtọ susu dogọ.

Naegbọn Ehe Do Jọ?

Eyin nugbajẹmẹji de jọ, ayiha mẹhe adán gbò lọ tọn nọ saba gbọṣi kanbiọ dopo ji: Naegbọn ehe do jọ? Nugopipe lọ nado doakọnna nujijọ lọ to numọtolanmẹ-liho nọ sinai tlala do gblọndo he sọgbe lọ mimọ na kanbiọ enẹ ji. Eyin gblọndo pekọhẹnwanamẹ tọn mayin mimọ, awufiẹsa lọ nọ zindonukọn podọ mẹlọ sọgan lẹzun adìnọ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo numimọ Bruni tọn ji.

“Owhe delẹ die wayi viyọnnu pẹvi ṣie kú,” wẹ Bruni, he ko yin onọ̀ mẹhomẹ de todin dọ. “Yẹn yise to Jiwheyẹwhe mẹ, enẹwutu yẹn yì yẹwhenọ mítọn dè nado yin homẹmiọnna. E dọna mi dọ Jiwheyẹwhe ko yí Susanne yì olọn mẹ podọ e  ko lẹzun angẹli de todin. E mayin dọ okú etọn hẹn mi jẹflumẹ kẹdẹ wẹ gba ṣigba yẹn sọ gbẹwanna Jiwheyẹwhe na nuhe e wà.” Awufiẹsa po yajiji Bruni tọn po zindonukọn na owhe susu. “Enẹgodo dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ dohia mi sọn Biblu mẹ dọ yẹn ma tindo whẹwhinwhẹ́n depope nado gbẹwanna Jiwheyẹwhe. Jehovah ma yí Susanne yì olọn mẹ gba, podọ ewọ mayin angẹli de gba. Mape gbẹtọvi tọn wẹ hẹn azọ̀n etọn wá. Susanne to amlọndọ to okú mẹ, bo to tenọpọn Jehovah nado fọ́n ẹn sọnku. Yẹn sọ plọn dọ e dá gbẹtọvi lẹ nado nọgbẹ̀ kakadoi to paladisi mẹ to aigba ji, podọ ehe na mọ hẹndi yí to madẹnmẹ. Tlolo he yẹn jẹ nukunnumọjẹ omẹ nankọ he Jehovah yin mẹ ji, yẹn dọnsẹpọ ẹ dogọ bọ awufiẹsa ṣie sọ jẹ didepo ji.”—Psalm 37:29; Owalọ lẹ 24:15; Lomunu lẹ 5:12.

Livi susu gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ jiya nugbajẹmẹji tọn to aliho voovo lẹ mẹ. E sọgan yin nugbajẹmẹji mẹdetiti tọn, awhàn, huvẹ, kavi nugbajẹmẹji jọwamọ tọn. Bruni mọ kọgbọ tlolo he e mọ sọn Biblu mẹ dọ Jehovah ma dona yin whẹgbledo na nugbajẹmẹji lẹ gba, dọ e ma tindo to linlẹn mẹ gbede dọ gbẹtọvi lẹ ni jiya, podọ dọ e na hẹn danuwiwa wá vivọnu to madẹnmẹ. Nugbo lọ dọ danuwiwa to jijideji yin ohia de dọ mí to gbẹnọ to ‘azán godo’ titonu ehe tọn lẹ mẹ. Diọdo ayidego tọn he na hẹn ninọmẹ onú lẹ tọn pọnte he mímẹpo to nukundo ko sẹpọ.—2 Timoti 3:1-5; Matiu 24:7, 8.

Vivẹnudido Nado Yọ́n Jiwheyẹwhe Ganji

Hans po Bruni po tindo linlẹn he gbloada gando Jiwheyẹwhe go dai. Yé yí i se ṣigba yé ma yọ́n nususu gando ewọ go. To whenuena yé yí whenu he jẹ zan nado jẹakọhẹ Jehovah ganji, vivẹnudido yetọn yin ahọsuna. Yé mọ gblọndo he sọgbe lẹ yí na kanbiọ titengbe hugan he nọ yin kinkanse to egbehe lẹ. Ehe na yé jijọho ayiha mẹ tọn po todido he lodo de po na sọgodo. Livi susu devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tọn ko tindo numimọ dopolọ.

Vivẹnudido nado yọ́n Jehovah nọ bẹjẹeji gbọn dogbigbapọnna Biblu po sọwhiwhe po dali. Owe ehe wẹ dọ mẹhe ewọ yin po nuhe e biọ to mí si lẹ po na mí. Nuhe mẹdelẹ wà to owhe kanweko tintan whenu niyẹn. Luku heyin whenuho-kàntọ po doto de po na linlin dọ hagbẹ agun Juvi lẹ tọn he tin to Belea po Grèce po lẹ ‘yí zohunhun do yí ohó lọ sọn Paulu po Sila po dè, bo nọ yí sọwhiwhe do gbadopọnna Owe-wiwe lẹ egbesọegbesọ, eyin mọwẹ onú nẹlẹ yin.’—Owalọ lẹ 17:10, 11.

Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ sọ pli dopọ to agun lẹ mẹ. (Owalọ lẹ 2:41, 42, 46; 1 Kọlintinu lẹ 1:1, 2; Galatianu lẹ 1:1, 2; 2 Tẹsalonikanu lẹ 1:1) Onú dopolọ yin nugbo to egbehe. Agun Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn nọ pli dopọ na opli heyin awuwlena nado gọalọna mẹdopodopo nado dọnsẹpọ Jehovah pẹkipẹki bo tindo ayajẹ to sinsẹ̀n ẹn mẹ lẹ. Gbẹdido hẹ Kunnudetọ lẹ tindo ale devo. To whenuena e yindọ gbẹtọvi lẹ nọ saba hodo apajlẹ Jiwheyẹwhe he yé to sinsẹ̀n tọn, Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ do jẹhẹnu Jehovah tọn lẹ hia jẹ obá he mẹ nugopipe yetọn jẹ mẹ. Enẹwutu pipli hẹ Kunnudetọ lẹ nọ gọalọna mí nado yọ́n Jehovah ganji.—Heblu lẹ 10:24, 25.

Be vivẹnudido he e biọ nado yọ́n Omẹ dopo enẹ sù gbau to nukun towe mẹ wẹ ya? Na nugbo tọn, e biọ vivẹnudido. Ṣigba be e mayin nugbo wẹ enẹ yin gando nususu he hiẹ nọ jlo nado wadotana to gbẹzan mẹ lẹ go ya? Lẹnnupọndo vivẹnu he wezundotọ dagbe de nọ dó nado wleawuna ede ji. Di apajlẹ, Jean-Claude Killy he mọ nunina sika tọn lẹ yí to aihundida Olympique tọn whenu dọ nuhe e nọ biọ to mẹsi nado tindo kọdetọn dagbe to agbàwhinwhlẹn aihundida akọjọpli tọn lẹ mẹ dọmọ: “Hiẹ dona bẹ awuwle jẹeji owhe 10 jẹnukọn bo basi tito etọn na owhe susu bosọ nọ lẹnnupọndeji egbesọegbesọ . . . Hiẹ dona ze dewe jo na ẹn to apọ̀nmẹ podọ to agbasamẹ to azán dopodopo owhe lọ tọn gblamẹ.” Whenu po vivẹnu enẹ lẹpo po dona yin  yíyí do sanvọ́ kiki nado tindo mahẹ to aihundida he sọgan dẹn-to-aimẹ na nukunwhiwhe ao poun mẹ! Nẹmunẹmu wẹ vivẹnudido nado yọ́n Jehovah ganji dona dẹn-to-aimẹ sọ, titengbe to pọndohlan mẹ na nuhe na yin ahọsumẹ lọ.

Haṣinṣan He Nọ to Whinwhẹ́n Deji Tẹgbẹ̀

Mẹnu wẹ jlo na gbọ onú titengbe de go to gbẹ̀mẹ? Mẹde ma jlo gba. Enẹwutu, eyin hiẹ lẹndọ gbẹzan towe ma tindo lẹndai nugbo kavi eyin hiẹ to zẹẹmẹ dín gando nuhe zọ́n bọ nugbajẹmẹji nọ jọ go, to whenẹnu magbe nado yọ́n Jehovah, Jiwheyẹwhe nugbo lọ ganji. Nupinplọn gando ewọ go sọgan diọ gbẹzan towe do dagbe ji kakadoi.

Be mí na doalọtena nupinplọn gando Jehovah go gbede wẹ ya? Nuhe mẹhe ko to Jehovah sẹ̀n na owhe susu lẹ ko plọn gando ewọ go lẹ nọ paṣa yé podọ mọdopolọ wẹ nuyọyọ he yé gbẹ́ to pinplọn gandego lẹ nọ paṣa yé do niyẹn. Onú mọnkọtọn lẹ pinplọn nọ hẹn mí tindo ayajẹ bosọ nọ hẹn mí sẹpọ ẹ pẹkipẹki. Mì gbọ mí ni kọngbedopọ hẹ apọsteli Paulu, mẹhe wlan dọmọ: “Ṣó! Na adọkun, nuyọnẹn po zinzin Jiwheyẹwhe tọn po siso sọ! Nawẹ whẹdida etọn lẹ yin dinmamọdona sọ, podọ aliho etọn lẹ sọ hugan dindinmọ! Na mẹnu wẹ ko yọ́n ayiha Oklunọ tọn? Kavi mẹnu wẹ yin lẹnhẹtọ etọn?”—Lomunu lẹ 11:33, 34.

[Nudọnamẹ Odò Tọn]

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 5]

Gbẹtọ lẹ gbẹsọ to kanbiọ tangan dopolọ lẹ kanse dọ: ‘Naegbọn yẹn tin tofi? Fie wẹ yẹn jei? Etẹwẹ yin lẹndai ogbẹ̀ tọn?’

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 6]

“Tlolo he yẹn jẹ nukunnumọjẹ omẹ nankọ he Jehovah yin mẹ ji, yẹn dọnsẹpọ ẹ dogọ”

[Nudọnamẹ tangan lẹ to weda 7]

“Aliho he yọnhugan nado nọgbẹ̀ wẹ nado sẹ̀n Jehovah. Nudevo depope ma sọgan yin yiyijlẹdo e go. Jehovah yinyọnẹn ko hẹn mi tindo lẹndai to gbẹ̀mẹ”