Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tbʼanel qa ma tzʼok tojtzqiʼna Jehová

Tbʼanel qa ma tzʼok tojtzqiʼna Jehová

Tbʼanel qa ma tzʼok tojtzqiʼna Jehová

¿IN KUBʼPE qnaʼn qa atx taj jun tiʼ nim toklen toj qchwinqlal? Alo jlu in kubʼ qnaʼn qa naʼmx tok qojtzqiʼn Dios. ¿Tiquʼn in xi qqʼamaʼn jlu? Tuʼnju nim xjal o tzʼel kynikʼ tiʼj qa in nonin kyiʼj aj tok kyojtzqiʼn Dios.

Taj Jehová, aju bʼinchalte Biblia, tuʼn tok qojtzqiʼn te. Kubʼ ttzʼibʼin jun salmista jlu: «E tel kynikʼ tiʼj qa oʼkx aya Mambʼaj, ex oʼkx aya Dios Maʼxix Toklen tibʼaj tkyaqil twitz txʼotxʼ» (Salmo 83:18). Ojtzqiʼn tuʼn Dios qa jaku tzʼonin qiʼj qa ma tzʼok qojtzqiʼn te tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn jlu: «Aqine Dios aju Kymane, aqine chin xel xnaqʼtzante ju bʼaʼn tuʼn tajbʼen te kyeye» (Isaías 48:17). ¿Alkye tten in nonin qiʼj aj tok qojtzqiʼn Jehová, aju Dios Nimxix Toklen?

Aj tok qojtzqiʼn Dios, in nonin qiʼj tuʼn ttzaj tyekʼin qbʼe aj qok weʼ kywitz nya bʼaʼn, tuʼn tten jun qʼuqbʼil qkʼuʼj tiʼj ambʼil tzul ex tuʼn qtzalaj. Ax ikx, in nonin qiʼj aj qikʼ kyoj junjun tiʼchaq in che ok weʼ xjal twitz toj ambʼil jaʼlo. Ex in nonin qiʼj tuʼn tkanet tzaqʼwebʼil quʼn kyiʼj junjun xjel nim kyoklen. ¿Alkyeqe xjel lu?

¿Tiquʼn o qo kubʼ bʼinchaʼn?

O tzʼel kynikʼ xjal kyiʼj nim tiʼchaq, pero naʼmx tkanet tzaqʼwebʼil kyuʼn kyiʼj junjun xjel nim kyoklen ik tzeʼn jlu: ¿Tiquʼn o qo kubʼ bʼinchaʼn? ¿Jatumel qo pol? ¿Atpe jun tiquʼn tuʼn qanqʼin? Qa mintiʼ ma kanet jun tbʼanel tzaqʼwebʼil quʼn kyiʼj xjel lu, mlay ten ttxolil qanqʼibʼil. ¿In nelpe kynikʼ xjal tiʼj jlu? Xi qanin xjel kye junjun xjal te Alemania kyoj abʼqʼi 1990, kyxol qe jlu, mij moqa nikʼjan tzaj qʼamante qa at maj in kubʼ kyximen qa mintiʼ ttxolil kyanqʼibʼil. Bʼalo ax kyximbʼetz xjal at jatumel in nanqʼina.

Qa mintiʼ ttxolil qanqʼibʼil, mlay tzʼel qnikʼ tiʼj tiʼ tuʼn tbʼant quʼn. Ateʼ nim xjal in kubʼ kyximen qa jaku ten ttxolil kyanqʼibʼil aj tten kyqʼinumabʼil moqa aj tetz jun kyxnaqʼtzbʼil. Noqtzun tuʼnj, aj tbʼant jlu kyuʼn, kukx in kynaʼn qa mintiʼ ttxolil kyanqʼibʼil. Qa mintiʼ ojtzqiʼn kyuʼn xjal tiʼ tuʼn tbʼant kyuʼn, jaku tzaj kybʼis ex jaku kubʼ kyximen qa ya nya kyaj tuʼn kyanqʼin. Atzun jlu bʼaj tiʼj jun txin tbʼanel keʼyin. Tqʼama periódico International Herald Tribune qa jaw chʼiy «toj jun ja xjal qʼinun ex attoq nim kyoklen». Maske attoq nim tiʼchaq te, kubʼ tnaʼn qa tjunalx at ex qa mintiʼ ttxolil tanqʼibʼil, tuʼn jlu kubʼ tbʼyon tibʼ tej t-xi tkʼaʼn nim qʼanbʼil. Bʼalo o tzʼok tbʼiʼna qa ax jlu o bʼaj kyiʼj junjuntl xjal.

¿Ope tzʼok tbʼiʼna junjun xjal in tzaj kyqʼamaʼn qa jaku tzʼonin ciencia qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye ttxolil qanqʼibʼil? In tzaj tqʼamaʼn uʼj alemán Die Woche jlu: «Maske o tzʼel kynikʼ xjal kyiʼj nim tiʼchaq, mlayxix che onin kyiʼj junjun tiʼchaq at kyoklen tukʼil Dios. Nya tzʼaqli xnaqʼtzbʼil tiʼj evolución ex kukx in chʼexpaj xnaqʼtzbʼil tiʼj física cuántica. Kyaj xjal tuʼn tkubʼ kyyekʼin qa nim kyoklen kabʼe xnaqʼtzbʼil lu, pero mintiʼ in tzaj kyqʼuqbʼaʼn qkʼuʼj ex mlay qo ten segur kyuʼn». Noq tuʼnju o tzʼel kynikʼ científico kyiʼj junjun xnaqʼtzbʼil, in tzaj kychikʼbʼaʼn alkye tten in che anqʼin junjun tiʼchaq ex alkye tten in che aqʼunan. Noqtzun tuʼnj, mlay tzaj tchikʼbʼaʼn ciencia tiquʼn o qo kubʼ bʼinchaʼn nix jatumel qo pol. Noqwit atz in qo ok lepeʼ tiʼj ciencia, mlayx tzʼel qnikʼ tiʼj tiquʼn o qo kubʼ bʼinchaʼn. Tuʼntzunju, ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn periódico Süddeutsche Zeitung qa «qaj onbʼil tuʼn tel qnikʼ kyiʼj junjun tiʼchaq».

¿Atpe juntl xjal mas jaku tzʼonin qiʼj ik tzeʼn te Dios? Tuʼnju a Dios kubʼ bʼinchan kye xjal twitz Txʼotxʼ, ojtzqiʼn tuʼn tiquʼn atoʼ tzalu. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa kubʼ tbʼinchan Jehová qe xjal tuʼntzun tnoj twitz Txʼotxʼ kyuʼn ex tuʼn kyxqʼuqin tiʼj. Iltoq tiʼj tuʼn tkubʼ kyyekʼin xjal tmod Dios toj kyanqʼibʼil, ik tzeʼn tuʼn t-xi kybʼinchaʼn qe tiʼchaq toj tumel, tuʼn tten kynabʼil ex tuʼn tten kykʼujlabʼil. Aj tel qnikʼ tiʼj tiquʼn o qo kubʼ tbʼinchaʼn Jehová, in nel qnikʼ tiʼj tiquʼn atoʼ tzalu twitz Txʼotxʼ (Génesis 1:​26-​28).

¿Tiʼ teya jaku bʼant tuʼn?

Qa naʼmx tok tbʼiʼna tzaqʼwebʼil kyiʼj xjel lu, ¿tiquʼn o qo kubʼ bʼinchaʼn? ¿Jatumel qo pol? Ex ¿atpe jun tiquʼn tuʼn qanqʼin?, in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa tbʼanel tuʼn tok tojtzqiʼna Jehová. Tqʼama Jesús jlu: «Atzun chwinqlal jlu te jumajx, tuʼn tojtzqinjtza kyuʼn, oʼkx aya jun Dios axix tok, ex tuʼn wojtzqinjtze kyuʼn, aqine Jesucrist ma chin tzaj t-samaʼna» (Juan 17:3). Ax ikx tbʼanel qa ma tzʼok tilil tuʼna tuʼn kyten tbʼanel tmoda ik tzeʼn kʼujlabʼil ex tuʼn t-ximana tiʼj tuʼn tanqʼina tjaqʼ Tkawbʼil Dios (Eclesiastés 12:13). Atzun jlu kʼonil tiʼja tuʼn tten ttxolil tanqʼibʼila ex tuʼn tten qʼuqbʼil tkʼuʼja tiʼj ambʼil tzul. Ex mlay bʼaj tkʼuʼja kyiʼj junjun xjel nim kyoklen tuʼnju kkanetel tzaqʼwebʼil tuʼna kyiʼj.

¿Jakupe tzʼonin tiʼj qanqʼibʼil aj tkanet tzaqʼwebʼil quʼn kyiʼj junjun xjel? Tuʼn tel qnikʼ tiʼj, qbʼinx aju bʼaj tiʼj Hans. * Mintiʼxix onin tiʼj Hans aju nimentoq tuʼn tiʼj Dios. Oʼkxtoq in nok bʼaj twiʼ tiʼj droga, kyiʼj xuʼj, tuʼn tbʼiyen kyukʼil xjal ex tuʼn tcarrelin kyibʼaj moto. Tqʼama jlu: «Toj nwitze, mintiʼtoq ttxolil qanqʼibʼil ex mintiʼtoq in chin tzalaje tiʼj». Tej qʼiʼntoq 25 abʼqʼi tuʼn, kubʼ t-ximen tuʼn tuʼjin tiʼj Xjan Uʼj ex tuʼn tok tojtzqiʼn Dios. Tej tten jun tbʼanel tamiwbʼil tukʼil Jehová ex tej tel tnikʼ tiʼj tiquʼn atoʼ tzalu twitz Txʼotxʼ, kubʼ t-ximen tuʼn tkubʼ tchʼexpuʼn tanqʼibʼil ex jaw aʼ twiʼ tuʼn tok te testigo de Jehová. Atzun jaʼlo, ma tzikʼ 10 abʼqʼi in najbʼen te Jehová toj tkyaqil ambʼil. In tzaj tqʼamaʼn jlu tuʼn tkyaqil tkʼuʼj: «Aju tuʼn qajbʼen te Jehová, atzun mas tbʼanel jaku bʼant quʼn toj qanqʼibʼil. Mlay tzʼok qmojbʼaʼn tukʼil juntl tiʼ. O ten ttxolil wanqʼibʼile tuʼnju o tzʼel nnikʼe tiʼj Jehová».

Nya oʼkx in kubʼ kyxjelin xjal tiquʼn atoʼ tzalu. Sino ax ikx in che ximen kyiʼj junjuntl xjel tuʼnju in tzaj bʼaj kykʼuʼj kyuʼn tiʼchaq in che bʼaj twitz Txʼotxʼ.

¿Tiquʼn ma bʼaj jlu?

Aj ttzaj jun nya bʼaʼn tiʼj jun xjal, in nul jlu toj twiʼ: «¿Tiquʼn ma bʼaj lu?». Oʼkx jaku tzʼex xjal twitz nya bʼaʼn lu qa ma kanet tzaqʼwebʼil tuʼn tiʼj xjel. Qa mintiʼ ma kanet jun tbʼanel tzaqʼwebʼil tuʼn, jaku tzaj tbʼis ex jaku tzaj tqʼoj. Bʼinxa aju bʼaj tiʼj jun txubʼaj Bruni tbʼi.

Tqʼama jlu: «Ma tzikʼ junjun abʼqʼi tkyimlen wale, Susana tbʼi. Tuʼnju okslal qine, in xiʼye jyol qʼuqbʼil nkʼuʼje tukʼil pal. Tzaj tqʼamaʼn pal weye qa otoq txi tiʼn Dios wale toj kyaʼj tuʼn tanqʼin ik tzeʼn jun anjel. Nya oʼkx tzaj nim nbʼise, sino ax ikx tzaj nqʼoje tiʼj Dios tuʼnju kubʼ nximane qa otoq txi tiʼn wale». Xi tiʼn nim ambʼil tuʼn tex Bruni twitz bʼis ex twitz nya bʼaʼn. Tqʼamatl jlu: «Tzaj tyekʼin jun testigo de Jehová weye toj Biblia qa mintiʼ jun tiquʼn tuʼn ttzaj qqʼoj tiʼj Dios. Tzaj tyekʼin weye qa mintiʼ otoq txi tiʼn Susana toj kyaʼj ex mintiʼ otoq tzʼok te jun anjel. Sino tzaj yabʼil tiʼj tuʼnju kykyaqil xjal aj il qe. Kyim wale ex in nok jlu ik tzeʼn in jtan, in chin ayone tiʼj tuʼn tjaw anqʼin. Ax ikx, el nnikʼe tiʼj qa kubʼ tbʼinchaʼn Dios qe xjal tuʼn kyanqʼin te jumajx tzalu twitz Txʼotxʼ ex kjapunel twi t-ximbʼetz lu toj chʼintl ambʼil. Tej tel nnikʼe tiʼj tmod Jehová, kubʼ nnaʼne qa in pon laqʼeʼye ttxlaj ex chebʼe chebʼe el bʼis wiʼje» (Salmo 37:29; Hechos 24:​15; Romanos 5:​12).

Nim xjal in che ikʼ kyoj junxichaq nya bʼaʼn. At maj in tzaj nya bʼaʼn kyiʼj kyuʼn nimaq qʼoj, tuʼn weʼyaj moqa in tzaj xitbʼil tuʼnx twitz txʼotxʼ. Chewix tkʼuʼj Bruni tej tel tnikʼ tiʼj qa nya tuʼn Jehová in che tzaj nya bʼaʼn kyiʼj xjal ex qa nya tajtoq tuʼn ttzaj bʼis kyiʼj. Ax ikx el tnikʼ tiʼj qa toj chʼintl ambʼil kʼelel tiʼn Dios nya bʼaʼn. Aj tok qqʼoʼn qwitz tiʼj qa kukx in chʼiy nya bʼaʼn, in nel qnikʼ tiʼj qa in qo anqʼin kyoj bʼajsbʼil tqʼijlalil. Ya chʼix tul akʼaj chʼixpubʼil tuʼn Dios (2 Timoteo 3:​1-5; Mateo 24:​7, 8).

¿Tzeʼn jaku tzʼok qojtzqiʼn Dios?

Mintiʼxixtoq tojtzqibʼil Hans ex Bruni tiʼj Dios. Nimentoq Dios kyuʼn, pero naʼmxtoq tel kynikʼ tiʼj. Tej tok tilil kyuʼn tuʼn tten kyojtzqibʼil tiʼj Jehová, el kynikʼ tiʼj qa e tzaj kʼiwlaʼn tuʼn. Kanet tzaqʼwebʼil kyuʼn kyiʼj xjel nim kyoklen, onin jlu kyiʼj tuʼn tkubʼ kynaʼn bʼaʼn ex tuʼn tten jun qʼuqbʼil kykʼuʼj. Ax jlu o bʼaj kyiʼj nim millón tmajen Jehová.

Tuʼn tel qnikʼ tiʼj Jehová, tnejel il tiʼj tuʼn qxnaqʼtzan tiʼj Tyol tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn qe tzeʼn tmod ex tiʼ taj tuʼn tbʼant quʼn. Atzun jlu bʼant kyuʼn junjun xjal toj tnejel syent abʼqʼi. Tqʼamaʼn Lucas, jun aj tzʼibʼil tiʼj Tyol Dios ex aj qʼanil qa jun rat xi kykʼamoʼn okslal te Berea «Tyol Dios xi tmaʼn Pablo [ex Silas] kye», ex kux kykeʼyin toj «Tuʼjil tyol Dios tkyaqil qʼij tuʼn tel kynikʼ tiʼj qa ax tok aju yol xi tmaʼn Pablo kye» (Hechos 17:​10, 11).

Ax ikx ok kychmon kyibʼ okslal toj tnejel syent abʼqʼi (Hechos 2:​41, 42, 46; 1 Corintios 1:​1, 2; Gálatas 1:​1, 2; 2 Tesalonicenses 1:1). Ax jlu in bʼant kyuʼn okslal toj ambʼil jaʼlo. In nok kychmon kyibʼ testigos de Jehová tuʼn kyonin kyiʼj xjal tuʼn kyok laqʼeʼ ttxlaj Dios ex tuʼn kyajbʼen te toj tzalajbʼil. Nya oʼkxju, ax ikx jaku tzʼonin tiʼja toj juntl tten qa ma tzʼok tchmon tibʼa kyukʼil testigo de Jehová. Jaku ten kymod xjal ik tzeʼn te Dios, tuʼntzunju, in nok tilil kyuʼn testigo de Jehová tuʼn tten tbʼanel kymod ik tzeʼn te Jehová maske aj il qe. Jaku txi qqʼamaʼn qa aj tok kychmon kyibʼ xjal kyukʼil testigo de Jehová, in nonin kyiʼj tuʼn tel mas kynikʼ tiʼj Dios (Hebreos 10:​24, 25).

¿In kubʼpe t-ximana qa il tiʼj tuʼn tbʼant nim tiʼchaq tuʼna tuʼn tok tojtzqiʼna Dios? Ikju, il tiʼj tuʼn tok tilil quʼn. Pero ¿nyapetzun ax jlu in bʼant quʼn qa qaj tuʼn tbʼant junjuntl tiʼchaq quʼn toj qanqʼibʼil? Jun techel, il tiʼj tuʼn tok tilil tuʼn jun xjal toj ojqelbʼil tuʼntzun tkambʼan. O kambʼan Jean-Claude Killy te tnam Francia tiʼj jun medalla de oro ex tqʼama tiʼ tuʼn tbʼant tuʼn jun xjal tuʼn tkambʼan tiʼj jun deporte internacional. Tqʼama jlu: «Atx 10 abʼqʼi tuʼn tok jun ojqelbʼil aj t-xi tzyet tuʼn tbʼaj qbʼinchan qten tiʼj ex tuʼn qximen tiʼj tkyaqil qʼij [...]. Il tiʼj tuʼn taqʼunan qximbʼetz ex qxmilal tiʼj kyoj qeju 365 qʼij at toj jun abʼqʼi». Atzun jlu in bʼant tuʼn jun xjal tuʼn tbʼaj tbʼinchaʼn tten tiʼj jun ojqelbʼil ex bʼalo oʼkx lajaj minut kycarrelil. Atzun jaʼlo qo ximen tiʼj jniʼ jaku tzʼonin qiʼj aj tok tilil quʼn tuʼn tel qnikʼ tiʼj Jehová ex jaku tzaj qkʼamoʼn kʼiwlabʼil te jumajx.

Jaku ten jun tbʼanel tamiwbʼila tukʼil Dios

¿Alkye jun xjal taj tuʼn tanqʼin ex mintiʼ ttxolil tanqʼibʼil? Ni jun. Qa in kubʼ tnaʼna qa mintiʼ ttxolil tanqʼibʼila, qa taja tuʼn tkanet tzaqʼwebʼil tiʼj t-xjela, bʼaʼn tuʼn tok tojtzqiʼna Jehová tuʼnju atzun kʼonil tiʼja. Aj tel tnikʼa tiʼj, jaku chʼexpaj tanqʼibʼila, jaku tzalaja jaʼlo ex te jumajx.

¿Atpe jatumel in pon bʼaj tuʼn tten qojtzqibʼil tiʼj Jehová? Aqeju ma tzikʼ ambʼil in che ajbʼen te Jehová, kukx in che jaw labʼin tiʼjju el kynikʼ tiʼj toj ambʼil ojtxe ex tiʼjju in nel kynikʼ tiʼj toj ambʼil jaʼlo. Akux in chʼiy qojtzqibʼil tiʼj Jehová, mas in qo tzalaj ex mas in qo ok laqʼeʼ ttxlaj. Jaku ten qximbʼetz ik tzeʼn te apóstol Pablo tej tqʼama jlu: «Maʼxix t-xilen tnabʼl Dios ex ju tojtzqibʼl. Mlay tzʼel qnikʼ tiʼj t-ximbʼetz ex mlay knet tumel tbʼe quʼn. Ex ¿atpe jun xjal o tzʼel tnikʼ tiʼj t-ximbʼetz Qman? Ex ¿atpe jun xjal o qʼonte tnabʼl?» (Romanos 11:33, 34).

[Tqanil]

^ taqik' 12 Ma che kubʼ chʼixpet bʼibʼaj lu.

[Yol]

Kukx in che ximen xjal kyiʼj junjun xjel nim kyoklen ik tzeʼn jlu: Tiquʼn o qo kubʼ bʼinchaʼn? ¿Jatumel qo pol? ¿Atpe jun tiquʼn tuʼn qanqʼin?

[Yol]

«Tej tel nnikʼe tiʼj tmod Jehová, kubʼ nnaʼne qa in pon laqʼeʼye ttxlaj».

[Yol]

«Aju tuʼn qajbʼen te Jehová, atzun mas tbʼanel jaku bʼant quʼn toj qanqʼibʼil. Mlay tzʼok qmojbʼaʼn tukʼil juntl tiʼ. O ten ttxolil wanqʼibʼile tuʼnju o tzʼel nnikʼe tiʼj Jehová».