Enda bua kuleshe mianda i muanka

YehowaNyi Efile Mukulu mulombene kuukibua

YehowaNyi Efile Mukulu mulombene kuukibua

Yehowa​—Nyi Efile Mukulu mulombene kuukibua

WE KUIKALA opuandikisha’shi kui kintu ki na muulo kiodi mukutue mu nshalelo oobe su? Su towuku Efile Mukulu kalolo, abimueneka’shi kui muanda wi na muulo ukata oodi mukutue mu nshalelo. Buakinyi? Muanda midiyo ya bantu ngifikie mu kutundula’shi, kuuka Efile Mukulu a mu Bible, akuibatuadila bukuashi bui bungi mu nshalelo aabo. Buno bukuashi abubanga binobino mpa na mu mafuku e kumpala.

Yehowa Efile Mukulu, aye muikale nsulo a Bible, akumiina’shi tumuukie. Mufundi a misambo bambile’shi: “Bwashi bawukie’shi eshina dyobe mbu Yehowa, oobe bupenka Sha kwiyilu kuula pa nsenga ishima.’ Baadi auku’shi su tubauku Efile Mukulu mbua buwa buetu. “Nnami Yehowa Efile Mukulu oobe, akupa bulambukishi abukukuasha.” Mbukuashi kinyi buatupete patuuku Yehowa Efile Mukulu sha bukome booso?​—Misambo 83:18; Yeeshaya 48:17.

Kia kumpala, atupete buludiki abuitukuasha bua kunyingiila nkalakashi ya kuifuku dioso, atupete lukulupilo lui buwa lua mafuku e kumpala na butaale bua mu binangu. Akupu, su atuuku Yehowa kalolo abitukuasha bua kuikala na mueneno muilekene, ku nkonko i bungi i na muulo ukata yabakuete kuiyipusha kui bantu pa nsenga ishima lelo uno. Nkonko kinyi?

Muwa obe wi na kepatshila su?

Sunga biekala’shi mianda ya teknoloji ayende kumpala ngofu, bantu bakiabatungunuka nka na kuiyela nkonko i na muulo ukata bu: ‘Buakinyi ne na muwa? Nkunyi kuankuete kuenda? Muwa wi na kepatshila su?’ Su muntu ntamupete ngaluulo ayimusankisha ku ino nkonko, muwa waye tawikala na kepatshila ka binyibinyi nya. Bantu be bungi abepushaa namu biabia su? Ungi ankete ababadi bakite ku mfudilo kua kipua kia 1990 mu Allemagne, baadi muleshe’shi, bantu be bungi babaadi baluule, babaadi baleshe’shi misango i bungi abeepusha’shi muwa tawi na kepatshila. Pangi bantu be bungi abapushaa namu biabia mbalo yodi mushale.

Su muntu tauku kepatshila ka muwa mu nshalelo aye, bi bukopo buadia kuata bitshibilo. Bantu be bungi abakimbaa kupua luno lukalakashi, pa kukimba mudimo wi buwa sunga bupeta bui bungi. Sunga mbiabia kuakua kukutua kua kepatshila akuibakalakasha. Kukutua kuikala na kepatshila mu nshalelo akukalakashaa bangi bantu, pa kukimba mpa na kuiyipaa. Bino nyi bibaadi bikitshikile ungi muana mukashi ebuwa bukile, baadi mukudile mu kifuko ki na bupeta, na makuta e bungi muyile abilesha ungi journale (International Herald Tribune). Sunga biekala’shi baadi mu nshalelo e buwa, baadi epusha bupenka na’shi muwa waye taubadi na kepatshila nya. Batomene buanga bua kumuladisha tulo, abo nkumupeta mufue. Pangi obe namu ouku bangi bantu babaadi bapetekielue na uno muanda.

Tobopushishe bantu abamba’shi siyanse mulombene kuitulungula mianda yoso pabitale muwa su? Ungi journale a mu Allemagne elesha’shi: “Sunga biekala’shi mianda ya siyanse ngieyendo, tangilombene kuitukuasha mu kikudi. Binangu bia bena siyanse bia kuamba’shi bintu bi pa nsenga tababaadi be bipangie, tabikamba kupushika kalolo nya, sunga bena sianse abalonga kushintuluka akukitshika mu bintu (physique quantique), ntambilombene kunyingisha muntu sunga kumupa butaale nya.” Mianda yabadi batalule kui bena siyanse ngikuashe bua kupatuula bi muwa mu mishindo ilekenelekene na kushintuluka kua bipungo na ingi mianda ayikuasha bua kushaala na muwa. Biabia siyanse ntamulombene kuitulungula buakinyi tui na muwa, na kuatuende. Su tuakamba kukulupila nka ku mianda ya siyanse, tatupete ngalulo ku nkonko yetu pabitale kepatshila ka muwa. Nka bu bibaadi bileshe ungi journale, (Süddeutsche Zeitung) “tui na lukalo lukata lua bukunkushi.”

Takui muntu mulombene kuitupa buabua bukunkushi bui buwa kukila Mupangi eetu nya. Bu biabidi’shi nnaye batudile bantu pa nsenga, auku buakinyi be panka. Bible alesha’shi Yehowa bapangile bantu buashi baushe nsenga na kuiyikaluila bu bantu babadi bape bushitu bua kuiyilama. Bantu babaadi na kia kuambula ngikashi y’Efile Mukulu mu midimo yabo yoso, bu kululama, binangu na kifulo. Su tuapusha kalolo buakinyi Yehowa baadi muitupangie, atuuku buakinyi tui pano pa nsenga.​—Kibangilo 1:26-28.

Nkinyi kiodia kukita?

We kukita kinyi su kala toboodi mupete ngalulo i buwa ku nkonko yobe bu: ‘Buakinyi ne na muwa? Nkunyi kuankuete kuenda? Muwa wi na kepatshila su?’ Bible akunyingisha bodia kuuka Yehowa kalolo. Biabia Yesu bakuile’shi: “Muwa wa loosoo namu ngi’shi bantu bakuwukye obe bupeenka Efile Mukulu a binyibinyi, na yawa obotumine Yesu Kidishitu.” Akunyingisha dingi bua kuikala na ngikashi i buwa bu i nayo y’Efile Mukulu, bikishekishe kifulo, na kuikala na kitshibilo kia kutuela mu bufumu bu’Efile Mukulu buabakakunkusha kui Mesiya. Biabia wekala na kepatshila mu nshalelo oobe na lukulupilo lui buwa lua mafuku aafiki. Nkonko i na muulo ukata ayikukalakashanga ayikapete ngaluulo.​—Yowano 17:3; Mulungudi 12:13.

Ngaluulo ya ku yaaya nkonko i na muulo ukata ayikala na bukitshishi kinyi koodi? Ungi muana mulume abetanyinaa bu Hans auku uno muanda kalolo. * Takudi bipua, Hans tabaadi akamba kukumiina mui Efile Mukulu, na biabia tabibaadi bishintuule nshalelo aaye. Hans baadi muipaane mu kutoma kua bintu abikoluanaa, kutambuka lusandi, kukita mianda ya buntomboshi, na mufule ngofu kutambusha ntukutuku. Kadi alesha’shi “Nshalelo aye baadi nka na tuinyongoshi na tabaadi na muloo nya”. Anka paadi mu bipua 25, Hans baadi muate kitshibilo kia kuuka Efile Mukulu pa bupenka pa kuipaana mu kubadika kua Bible. Baukile Yehowa kalolo, na kuuka kepatshila ka muwa, Hans baadi mushintuule nshalelo aaye na aye nkubatshishibua bu Temue a Yehowa. Binobino e mu mudimo wa nsaa yooso takudi bipua ekumi. Akula’shi: “Kufubila Yehowa nyi mushindo ukile buwa wa kuikala na nshalelo e buwa. Tatui balombene kuikupuandikisha na kingi kintu. Kuuka Yehowa nkunkuashe bua kuikala na kepatshila mu nshalelo ande.”

Eyendo, ntanka muanda wa kuikala na kepatshila mu nshalelo aukalakasha bantu be bungi nya. Bu abiende na kuluila mianda mu nsenga ishima, kui lungi lukonko lui na muulo ukata alukalakasha bantu be bungi.

Buakinyi uno muanda ubaadi ukitshikie?

Apakitshika muanda kapanda wi bubi, bantu baudi ukuate abakamba kuiyipusha’shi: Buakinyi ubakitshika? Kupeta lualulo lui buwa ku lualua lukonko nkulombene nkukuasha bua kunyingila lualua lukalakashi. Muanda su takui lualulo lui buwa, makienga aatungunuka na yawa apetekielua na muanda aumukiengiesha, atungunuka na kuinyongola. Tutaleyi kileshesho kia Bruni.

Bruni taadi nyina bana mupue kunyinga akula’shi; “takudi bipua muanande mukashi tooka bafuile. Bu binaadi nakumiina mui Efile Mukulu nayile kui mukata a kipuilo kietu buadia kunyingisha. Bandunguile’shi Efile Mukulu mmuate Susanne muiyilu muadi bu muikeyilu binobino. Mianda yooso ya mu nshalelo ibaadi intonde na naadi mushikue Efile Mukulu muanda baadi mungate muanande.” Bruni baadi mutungunukie na kuinyongola na kukienga munda mua bipua bi bungi. “Akupu ungi Temue a Yehowa bandesheshe mu Bible’shi ntshinaadi na kabingilo ka kushikua Efile Mukulu. Yehowa tabaadi muate Susanne muiyilu nya na nta muikeyilu nya. Ekeele na maladi muanda wa kukutua kupuidika kua bantu. Susanne mmulale mu lufu atengiela buashi Yehowa amubuushe. Dingi naadi mulongie’shi Efile Mukulu bapangile bantu buadadia kuikala na muwa wa looso mu mpaladiso pa nsenga, na bino abukumbana binobino. Musango umune naami kupusha mushindo wikale binyibinyi Yehowa, naadi muifubuile naaye peepi ngofu, na kenyongoshi kande kababangile kupeela.”​—Misambo 37:29; Bikitshino 24:15; Bena-Loma 5:12.

Midiyo ya bantu ikuete kufumankana na mianda i bubi ilekenelekene bu: Makienga a muntu nabene, ngoshi, nsala sunga masaku aatukila ku bintu bipangibue. Bruni bapetele bukuashi pabamuene mu Bible’shi tatuibalombene kutopeka Yehowa bua makienga eetu, na’shi tabaadi mupangie bantu buashi bekale abakiengie, na akapudisha mianda yoso i bubi mu mafuku apela e kumpala. Mianda i bubi ikuete kutungunaka na kufiima, ayilesha’shi tatudi mu “mafuku a ku nfudilo” kua uno ndumbuluilo e bubi. Mianda i buwa yatutengiela atue boso n’eshimba kuiyilu tayidi peepi.​—2 Timote 3:1-5; Mateo 24:7, 8.

Longa bia kuuka Efile Mukulu

Hans na Bruni tababadi abakamba kuuka Efile Mukulu nya. Babaadi abakumiina muadi kadi kushi kuuka mianda i bungi pa bimutale. Kadi pababatshile nsaa yakulonga bua kuuka Yehowa kalolo, babapetele miabi bua kuitatshisha kuabo. Babapetele mialulo ku nkonko i na muulo ukata yabakuete kuiyipusha kui bantu ano mafuku eetu. Bino bibaadi bibape butaale bua mu binangu, na lukulupilo lui buwa bua mafuku e kumpala. Midiyo ya bafubi ba Yehowa lelo uno, ikuete kufumankana na mianda i mumune.

Kulonga bua kuuka Yehowa akumbanga pa kutalula kalolo mianda i mu Bible, aye etulongulaa mianda pabimutale na kietutekie. Bino nyi bibaadi bikite bangi bantu ba mu siyekele a kumpala. Munganga Luka bafundile pabitale bangi bena Yuda ba mu kakongie ka Beree, mu Grece shi, “babapokieele Eyi dy’Efile Mukulu, [dibabadi bebatwadile kui mpoolo na Silase] na mashimba abo ooso, efuku dyooso babaadi abataluula Bifundwe, buakumona su bibaadi byabya eyendo.”​—Bikitshino 17:10, 11.

Bena Kidishitu ba mu siyekele a kumpala babaadi abebungu pamune mu tukongie. (Bikitshino 2:41, 42, 46; 1 Bena-Kodinda 1:1, 2; Bena-Ngalatea 1:1, 2; 2 Bena-Tesalonika 1:1) Nyi biabidi mpa na lelo uno. Tukongie tua ba Temue ba Yehowa atuibungaa pamune bua kukita bisangilo, abikuasha bantu bua kuifubuila peepi na Yehowa na kuikala na muloo mu kumufubila. Kuibunga pamune na ba Temue ba mbalo yodi kui na bukuashi bukata. Bu bikale’shi bantu abambulaa ngikashi y’Efile Mukulu ku kapelakapela, ba Temue ba Yehowa namu abaleshaa ngikashi ya Yehowa muyile ngobesha yaabo. Biabia kuibunga pamune na ba Temue ba Yehowa, akuitukuasha bua kunyisha kuuka Yehowa.​—Bena-Ebelu 10:24, 25.

Omono’shi, kulonga bua kuuka muntu akutekie kuitatshisha ngofu su? Oolo abitungu kuitatshisha. Muanda nyi biabidi bua mianda i bungi yokumiina kuuka mu nshalelo. Banda kunangushena abitatshisha muntu alongo bia kusuuka lubilo. Bu kileshesho, Jean-Claude Killy ungi muntu a mu France baadi mupete médaille d’or ku maasha a olempike a ski, bambile bino pabitale abitungu kukita, bua koobesha mu maasha aabungu bantu ba bibundi bilekenelekene shi: Atubangaa bipua 10 kumpala kuashi efuku dia maasha dikumbane, kuilumbula munda mua bipua na bipua na kuelanga binangu kuanka efuku dioso . . . Atutumikishaa mbidi na mutue mafuku 365 ooso a ku kipua”. Ino yoso nsaa na kuitatshisha mpenda muanda wa maasha aakitshika munda mua minite ekumi! Kadi su tubalongo bua kuuka Yehowa atukapete efuto dikata na dikile buwa.

Bu kuuku abutungunuka nka na kutama

Kui muntu kampanda akuminaa kukutua kintu ki na muulo mu nshalelo aaye su? Nya takui sungumune. Biabia su bopusha’shi muwa oobe tawina kepatshila ka binyibinyi, sunga’shi su okumiina kuuka buakinyi makienga aakuataa bantu, ata kitshibilo kia kulonga bua kuuka Yehowa Efile Mukulu a mu Bible. Kulonga pa bimutale nkulombene kulongamisha nshalelo oobe bua looso.

Efuku kampanda atukemika kulonga pabitale Yehowa? Bantu abafubila Yehowa takudi bipua bi bungi, bakiabatungunukaa na kusanka na mianda ibabadi balongie mpa na mianda ipia yabalongo pabimutale. Kulonga yaya mianda akuituikasha na muloo na akuitukuasha bua kunyisha kuifubuila peepi naaye. Tuibalombene kukumiina binangu bia Mpoolo mutumibua bafundile’shi: “Efile Mukulu nsha-bupeta bukata, na binangu na kapatupatu bifiime! Bitshibilo byaye tabi kupimua na mashinda aaye taee kushingulwa! Muanda nnaanyi muwukye bii binangu bya Yehowa, sunga nnaanyi baamupanga binangu?’”​—Bena-Loma 11:33, 34.

[Mianda i mushi muesaki]

^ Angi mashina mbeashintuule.

[Eyi dya kukaka nadyo binangu bya bantu]

Bantu bakia batungunukaa na kuiyipusha nkonko i na muulo ukata bu: ‘buakinyi ne na muwa? Nkunyi kuankuete kuenda? Muwa wi na kepatshila su?’

[Eyi dya kukaka nadyo binangu bya bantu]

“Musango umune naami kupusha mushindo wikale Yehowa binyibinyi, naadi muifubuile naaye peepi ngofu”

[Eyi dya kukaka nadyo binangu bya bantu]

“Kufubila Yehowa nyi mushindo ukile buwa wa kuikala na nshalelo e buwa. Tatui balombene kuikupuandikisha na kingi kintu. Kuuka Yehowa nkukuashe bua kuikala na kepatshila mu nshalelo ande”