Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Te Jehová jaʼ jtul Dios te ya skʼan ya jnaʼbeytik sba

Te Jehová jaʼ jtul Dios te ya skʼan ya jnaʼbeytik sba

Te Jehová jaʼ jtul Dios te ya skʼan ya jnaʼbeytik sba

¿AYBAL bin maʼyuk kuʼuntik te kʼax mukʼ skʼoplale? Teme ma jnaʼbeytik sba te Diose, yuʼun-nanix ay-abi. ¿Bin yuʼun? Bayal ants winiketik staojik ta ilel te kʼalal ya snaʼbeyik sba te Dios te ya yalbey skʼoplal te Biblia, ya staik lekilal ta skuxlejalik ta ora ini soknix ta pajel chaʼbej.

Te Jehová te jaʼ te machʼa la yakʼ ta tsʼibayel te Bibliae ya skʼan te yakuk jnaʼbeytik sbae. Jtul salmista la stsʼibay ini: «Acʼa snaʼic te ha Jehová te abihile, te haʼat atuquel te Machʼa toyol ayat ta stojol spahmal te qʼuinale». Te Dios ya snaʼ te jaʼ jlekilaltik te ya jnaʼbeytik sbae. «Hoʼon Jehovahon, te Dioson awuʼun, te ya caʼbat anop te bin lec ya xcʼohat yuʼun» (Salmo 83:18; Isaías 48:17). ¿Bin lekilal ya jtatik teme ya jnaʼbeytik sba te Jehová te jaʼ te Machʼa toyol aye?

Jun lekilal te ya jtatik jaʼ te ya stojobtesotik swenta ya jsitintaytik te wokoliletik, ay bin lek ya yakʼ jmaliytik ta pajel chaʼbej sok ya yakʼbotik lamalkʼinal. Jaʼnix jich, te kʼalal ya jnaʼbeytik sba ta lek te Jehová ya xkʼot ta koʼtantik te bin ma snaʼojik te ants winiketike. ¿Bintik-a te ma snaʼojike?

¿Bin swentail te kuxulotike?

Manchukme bayal bintik pasbilix ta swenta te tecnología, ayto bayal jojkʼoyeletik te mato staojbeyik sujtib te ants winiketik: ¿Bin yuʼun te liʼ ayotik ta kʼinale? ¿Bin-utʼil ya xkʼootik ta lokʼel ta pajel chaʼbej? ¿Bin swentail te jkuxlejaltike? Teme maba la yichʼ tael te sujtibe, maʼyuk swentail ya xkʼot te jkuxlejaltike. ¿Yabal staik ta ilel ini te ants winiketike? Te kʼalal la yichʼ jojkʼoybeyel te ants winiketik ta Alemania ta 1997, olil la yalik te maʼyuk swentail ya yilik te skuxlejalike. Jichniwan ya snopik-euk te alumale.

Teme jich ya kaʼiytik te maʼyuk swentail te jkuxlejaltike, tojolnax ya kaʼiytik te kuxulotike. Bayal machʼatik ya slebeyik swentail te skuxlejalik ta swenta te kʼulejalil sok te yaʼtelik, pero maba ya xkoltayotik ta stabeyel swentail te skuxlejalik. Ta skaj te maʼyuk swentail ya yil te skuxlejalik, ay machʼatik ma skʼan xkuxinikix. Jich la yaʼiy sba jtul tʼujbil achʼix te «bayal skʼulejal-a sok te ya xjuʼ ya spas-a te bin ya skʼan yoʼtan» te lokʼ skʼoplal ta periódico International Herald Tribune. Manchukme bayal skʼulejal-a, stukel la yaʼiy sba sok ma la stabey swentail te skuxlejale, jaʼ yuʼun la smil sba la sbikʼ bayal pastillaetik. Ayniwan machʼatik anaʼojbey sba te jaʼnix jich stukel la yaʼiy sbaik sok te la smil sbaike.

Ay machʼatik ya yalik te ciencia ya scholbey skʼoplal spisil te bin ya jkʼan ya jnaʼtik ta swenta te jkuxlejaltik. Jun revista alemán la yal te manchukme bayal bin ya yalbey skʼoplal te ciencia, maʼyuk bin ya yakʼ jnaʼtik ta swenta te Diose. Te bin ya scholbey skʼoplal te evolución sok yantikxan te chujkul ta ichʼbeyel swentail maba ya yakʼ smukʼul koʼtantik. Ta swenta te bintik staojikix ta ilel te cientificoetik naʼbilix te ay bayal ta chajp kuxlejalil sok te bin-utʼil ya x-aʼtej te bintik ay ta Balumilal. Pero te ciencia ma xjuʼ ya scholbey skʼoplal bin yuʼun te chiknajotik tal ta kʼinal sok bin ya xkʼot ta jtojoltik ta pajel chaʼbej. Te jaʼuknax ya smukʼulin koʼtantik te bin ya yal te ciencia, maba ya jtabeytik sujtib te jojkʼoyeletik ya jpasbey jbatik ta swenta te jkuxlejaltike. Yuʼun-nix melel-a te bin ya yal te periódico Süddeutsche Zeitung, ya yal te «ya jkʼantik te ay machʼa ya stojobtesotike».

Jaʼnax te Jpaswanej kuʼuntik ya xjuʼ ya yakʼbotik te tojobtesel-abi. Jaʼ la yakʼ xkuxinotik liʼ ta Balumilal, jich yuʼun ya snaʼ bin yuʼun te liʼ ayotike. Te Biblia ya yal te la spasotik te Jehová yuʼun ya xkuxinotik ta Balumilal sok yuʼun ya jkanantaytik. Te ants winiketik ya skʼan ya yakʼik ta ilel te taleliletik yuʼun te Diose, jich bitʼil te tojil oʼtanil, te pʼijil oʼtanil sok te kʼuxul oʼtanil. Kʼalal ya jnaʼtik bin yuʼun la spasotik te Jehová, ya xkʼot ta koʼtantik bin swentail te jkuxlejaltike (Génesis 1:26-28).

¿Bin ya xjuʼ ya apas te jaʼate?

Teme ma ataojbey sujtib te jojkʼoyeletik, ¿bin yuʼun te liʼ ayotik?, ¿banti ya xbootik?, ¿bin swentail te jkuxlejaltik?, te Biblia ya yal te bin ya xjuʼ ya apas jaʼ te ya anaʼbey sba ta lek te Jehová. Jich la yal te Jesús: «Hich ay te cuxlejal sbahtel qʼuinal: ha te ya snaʼbat aba, te haʼat mero Diosat atuquel, soc te ya snaʼbe sba te Jesucristo te ticombil tal awuʼune». Yanxan te bin ya xjuʼ ya apas jaʼ te ya awakʼ ta ilel tʼujbil taleliletik jich bitʼil te kʼuxul oʼtanil sok te ya apas tulan yuʼun ya amulanbey yutsilal te kuxinel te kʼalal ya xwentainwan te Ajwalil stsaoj te Diose. Yame atabey swentail te akuxlejal sok ay bin kʼax tʼujbil ya amaliy ta pajel chaʼbej. Jichme ya atabey sujtib te jojkʼoyeletik te ma anaʼojbey swentail-ae (Juan 17:3; Eclesiastés 12:13).

¿Bintik lek ya xlokʼ awuʼun-a teme jich ya apase? Jtul winik te Hans sbiil ya yakʼ jnaʼtik bin-a. * Manchukme bayal jaʼbil ay bin snaʼojix jtebuk ta swenta te Diose, maba mukʼ skʼoplal ta yoʼtan-a. La stuuntes drogaetik, la yaʼiy antsiwej sok bayal bintik chopol la spas. Jich la yal: «Tojolnax la kaʼiy te kuxulone, maʼyuk stseʼelil koʼtan-a». Kʼalal ayix 25 yaʼbilal-a te Hans, la sle te Dios kʼalal jajch skʼopon te Bibliae. Kʼalal la yamigoin sba sok te Jehová sok kʼot ta yoʼtan bin swentail te skuxlejale, la sjeltay te stalel sok och ta testigo yuʼun Jehová. Te ayix tal lajuneb jaʼbile baem yoʼtan ta scholel skʼop Dios. Jich la yal ta jamal: «Maʼyuk bin pajal sok te ya x-abatinon ta stojol te Jehovae. Te bitʼil ya jnaʼbey sba te Diose ay swentail te jkuxlejal».

Te ants winiketik ma jaʼuknax ya skʼan ya snaʼik bin swentail te jkuxlejaltike. Ta skaj te yak ta batsʼejel te wokolil ta Balumilal, bayal bintik ya smel yoʼtanik yuʼun te ants winiketik.

¿Bin yuʼun te jich kʼot ta pasel?

Te kʼalal ay machʼa ya sta swokol, jich ya sjojkʼoybey sba: ¿Bin yuʼun te jich kʼot ta pasele? Jun te bin ya skoltayotik ta sitintayel te wokoliletik jaʼ te ya xkʼot ta koʼtantik bin yuʼun kʼot ta pasel. Teme maba ya xkʼot ta koʼtantik te bin yuʼune, maba ya xkʼax te jwokoltik sok bayal ya jmel koʼtantik. Kiltik te bin kʼax ta stojol jtul nanil te Bruni sbiil.

«Ayix tal cheʼoxeb jaʼbil laj te kale, Susanne sbiil-a. Jchʼuunej-a te Diose, jaʼ yuʼun boon ta stojol te sacerdote yuʼun ya yakʼbon smukʼul koʼtan. Pero la yalbon te jaʼ ikʼot bael yuʼun te Dios yuʼun ya xkuxin jich bitʼil chʼul-abat. Mero lajemon la kaʼiy jba te kʼalal laj te kale, sok la kilintay te Dios ta skaj te jaʼ la yikʼ baele». Bayal jaʼbil la smel yoʼtan te Bruni. Jich la yalxan: «Ta patil, jtul testigo yuʼun Jehová la yakʼbon kil ta Biblia te ma skʼan ya kilintay te Diose. Te Jehová maba la yikʼ bael ta chʼulchan te Susanne swenta ya xkʼot ta chʼul-abat. Te chamel tsakote jaʼ ta swenta te jmulawilotike. Wayalnax kʼoem te kale, sok yame chaʼkuxajtesot tal yuʼun te Jehovae. Jaʼnix jich la jnop te la spasotik te Jehová swenta ya xkuxinotik ta sbajtelkʼinal ta jun nichimal kʼinal, sok te nopol ya xkʼotix ta pasele. Kʼalal kʼot ta koʼtan te bin yilel stalel te Jehová, noptsajonxan ta stojol sok ma bayalix la jmel koʼtan» (Salmo 37:29; Hechos 24:15; Romanos 5:12).

Yanyantik-a te wokoliletik ya sitintay te ants winiketik, jich bitʼil te guerraetik, te wiʼnal, te nojel jaʼ sok te tulan nijkel. Te Bruni leknax la yaʼiy sba kʼalal la snop ta Biblia te ma jaʼuk ya yakʼ jwokoltik te Jehová, te ma jichuk la skʼan yoʼtan te ya xkʼax jwokoltik sok te nopol ya slajinixe. Te bitʼil yak ta batsʼejel te wokolil ya yakʼ ta ilel te ayotikix «ta slajibal cʼahcʼal». Nopolme ya xkʼotix ta pasel te bin yakotik ta smaliyele (2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:7, 8).

¿Bin-utʼil ya jnaʼbeytik sba te Diose?

Te Hans sok te Bruni ay bin snaʼojikix ta swenta te Dios te manix jichuk-ae. Schʼuunejik-a te Diose, pero ma snaʼbeyik sba ta lek-a. Kʼalal jajch snaʼbeyik sba ta lek te Jehová, ay bin lek la staik yuʼun. La snaʼbeyik swentail te bintik mukʼ skʼoplal, jich la staik lamalkʼinal sok smukʼul yoʼtanik. Jich kʼax ta stojol bayal j-abatetik yuʼun Jehová.

Swenta ya jnaʼbeytik sba te Jehová, ya skʼan ya jnoptik ta lek te Biblia, melel jaʼ ya yalbey skʼoplal te Dios sok te bin ya skʼanbotike. Ay machʼatik jich la spasik ta sbabial siglo. Te Lucas la yal te machʼatik ayik ta congregación ta Berea (Grecia) te «spisil yoʼtanic la schʼuhunic te scʼop Diose. Jujun cʼahcʼal la yoʼtantayic yilel te bin tsʼihbabil ta Shun Dios teme hich nix ya yal a» (Hechos 17:10, 11).

Te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo la stsob sbaik ta congregacionetik (Hechos 2:41, 42, 46; 1 Corintios 1:1, 2; Gálatas 1:1, 2; 2 Tesalonicenses 1:1). Jichnix ya yichʼ pasel ta kʼajkʼal ini. Te tsoblejetik ya spasik te testigoetik yuʼun Jehová ya skoltayotik yuʼun ya xnoptsajotik ta stojol te Dios sok yuʼun ya x-abatinotik ta stojol. Ay yanxan te bin ya ata teme ya ajokin te testigoetik yuʼun Jehová. Te testigoetik yuʼun Jehová ya spasik tulan ta skʼayinbeyel stalel te Diose, melel jich jtaleltik te ya jnopbeytik stalel te Dios te ya yichʼik ta mukʼe. Teme ya xbaat ta tsoblej te ya spasike, yame skoltayat yuʼun ya anaʼbeyxan sba ta lek te Jehová (Hebreos 10:24, 25).

Yaniwan awal te ma kʼunuk ta naʼbeyel sba te Diose. Ta melel, yananix skʼan ya jpastik tulan-a. Jaʼ pajal sok te kʼalal ay bin ya jkʼan ya jtatik, ya jpastik tulan ta stael. Jnop kaʼiytik te bin ya spasik te machʼatik ya yaʼiyik tsaltamba animal. Te francés Jean-Claude Killy la yal bin ya skʼan ya spas swenta ya xjuʼ yuʼun ta jun tsaltamba tajimal: «Ya skʼan te lajuneb jaʼbil nailto ya xjajch jchajpan jbatik sok ya skʼan jnopilantik jujun kʼajkʼal [...]. Ya skʼan ya jchajpan jbatik schʼixil jaʼbil». ¡Pero te tsaltamba animal te bayal la schajpan sbaik yuʼun jaʼnax ya xjalaj lajuneb minuto! Te snaʼbeyel sba te Jehová kʼax mukʼ skʼoplal stukel sok ya xjalaj sbajtelkʼinal te lekilal ya jtatik yuʼune.

Kʼunkʼun ya awamigoinxan ta lek

Ma lek ya kaʼiy jbatik teme maʼyuk kuʼuntik te bin mukʼ skʼoplale. Jaʼ yuʼun, teme maʼyuk swentail ya awaʼiy te akuxlejale, sok teme ya akʼan ya anaʼ bin yuʼun te ay wokoliletik, pasa tulan ta snaʼbeyel sba te Jehová Diose. Yame xlekub te akuxlejal ta sbajtelkʼinal.

¿Aybal bin-ora ya xlaj koʼtantik ta snaʼbeyel sba te Jehová? Bayaltoxan bin yakik ta snopel ta stojol te Jehová te machʼatik ayix jaʼbil te ya snaʼbeyik sbae. Te kʼalal ya jnaʼbeytikxan sba te Jpaswanej kuʼuntike, nopolxan ya kaʼiy jbatik ta stojol sok tseʼelxan koʼtantik. Jnopilantik te bin la yal te jpuk-kʼop Pablo te jich la yal: «¡Cʼax cʼubul ay te yutsil spʼijil soc te bin ay ta naʼel yuʼun Dios! ¡Ma xhuʼ ta naʼel te chahpanel yuʼun soc ma xhuʼ ta naʼel te behetic yuʼune! ¿Machʼa snaʼoj te bin snopoj te Cajwaltique? o ¿machʼa a te jʼacʼ-oʼtanil yuʼun?» (Romanos 11:33, 34).

[Nota]

^ parr. 12 Ay yichʼoj jelel te biililetik.

[Te bin ya yal]

Te ants winiketik ya skʼan ya snaʼbeyik sujtib te jojkʼoyeletik ini: ¿Bin yuʼun te liʼ ayotike? ¿Banti ya xbootik? ¿Bin swentail te jkuxlejaltike?

[Te bin ya yal]

«Kʼalal kʼot ta koʼtan bin yilel stalel te Jehová, noptsajonxan ta stojol»

[Te bin ya yal]

«Maʼyuk bin pajal sok te ya x-abatinon ta stojol te Jehovae. Te bitʼil ya jnaʼbey sba te Diose ay swentail te jkuxlejal»