Umbone Wakummanyilila Yehofa Mlungu

ANA akusalipikana kuti akusoŵa chindu chinechakwe chakusosekwa mnope pa umi wawo? Naga akusamanyilila ya mnono yakwamba Mlungu ni ligongo lyakwe akusalipikana myoyo. Ligongo chichi yili myoyo? Ligongo lyakuti ŵandu ŵajinji ayikopochele kuti pammanyilile Mlungu kutyochela m’Baibulo akusaŵa ŵakusangalala pa umi wawo. Kusangalalaku kukusatanda patandite kulijiganya Baibulo soni ngakukusamala.

Yehofa Mlungu juŵalembile Baibulo akusasaka kuti tummanyilile. Kupitila mwa jwakulochesya Yesaya jwalakwe jwatite, “Mumanyilile ni kungulupilila.” Yehofa akusamanyilila kuti patummanyilile jwalakwe yindu yikusatujendelaga chenene. Jwalakwe jwatite, “Une ndili AMBUJE, Mlungu jwenu, jungusinamjiganya, kuti yindu yimjendele chenene.” Ana yindu yikusatujendela chamtuli patummanyilile Yehofa Mlungu?—Salimo 83:18; Yesaya 48:17.

Tukusapata malangiso gagakusatukamuchisya kulimbana ni yakusawusya yatukusasimana nayo. Tukusakola chembecheyo chakwamba ya msogolo soni mtendele wa mu mtima. Patummanyilile Yehofa tukusapata kwanga kwa yiwusyo yakusosekwa mnope yele ŵandu ŵane ku chilamboku ngakusamanyilila kwanga kwakwe. Ana yiwusyo yakwe yili mpela yapi?

Ana Ligongo Chichi Tukwete umi?

Mwangasamala kandu kuti sayansi jipite pasogolo mnope, nambope ŵandu ŵajinji akusaliwusyaga yiwusyo yakusosekwa mnope mpela yakuti, ‘Ligongo chichi ngwete umi? Ana sogolo jangu jili jamtuli? Ana chakulinga cha umi chili chichi?’ Naga mundu ngakupata kwanga kwakamula mtima kwa yiwusyoyi, ni kuti umi wakwe mpaka uŵe ŵangali chakulinga. Ana ŵandu ŵajinji akusaganisyaga myiyi? Kuwungunya kwine kwa kwatendekwe ku Germany m’ma 1997, kwalosisye kuti ŵandu ŵajinji akusayiwona kuti umi wangali chakulinga. Kukomboleka kuti kudela kwa kutama ŵandu ŵajinji akusalipikanaga myiyi.

Naga umi wangali chakulinga ni kuti mundu nganaŵa akombwele kola mapulani gane galigose. Ŵandu ŵajinji akusaganisya kuti mpaka amalane ni chakusawusyachi naga akuŵa ŵakusichila. Nambope ngakusaŵa ŵakusangalala. Ligongo lyakuti ŵandu ŵane ŵangamanyilila chakulinga cha umi akusasokonechela nganisyo, mwati akusaganisyaga yakuliwulaga. Yeleyi ni yayamtendechele msikana jwine. Nyusipepala jine (International Herald Tribune) jasasile kuti msikanaju jwakulile mliŵasa lya kusichila. Atamose yaliji myoyo jwalakwe nganasangalalaga. Soni nganagawonaga magongo gakutamila ni umi. Lisiku line ŵasimanikwe ali aliwuleje ligongo lya mtela ŵaŵamwele. Mwine akwamanyililasoni ŵandu ŵane yayatendechele mpela yeleyi.

Mwine papali piŵapikene ŵandu ŵane ali mkusala kuti ŵasayansi akusasala yisyesyene yakwe ya umi. Nyusipepala jine (German weekly Die Woche) jatite, “Atamose kuti sayansi jikusasala yisyesyene nambo nganijiŵa jikamuchisye pangani jakwamba ya Mlungu. Chijiganyo chakuti yaumi yatesile kuchenga kutyochela ku yindu yine chili changali umboni. Soni yakusati pakulondesya pakwamba ya yindu yachilengedwe, nganiyiŵa yimlimbikasisye kapena kumchenjela mundu.” Yapatile ŵasayansi yikusasala mwawuŵelele umi. Soni yikusalondesya mwayikusatendela yindu yachilengedwe kuti tupitilisye kuŵa ni umi. Nambope sayansi nganijiŵa jitusalile ligongo lyakwe tukwete umi soni ya sogolo jetu. Naga tukusadalila mnope sayansi nikuti nganituŵa tupatile kwanga kwa yiwusyo yetu yakwayana ni chakulinga chaumi. Ni ligongo lyakwe nyusipepala jine (Süddeutsche Zeitung) jatite, “Ŵanduwe tukusasosekwaga jwakutulongolela.”

Juŵapanganyisye chilambochi ni jwali pamalo gambone kutulongolela. Ligongo lyakuti jwalakwe ni juŵapanganyisye ŵandu, mpaka atusalile ligongo lyakwe tukwete umi. Baibulo jikusasala kuti Mlungu ŵapanganyisye ŵandu ni chakulinga chakuti atameje pachilambopa soni achisamalileje. Kupwatika pa masengo gelega ŵandu ŵasosekwaga kulosya ndamo sya Mlungu mpela chinonyelo, chilungamo soni lunda. Patumanyilile ligongo lyakwe Yehofa ŵatupanganyisye tukusamanyililasoni chakulinga cha umi.—Genesesi 1:26-28.

Ana Akusosekwa Kutenda Chichi?

Komboleka kuti munyumamu nganapataga kwanga kwa yiwusyo ayi: ‘Ligongo chichi ngwete umi? Ana sogolo jangu jili jamtuli? Ana chakulinga cha umi chili chichi?’ Baibulo jikusatulimbikasya kuti tummanyilile chenene Yehofa. Ni ligongo lyakwe Yesu jwatite, “Nipo umi wangamala ugopolela kuti ŵandu ŵamanyilile ŵalakwe ŵali Mlungu jikape ŵakuwona, nipo soni am’manyilile Yesu Klistu juŵamtumile wawojo.” Akusosekwa kola ndamo syakwete Mlungu, mnopemnope chinonyelo. Soni atendeje yakomboleka kuti chatame mu Uchimwene wa Mesiya. Kutenda yeleyi kuchakamuchisya kuti akole umi wambone soni sogolo jambone mnope. Nambosoni chachipata kwanga kwa yiwusyo yosope yayikusalagasya nganisyo.—Yohane 17:3; Jwakulalichila 12:13.

Ana kwanga kwa yiwusyo yeleyi mpaka kwakamuchisye chamtuli wawojo? Yayamtendechele Hans mpaka yakamuchisye. * Munyumamu Hans jwamkulupililaga panandi Mlungu. Nambo yaŵayikulupililagayi nganayikosyaga. Jwalakwe jwanonyelaga kumwa mitela jakusokonasya mtwe, chikululu, yachiwawa soni kukwela njinga sya moto. Nambo jwalakwe jwatite, “Nganisangalalaga.” Pa jwakwete yaka chiŵandika 25, jwalakwe jwatandite kuŵalanga Baibulo ni chakulinga chakuti ammanyilile chenene Mlungu. Pa jwammanyilile Yehofa soni kupikanichisya chakulinga cha umi, Hans jwachenjile umi wakwe. Kaneko jwabatisidwe ni kuŵa jwa Mboni sya Yehofa. Jwalakwe jwatesile utumiki wandaŵi syosope kwa yaka 10. Jwalakwe jwatite, “Kumtumichila Yehofa kuli kwakusangalasya mnope. Pangali champaka tuchilandanye ni kumtumichila Yehofa. Kusala yisyene kummanyilila Yehofa kungamuchisye kumanyilila ligongo lyakwe ngwete umi.”

Nambo ngaŵa kuti ndaŵi syosope ŵandu akusagamba kuliwusya kuti ligongo chichi akwete umi. Ligongo lyakuti pachilambopa yindu yikusakalilasakalilape ŵandu ŵajinji akusaliwusya chiwusyo chinesoni.

Ligongo Chichi Yatendekwe?

Mundu pasimene ni yakusawusya ndaŵi syejinji akusaliwusya kuti, ligongo chichi yatendekwe? Kumanyilila kwanga kwa chiwusyochi mpaka kumkamuchisye mundu kupilila yakusawusya yakusasimana nayo. Nambo naga mundu ngakumanyilila kwanga kwa chiwusyochi mpaka aŵeje jwangasangalala soni jwakutumbila. Mwachisyasyo kwende tukambilane yayamtendechele Bruni.

Jwalakwe jwatite, “Yaka ya mnono munyumamu mwanache jwangu jwajasiche. Namkulupililaga Mlungu mwamti naganisyaga kuti ŵamsembe mpaka animbikasye. Jwamsembe jula jwasalile kuti Mlungu amjigele mwanache jwenu mwamti apano ali lilayika kwinani. Chiwa cha mwanache jwangu chambweteche kwabasi. Nambosoni namtumbilile Mlungu ligongo lyakumjigala mwanacheju.” Bruni jwaŵele jwakudandawula kwa yaka yejinji. Jwalakwe jwatite, “Lisiku line Jwamboni sya Yehofa jwasalile kutyochela m’Baibulo kuti ngangusosekwa kumŵenga Mlungu. Jwalakwe jwasalile kuti Yehofa nganamjigala mwanache jwangu soni nganaŵa lilayika. Mwanacheju jwalwasile ligongo lyakuti tuli ŵangali umlama. Jwalakwe ali kumalembe, mwamti njembecheyeje kuti Mlungu chamjimusye. Ŵasalilesoni kuti ŵanduwe tyapanganyidwe kuti tutameje pachilambopa mpaka kalakala. Soni yeleyi chikwanilichikwe pachangakaŵapa. Panapikanichisye yakwamba Yehofa natandite kumŵandichila soni kupweteka kwanapikanaga mu mtima kula kwatandite kunandipila.”—Salimo 37:29; Masengo 24:15; Aloma 5:12.

Ŵandu ŵajinji akusimana ni yakusawusya yakulekanganalekangana. Yine mwayeleyi yili yakusawusya ya pa umi, ngondo, sala kapena ngosi sya chilengedwe. Bruni jwawusimene mtima paŵamanyilile kuti Yehofa nganaŵa jwakusatendekasyaga yakusawusya. Jwamanyililesoni kuti nganichiŵa chakulinga cha Mlungu kuti ŵandu alajeje. Soni pachangakaŵapa Mlungu chamasye yakusakala. Soni kutupilatupila kwa yindu yakusakalayi yikulosya kuti tuli “masiku ga mbesi”. Yindu yambone yatukuyijembecheyayi chitendekwe pachangakaŵapa.—2 Timoteo 3:1-5; Mateyu 24:7, 8.

Ammanyilile Mlungu

Hans soni Bruni ŵamanyililaga ya mnono pakwamba ya Mlungu. Atamose kuti yaliji myoyo nambope ŵamkulupililaga. Kulimbichila kwawo pakusaka kummanyilila Yehofa kwakamuchisye. Jemanjaji ŵapatile kwanga kwa yiwusyo yayili yakusosekwa mnope masiku agano. Yeleyi yakamuchisye kola mtendele mu mtima soni kola chembecheyo chambone. Ŵandu ŵajinji ŵakusamtumichilaga Yehofa asapikanasoni myoyo.

Chindu chandanda chakusosekwa kutenda kuti ammanyilile Yehofa chili kulijiganya Baibulo. Baibulo jikusatusalila mwaŵelele Yehofa soni yakusasaka kuti m’wejo tutendeje. Yeleyi ni ya ŵatesile ŵandu ŵane ŵa mu yaka 100 yandanda. Mwachisyasyo, Luka jwatite ŵandu ŵa ku Beleya “ŵapikanichisyaga maloŵe ga Mlungu ni lung’wanu, mwakuti lisiku ni lisiku ŵaliji mkuŵalanga Malemba kuti alole naga yaliji yakuwona yele Paulo ni Sila ŵalalichilaga.”—Masengo 17:10, 11.

Aklistu wa m’yaka 100 yandandaŵa ŵasonganaga pampepe m’mipingo. (Masengo 2:41, 42, 46; 1 Akolinto 1:1, 2; Agalatiya 1:1, 2; 2 Atesalonika 1:1) Yeleyi ni yayikutendekwasoni masiku agano. Ŵamboni sya Yehofa akusasonganaga m’mipingo jawo. Yeleyi yikusiyakamuchisya kuti aŵandichile Yehofa. Nambosoni yikusiyakamuchisya kuti aŵeje ŵakusangalala pa mkutumichila jwalakwe. Kusongana ni jemanjaji kukusakamuchisyasoni mmatala gane. Patukusongana pampepe mwapanandipanandi tukusatanda kujigalila ndamo sya Yehofa. Myoyo Ŵamboni sya Yehofa akusalosya ndamo syakwete Yehofa. Kusongana ni Ŵamboni sya Yehofa kuchakamuchisya kummanyilile chenene Yehofa.—Ahebeli 10:24, 25.

Ana kummanyilila Yehofa kukuwoneka kuti gali masengo gekulungwa? Elo, mwati tukusosekwa kulimbichila. Nambo ana yeleyi ngaŵa ni yatukusatenda wosopewe kuti tupate yatukuyisaka? Aganichisye ya machili gakusamalila mundu jwakusatenda mipikisano ja kuwutuka pakukosechela. Mwachisyasyo, Jean-Claude Killy jwakusamanyilila mnope kutenda mipikisano ja kuwutuka jwatite, “kuti mchiwine pa mpikasano mkusasosekwa kutanda kukosechela pali pasigele yaka 10 kuti mpikisanowo utendekwe. Nambosoni mkusasosekwa kuganichisyaga ya mpikisanowo lisiku lililyose. Gali masengo gali lisiku lililyose kwa chaka chosope mlimkukosechela.” Etitu kukosechela kosopeku mpikasanowo mwine mpaka uŵe wa maminisi 10 basi. Ni ana ngatukusosekwa kumalila ndaŵi jejinji mkumanyilila Mlungu? Yele yichitukamuchisya kupata yindu yambone mnope yayichitama mpaka kalakala.

Unasi Wangamala Mpaka Kalakala

Pangali jwakusasaka kuti yindu yambone yimpite. Naga ngakusamanyilila ligongo lyakwe akwete umi, nambosoni ligongo lyakwe yakusakala yikusatendekwa, akusosekwa kutenda yakomboleka kuti ammanyilile Yehofa Mlungu juŵalembile Baibulo. Kulijiganya yakwamba Yehofa kuchakamuchisya kukola umi wambone Mnope.

Ana kulijiganya yakwamba Yehofa kuchimala? Ŵandu ŵaŵele ali mkutumichila Yehofa kwa yaka yejinji, akusasimongape ni yindu yasambano yakusalijiganya yakwamba Yehofa. Kulijiganya yakwamba Yehofa kukusatutendekasya kuŵa ŵakusangalala. Soni tukusamŵandichila mnope jwalakwe. Yeleyi yikukamulana ni yaŵaŵechete Paulo. Jwalakwe jwatite, “Chipanje cha Mlungu chili chekulungwa nditu. Lunda ni umanyilisi wakwe yili yakusokoka mnope. Pangali ŵampaka alondesye nganisyo syakwe, pangali ŵampaka aganichisye matala gakwe. Mpela maloŵe ga Mlungu mugakusaŵechetela kuti, ‘Ana ŵani ŵakumanyilila nganisyo sya AMBUJE, ana ŵani ŵampaka ampe jwalakwejo misyungu?’”—Aloma 11:33, 34.

[Malowe ga Mwiwanda]

[Maloŵe Gagombelechesya pa peji 5]

Ŵandu ŵajinji akusaliwusyaga yiwusyo yakusosekwa mnope mpela yakuti, ligongo chichi mgwete umi? Ana sogolo jangu jili jamtuli? Soni ana chakulinga cha umi chili chichi?

[Maloŵe Gagombelechesya pa peji 6]

“Panapikanichisye yakwamba Yehofa natandite kumŵandichila.”

[Maloŵe Gagombelechesya pa peji 7]

“Kumtumichila Yehofa kuli kwakusangalasya mnope. Pangali champaka tuchilandanye ni kumtumichila Yehofa. Kusala yisyene kummanyilila Yehofa kungamuchisye kumanyilila ligongo lyakwe ngwete umi.”