A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Huai Takin Awm Rawh U! Keiin Khawvêl Ka Ngam Ta”

“Huai Takin Awm Rawh U! Keiin Khawvêl Ka Ngam Ta”

“Huai Takin Awm Rawh U! Keiin Khawvêl Ka Ngam Ta”

ISUA thih nî​—⁠Juda thlaa Nisan 14​—⁠chu March 31, C.E. 33, Ningani ni tlâk hunah a inṭan a. Chu mi tlai chuan, Isua leh a tirhkohte chu Jerusalema pindan chungnungah Kalhlên Kût hmang tûrin an awm khâwm a. “He khawvêl hi chhuahsana Pa hnêna” kal tûra a inbuatsaih avângin, Isua’n a tirhkohte chu a tâwp thlenga a hmangaihzia a lantîr a ni. (Johana 13:⁠1) Engtin nge a lantîr? Thil lo thleng tûrte atân anmahni buatsaihtu tûr zir tûr ropui tak takte zirtîrna hmangin.

Zân a lo rei zêl chuan, Isua’n a tirhkohte chu: “Huai takin awm rawh u! Keiin khawvêl ka ngam ta,” tih a hrilh a ni. (Johana 16:​33, NW) Huaisen taka a thusawi chuan eng awmzia nge a neih? A ṭhenah chuan: ‘He khawvêl sual hian min tithinur lo va, min thungrulhtîr hek lo. He khawvêl hi ka inthununtîr lo. Nang pawhin chutiang chuan i ti thei a ni,’ a tihna a ni. A lei lam nun tâwp dâwna Isua’n a tirhkoh rinawmte a zirtîrna chuan anni chu chutiang bawka khawvêl ngam tûrin a ṭanpui ang.

Tûn lai khawvêl hi suahsualnain a khat tih tuin nge hnial thei ang? Rorêl dik lohna leh pâwngpaw tharum thawhnate chu engtin nge kan chhân lêt? Chûngte chuan huatna emaw, thungrulh duhna emaw min neihtîr em? Kan chhehvêla nungchang chhiatnate chuan engtin nge min thunun? Chu achhapah kan mihring ṭhat famkim lohna leh sual tihchâkna avângin râl hmatawn tûr chi hnih: pâwn lam khawvêl suahsualna leh keimahnia awm sual tihchâkna kan nei a ni. Pathian ṭanpuina tel lovin kan hneh thei tak zet ang em? A ṭanpuina chu engtin nge kan dâwn theih ang? Kan tisa lam ngaihtuahnate do tûra min ṭanpui tûrin eng miziate nge kan neih ngai? A chhânna hmuh nân, Isua’n a lei lam nun a tâwpna nîa a hmangaih a zirtîrte a thu zirtîr hi lo ngaihtuah ta ila.

Inngaihtlâwmnain Chapona Hneh Rawh

Entîrna nân, chapona, a nih loh leh intihveina chungchâng han ngaihtuah teh. He mi chungchâng Bible chuan heti hian a sawi: “Chapona chu boralna hmâah a kal a, rilru intivei chu tlûkna hmâah,” tiin. (Thufingte 16:18) Pathian Lehkha Thu chuan: “Mi, engmah ni si lovin, mi lian deuhva a inruat chuan a inbum chawp mai a ni,” tiin min zilh bawk a ni. (Galatia 6:⁠3) Ni e, chapona chuan mi a tichhe theiin, a bum thei tak zet a ni. “Chapona te, uanthuanna te” huat chu a finthlâk a ni.​—⁠Thufingte 8:13.

Isua tirhkohte khân chapona leh uanthuanna chungchângah harsatna an nei em? A lo berah pawh ṭum khat chu, an zînga ropui ber tûr inchuhin an inhnial a ni. (Marka 9:​33-37) Hun dangah pawh, Jakoba leh Johana chuan Lalrama dinhmun sâng an dîl a. (Marka 10:​35-45) Isua chuan he an rilru put hmang chu paih bo tûrin ṭanpui a duh a ni. Chuvângin, Kalhlên Kût chaw an kîl laiin a tho va, inhrûkna puan a veng a, a zirtîrte ke chu a sial ṭan ta a. An zir atâna a duh zir tûr chu tlang takin a hrilh a ni: “Kei Lalpa leh Zirtîrtu mahin in ke ka sil chuan nangni pawhin in ke in insialsak tûr a ni,” tiin. (Johana 13:14) Chapona chu a ep chiah miziaa thlâk thleng tûr a ni​—⁠inngaihtlâwmnain.

Mahse, chapona hneh chu thil awlsam a ni lo va. Chu mi tlaia Isua’n amah mantîr tumtu Juda Iskariota a hnawhchhuah hnuah, a tirhkoh 11-te zîngah chuan nasa taka inhnialna a lo chhuak leh a. Eng thu-ah nge? An zînga ropui ber tih thu-ah chuan! Vawilehkhata hau vak mai lovin, Isua chuan dawhthei takin, mi dang rawngbâwlsak a pawimawhzia a hrilhfiah leh zâwk a. Ani chuan: “Jentailho lalte chu an chungah an lal ṭhîn a; an chunga thu neitute chu ‘Nu leh Pa,’ an ti ṭhîn. Nimahsela nangni zawng chutiang in ni lo vang; in zînga ropui ber chu nau zâwk angin awm sela, lal ber chu râwngbâwltu angin awm zâwk rawh se,” a ti a. A entîr siam chu hriatnawntîrin: “Kei zawng in zîngah rawngbâwltu angin ka awm hi,” tiin a sawi belh a ni.​—⁠Luka 22:​24-27.

Tirhkohte chuan a awmzia an man em? An man a tih theih ang. Chu mi hnu kum tam takah tirhkoh Petera chuan: “In zain rilru hmunkhatin awm ula, inlainat tawn ula, unau angin inhmangaih ula, khawngaihna nei ula, thuhnuairawlhin awm rawh u,” tiin a ziak si a. (1 Petera 3:⁠8) Inngaihtlâwmnaa chapona hneh ve chu a va pawimawh tak êm! Hmingthanna te, thiltihtheihna te, nihna te ûm lova awm chu a finthlâk a ni. Bible chuan, “Pathianin mi chapote a dodâl a, inngaitlâwmte erawh chu khawngaihna a pe ṭhîn,” tiin a sawi a ni. (Jakoba 4:⁠6) Chutiang bawkin, hmân lai thufing pawhin: “Inngaihtlâwmna leh LALPA ṭih man chu sum te, chawimawina te, nunna te a ni,” tiin a lo sawi bawk.​—⁠Thufingte 22:⁠4.

Inhuatna Hneh​—⁠Engtin Nge?

Khawvêla mize lâr tak​—⁠inhuatna​—⁠hi ngaihtuah leh ta ila. A lo awm chhan chu hlauhna emaw, hriat lohna emaw, pâwngpaw huatna emaw, inawpbehna emaw, dik lo taka rorêlna emaw, ram leh hnam hmangaihna emaw, chi hmangaihna emaw, leh hnam inthliarna emaw pawh ni se, inhuatna chuan min hual vêl a ni. (2 Timothea 3:​1-4) Isua hun laiah pawh inhuatna chu a hluar hle a. Judate zîngah chuan chhiahkhawntute chu an hua a, an hnâwl a ni. Tin, Judate chuan Samari mite nên inzawmna an nei lo bawk. (Johana 4:⁠9) Jentail-te chu Judate chuan an hmusit bawk a ni. Mahse, Isua din biakna chuan hnam tinrêngte a la pawm dâwn a ni. (Tirhkohte 10:​34, 35; Galatia 3:28) Chuvângin, a zirtîrte chu hmangaih takin thil thar engemaw a pe a ni.

Isua chuan: “Thupêk thar ka pêk che u hi, inhmangaih ula; keiin ka hmangaih ang che u hian nangni pawh inhmangaih ula,” tiin a puang a. He hmangaihna lan chhuahtir dân hi an zir tûr a ni: “In inhmangaih chuan mi zawng zawngin ka zirtîrte in ni tih chu miah chuan an hria ang,” tih a sawi belh si a. (Johana 13:​34, 35) “Nangmah i inhmangaih angin i ṭhenawm i hmangaih tûr a ni,” tih bâka a kal avângin a thupêk chu a thar a ni. (Leviticus 19:18) Eng kawngin maw? Isua chuan, chu mi chungchâng sawifiahin: “Hei hi ka thupêk a ni, keiin ka hmangaih che u ang bawkin nangni inhmangaih ula. Mihringin a ṭhian aia a nun a paih a liama hmangaihna nasa zâwk tuman an nei lo,” a ti. (Johana 15:​12, 13) Anmahni tân leh mi dangte tân an nun pêk chu an inhuam tûr a ni.

Mihring ṭha famkim lote’n engtin nge inhuatna nasa tak chu an nuaibo theih ang? Mahni hmasial lo hmangaihnaa thlâkthlengin. Hnam hrang, ze hrang, sakhaw hrang, leh ram hrang aṭanga mi maktaduai tam takte chuan chutiang chuan an ti mêk a ni. Anni chu inhuatna awm lo pâwl pakhatah an lo inzawmkhâwm a ni​—⁠Jehova Thuhretute khawvêl pum huap inunauna tak takah chuan. Anni chuan thâwk khum tirhkoh Johana thu: “Tupawh a unau hua chu tualthat a ni: tualthattu tumah chatuana nunna pai rêng rêng an awm lo tih in hre si a,” tih hi an zâwm a. (Johana 3:15) Kristian dikte chuan indonaa râlthuam chelek loh mai ni lovin, mi dangte chunga hmangaihna lantîr tûrin theihtâwp an chhuah a ni.

Mahse, kan rinpui ni lote leh min hawtute chungah eng ang rilru put hmang nge kan neih ang? Thinga khaikân a nih lai pawh khân, Isua chuan amah tihlumtute tân: “Ka Pa, anni hi ngaidam rawh; an thiltih hi an hre lo a nih hi,” tiin a ṭawngṭaisak a ni. (Luka 23:34) Huatnaa khat mipuiin zirtîr Stephana lunga an den khân, a thusawi hnuhnûng ber chu: “Lalpa, hei an thil tihsual hi an chungah mawh phurhtîr suh ang che,” tih hi a ni. (Tirhkohte 7:60) Isua leh Stephana chuan anmahni hawtute tân duhsakna sâng ber hlan chu an duh a. Huatna thinlung rêng an nei lo. Bible chuan: “Mi zawng zawng chungah thil ṭha i ti ang u,” tiin min fuih a ni.​—⁠Galatia 6:10.

‘Chatuana Ṭanpuitu’

A tirhkoh rinawm 11-te nêna an inkhâwm lai mêk chuan, Isua chuan tisa puin an kianga a awm tawh dâwn loh thu a hriattîr a. (Johana 14:28; 16;28) Mahse, anni chu: “Pa ka dîl ang a, ani chuan thlamuantu [“ṭanpuitu,” NW] dang a pe ang che u, chatuana in hnêna awm tûrin,” tiin a tiam a ni. (Johana 14:16) Ṭanpuitu a tiam chu Pathian thlarau thianghlim a ni. Chu chuan Pathian thu rilte hre thiam tûr leh Isua’n leia rawng a bâwl lai anmahni a zirtîr zawng zawngte hre chhuak leh tûrin a ṭanpui ang.​—⁠Johana 14:26.

Tûn laiah thlarau thianghlimin engtin nge min ṭanpui? Aw le, Bible hi Pathian thâwk khum Thu a ni tak zet a. Hrilh lâwk thu sawitu leh Bible ziaktute chu ‘thlarau thianghlim tirh’ an ni. (2 Petera 1:​20, 21; 2 Timothea 3:16) Pathian Lehkha Thu kan zir a, kan nunpuina chuan hriatna te, finna te, hriatthiamna te, hriatthiam theihna te, ngaihruat theihna te, leh ngaihtuah theihna te min pe a ni. Suahsualna khawvêl nêksâwrna hmachhawn tûra ṭha taka thuam kan ni lâwm ni?

Thlarau thianghlim chu kawng dangin ṭanpuitu a la ni cheu va. Pathian thlarau thianghlim chu ṭha lam atâna thununtu chak tak a ni a, a thununna hnuaia awmte chu Pathian miziate a lan chhuahtîr thei a ni. “Thlarau rah . . . chu hmangaihna te, hlimna te, remna te, dawhtheihna te, ngilneihna te, ṭhatna te, rinawmna te, thuhnuairawlhna te, insûmtheihna te” a ni tih Bible chuan a sawi. Chûng mizia te chu nungchang bawlhhlawhna te, inhauna te, thîkna te, thinurna te, leh thil dang tisa châkna te hneh thei tûra kan mamawh miziate chu a ni lâwm ni?​—⁠Galatia 5:​19-23.

Pathian thlarau thianghlim rinchhanin, eng harsatna leh lungngaihna pawh tuar chhuak tûrin ‘thiltihtheihna nasa tak’ kan dawng thei bawk a ni. (2 Korinth 4:⁠7) Thlarau thianghlim chuan harsatna emaw, thlêmna emaw chu tiveng nghâl lo mah se, tuar chhuak tûrin min ṭanpui thei tak zet a. (1 Korinth 10:13) Tirhkoh Paula chuan: “Mi tichaktuah chuan engkim ka ti thei a ni,” tiin a ziak a ni. (Philippi 4:13) Pathianin chûng thiltihtheihna chu a thlarau thianghlim hmangin a pe chhuak a. Chu thlarau thianghlim avâng chuan kan va lâwm tak êm! Chu chu ‘Isua hmangaiha a thupêk zâwm’ apiangte tâna tiam a ni.​—⁠Johana 14:15.

“Ka Hmangaihin Awm Reng Rawh U”

Mihring anga a nunna zân hnuhnûng berah chuan, Isua’n a zirtîrte hnênah: “Tupawh ka thupêkte neia zâwm chu mi hmangaihtu a ni; tupawh mi hmangaih chu ka Pain a hmangaih ang,” tih a hrilh a. (Johana 14:21) Ani chuan: “Ka hmangaihin awm reng rawh u,” tiin anni chu a fuih a ni. (Johana 15:⁠9) Keimahni chhûng rila awm sual tih châkna leh pâwn lam khawvêl suahsualnate do thei tûrin, Pa leh Fapa hmangaiha awm rengna chuan engtin nge min ṭanpui?

Aw le, sual tih châkna thunun duhna nasa tak kan neih loh chuan, kan thunun thei tak tak dâwn em ni? Pathian Jehova leh a Fapa nêna inlaichinna ṭha neih duhna aia min turtu chak zâwk a awm thei dâwn em ni? A tleirâwl chhuah tirh aṭanga nungchang bawlhhlawhna nasa taka dotu Ernestoa * chuan: “Pathian tihlâwm ka duh a; Bible aṭangin ka nun kawng chu a pawm lo tih ka hria a. Chuvângin, Pathian kaihhruaina zâwma ka mizia thlâk danglam tûrin thu tlûkna ka siam a ni. Nî tinin, min tichhe thei ngaihtuahna bawlhhlawh ka rilrua lo lang ṭhînte chu ka la do reng a ngai a. Mahse, chu indona hneh chu ka tum tlat a, Pathian ṭanpuina dîlin bâng lovin kan ṭawngṭai a ni. Kum hnih a liam chuan, la fîmkhur hle mah ila a zualpui chu a reh ta a ni,” a ti.

Pâwn lam khawvêl dona chungchângah, Jerusalem pindan chungnung aṭanga an chhuah hmaa Isua bânna ṭawngṭai kha ngaihtuah rawh. A zirtîrte tân a Pa hnênah ṭawngṭaiin: “Nangin anni chu khawvêl ata i lâk chhuah tûra ngên ka ni lo va, mi sual lakah chuan i hum tûr ka ti zâwk a ni. Anni chu khawvêla mi an ni lo, kei khawvêla mi ka ni lo ang bawk hian,” tih dîlna a siam a ni. (Johana 17:​15, 16) A va thlamuanthlâk êm! Jehova chuan a hmangaihte chu a hum a, khawvêl ata an inlâkhrannaah a tichak hlawm a ni.

‘Rinna Lantîr Rawh’

Isua thupêkte zawmna chuan khawvêl suaksual leh keimahnia awm sual tih châkna do hneh thei tûrin min ṭanpui thei tak zet a ni. Chutiang hnehnate chu pawimawh hle mah se, chu chuan khawvêl a hneh thei lo va, kan sual rochun lah a hneh thei hek lo. Mahse, kan beidawng tûr a ni lo.

Bible chuan: “Khawvêl hi a châknate chawpin a boral mêk a ni, Pathian duhzâwng titu erawh chu kumkhuain a awm reng ang,” tiin a puang a. (1 Johana 2:17) Isua chuan “tupawh a ring apiang” chu sualna leh thihna aṭanga chhanchhuak tûrin a nun a pe a ni. (Johana 3:16) Tichuan, Pathian duhzâwng leh a thiltumte chungchâng kan hriatna a pun rualin, Isua fuihna thu: “Pathian in ring e, kei pawh mi ring ve rawh u,” tih hi i zâwm ang u.​—⁠Johana 14:⁠1. (w03 3/15)

[Footnote]

^ par. 22 A hming tak hman a ni lo.

[Phêk 6, 7-naa milem]

“Ka hmangaihin awm reng rawh u,” tiin Isua’n a zirtîrte chu a fuih

[Phêk 7-naa milem]

Sual aṭanga zalênna leh chu miin a rah chhuah chu a lo thlêng thuai ang