Mwet ngeni masouan

Mwet ngeni tettelin menlapen masouan

Apacha Ngeni Ami Sile Nemenem Won Om Mochen

Apacha Ngeni Ami Sile Nemenem Won Om Mochen

Apacha Ngeni Ami Sile Nemenem Won Om Mochen

“Oupwe apacha . . . ngeni ami sineilap ononoto.”​—2 PITER 1:5-8.

1. A ppiita chommong osukosuk pokiten an aramas tufichingau le fori met?

 ATUN eu campaign mi u ngeni safeien opuchopuch, nouwis ra pesei ekkewe sarafo lon Merika: “Apasa aapw chok.” Ifa murinnooloon mettoch meinisin ika sipwe chok apasa aapw esap chok ngeni aea mwaallin safeien opuchopuch nge pwal ngeni unummong, ngeni manau mi efeiengau me lisowu mwaal, ngeni sopai ese wenechar, me ngeni ‘mochenien fituk’! (Rom 13:14) Iwe nge, epwe wor emon leich mi tongeni apasa pwe ach apasa aapw epwe mecheres?

2. (a) Menni poraus lon ewe Paipel a pwarata pwe weiresich le apasa aapw esap eu osukosuk mi fo? (b) Ekkeei poraus repwe peseikich ach sipwe fori met?

2 Pokiten engilo a weires ngeni kich aramas mi apwangapwang meinisin, iwe, sipwe mochen kaeo ifa ussun sia tongeni win lon ach we maun ngeni ach mwaal me tipis. Ewe Paipel a erenikich porausen ekkewe chon loom mi achocho le angang ngeni Kot nge fan ekkoch rese tongeni apasa aapw. Chemeni mwo Tafit me an we tipisin mocheisou ren Patsipa. An tipis a emmwen ngeni maloon nour we monukol mi kolu fan mocheisou me maloon puluwen Patsipa, ekkewe ruuemon esor tipisiir. (2 Samuel 11:1-27; 12:15-18) Are ekieki mwo ewe aposel Paul. A pwarata: “Pun use mo fori minne mi murinno, ewe ua mochen; nge minne mi ingau, ewe use mochen, iei ewe ua fori.” (Rom 7:19) Fan ekkoch ka pwal meefi mangau ina ussun. Paul a sopweilo: “Pun seni lon letipei ua pwapwa ren ewe allukun Kot, nge ua kuna lon kifetin inisi pwal eu alluk mi fiu ngeni allukun letipei, o mi fotekiniei ren ewe allukun tipis, ewe alluk a nonnom lon kifetin inisi. Ngang emon aramas mi chok riaffou! Io epwe angasaei seni ei inisin malo?” (Rom 7:22-24) Porausen aramas lon ewe Paipel epwe apochokkula ach uppos pwe sisap fangeta le apochokkula nemenem won mochenich.

Sipwe Kaeo Ifa Ussun Sipwe Engilo

3. Awewei mwo ewe popun sisap ekiek pwe ach engilo epwe mecheres fansoun meinisin.

3 Ewe ononoto are nemenem won ach mochen, kapachelong ewe tufichin apasa aapw, a mak lon 2 Piter 1:5-7, fengen me luku, tuppwol, sile, likiitu, manau mi fich ngeni Kot, tong ngeni pwiich kewe, me tong ngeni aramas meinisin. Esor eu me lein ekkeei lapalap a unusen nonnom rech seni ach we uputiu. Sipwe amaariireta. Ika epwe nafoch ach pwariirelo, iwe, a lamot ach apposa letipach me fokkun angang ngeni ach sipwe pwariirelo. Sipwe eani ekiek pwe ach engilo epwe mecheres?

4. Met popun chommong ra meefi pwe nemenem won mochenir ese weires, nge ina esissinnen met?

4 Mei pwung pwe fite milion aramas ra ekieki pwe engilo ese weires. Ra manaueni manauer me ren pwisin ar kewe mochen. Rese kan ekieki ifa ussun fituker mi tipis a nemeni fetalin manauer me rese afanni ifa ussun ar kewe foffor repwe kku aramas. (Juta 10) Ar tufichingau are ar chipwang le apasa aapw a fokkun pwalo iei lap seni me loom. Ina eu pisekin annet pwe sia nonnom atun “ekkewe ran le sopolon” Paul a fos ussun lupwen a oesini: “Nge kopwe wewe usun ekkeei mettoch, pwe fansoun weires epwe waroto lon ekkewe ran le sopolon. Pun aramas repwe tongei pwisin ir, repwe tongei moni repwe sikasini, lamalam tekia, esiita,” me resap silei engilo.​—2 Timoti 3:1-3.

5. Met popun Chon Pwarata Jiowa ra mochen kaeo ussun engilo, me ifa ewe fon a chuen wor aucheaan?

5 Chon Pwarata Jiowa ra silei weiresin ar repwe nemenem won ar kewe mochen. Ussun chok Paul, ra silei ussun ewe maun lefilen ar mochen apwapwai Kot ren ar manaueni manauer me ren an kewe minen aukuk me ewe aal fituker mi tipis a emmwen ngeniir. Ina ewe popun pwe seni me loom ra fen kutta ifa ussun repwe win. Lon 1916, eu kapiin ei chassi a fos ussun “ewe aal mi murinno sipwe aleni fan iten ach sipwe nemenem won pwisin kich, ach kewe ekiek, ach kewe kapas me ach kewe foffor.” A peseikich ach sipwe chechchemeni Filipai 4:8. Ei fon seni lang a chuen auchea inaamwo ika a fen kawor orun 2,000 ier me loom nge, a weiresilo ach fori alon iei lap seni lon ena fansoun are lon 1916. Iwe nge, Chon Kraist ra angang weires ar repwe apasa aapw ngeni mochenin fonufan me ra silei pwe ren ar fori ena, ra apasa ewer ngeni ewe Chon Foriir.

6. Met popun sisap lichipung lupwen sia amaaraata nemenem won ach mochen?

6 A wor porausen nemenem won mochenich lon Kalesia 5:22, 23 lein ekkewe “uwan Ngun.” Ika sia pwaralo ei lapalap fengen me “tong, pwapwa, kinamwe, mosonoson, kirokiroch, lipwakoch, luku, tipefesir,” sipwe feioch. Piter a awewei pwe ach fori epwe tumunukich seni “lamot-mwal are sap uwa” lon ach angang ngeni Kot. (2 Piter 1:8) Nge sisap apilukulukingau are pwisin minaakich ika sise muttir pwaralo ekkeei lapalap. Chemeni mwo ifa ussun emon chon sukul epwe ekis muttir kaeo poraus mi fo lap seni chienan. Are ren forun sokkopaten angang ifa ussun emon chon angang a muttir le kaeo lap seni chienan. Ussun we chok, ekkoch ra ekis muttir le amaaraata ekkewe lapalapen chon Kraist lap seni chiener. Met a lamot ngenikich pwe sipwe likiitu le amaaraata ekkeei lapalap me ren ach tufich. Sipwe tongeni fori ren ach unusen alamota ewe alillis Jiowa a awora ren an we Kapas me an mwichefel. Muttirin ach apwonueta minne sia achocho ngeni ese kon lamot ussun chok ach apposa letipach ach sipwe feffeita ngeni.

7. Met a pwarata pwe engilo mi fokkun lamot?

7 Inaamwo ika engilo ewe saingo lein ekkewe lapalap nge, sap minne ese kon watte lamotan. Pwungun pwe sipwe tongeni ti senikich ekkewe “angangen fituk” meinisin, ika ach nemenem won mochenich a unus. Iwe nge, aramas mi pout seniir ar unusoch ra kan kkuf fan ekkoch ren “angangen fituk . . . , lisou, fofor-ingau, angolosa, fel ngeni anu, angangen rong, oput, anini, aweires, song, apangau, tatafengen, ekinikinfesen, lolowo, torongki, akurang.” (Kalesia 5:19, 20) Sipwe fiffiu ngeni ekkewe lapalap mi ngau lon letipach me tupuwach me apposa letipach ach sipwe wiireta.

Weiresin Ekkoch A Sokkolo Lapalapan

8. Ikkefa ekkoch mettoch a aweiresi an aramas nemenem won ar mochen?

8 Engilo a fokkun weires ngeni ekkoch chon Kraist. Pwata? Ewe sokkun emirit seni iner me semer are kunaen manauer a tongeni alisata weiresir. Ika om engilo ese kon weires, ina eu popun chengel. Nge sipwe fokkun tongei chokkewe mi weires ngeniir engilo, me pwarata ach weweiti pwe engilo mi fokkun weires ngeni ekkoch, pwal mwo nge lupwen ar rese engilo a aosukosukakich. Lupwen sia chechchemeni pwe sise unusoch, io leich epwe wor popun an lamalam tekia?​—Rom 3:23; Efisus 4:2.

9. Ikkefa ekkoch apwangapwangen aramas, me ineet ekkeei apwangapwang repwe unusen wes?

9 Ren chok awewe, eli sia silei pwe ekkoch chon Kraist mi fen poutalo suupwa are safeien opuchopuch repwe chuen mochen un fan ekkoch. Are ekkoch repwe weiresin aukuuku aner mongo are unumer sakau. Pwal ekkoch repwe osukosuk ren ar nemeniochu ar fos, me fan chommong ra tipis ren auer. Ika repwe angang won ekkeei osukosuk repwe angang weires le amaaraata engilo. Pwata? Iwe, a mak lon Jemes 3:2: “Pun kich meinisin sia fori chommong sokkun mwal, nge are emon esap mwalilo lon an kapas, iwe, atewe a fen unusochulo; o a pwal tongeni nemeni unusen inisin.” Pwal ekkoch ra fokkun mochen ppet won moni are ra songokkai. Epwe tongeni lamot fansoun langattam fan iten ar repwe angang won ar kewe apwangapwang. Inaamwo ika sia tongeni wesewesen feffeita iei nge, ach kewe mochen mi ngau repwe chok unusen wesilo lupwen sia unusoch. Iei mwo, ach achocho ngeni engilo epwe alisikich ach sisap turulongsefal lon eu sokkun manau mi tipis. Atun sia chuen angang weires le nemenem won ach mochen, amwo sipwe alillisfengen pwe sisap ffangeta.​—Fofor 14:21, 22.

10. (a) Met popun a fokkun weires an ekkoch aramas engilo lon pekin foffor lefilen mwan me fefin? (b) Ifa ewe siwil mi lapalap emon pwiich we a fori? (Nengeni ewe box lon pekin taropwe 22.)

10 Nemenem won ach kewe mochen mi tongeni weires lon pekin foffor lefilen mwan me fefin. Iei eu an Jiowa Kot kewe kokkot. Iwe nge, a weires ngeni ekkoch ar repwe eani ekiek mi limoch me ren an Kot kewe minen aukuk. Weiresir a tongeni weiresilo pokiten pochokkulen ar mochenia. An ei fonufan umwesin chei mettoch meinisin mi weneiti lisowu a kan alapalo an aramas mochenia. Ina popun a tongeni ppiita osukosuk fan iten chon Kraist mi mochen lipich​—ren och fansoun​—fan iten ar repwe angang ngeni Kot nge resap osukosuk pokiten mei wor puluwer. (1 Korint 7:32, 33, 37, 38) Nge me ren ewe poraus lon Paipel pwe “apupulu mi murinno seni karelo,” ar mochen pupulu eu mettoch mi murinno. Nge ra pwal apposa letiper pwe repwe pupulu “lon chok ewe Samol,” me ren ewe fon lon Paipel. (1 Korint 7:9, 39) Sia silei pwe Jiowa a pwapwaiti ar achocho le amwochu an kewe kapasen alongolongun alluk mi pwung. Chiechier kewe chon Kraist ra pwal chengel pokiten ar tufichin chiechi ngeni chon fel mi enlet me tuppwol ra amwochu ekiek murinno ussun pwung me mwaal.

11. Ifa ussun sipwe tongeni alisi emon pwiich we a mochen pupulu nge ese tongeni?

11 Ifa ussun ika ese tongeni kuna emon. Angchangei mwo watteen ningeringer ika emon a mochen pupulu nge ese tongeni! Neman a kuna pwapwaan chiechian kewe seni ar pupulu, nge a chuen kukkutta emon. Ekkoch repwe osukosuk ren eu foffor mi limengau, mwacheni. Emon chon Kraist esap mochen aletipechou emon mi angang weires le amwochu limochun. Sipwe tongeni aletipechouur ika sipwe fos mwen sia fen ekiek ren ach apasa: “Ineet kopwe pupulu?” Inaamwo ika sise mochen aletipechouur nge, a fokkun murinno seni ena ach nemeni chonnauach! (Kol Fel 39:1) Pwiich kewe mi tumunuochu ar limoch atun ir mi lipich ra fich ngeni ach mwareitiir. Sipwe apochokkuleer nge sisap aletipechouur. Sipwe tongeni etiwa aramas mi lipich lupwen chon Kraist mi asimau ra mongofengen me chiechifengen.

Engilo Lon Pupulu

12. Met popun pwal mwo nge chokkewe mi pupulu repwe chuen nemenem won ar kewe mochen?

12 Sap minne nemenem won mochenin lon pekin foffor lefilen mwan me fefin esap chuen wor lamotan fan iten aramas mi pupulu. Ren chok awewe, met ewe mwan are fefin ra mochen lon ena pekin mi tongeni sokkolo lapalapan. Are ena foffor mi tongeni weires are esap tufich pokiten apwangapwangen are semmwennin emon leir. Neman pokiten met a fen fis lon manauan me mwan, epwe weires fan iten emon leir an epwe alleasochis alon ewe kapas lon Paipel: “Ewe mwan epwe ngeni puluan minne mi fich ngeni, o pwal usun chok ren ewe fefin ngeni puluan.” Ina ewe fansoun ewe emon epwe fokkun engilo. Ir me ruuemon ra tongeni chechchemeni an Paul fon mi tong ngeni chon Kraist mi pupulu: “Ami ousap akamwochu inisimi seni puluemi, nge ren ekis chok fansoun, are oua tipeeufengen, pwe oupwe achocho ngeni iotek; o mwirin oupwe pwal chufengen; pwe Satan esap sotunikemi ren apwangapwangen ami tuppwel.”​—1 Korint 7:3, 5.

13. Met sipwe tongeni fori le alisi chokkewe mi angang weires ren ar repwe engilo?

13 Ekkewe pupulu ra fokkun kilisou lupwen ir me ruuemon ra fen kaeo ifa ussun repwe nemenem won ar mochen ren foffor lefilen mwan me fefin. Repwe chuen pwarata weweoch mi tong fan iten chiechier chon fel mi chuen osukosuk ren engilo lon ei pekin. Sisap monuki ach sipwe iotek pwe Jiowa epwe ngeni pwiich kewe mirit, pwora, me pochokkul pwe repwe likiitu lon ewe fiu fan iten nemenem won ar mochen me akkufu ar kewe mochen mi ngau.​—Filipai 4:6, 7.

Likiitu Le Alillisfengen

14. Met popun sipwe tongei pwiich kewe me sotun le weweiti ar kewe osukosuk?

14 Fan ekkoch a mmen weires ach weweiti ewe popun a kon weires ngeni pwiich kewe ar repwe engilo lon eu pekin mi mecheres ngenikich. Nge aramas ra sokkolo lapalaper. Ekkoch ra muttir mwokutukut fan etipetipaen letiper, ekkoch rese ina ussun. Nemenem won mochenir a ekis mecheres ren ekkoch. Nge a weires ngeni pwal ekkoch. Chemeni mwo pwe emon mi achocho fan weires ren an epwe nemenem won an kewe mochen esap emon mi ingau. A lamot pwe chienach kewe chon Kraist repwe silei pwe sia tongeer me ekis weweiti met a aweiresiir. Ach umoumoch ngeni chokkewe mi angang weires le alapalo engilo a riri ngeni pwisin ach pwapwa. Ina eu poraus sia kuna lupwen sia alleaani an Jises kewe kapas lon Mattu 5:7.

15. Met popun ekkewe kapas lon Kol Fel 130:3 ra aururukich lupwen nemenem won ach mochen a weires?

15 Sise mochen ekiekingau ussun chienach kewe chon Kraist mi tumunungau le pwaralo lapalapen emon chon Kraist fan ekkoch. Sia pochokkulelo lupwen sia chechchemeni ifa ussun Jiowa ese chok kuna ewe eu chok fansoun sise engilo, nge a pwal kuna ifa ussun sia fen engilo fan chommong, pwal mwo nge lupwen chienach kewe chon Kraist rese kuna. Ewe poraus lon Kol Fel 130:3 a fokkun aururukich: “SAMOL, are kopwe chechemeni ekkewe tipis, Samol, io epwe tongeni uta?”

16, 17. (a) Ifa ussun Kalesia 6:2, 5 a weneiti engilo? (b) Met sipwe fos ussun engilo lon ewe lesen mwirin ei?

16 Ika sipwe apwapwai Jiowa, emon me emon leich epwe amaaraata nemenem won an kewe mochen. Sia tongeni lukuluk won ewe alillis seni pwiich kewe. Emon me emon epwe uwei wiisan nge sipwe pwal alillisfengen le pwakini ach kewe apwangapwang. (Kalesia 6:2, 5) Sia aucheaani ewe sam are in, puluwach are chienach mi eppeti ach feilo ngeni eu leeni mi ngau, katol och mettoch mi ngau, are fori mettoch mi ngau. A alisata ach engilo are ach pochokkul le apasa aapw!

17 Chommong chon Kraist repwe tipeeu ngeni met sia fen pwungupwung won ussun nemenem won mochenich, nge eli ra ekiek pwe repwe wiisen angang won. Ra mochen alapalo ar engilo me ren ewe tufichin aramas rese unusoch. A pwal ina ussum? Iwe, met kopwe tongeni fori ren om kopwe amaaraata ei uwaan an Kot ngun mi fel? Me ifa ussun om fori ena epwe alisuk om kopwe tikeri met ka achocho ngeni ussun chok emon chon Kraist? Sipwe kuna lon ewe lesen mwirin ei.

En Mi Chechchemeni?

Met Popun Nemenem Won Ach Mochen . . .

• och mettoch chon Kraist repwe amaaraata?

• a weires ngeni ekkoch?

• a lamot lon pupulu?

• eu lapalap sipwe alillisfengen le amaaraata?

[Ekkewe Kapas Eis fan Iten ewe Lesen]

[Pwoor​/Sasing lon pekin taropwe 22]

A Kaeo Ifa Ussun Epwe Apasa Aapw

Emon Chon Pwarata Jiowa lon Tois chon angang lon technical communications. A wiisen cheki 30 som prokram won TV me reitio. Lupwen a wor osukosuk ren fetalin eu prokram, a wiisen atola ena prokram ren an epwe silei ewe popun. A apasa: “A kan fisita osukosuk lon eu prokram lupwen a wor fofforun mwanesol are foffor lefilen mwan me fefin. Met ua fen kuna epwe nonnom lon mokurei ren fitu ran are fitu wiik, a ussun ita pwe ra ffot lon tupwuei.” A apasa pwe met a kuna lon an angang a kku an pochokkul lon pekin ngun: “Ua ekis songokkai, iwe, ai katol fofforun mwanesol a aweiresi ai engilo. Ai katol ekkewe foffor lefilen mwan me fefin a efisata osukosuk lefilem me puluwei. A ussun ita pwe a wor ai maun iteiten ran. Pwe usap kkuf lon ei maun, ua filata pwe upwe kutta eu minefoon angang pwal mwo nge ika ai peioff a kukkunutiu. Ekiselo chok ua kuna. Ai mochen a pwonueta.”

[Sasing lon pekin taropwe 21]

Sile seni ach kaeo ewe Paipel epwe alisata ach nemenem won mochenich