خویشتنداری و پرهیزکاری

‏«معرفت را با پرهیزکاری .‏ .‏ .‏ تکمیل کنید.‏» —‏ ۲پِطْرُس ۱:‏۵-‏۸‏،‏ انجیل شریف.‏

۱.‏ دلیل بسیاری از مشکلات ما انسان‌ها چیست؟‏

لحظه‌ای پیش خود دنیایی را تصوّر کنید که همهٔ مردم آن پرهیزکار بودند.‏ همه می‌توانستند با ارادهٔ قوی بر شهوات و امیال ناپسند خود مسلّط باشند و هیچ کس به استعمال مواد مخدّر،‏ مصرف بی‌رویهٔ مشروبات الکلی،‏ فحشا،‏ تقلّب در کار و کسب وسوسه نمی‌شد.‏ (‏ رومیان ۱۳:‏۱۴‏)‏ به راستی که چه دنیای زیبایی می‌بود!‏ اما افسوس که پرهیزکاری و خویشتنداری برای ما انسان‌ها دشوار است!‏

۲.‏ الف)‏ چه نمونه‌هایی از کتاب مقدّس نشان می‌دهد که خویشتنداری هرگز ساده نبوده است؟‏ ب)‏ از این نمونه‌ها چه می‌آموزیم؟‏

^۲ ناکاملی ما انسان‌ها خویشتنداری را برایمان بسیار دشوار ساخته است.‏ چگونه می‌توانیم با وجود ناکاملی به نبرد با ضعف‌ها و تمایلات ناشایستمان بپردازیم؟‏ در کتاب مقدّس شرح حال اشخاصی را می‌خوانیم که اگرچه در برخی موارد از خود ضعف نشان دادند ولی به خدا وفادار ماندند.‏ یکی از آن‌ها داود است.‏ داود با بَتْشَبَع زنا کرد و گناه وی به مرگ دو نفر انجامید؛‏ یکی شوهر بَتْشَبَع و دیگری فرزندی که نطفه‌اش در گناه بسته شده بود.‏ (‏ ۲سموئیل ۱۱:‏۱-‏۲۷؛‏ ۱۲:‏۱۵-‏۱۸‏)‏ پولُس رسول نیز در مورد خود گفت:‏ «آن نیکویی را که می‌خواهم نمی‌کنم،‏ بلکه بدی را که نمی‌خواهم می‌کنم.‏» (‏ رومیان ۷:‏۱۹‏)‏ سپس اضافه نمود:‏ «برحسب انسانیت باطنی به شریعت خدا خوشنودم.‏ لٰکن شریعتی دیگر در اعضای خود می‌بینم که با شریعت ذهن من منازعه می‌کند و مرا اسیر می‌سازد به آن شریعت گناه که در اعضای من است.‏ وای بر من که مرد شقی‌ای هستم!‏ کیست که مرا از جسم این موت رهایی بخشد؟‏» (‏ رومیان ۷:‏۲۲-‏۲۴‏)‏ ما هم بدون شک همچون پولُس گاهی خود را در مقابل ضعف‌هایمان عاجز و ناتوان حس کرده‌ایم.‏ خواندن شرح حال چنین افرادی در کتاب مقدّس به ما امید می‌دهد که همچنان به نبرد با گرایشات و تمایلات ناشایستمان ادامه دهیم و هرگز مأیوس نشویم.‏

خویشتنداری را می‌باید آموخت

۳.‏ خویشتنداری چگونه در ما به وجود می‌آید؟‏

^۳ خویشتنداری به مفهوم مغلوب ساختن امیال و کشش‌های درونی می‌باشد.‏ در دوّم پِطْرُس ۱:‏۵-‏۷ این خصوصیت در کنار خصوصیاتی همچون ایمان،‏ فضیلت،‏ معرفت،‏ صبر،‏ دینداری،‏ دوستی برادرانه و محبت آمده است.‏ هیچ کدام از این خصوصیات به صورت غریزی در ما وجود ندارد.‏ همه را باید با سعی و تلاش بسیار بیاموزیم و به تدریج در خود پرورش دهیم.‏ خویشتنداری نیز از این قاعده مستثنا نیست.‏

۴.‏ امروزه رفتار مردم چگونه است،‏ و این موضوع نشانگر چیست؟‏

^۴ امروزه اکثر مردم خود را پرهیزکار و مسلّط بر امیال و احساسات خود تصوّر می‌کنند.‏ ایشان در طول عمر خود هر کاری که می‌خواهند می‌کنند،‏ دانسته یا ندانسته عنانِ رفتار و افکار خود را به دست غرایز و خواهش‌های نَفْسانی می‌سپارند و کمتر به عاقبت اَعمال خود و تأثیر آن بر دیگران فکر می‌کنند.‏ (‏ یهودا ۱۰‏)‏ تاریخ نشان می‌دهد که خویشتنداری هرگز تا به این حد سقوط نکرده است و همین نشانگر «ایّام آخر» می‌باشد.‏ کتاب مقدّس در مورد ایّام آخر می‌گوید:‏ «روزگار سختی خواهد بود زیرا آدمیان خودخواه و پول‌پرست و لافزن و مغرور و توهین‌کننده .‏ .‏ .‏ و ناپرهیزکار .‏ .‏ .‏ خواهند بود.‏» —‏ ۲تیموتاؤس ۳:‏۱-‏۳‏،‏ ا ش.‏

۵.‏ چرا شاهدان یَهُوَه به موضوع خویشتنداری علاقه‌مندند،‏ و کدام اندرز کتاب مقدّس در این خصوص بسیار مفید می‌باشد؟‏

 ^۵ شاهدان یَهُوَه به خوبی به اهمیت خویشتنداری واقفند.‏ به همین جهت از سال‌ها پیش در صدد یافتن شیوه‌هایی برای پیروزی در این پیکار برآمده‌اند.‏ در یکی از نخستین شماره‌های برج دیده‌بانی در سال ۱۹۱۶ در مقاله‌ای تحت عنوان «روشی برای در دست گرفتن عنان افکار و رفتار و گفتارمان» پیشنهاد شده بود که همیشه فیلِپّیان ۴:‏۸ را مد نظر قرار دهیم.‏ اگرچه این آیه دو هزار سال پیش نوشته شده است اندرز آن هنوز به کار می‌آید.‏ البته باید گفت که به کار بستن آن روزبه‌روز دشوارتر می‌شود.‏ با این حال مسیحیان همچنان با عزمی استوار تلاش می‌کنند عنان افکار و رفتار خود را نگاه دارند.‏

۶.‏ چرا در یادگیری خصوصیات مسیحی نباید دلسرد شویم؟‏

^۶ چقدر خوب است بتوانیم «خویشتنداری» را در کنار دیگر خصوصیات «ثمرهٔ روح» یعنی «محبت،‏ خوشی،‏ آرامش،‏ بردباری،‏ مهربانی،‏ خیرخواهی،‏ وفاداری،‏ فروتنی» ابراز نماییم.‏ (‏ غَلاطیان ۵:‏۲۲،‏ ۲۳‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ این کار همان طور که پِطْرُس توضیح داده است ما را فعال و پرثمر نگه می‌دارد.‏ (‏ ۲پِطْرُس ۱:‏۸‏)‏ حال اگر نتوانستیم این صفات را به موقع و آن طور که واقعاً دلمان می‌خواهد نشان دهیم چه باید بکنیم؟‏ نباید دلسرد شویم.‏ در مدرسه هم محصلان همهٔ درس‌ها را به یک سرعت فرا نمی‌گیرند.‏ هر کس استعدادی دارد.‏ ما مسیحیان نیز شاید همهٔ خصوصیات را نتوانیم به یک سرعت در خود پرورش دهیم.‏ مهم آن است که خسته و دلسرد نشویم و به تلاش خود ادامه دهیم.‏ یَهُوَه نیز ما را از طریق کلام خویش و جماعت مسیحی راهنمایی و کمک خواهد کرد.‏ در واقع پایداری و استقامت در رسیدن به هدف بیشتر از سرعت رسیدن به آن اهمیت دارد.‏

۷.‏ چرا خویشتنداری اهمیت بسیار دارد؟‏

^۷ در فهرست خصوصیاتی که روح‌القدس یَهُوَه در ما ایجاد می‌کند خویشتنداری در مرحلهٔ آخر عنوان شده است.‏ ولی این بدین مفهوم نیست که از لحاظ اهمیت در مرحلهٔ آخر قرار دارد.‏ برعکس،‏ اگر ما بتوانیم کاملاً بر خود مسلّط باشیم می‌توانیم تمام «اَعمال طبیعت نفسانی» خود را مغلوب سازیم.‏ این تمایلات نفسانی  عبارتند از «زنا،‏ ناپاکی،‏ هرزگی،‏ بت‌پرستی،‏ افسونگری،‏ دشمنی،‏ ستیزه‌جوئی،‏ رشک،‏ خشم،‏ خودخواهی،‏ اختلافات،‏ دسته‌بندی.‏» (‏ غَلاطیان ۵:‏۱۹،‏ ۲۰‏،‏ ا ش‏)‏ مهم آن است که در پیکار با تمایلات ناشایستی که به ذهن و دلمان راه می‌یابد لحظه‌ای از پای نایستیم.‏

مواردی برای خویشتنداری

۸.‏ چرا خویشتنداری برای برخی دشوارتر است؟‏

^۸ تسلّط بر تمایلات و گرایشات برای برخی از مسیحیان دشوارتر از برخی دیگر است.‏ عواملی همچون تربیت خانوادگی و پیشینهٔ فرد در این موضوع تأثیر بسزا دارد.‏ برخی از ما در بسیاری موارد می‌توانیم بر خود تسلّط داشته باشیم و این جای بسی خوشحالی است.‏ با این حال مهم است که نسبت به کسانی که در این موارد با مشکل روبرو هستند دلسوز باشیم حتی اگر رفتار ایشان برای ما ناراحت کننده باشد.‏ اذعان به این موضوع که خود ما هم ناکامل هستیم باعث می‌شود خود را بیش از اندازه پارسا و باتقوا نپنداریم.‏ —‏ رومیان ۳:‏۲۳؛‏ اَفَسُسیان ۴:‏۲‏.‏

۹.‏ برخی با چه ضعف‌هایی دست به گریبان هستند،‏ و چه وقت کاملاً بر مشکل خود فائق خواهند آمد؟‏

^۹ موارد زیر را در نظر بگیریم.‏ برخی سیگار یا مواد مخدّر را ترک کرده‌اند لیکن گهگاه به شدّت هوس استعمال این مواد را می‌کنند.‏ برای برخی اجتناب از پرخوری و یا پرهیز از مصرف زیاد مشروبات الکلی دشوار است.‏ برخی به سختی می‌توانند زبان خود را کنترل کنند.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «همهٔ ما اغلب مرتکب خطایائی می‌شویم و کسی که در سخن گفتن خطا نکند مرد کاملی است و می‌تواند تمام وجود خود را مهار کند.‏» (‏ یعقوب ۳:‏۲‏،‏ ا ش ‏)‏ برخی دیگر گرایش شدید به قماربازی دارند.‏ بعضی نمی‌توانند بر اعصاب خود مسلّط باشند.‏ غلبه بر این گونه ضعف‌ها مستلزم وقت،‏ تلاش  و ارادهٔ قوی است.‏ اگرچه در این زمینه می‌توان به پیشرفت‌های شایان توجهی نایل آمد،‏ لیکن تا زمانی که ما انسان‌ها به کاملیت نرسیم همچنان با این ضعف‌ها دست به گریبان خواهیم بود.‏ تا آن زمان تلاشی که شخص برای خویشتنداری به خرج می‌دهد مانع می‌شود تا به زندگی گناه‌آلود گذشته‌اش بازگردد.‏ باشد که در این پیکار از کمک کردن به یکدیگر دریغ نکنیم.‏ —‏ اَعمال ۱۴:‏۲۱،‏ ۲۲‏.‏

۱۰.‏ الف)‏ چرا خویشتنداری در مقابل نیاز جنسی دشوار می‌باشد؟‏ ب)‏ برادری مسیحی چه تصمیمی گرفت؟‏ (‏ کادر صفحهٔ ۱۰ ملاحظه شود.‏)‏

^۱۰ نیاز جنسی نیز مورد دیگری است که خویشتنداری را برای برخی دشوار می‌سازد.‏ یَهُوَه خدا در ما این نیاز را به وجود آورده است.‏ اما برای بعضی بسیار دشوار است که آن را در جای خود و مطابق معیارهای الٰهی برآورده سازند.‏ این موضوع به خصوص برای کسانی مشکل‌تر است که قوای جنسی قوی‌تری دارند.‏ ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که به طرق مختلف آتش هوا و هوس را در انسان‌ها شعله‌ور می‌کند.‏ این موضوع به ویژه برای مسیحیانی که می‌خواهند تا مدتی فارغ از مسئولیت همسر و فرزند مجرّد بمانند و تمام وقت خود را صرف خدمت به خدا کنند خویشتنداری را دشوار می‌سازد.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۷:‏۳۲،‏ ۳۳،‏ ۳۷،‏ ۳۸‏)‏ برخی از ایشان تصمیم می‌گیرند ازدواج کنند زیرا کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «نکاح از آتش هوس بهتر است.‏» ما باید به تصمیم ایشان احترام بگذاریم.‏ البته ایشان فقط از میان هم‌ایمانان خود همسر برمی‌گزینند.‏ (‏ ۱قُرِنتیان ۷:‏۹،‏ ۳۹‏)‏ بدیهی است که یَهُوَه از دیدن پای‌بندی این خادمان به معیارهای والایش بسیار خرسند می‌شود.‏ برادرانشان نیز از معاشرت با آنان لذّت بسیار می‌برند.‏

۱۱.‏ چگونه می‌توانیم به برادر یا خواهری که می‌خواهد ازدواج کند ولی همسر مناسبی نیافته است کمک کنیم؟‏

^۱۱ حال ممکن است برادر یا خواهری تصمیم به ازدواج بگیرد ولی همسر مناسبی نیابد.‏ شاید وی از اینکه اکثر دوستانش ازدواج کرده‌اند و زندگی زناشویی سعادتمندی دارند ولی خود هنوز همسری نیافته است احساس سرخوردگی کند.‏ برای برخی پیکار با عمل ناپاک خودارضایی نیز مزید بر علّت می‌شود.‏ ما مسیحیان هرگز نباید کسی را که تلاش می‌کند به اصول اخلاقی پای‌بند بماند دلسرد کنیم.‏ گاهی ممکن است بی‌غرض با حرف‌های خود این برادران و خواهرانمان را دلسرد و سرخورده کنیم.‏ مثلاً بگوییم:‏ «بالأخره کی می‌خواهی ازدواج کنی» یا «می‌خواهی همین طور مجرّد بمانی.‏» البته شاید ما منظور بدی نداشته باشیم.‏ ولی آیا بهتر نیست با خویشتنداری جلوی زبان خود را بگیریم؟‏ (‏ مزمور ۳۹:‏۱‏)‏ باید همیشه سعی کنیم آنان را تشویق و از اینکه وفادار مانده‌اند تحسین کنیم.‏ مثلاً وقتی مهمانی کوچکی می‌دهیم و چند مسیحی بالغ را برای صرف غذا یا چای دعوت می‌کنیم می‌توانیم این برادران و خواهران را نیز دعوت کنیم.‏

خویشتنداری در زندگی زناشویی

۱۲.‏ چرا حتی اشخاص متأهل نیاز به خویشتنداری دارند؟‏

^۱۲ حتی شخص متأهل نیز در روابط جنسی نیاز به خویشتنداری دارد.‏ در میان بعضی زوج‌ها نیاز جنسی زن و شوهر بسیار متفاوت است.‏ گاهی نیز وضعیت جسمی یکی از زوجین رابطهٔ جنسی را دشوار و یا حتی غیرممکن می‌کند.‏ در برخی موارد نیز زن یا مرد به دلیل پیشینه و وقایع تلخ زندگی برایش دشوار است به این حکم الٰهی در مورد رابطهٔ جنسی عمل کند که می‌گوید:‏ «زن و مرد باید وظایف زناشویی خود را نسبت به یکدیگر انجام دهند.‏» در این گونه موارد طرف مقابل لازم است از خود خویشتنداری نشان دهد.‏ به هر صورت زوج‌ها نباید این پند کتاب مقدّس را نادیده بگیرند که می‌گوید:‏ «شما زوج‌ها از رابطهٔ زناشویی با یکدیگر پرهیز نکنید،‏ مگر برای مدتی محدود و با توافق طرفین،‏ تا بتوانید به طور کامل خود را وقف روزه و عبادت نمایید.‏ اما بعد از این مدت،‏ روابط عادی زناشویی را از  سر گیرید،‏ تا مبادا شیطان شما را به علّت عدم تسلّط بر نَفْس،‏ در وسوسه اندازد.‏» —‏ ۱قُرِنتیان ۷:‏۳،‏ ۵ تفسیری.‏

۱۳.‏ برای کسانی که هنوز در خویشتنداری نیاز به پیشرفت دارند چه می‌توان کرد؟‏

^۱۳ چه خوب است که زوج‌ها در رابطهٔ جنسی که یکی از خصوصی‌ترین جنبه‌های زندگی زناشویی است خویشتندار باشند.‏ و از طرف دیگر نسبت به برادران و خواهرانشان نیز که در خویشتنداری هنوز نیاز به پیشرفت دارند دلسوز و صبور باشند.‏ ما باید برای ایشان دعا کنیم که یَهُوَه حکمت،‏ شهامت،‏ و ارادهٔ لازم را برای خویشتنداری و همچنین فائق آمدن بر گرایشات و امیال نابجا به ایشان عطا کند.‏ —‏ فیلِپّیان ۴:‏۶،‏ ۷‏.‏

به یکدیگر کمک کنیم

۱۴.‏ چرا باید نسبت به برادران و خواهرانمان دلرحم و دلسوز باشیم؟‏

^۱۴ گاهی درک این موضوع برایمان دشوار است که چرا عده‌ای از برادران و خواهرانمان در برخی موارد نمی‌توانند بر خود مسلّط باشند حال آنکه خویشتنداری در همان موارد برای ما مشکل نیست.‏ باید به یاد داشته باشیم که هر یک از ما خصوصیات خاص خود را دارد.‏ یکی زود تحت تأثیر احساسات خود قرار می‌گیرند،‏ یکی نه.‏ یکی راحت می‌تواند بر اعصاب خود مسلّط باشد دیگری خیر.‏ باید به یاد داشته باشیم که کسی که با امیال و گرایشات ناشایست خود در نبرد است شخص بدی نیست.‏ باید نسبت به این افراد صبور و دلسوز باشیم.‏ در واقع خوشی و سعادت ما نیز تا حد زیادی بسته به این است که چقدر نسبت به دیگران دلرحم و دلسوز هستیم.‏ این موضوع را از سخنان عیسی در متّیٰ ۵:‏۷ به خوبی می‌توان درک کرد.‏

۱۵.‏ چگونه مزمور ۱۳۰:‏۳ ما را به خویشتنداری تشویق می‌کند؟‏

^۱۵ هرگز نباید در مورد برادر یا خواهرمان صرفاً چون در خصوصیتی مسیحی قصور کرده است غیرمنصفانه قضاوت کنیم.‏ شاید ما یک بار شاهد قصور برادرمان بوده‌ایم ولی یَهُوَه بارها شاهد بوده است که وی بر خود تسلّط داشته است.‏ چقدر تشویق‌کننده است که بدانیم یَهُوَه مثل انسان نمی‌نگرد.‏ مزمورنویس می‌گوید:‏ «ای یاه،‏ اگر گناهان را به نظر آوری،‏ کیست ای خداوند که به حضور تو بایستد؟‏» —‏ مزمور ۱۳۰:‏۳‏.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ الف)‏ چگونه می‌توانیم در خصوص خویشتنداری پند غَلاطیان ۶:‏۲،‏ ۵ را به کار گیریم؟‏ ب)‏ در مقالهٔ بعدی چه مطالبی را مورد بحث قرار خواهیم داد؟‏

^۱۶ برای خوشنود ساختن یَهُوَه می‌باید خویشتندار و پرهیزکار باشیم.‏ و برای این منظور به کمک برادرانمان نیاز داریم.‏ درست است که هر یک از ما مسئول اَعمال و کردار خویش است ولی کتاب مقدّس ما را ترغیب می‌کند که به یکدیگر برای غلبه بر ضعف‌هایمان کمک کنیم.‏ (‏ غَلاطیان ۶:‏۲،‏ ۵‏)‏ وقتی پدر،‏ مادر،‏ همسر یا دوستمان ما را از رفتن به جایی که نباید رفت،‏ از دیدن چیزی که نباید دید،‏ و از انجام کاری که نباید کرد برحذر می‌دارد باید از او ممنون باشیم.‏ چرا که در واقع به ما کمک کرده است خویشتندار و پرهیزکار باشیم!‏

^۱۷ شاید خویشتنداری در مواردی که یاد شد برای بسیاری از ما چندان دشوار نباشد،‏ ولی قدر مسلّم آن است که هنوز جای پیشرفت برای ما وجود دارد.‏ باید نهایت سعی‌مان را بنماییم که تا حد ممکن با وجود ناکاملی‌مان از امیال ناشایست پرهیز کنیم.‏ برای پرورش این ثمرهٔ روح‌القدس چه باید کرد؟‏ و با این کار چگونه می‌توانیم به اهداف بلند مدت مسیحی‌مان نایل آییم؟‏ این سؤالات را در مقالهٔ بعدی مورد بررسی قرار خواهیم داد.‏

مرور مطالب

‏• چرا خویشتنداری برای مسیحیان واجب است؟‏

‏• چرا خویشتنداری برای برخی دشوارتر است؟‏

‏• چرا در رابط زناشویی می‌باید خویشتندار باشیم؟‏

‏• چرا برای پیشرفت در این زمینه باید به یکدیگر کمک کنیم؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[کادر/تصویر در صفحهٔ ۱۰]‏

تصمیمی عاقلانه

در آلمان برادری در شرکت مخابرات کار می‌کرد.‏ کار وی این بود که ۳۰ کانال تلویزیونی و رادیویی را هنگام پخش برنامه تحت نظارت داشته و هنگام بروز اختلال در برنامه مشکل را حل کند.‏ این برادر می‌گوید:‏ «همیشه مشکلات درست روی کانالی بروز می‌کرد که برنامه‌ای خشونت‌آمیز و یا غیراخلاقی پخش می‌کرد.‏ تصاویری که در آن لحظات نگاه می‌کردم انگار در حافظه‌ام حک می‌شدند و هفته‌ها در ذهنم می‌ماندند.‏» او در مورد تأثیر بدی که این برنامه‌ها بر سلامت روحانی وی داشت می‌گوید:‏ «خشونتی که در این برنامه‌ها می‌دیدم باعث شده بود تندخو و بداخلاق شوم و نتوانم بر خودم مسلّط باشم.‏ تصاویر مبتذل و غیراخلاقی نیز در روابط زناشویی‌ام تأثیر بدی گذاشته بود.‏ مرتب با خودم در جنگ بودم.‏ برای اینکه در این پیکار نبازم تصمیم گرفتم شغل پردرآمدم را رها کنم و شغل دیگری پیدا کنم و بالأخره موفق شدم.‏»‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۹]‏

کتاب مقدّس به ما طریق خویشتنداری را می‌آموزد