A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

In Hriatnaah Chuan Insûmtheihna Telh Rawh U

In Hriatnaah Chuan Insûmtheihna Telh Rawh U

In Hriatnaah Chuan Insûmtheihna Telh Rawh U

‘In hriatnaah chuan insûm[theih]na telh rawh u.’​—⁠2 PETERA 1:​5-8.

1. Mihringte harsatna tam tak chu eng an tih theih loh vâng nge?

RUIHHLO ngaih dona beihpui thlâk hun chhûngin, United State-a tleirâwlte chu: “Aih,” ti mai tûra fuih an ni. Mi tinin ruihhlo ngaih chungchângah chauh ni lovin, zu ruihna te, nungchang ṭhat lohna te, sum dâwnna kawnga rinawm lohna te, leh “tisa châkna” te chungchângah pawh aih thei ila, dinhmun chu a va ṭha zâwk dâwn êm! (Rom 13:14) Mahse, tuin nge aih tih reng chu awlsam ti ang le?

2. (a) Eng Bible entîrnain nge aih tih a harsatna chu thil thar a nih lohzia târ lang? (b) Hêng entawn tûr târ lante hian, eng ti tûrin nge min fuih ang?

2 Mihring ṭha famkim lo zawng zawngte hian insûmtheihna lantîr chu harsa kan tih ṭheuh avângin, mi mala ṭhat lohna kan neih apiang hneh theih dân zir chu kan châk ṭheuh tûr a ni. Bible chuan tûn hmaa Pathian rawngbâwl tuma theih tâwp chhuah, engemaw chânga aih tih harsa titute chungchâng min hrilh a. Davida leh Bethsebi uirêna sual chungchâng hre reng la. Sualna nei lo ve ve, an uirêna fa leh Bethsebi pasalte chuan an thih phah a ni. (2 Samuela 11:​1-​27; 12:​15-​18) A nih loh leh: “Ṭhatna tih ka duh hi ka ti lo va; sualna tih ka duh loh hi ka ti zâwk si ṭhîn,” tia inpuangtu tirhkoh Paula hi ngaihtuah bawk teh. (Rom 7:19) Hetianga awm châng hi i nei ngai em? Paula chuan heti hian a sawi zawm a: “Ka rilru tak takin Pathian dân chungah ka lâwm si ṭhîn a; nimahsela ka taksa pêngahte hian dân danglam a awm tih ka hria, chu chuan ka rilru dân a do va, ka taksa pêngtea sualna dân awm hnênah chuan salah mi hruai ṭhîn a. Mi rethei ka va ni tehlul êm! He thihna taksa lakah hian tuin nge mi chhan chhuak ang?” tiin. (Rom 7:​22-24) Bible-a entawn tûr târ lante chuan, insûmtheihna nei lehzual tûra kan beihna chhunzawm zêl tûrin min tichak tûr a ni.

Insûmtheihna, A Zira Zir Ngai

3. Awlsam taka insûmtheihna lantîr theih kan beisei theih loh chhan sawi rawh.

3 Aih tih theihna pawh tiamin insûmtheihna chu 2 Petera 1:​5-7-ah rinna te, ṭhatna te, hriatna te, chhelna te, Pathian ngaihsakna te, unaute hmangaihna te, leh hmangaihna te ruala sawi lan a ni a. Hêng mize duhawm dang zawng zawng hi pianpui mizia a ni lo. Zir ngai vek a ni. Hêng miziate ṭha thawkhata lantîr tûr chuan, tum ruhna leh thawh rim a ngai a. A nih chuan, insûmtheihna chu chûng aia lantîr awlsam zâwk tûrah kan ngai tûr em ni?

4. Engvângin nge mi tam takin insûmtheihna chungchângah harsatna nei lova an inngaih a, mahse chu chu eng târ lanna nge?

4 Mi tam tak chu insûmtheihna chungchânga harsatna nei lovah an inngai mai thei. An duh angin an nung a, hre reng chungin emaw, hre lo chungin emaw an taksa ṭha famkim lo duh dân ang zâwng zâwngin an nung a, an nun dânin anmahni emaw, mi dangte emaw chunga nghawng a neih dân tûr chu an ngaihtuah mang lo a ni. (Juda 10) Aih tih theih lohna leh tih duh lohna chu tûn hma zawng aiin a nasa tawh zâwk a. Tirhkoh Paula’n: “Hun khirh takte a lo awm ang. Mi mahni inhmangaihtu te, tangka ngainatu te, intivei te, chapo te, Pathian sawichhetu te, . . . insûm thei lo te . . . an ni dâwn si,” tia a sawi lâwk “ni hnuhnûngahte” kan awm tawhzia târ lanna a ni.​—⁠2 Timothea 3:​1-4.

5. Engvângin nge Jehova Thuhretute chuan insûmtheihna thu hi an ngaihven êm êm a, eng fuihna thu nge la ṭangkai reng?

5 Jehova Thuhretute chuan insûmtheihna neih a ṭûlnain a chawh chhuah chonate chu an hre chiang hle a. Paula angin, a tehnate mila nunna hmanga Pathian tihlâwm duhna leh tisa ṭha famkim lo duhzâwng inkâra inbeihna chu an hre chiang hle a. Chuvângin, hun rei tak ata tawh he inbeihnaa hneh theih dân hriat an châk hle a ni. Kum 1916 khân, tûna i magazine chhiar mêk chhuak hmasa lam pakhat chuan “keimahni, kan ngaihtuahna, kan ṭawngkam leh nungchang thununna kawnga kan tih tûrte” chungchâng a sawi a. Chu chuan Philippi 4:8 thu hi rilrua vawng reng tûrin min râwn a ni. Chu Bible chânga Pathian fuihna thute chu kum 2,000 vêl kaltaa pêk ni mah se, a la ṭangkai hle a, chu chu chutih lai emaw, kum 1916 emaw ai khân, tûnah zawm a harsa zâwk mai thei a ni. Mahse, Kristiante chuan khawvêl lam châknate hnâwl tûrin theih tâwp an chhuah a, chutianga an tih hian, an Siamtu hnênah aw an ti tih an hria a ni.

6. Engvângin nge insûmtheihna neih kan tum laiin lunghnual chhan tûr kan neih loh?

6 Insûmtheihna chu Galatia 5:​22, 23-ah chuan “thlarau [thianghlim] rah” pêng pakhat anga sawi a ni a. He mizia hi “hmangaihna te, hlimna te, remna te, dawhtheihna te, ngilneihna te, ṭhatna te, rinna te, [leh] thuhnuairawlhna te” nêna kan lantîr kawp chuan, kan hlâwkpui hle ang. Chutianga kan tihna chuan Petera sawi angin, Pathian rawng kan bâwlnaah “thatchhe lo leh rah lo lovin” min siam ang. (2 Petera 1:⁠8) Mahse, hêng miziate kan duh anga kim leh ranga kan lantîr vek theih loh pawhin, mahni kan indem emaw, kan lunghnual emaw tûr a ni lo. School-ah pawh zirlai pakhat chuan mi dangte aiin a zir thiam hma zâwk tih i lo hmu tawh mai thei a. A nih loh leh hna thawhnaah chuan mi tuemaw chuan a hnathawhpui dangte aiin hna thar chu a thiam chak zâwk thei bawk. Chutiang bawkin, ṭhenkhat chuan Kristian miziate chu mi dangte aiin an zir chakin, an lantîr chak zâwk a ni. A pawimawh ber chu, kan theih ang tâwka ṭhaa Pathian miziate neih chhoh reng chu a ni a. Chu chu Jehova’n a Thu leh a kohhran hmanga ṭanpuina min pêkte hman ṭangkaina hmangin kan ti thei a ni. Kan thiltum hlen chhuah chak chu hmasâwn zêl kan tumna aiin a pawimawh nêp zâwk a ni.

7. Engin nge insûmtheihna pawimawhzia lantîr?

7 Insûmtheihna hi thlarau rah miziate zînga târ lan hnuhnûn ber ni mah se, a dangte aiin a pawimawh nêp tihna a ni lo. A pawimawh hle zâwk a ni. Insûmtheihna famkim kan neih chuan “tisa thiltihte” zawng zawng kan pumpelh thei tih kan hre reng tûr a ni. Mahse, mihring ṭha famkim lote chu “tisa thiltihte . . . inngaihna te, bawlhhlawhna te, hurna te, milem biakna te, dawithiamna te, huatna te, inhauna te, thîkna te, thinurna te, inkhinna te, awmhranna te, rin hranna te” lakah an tlu hma hle ṭhîn. (Galatia 5:​19, 20) Chuvângin, kan beih reng a, kan thinlung leh rilrua duhna sual awmte chu tihbo phiar tumin kan bei reng tûr a ni.

Ṭhenkhatin Harsa An Ti Lehzual

8. Eng thilin nge mi ṭhenkhat tân insûmtheihna lantîr tiharsa zual?

8 Kristian ṭhenkhat chuan mi dangte aiin insûmtheihna neih chu harsa an ti lehzual a. Engvâng nge? Nu leh pa zirtîrna emaw, tûn hmaa thiltawnte emaw vâng a ni thei. Insûmtheihna neih leh lantîr chu kan tân thil harsa a nih loh chuan, a lâwmawm hle a ni ang. Insûmtheihna neih harsa titute nêna kan inkawmnaah, chu chuan harsatna min siam deuh mah se, anni chu kan hre thiamin kan lainat tûr a ni. Mahni famkim lohna han thlîr hian, kan zîngah tuin nge mahni intihfelna rilru put hmang lantîr chhan tûr nei le?​—⁠Rom 3:23; Ephesi 4:​1-3.

9. Eng chak lohna nge mi ṭhenkhatin an neih a, hêng chak lohnate hi engtikah nge a vaia hneh vek a nih ang?

9 Entîr nân: Kan Kristianpui ṭhenkhat, tûn hmaa zûk leh hmuam lo ti ṭhîn emaw, “mi chawk phûr thei” ruihhlo lo hmang ṭhîn emawte chuan tûnah pawh châk châng an la neih zauh zauh thei a, chutiang mi chu hriat kan nei mai thei. A nih loh leh ṭhenkhat chuan chaw leh zu lam pang thila chintâwk insiam chu harsa an ti mai thei. A dang lehte chuan an lei vên ṭhat harsa an tiin, thupawi an sawi fo mai thei. Chutiang tlin lohnate siam ṭha tûr chuan, insûmtheihna neih tuma taihmâk chhuah a ngai a ni. Eng nge a chhan? Jakoba 3:2 chuan: “Kan zain thil tam tak kan tisual fo ṭhîn. A thusawia tisual ngai lo mi chu, mi puitling a ni a, a taksa pum pawh vêng thei mi a ni,” tiin a pawm thlap a ni. A dangte chuan pawisa khelh châkna lian tak an la nei a ni thei. A nih loh leh thinrim insûm harsa an ti a ni mai thei bawk. Hêngte emaw, hetiang chi chak lohnate emawte hlawhtling taka hneh thei tûr chuan hun a duh mai thei. Tûnah hian engemaw chen hma sâwn thei mah ila, châkna sual zawng zawngte hi kan ṭhat famkim hunah chauh a bo dâwn a ni. Chu mi lo thlen hma chuan, insûmtheihna lantîr tuma kan beihna chuan nun kawng suala tlu lêtleh lo tûrin min ṭanpui ang. Chutianga kan beih ṭâng ṭâng lai chuan, tlâwm lo tûrin i inṭanpui tawn ṭheuh vang u.​—⁠Tirhkohte 14:​21, 22.

10. (a) Engvângin nge ṭhenkhatte tân mipat hmeichhiatna lama insûmtheihna lantîr chu a harsat bîk? (b) Eng inthlâkthlengna lian tham tak nge unaupa pakhatin a siam? (Phêk 24-naa bâwm en rawh.)

10 Mi ṭhenkhat tâna insûmtheihna lantîr a harsatna kawng dang leh chu mipat hmeichhiatna lam chungchângah a ni a. Mihringte mipat hmeichhiatna lam châkna chu Pathian Jehova min siam dân ve rêng a ni. Mahse, ṭhenkhat chuan mipat hmeichhiatna hi Pathian tehnate nêna inrema a nihna tûr ang taka hman chu harsa an ti a. An harsatna chu mipat hmeichhiatna hman châkna nasa tak an neihna hian a tizual thei a ni. Kawng chi hrang hranga châkna tizualtu, mipat hmeichhiatna lama nawmchenna khawvêlah kan chêng a. Hei hian inneihnain tibuai lova Pathian rawng zalên taka an bâwl theih nâna nupui pasal nei lo va awm duh​—⁠hun engemawti chhûng tal awm duh​—⁠Kristiante tân harsatna a thlen thei a ni. (1 Korinth 7:​32, 33, 37, 38) Mahse, Pathian Lehkha Thu sawi angin ‘hur aiin inneih chu a ṭhat zâwk’ avângin, nupui pasal neih chu an thlang mai thei a, chutiang a nih chuan chawimawi tlâk a ni a. Chutih rual rual chuan, Pathian Thuin a fuih angin, “Lalpaa awm mi” chauh neih an tum tlat a ni. (1 Korinth 7:​9, 39) A dân bul felte zawm an duhna avângin, Jehova chu a lâwm ngei ang tih kan chiang thei a. Chutiang nungchang lam leh rinawmna lama tehna sângte chelhtu Pathian betu dikte nêna inkawm chu an Kristianpuite chuan an hlimpui hle a ni.

11. Engtin nge unaunu emaw, unaupa emaw nupui pasal neih duh si, neih tûr âwm hmu si lote chu kan ṭanpui theih?

11 A nih leh kawppui tûr âwm hmu lo ta ila, engtin nge ni ang? Nupui pasal nei duh si, nei thei si lo te rilru tûr chu han ngaihtuah teh! Chutiang mi chuan kawppui tûr a zawn mêk laiin, a ṭhiante’n nupui pasal nei a, nun hlim tak an chên tih a hmu mai thei a. Chutiang dinhmunah chuan, ṭhenkhat chuan thil chîn bawlhhlawh tak inhrawt pawh an chîng ṭan mai thei. Kristian tumahin, tum lêm lo pawhin thianghlim taka nun tum ṭâng ṭâng unau dangte tihlunghnual chu an duh lo rêng rêng a. “Engtikah nge nupui/pasal i neih dâwn?” tih ang chi zawhnate kan zawh mai chuan, tum lêm lovin kan tilunghnual thei a ni. Tum ṭha lo nei hauh lova sawi pawh kan ni thei; mahse, kan lei vêng ṭhaa insûmtheihna lantîr chu a va ṭha zâwk êm! (Sâm 39:⁠1) Nupui pasal nei lova an awm chhûnga thianghlim taka awm kan zînga mite hian fak an phu hliah hliah a ni. Anmahni tilunghnual thei thil sawi ai chuan, fuih kan tum zâwk tûr a ni. Entîr nân, mi puitlingte’n chaw an ei khâwmnaah emaw, Kristian inkawmhlimna ṭha an neihnaah emaw nupui pasal nei lote chu telh ve kan tum thei a ni.

Nupa Kâra Insûmtheihna

12. Engvângin nge innei tawhte pawhin engemaw chena insûmtheihna an neih a ngaih?

12 Mipat hmeichhiatna hman chungchângah chuan, nupa nih ringawt chuan insûmtheihna neih a ngaihna a tibo chuang lo. Entîr nân, nupa chu mipat hmeichhiatna lama an chak dân a inang lo thei a. A nih loh leh kawppuite hrisêl lohna chuan mipat hmeichhiatna hman a tiharsa emaw, a theih lohtîr emaw thei bawk. Tin, tûn hma a thil lo tawnte avângin, kawppui chuan: “Pasal chuan a nupui hnênah a chan tûr tâwk pe rawh se; chutiang bawkin nupui pawhin a pasal hnênah a chan tûr tâwk chu pe bawk rawh se,” tih thupêk hi zawm harsa a ti thei a ni. Chutiang dinhmunah chuan a kawppui zâwk tân insûmtheihna lantîr nasat lehzual a ngai ang. Mahse, an pahnihin Kristian nupate hnêna Paula thu râwn: “Ṭawngṭai tûra in inpêk theih nân rei lo tê atân rem in tih ve ve chauh loh chuan atua mah intidâwng suh u, chu mi hnu chuan in awm dân pângngaiin awm leh thuai ula, chutilochuan in insûm zawh loh avângin Setanan a thlêm dah ang che u,” tih hi an vawng reng tûr a ni.​—⁠1 Korinth 7:​3, 5.

13. Insûmtheihna neih tum ṭâng ṭângtu tân eng nge kan tih theih?

13 Hetiang inlaichînna hnai bera insûmtheihna dik an neih theih ve ve chuan, nupate chu an hlim hle thei a. Chutih rual chuan, he mi kawnga insûmtheihna neih tum an chibai bûkpuite chungah hriatthiamna an lantîr bawk tûr a ni. Kan thlarau lam unaute chu insûm thei tûr leh châkna sualte do hneh zêl tûra finna te, huaisenna te, leh tum ruhna te pe tûrin Jehova hnêna ṭawngṭaisak chu kan theihnghilh tûr a ni lo.​—⁠Philippi 4:​6, 7.

Inṭanpui Tawn Zêl Rawh U

14. Engvângin nge kan Kristianpuite chu lainatna leh hriatthiamna nên kan dâwr ang?

14 A châng chuan, harsa kan tih miah loh thil engemaw chungchânga kan Kristianpuite’n insûmtheihna lantîr tuma an beih ṭâng ṭâng chu hriatthiam harsa kan ti mai thei. Mahse, mi tin hian nihphung hrang hrang an nei a. Ṭhenkhat chu rilru no tak an ni a; a ṭhen chu an ni lo thung. Ṭhenkhat chu harsa lêm lovin an inthununthei a, insûmtheihna chuan an tân harsatna a siam lo. Ṭhenkhat erawh chuan harsa an ti zual thung. Mahse, chutianga chak lohna buan rengtu chu mi sual a ni lo tih hre reng ang che. Kan Kristianpuite hian kan hriatthiamna leh lainatna an mamawh a ni. Insûmtheihna lantîr belh zêl tuma bei ṭâng ṭângte chunga zahngaihna kan lantîr chhunzawm zêlnaah chuan keimahni hlimna pawh a tel a. Chu chu Matthaia 5:​7-a chhinchhiah Isua thu aṭang hian kan hmu thei a ni.

15. Engvângin nge insûmtheihna chungchângah Sâm 130:3 thu hi a thlamuanthlâk êm êm?

15 Engemaw chânga Kristian nungchangte lantîr thei lo kan Kristianpuite chu kan ring sual duh ngai lo vang. Jehova chuan insûmtheihna kan tlâkchham châng min hmuh mai bâkah, kan Kristianpuite’n min hmu kher lo mah se, kan hlawhtlin châng tam tak pawh a hmu vek bawk tih hriat chu a va thlamuanthlâk em! Sâm 130:3 thu: “LALPA, nangin khawlohnate i chhinchhiah chuan, Aw LALPA, tunge ding ang le?” tih rilrua vawn reng chu a thlamuanthlâk ber a ni.

16, 17. (a) Engtin nge insûmtheihna chungchângah Galatia 6:​2, 5 thu hi kan nunpui theih? (b) A dawta thuziakah insûmtheihna chungchâng eng nge kan ngaihtuah ang?

16 Jehova tilâwm tûr chuan, kan vai hian insûmtheihna kan nei ṭheuh tûr a ni a; mahse, kan Kristian unaute’n min ṭanpui ang tih kan ring tlat thei a ni. Kan zain mahni phur ṭheuh phur dâwn mah ila, chak lohnate hneh theih nâna inṭanpui tawn ṭheuh tûra fuih kan ni. (Galatia 6:​2, 5) Kan kal lohna tûr hmuna kal lo tûr te, kan hmuh loh tûr thilte en lo tûr te, leh kan tih loh tûrte ti lo tûra min dangtu nu leh pa te, kawppui te, a nih loh leh ṭhiante chu kan hlut hle a ni. Chûng mite chuan insûmtheihna nei tûrte, aih theihna leh kan tih ang ngeia awm thei tûrtein min ṭanpui a ni.

17 Kristian tam takte chuan insûmtheihna chungchânga kan ngaihtuahho tawh zawngte hi an tlin mai thei a; mahse, a mi mala hmasâwn an ngaihna lai awm niin an inhre mai thei. Anni chuan mihring ṭha famkim lote tih theih tûr tâwka an ngaih thlenga insûmtheihna lantîr chu an duh a ni. Nang i duh ve em? I duh ve a nih chuan, he Pathian thlarau rah neih theih nân eng nge i tih theih le? Chutiang i tihna chuan Kristian i nih anga i thiltumte tlin thei tûrin engtin nge a ṭanpui theih che? A dawta thuziakah i en ang u. (w03 10/15)

I La Hre Reng Em?

Engvângin nge Insûmtheihna hi . . .

• Kristiante tân neih a pawimawh êm êm?

• mi ṭhenkhat tâna lantîr harsa tak a nih?

• nupa tân neih a ṭûl?

• nei ṭheuh tûra inṭanpui tawn theih mizia a nih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 24-naa bâwm/milem]

Aih Tih Dân A Zir

German rama Jehova Thuhretu pakhat chu technical communications clerk a ni a. A hnaah chuan television program 30 leh radio program chi hrang hrang enkawl a tel a ni. A ṭhat loh chângin, a ṭhat lohna lai hriat nân a en a ngai ṭhîn a. Ani chuan heti hian a sawi: “A hun lovah a ṭha lo duh êm êm a, tharum thawhna emaw, mipat hmeichhiatna hman lai emaw chhuah lai a ni deuh ziah ṭhîn. Chutiang lem ṭha lo tak takte chu kan thluaka innemkai ang maiin, chawlhkâr engemaw zât chhûng, a nih loh pawhin ni engemaw zât chhûng ka rilruah a châm reng niin a lang,” a ti. Chu chuan a thlarau lamah nghawng ṭha lo a nei tih chu a pawm a: “Ka thin a ram phah deuhvin ka hria a, tharum thawhna lem chhuakte chuan ka tân insûmtheihna lantîr a tiharsa a ni. Mipat hmeichhiatna lam lem chhuakte chuan ka nupui nêna kan inkâr boruak a tirit bawk. Hêng thilte do tûrin nî tin ka buai ṭhîn. Chûng thilte ka do hneh nân hlawh tlêm zâwk pawh ni se hna thar zawn ka titlu ta a. Hmân deuh lawk khân, hna thar chu ka hmu ta a. Ka duhzâwng chu a lo thleng famkim ta a ni,” a ti.

[Phêk 23-naa milemte]

Bible zirna aṭanga hriatna kan neih chuan insûm thei tûrin min ṭanpui