Boiti taki unu abi sabi, unu musu dwengi unsrefi tu

„Boiti taki unu abi sabi, unu musu dwengi unsrefi tu.”​—2 PETRUS 1:5-8.

1. San na a rutu fu furu problema di libisma abi?

NA INI heri Amerkankondre, sma ben orga sani spesrutu fu leri yongu sma taki den musu weigri fu teki drugs. A libi ben o moro bun efu ala sma ben o weigri fu teki drugs, ma sosrefi efu den ben o weigri fu dringi pasa marki, fu libi na wan don fasi noso fu libi wan yayo libi. A ben o moro bun tu efu ala sma ben o weigri fu du kruka bisnis, noso fu gi densrefi abra na „den takru lostu fu a sondu skin”! (Romesma 13:14) Ma soleki fa wi alamala sabi, dan a no ala ten a makriki fu weigri wan sani.

2. (a) Sortu Bijbel eksempre e sori taki son sma fu owruten ben feni en muilek fu dwengi densrefi? (b) Sortu deki-ati den eksempre disi musu gi wi?

² Ala sondu libisma abi a problema fu dwengi densrefi, èn fu dati ede wi musu suku fu kon sabi fa wi kan basi iniwan swakifasi di wi abi. Bijbel e fruteri wi taki son sma fu owruten di ben e meki muiti fu dini Gado, ben feni en muilek fu dwengi densrefi son tron. Prakseri David, di ben sondu fu di a ben du hurudu nanga Batseiba. A bakapisi fu dati ben de taki tu sma di no ben abi fowtu na ini a tori disi, ben lasi libi; a fosiwan ben de a pikin di Batseiba ben meki di a du hurudu nanga David, èn a trawan ben de a masra fu Batseiba (2 Samuel 11:1-27; 12:15-18). Prakseri na apostel Paulus sosrefi, di ben fruteri krinkrin: „A bun di mi wani du, mi no e du, ma na ogri di mi no wani du, na dati mi e du” (Romesma 7:19). A de so taki a srefi sani disi e bruya yu son leisi? Paulus ben taki moro fara: ’Na ini mi ati mi e prisiri trutru nanga a wet fu Gado, ma mi e si taki wan tra wet de na ini mi skin di e feti nanga a wet fu mi frustan èn di e meki taki mi e tron wan srafu fu a wet fu sondu di de na ini mi skin. Pôti fu mi! Suma sa fri mi puru na ini a skin di e dede na a fasi disi?’ (Romesma 7:22-24) Den sortu Bijbel eksempre disi musu gi wi deki-ati fu tranga wi bosroiti fu no lasi-ati noiti na ini a strei di wi abi fu dwengi wisrefi moro nanga moro.

Wi musu leri fu dwengi wisrefi

3. Fruteri fu san ede wi no musu fruwakti taki a o moro makriki fu dwengi wisrefi?

³ Te 2 Petrus 1:5-7 e taki fu a dwengi di wi musu dwengi wisrefi, dan dati wani taki tu dati wi musu abi a krakti fu weigri wan sani. Boiti dati, a tekst e sori taki wi musu abi bribi, bunfasi, nanga sabi, èn taki a de prenspari fu horidoro, fu dini Gado na wan getrow fasi, fu lobi ala wi Kresten brada nanga sisa, èn fu sori lobi gi tra sma tu. Ma nowan sma e gebore nanga den tra fasi disi. Ibriwan sma musu leri fu kisi den fasi disi. Fu man sori den na wan bun fasi, dan wi musu abi a fasti bosroiti fu kisi den fasi disi èn wi musu tan meki muiti fu sori den. Sobun, efu wi musu meki so furu muiti fu kisi den tra fasi disi, dan wi no kan fruwakti taki a o moro makriki fu leri fu dwengi wisrefi, a no so?

4. Fu san ede furu sma e feni taki a no muilek gi den fu dwengi densrefi? Ma san disi e sori?

⁴ A tru, taki furu sma e feni taki a no muilek gi den fu dwengi densrefi. Den e libi soleki fa den wani, awinsi den sabi noso den no sabi taki den e du san a sondu skin fu den wani. Den no e prakseri sortu bakapisi a fasi fa den e libi sa abi gi densrefi noso gi tra sma (Yudas 10). Nownow, moro leki iniwan ten bifo, a de krin fu si taki sma no man, noso den no wani dwengi densrefi moro. Disi e sori krin taki trutru wi e libi na ini „den lasti dei” fu san Paulus ben taki na fesi, taki: „Muilek ten o de di tranga fu pasa.  Bika sma sa lobi densrefi nomo, den sa lobi moni, den sa abi bigifasi, den sa abi heimemre, den sa taki ogri fu trawan, . . . den no sa man dwengi densrefi.”​—2 Timoteyus 3:1-3.

5. Fu san ede Yehovah Kotoigi ondrosuku fa fu dwengi densrefi? Sortu rai e wroko te now ete?

⁵ Yehovah Kotoigi sabi taki a de wan muilek sani gi sma fu dwengi densrefi, ma den sabi tu taki a de prenspari fu du disi. Neleki Paulus, den sabi taki den de na ini wan strei. Na a wan sei den wani plisi Gado fu di den e libi akruderi den markitiki fu en, ma na a tra sei den lostu fu a sondu skin kan hari den fu du tra sani. Fu dati ede, den ondrosuku langa ten kaba fa fu wini a strei disi. Wan Waktitoren fu 1916 ben taki fu „den sani di wi musu du fu man dwengi wisrefi, a fasi fa wi e denki, a fasi fa wi e taki èn a fasi fa wi e tyari wisrefi”. A ben gi a rai fu tan hori Filipisma 4:8 na prakseri. Na ini a tekst dati, Gado e gi wi rai di e wroko te now ete, aladi a Bijbel buku dati ben skrifi sowan 2000 yari pasa kaba. Èn kande na ini a ten di a buku disi skrifi, noso na ini 1916, a ben moro makriki fu gi yesi na a rai dati leki na ini a ten disi. Ma toku, Kresten e meki muiti fu feti teige den lostu fu grontapu fu di den sabi taki te den e du disi, dan den e plisi a Mekiman fu den.

6. Fu san ede wi no musu lasi-ati te wi e leri fu dwengi wisrefi?

⁶ A dwengi di wi musu dwengi wisrefi na wan fu „den froktu fu a [santa] yeye”, soleki fa Galasiasma 5:22, 23 e sori. Efu wi e sori a fasi disi makandra nanga „lobi, prisiri, vrede, langa-pasensi, bun-ati, bunfasi, bribi, [nanga] safri-ati”, dan wi sa kisi furu wini. Soleki fa Petrus ben taki, dan disi sa tapu wi fu tron ’sma di no e du notinoti, noso di no e meki froktu’ na ini a diniwroko fu Gado (2 Petrus 1:8). Ma wi no musu lasi-ati èn wi no musu krutu wisrefi te wi no man sori den fasi disi so esi èn so bun leki fa wi ben sa wani. Kande yu ben si na skoro taki a wan pikin e leri moro esi leki a trawan. Noso na wrokope wan sma e leri wan nyun wroko moro esi leki tra wrokoman. Na so a de tu taki son sma e leri fu sori den Kresten fasi moro esi leki trawan. San de prenspari na taki wi musu tan meki muiti fu sori den fasi fu Gado so bun leki wi man. Wi kan du disi te wi e teki ala yepi di Yehovah e gi wi nanga yepi fu en Wortu nanga en gemeente. A de moro prenspari fu abi a fasti bosroiti fu tan meki muiti fu go na fesi, leki fu doro a marki fu wi esi-esi.

7. San e sori taki a de prenspari fu dwengi wisrefi?

⁷ Aladi a dwengi di wi musu dwengi wisrefi, kari leki lastiwan fu den froktu fu a yeye, toku dati no wani taki dati a no de so prenspari leki den trawan. Kwetikweti. Wi musu tan hori na prakseri taki wi no ben o du nowan fu „den wroko fu a skin” efu wi ben o man dwengi wisrefi na wan volmaakti fasi. Ma sondu meki taki libisma e gi densrefi abra makriki na sonwan fu „den wroko fu a skin . . . , hurudu, libi di no krin, lusu fasi fu libi, na anbegi fu kruktugado, afkodrei, feantifasi, trobi, dyarusu, faya atibron, kesekese, pratifasi, sekte” (Galasiasma 5:19, 20). Fu dati ede, wi musu feti nanga wisrefi doronomo fu rutu iniwan takru firi puru na ini wi ati nanga wi frustan.

Gi son sma a moro muilek fu dwengi densrefi

8. San kan meki taki a moro muilek gi son sma fu dwengi densrefi?

⁸ Son Kresten e feni en moro muilek fu dwengi densrefi leki trawan. Fu san ede? Kande a fasi fa den kweki, noso sani di den ondrofeni, e meki en moro muilek gi den fu du dati. Wi kan breiti efu a no ben muilek gi wi fu leri fu dwengi wisrefi, èn efu a no muilek gi wi fu dwengi wisrefi te now ete. Ma seiker wi musu pruberi fu frustan a situwâsi fu trawan èn hori na prakseri taki son sma e feni en moro muilek fu dwengi densrefi. Wi musu pruberi fu du dati, srefi efu den du wan sani teige wi fu di den no ben man dwengi densrefi. Te wi e hori na prakseri taki wisrefi na sondu libisma, dan nowan fu wi abi leti fu taki dati wi bun moro trawan, a no so?​—Romesma 3:23; Efeisesma 4:2.

9. Sortu swakifasi son sma abi, èn o ten wi sa man puru den swakifasi disi krinkrin?

⁹ Luku na eksempre disi: Kande wi sabi taki  son Kresten brada nanga sisa ben e smoko fosi, noso taki den ben e gebroiki drugs di meki den firi prisiri, èn kande te now ete den e kisi a firi son leisi fu gebroiki den sani disi. Noso sonwan fu den e meki muiti fu no nyan pasa marki, noso fu no dringi sopi pasa marki. Trawan e feni en muilek fu basi den tongo, sobun furu tron den e taki fowtu sani. Efu wi wani basi den problema disi, dan wi musu tan meki furu muiti fu dwengi wisrefi. Fu san ede? Yakobus 3:2 e sori krin: „Wi alamala e misi furu tron. Efu wan sma no e sondu nanga en mofo, dan a de wan volmaakti sma di man basi en heri skin.” Trawan de tu di e kisi a tranga firi fu dòbel. Noso den e feni en muilek fu no atibron esi-esi. A kan teki ten fu leri fu basi den swakifasi disi noso tra sortu swakifasi. Aladi wi kan pruberi nownow kaba fu basi den swakifasi fu wi moro nanga moro, toku wi sa man puru den swakifasi krinkrin soso te wi sa kon volmaakti. Ma aladi wi e wakti a ten dati, wi musu tan meki muiti fu dwengi wisrefi, bika dati sa yepi wi fu no fadon go baka na ini wan sondu libi. Aladi a strei e go doro, meki wi yepi makandra fu no lasi-ati.​—Tori fu den Apostel 14:21, 22.

10. (a) Fu san ede son sma e feni en muilek fu dwengi a seks-firi fu den? (b) Sortu bigi kenki wan brada ben meki na ini en libi? (Luku a faki na tapu bladzijde 16.)

¹⁰ Wan tra sani di son sma e feni muilek, na fu dwengi a seks-firi fu den. Seks-firi na wan fu den firi di Yehovah Gado gi libisma. Ma son sma e feni en muilek fu poti seks na a yoisti presi na ini den libi, akruderi den markitiki fu Gado. A moro muilek gi son sma fu du dati, fu di a seks-firi fu den tranga moro leki di fu trawan. Wi e libi na ini wan grontapu pe sma gridi gi seks èn na ala sortu fasi den e suku fu wiki den seks lostu fu den. Disi kan tron wan bigi problema gi Kresten di no wani trow, awinsi na fu wan pisi ten nomo fu di den wani dini Gado sondro den broko-ede fu a trowlibi (1 Korentesma 7:32, 33, 37, 38). Ma den kan bosroiti tu fu trow, san de wan bun sani, bika Bijbel e gi a rai taki „a moro bun fu trow leki te tranga lostu e moro den”. Na a srefi ten, den abi a fasti bosroiti fu gi yesi na a rai fu Bijbel fu trow „soso na ini Masra” (1 Korentesma 7:9, 39). Wi kan de seiker taki Yehovah e prisiri taki den e du muiti fu hori densrefi na den regtfardiki markitiki fu en. Den Kresten brada nanga sisa fu den e prisiri fu  abi den tru anbegiman disi leki mati, fu di den e libi na wan fasi di fiti srefisrefi èn den e tan hori den soifri retifasi.

11. Fa wi kan yepi wan brada noso wan sisa di wani trow, ma di no feni wan sma ete fu trow?

¹¹ Fa a de te wan sma no man feni wan bun patna gi ensrefi? Prakseri fa wan sma kan bruya èn lasi-ati te a wani trow, ma a no man feni wan sma ete fu trow! Kande a e si fa den mati fu en e trow èn fa den de koloku, aladi en e suku wan sma ete fu trow. Son sma di de na ini so wan situwâsi, kan kisi a takru gwenti fu prei nanga a syenpresi fu den. Awinsi fa no fa, nowan Kresten wani meki wan tra sma lasi-ati te a sma e meki muiti fu tan abi wan krin libi. Kande sondro fu sabi, wi kan meki wan sma firi brokosaka efu wi ben o taki sani soleki: „O ten yu dati o trow?” Kande wi no e taki so wan sani fu hati den firi fu a sma, ma a ben o moro bun efu wi ben o dwengi wisrefi fu luku bun san wi e taki! (Psalm 39:1) Nanga wi heri ati wi musu prèise den wan di e tan libi na wan krin fasi aladi den no trow. Na presi fu taki sani di kan meki den firi brokosaka, wi kan pruberi fu gi den deki-ati. Fu eksempre, te wi o kon makandra nanga wan pikin grupu lepi Kresten fu nyan wan sani, noso te wi o abi demakandra di fiti Kresten, dan wi kan pruberi fu kari wan tu sma sosrefi di no trow.

Dwengi yusrefi na ini a trowlibi

12. Fu san ede srefi den wan di trow musu man dwengi densrefi?

¹² Te wan sma trow, dan dati no wani taki dati a no abi fu dwengi a seks-firi fu en. Fu eksempre, a seks-firi fu wan masra nanga wan wefi kan de difrenti. Noso wan fu den patna no de so bun na skin fasi èn disi kan meki taki a muilek son leisi fu abi seks, noso kande a no man abi seks srefisrefi. A kan tu taki wan fu den patna ondrofeni wan tu sani di e meki en muilek gi en fu gi yesi na a komando: „Meki a masra gi en wefi san a musu kisi, ma meki a wefi du a srefi tu na en masra.” Na ini so wan situwâsi, a tra patna musu man dwengi ensrefi moro. Ma ala tu musu tan memre a lobi-ati rai di Paulus  ben gi Kresten di trow: „No hori en na baka gi makandra, boiti te un ala tu agri fu du so fu wan fasti ten, so taki unu kan gi ten na begi èn unu kan kon na makandra baka, so taki Satan no kan tan tesi unu fu di unu no man hori unsrefi.”​—1 Korentesma 7:3, 5.

13. San wi kan du gi den wan di e meki muiti fu dwengi densrefi?

¹³ Trowpatna kan breiti trutru efu den ala tu leri fu dwengi densrefi soleki fa a fiti na ini a tumusi krosibei banti disi. Na a srefi ten, den musu hori na prakseri taki tra anbegiman e meki muiti ete fu dwengi densrefi na a fasi disi. Noiti wi musu frigiti fu begi Yehovah fu yepi wi brada nanga sisa, so taki den kan kisi koni fu si sani krin, èn so taki den kan abi deki-ati, nanga a fasti bosroiti fu tan meki muiti fu dwengi densrefi èn fu du ala san den man fu basi den takru firi.​—Filipisma 4:6, 7.

Tan yepi makandra

14. Fu san ede wi musu pruberi fu frustan a situwâsi fu wi Kresten brada nanga sisa èn fu abi sari-ati gi den?

¹⁴ Son tron, wi kan feni en muilek fu frustan taki tra Kresten musu du furu muiti fu man dwengi densrefi na ini wan sani di no de wan problema gi wi. Ma ala sma de tra fasi. Son sma e meki den firi fu den basi den, aladi disi no de so nanga trawan. Gi son sma a moro makriki fu dwengi densrefi, sobun a no de wan bigi problema gi den. Gi trawan a de wan moro muilek sani. Ma hori na prakseri, taki wan sma di e feni en muilek fu dwengi ensrefi, no de wan takru sma. Den Kresten brada nanga sisa fu wi musu sabi taki wi e frustan a situwâsi fu den èn taki wi abi sari-ati gi den. Wisrefi sa de koloku te wi e tan sori sari-ati gi den wan di e meki muiti fu dwengi densrefi moro nanga moro. Wi kan si taki disi de so te wi e leisi den wortu fu Yesus di skrifi na ini Mateyus 5:7.

15. Fu san ede den wortu fu Psalm 130:3 de wan trowstu gi sma di e meki muiti fu dwengi densrefi?

¹⁵ Noiti wi no wani krutu wan Kresten brada noso sisa di e misi ten na ten fu sori den Kresten fasi. A e gi wi deki-ati fu sabi taki boiti a wan leisi di wi no ben man dwengi wisrefi, Yehovah e si den furu tra leisi di wi ben man fu dwengi wisrefi, srefi efu tra Kresten no ben si dati. A de wan bigi trowstu gi wi fu memre den wortu fu Psalm 130:3: „Efu na fowtu yu ben musu luku, o Yah, o Yehovah, dan suma ben kan tan tanapu?”

16, 17. (a) Fa wi kan fiti Galasiasma 6:2, 5 na ini a tori fu a dwengi di wi musu dwengi wisrefi? (b) Sortu sani wi sa luku na ini a tra artikel di abi fu du nanga a dwengi di wi musu dwengi wisrefi?

¹⁶ Efu wi wani plisi Yehovah, dan ibriwan fu wi musu leri fu dwengi wisrefi, ma wi kan de seiker taki wi Kresten brada nanga sisa de klariklari fu yepi wi tu. Aladi ibriwan fu wi musu tyari en eigi frantwortu, toku wi e kisi a deki-ati fu yepi makandra fu basi den swakifasi fu wi (Galasiasma 6:2, 5). Wi kan breiti srefisrefi te wi abi wan papa, wan mama, noso wan mati di e tapu wi fu no go na presi pe wi no mag go, fu no go si sani di wi no mag si, noso fu no go du sani di wi no mag du. Den sma disi e yepi wi fu dwengi wisrefi, èn fu tan abi wan fasti bosroiti fu weigri sani di no bun!

¹⁷ Furu Kresten e agri nanga den sani di wi taki na ini na artikel disi fu a dwengi di wan sma musu dwengi ensrefi. Ma kande den e firi taki den man du moro fu dwengi densrefi. Den ben sa wani du ala san den man leki sondu sma, fu dwengi densrefi moro. Na so yu e firi tu? San yu kan du dan fu sori a froktu disi fu Gado yeye moro bun? Èn te yu e du disi, dan fa dati kan yepi yu fu doro den marki di yu poti leki Kresten gi a ten di e kon? Meki wi luku den sani disi na ini na artikel di e kon now.

Yu e memre disi ete?

Fu san ede a dwengi di wi musu dwengi wisrefi . . .

• na wan prenspari fasi di wi leki Kresten musu leri?

• na wan muilek sani gi sonwan fu wi?

• de prenspari na ini a trowlibi?

• na wan sani di wi kan yepi makandra fu kweki?

[Aksi fu a tori disi]

[Faki/​Prenki na tapu bladzijde 16]

A ben leri fu dwengi ensrefi

Wan Kotoigi fu Yehovah di e libi na ini Doisrikondre ben abi a wroko fu luku taki nowan problema ben de na sowan 30 difrenti telefisi nanga radio programa. Te wan programa ben e gi problema, dan a ben abi fu poti ala en prakseri na a programa dati fu feni a problema. A e taki: „Pikinmoro ala ten den fowtu ben de na den pisi di no bun gi wan Kresten, leti na den pisi pe soso ogri-ati sani ben e pasa noso pe sma ben e abi seks. Omeni dei, son leisi omeni wiki srefi, den takru sani ben tan na mi ede, a gersi leki den ben fasi na ini mi frustan.” A ben sabi taki den sani disi ben abi krakti na en tapu èn a ben kon swaki na yeye fasi. A e taki: „Mi na wan sma di kan atibron esi-esi, sobun den ogridu di mi ben e si ben e meki en muilek gi mi fu dwengi misrefi. A seks hurudu di mi ben e si, ben meki mi kisi trobi nanga mi wefi. Ibri dei mi ben e feti nanga misrefi. Mi no ben wani lasi a strei disi, sobun mi teki a bosroiti fu suku wan tra wroko, awinsi mi no ben o kisi so furu moni moro. No so langa pasa, mi feni wan nyun wroko. A winsi fu mi kon tru.”

[Prenki na tapu bladzijde 15]

A sabi di wi e kisi te wi e studeri Bijbel sa yepi wi fu dwengi wisrefi